Catalog

EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 13 NİSAN 2021 SALI Şubatta dar tanımlı işsizlik yüzde 13.4, geniş tanımlı işsizlik yüzde 28.3 oldu İşsizlikte tırmanış var TÜİK verilerine göre Şubat 2021’de dar tanımlı işsiz sayısı 4 milyon 236 bin kişiye ulaştı. İşsiz sayısı, geniş tanımlı işsizlik verilerine göre 10 milyon kişi. TÜİK “İşgücü İstatistikleri, Şubat 2021” raporu, resmi verilere göre de işsizliğin artmaya başladığını gösterdi. n 250 bin kişi: Rapora göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde, mevsim etkilerinden arındırılmış işsiz sayısı 2021 Şubat ayında bir önceki aya kıyasla 250 bin kişi artarak 4 milyon 236 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0.7 puanlık artışla yüzde 13.4’e yükseldi. Tarım dışı işsizlik oranı ise 0.7 puan artarak yüzde 15.3’e yükseldi. TÜİK’in hesaplama yönetimi değişikliğe kadar temel alınan mevsim etkisinden arındırılmamış işsizlik oranı ise bir önceki yılın aynı ayına göre 0.6 puan artarak yüzde 14.1’e yükseldi. Bu tür işsiz sayısı da bir önceki yılın aynı ayına göre 206 bin kişi artarak 4 milyon 445 bin kişi olarak gerçekleşti. n Atıl işgücü: Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı (geniş tanımlı işsizlik), mevsim etkilerinden arındırılmış olarak 2021 Şubat ayında bir önceki aya göre 1.2 puan azalarak yüzde 28.3 oldu. Bu oran Şubat 2020’de yüzde 28.3’tü. n 10 milyon kişi: TÜİK verileri üzerinden DİSKAR tarafından hesaplanan geniş tanımlı işsiz sayısı ise 2021 yılı şubat ayında bir önceki yıla göre 2 milyon 950 bin kişi artarak 10 milyon 20 bin ki300 KIŞILIK IŞE 35 BIN BAŞVURU Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün (ÇAYKUR) Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun’daki fabrikalarında çalışacak mevsimlik işçilerin belirlenmesi için kura çekimi, Covid19 salgını önlemleri kapsamında dün izleyicisiz yapıldı. ÇAYKUR’un 46 fabrikasında çalışmak üzere başvuruda bulunan toplam 35 bin 412 kişi arasından belirlenecek 300 mevsimlik işçi için kura çekimi, noter nezaretinde Rize Yenişehir Kapalı Spor Salonu’nda yapıldı. Kura çekimi yerel bir televizyon kanalından canlı yayımlandı. şi oldu. Bu sayı Ocak 2021’de 10 milyon 511 bin kişiydi. Ayrıca Şubat 2021’de, kadınlarda geniş tanımlı işsizlik yüzde 35.6 olurken, erkeklerde ise yüzde 24.4 olarak gerçekleşti. n Gençlerde yüzde 26.9: 1524 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı bir önceki aya göre 0.4 puanlık artışla yüzde 26.9, istihdam oranı 0.3 puanlık azalışla yüzde 28.1 oldu. Bu yaş grubunda işgücüne katılma oranı ise bir önceki aya göre 0.1 puan azalarak yüzde 38.5 seviyesinde gerçekleşti. n İşgücü büyüdü: Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre istihdam edilenlerin sayısı 2021 yılı Şubat ayında bir önceki aya kıyasla 22 bin kişi azalarak 27 milyon 477 bin kişi, istihdam oranı ise 0.1 puanlık azalış ile yüzde 43.4 oldu. İşgücü sayısı ise 2021 yılı şubat ayında bir önceki aya göre 226 bin kişi artarak 31 milyon 712 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0.3 puanlık artış ile yüzde 50.1 olarak gerçekleşti. n Kayıtdışı azaldı: Şubat ayında sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların toplam çalışanlar içindeki payını gösteren kayıt dışı çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı ayına göre 2.8 puan azalarak yüzde 27.4 olarak gerçekleşti. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı bir önceki yılın aynı ayına göre 3.6 puan azalarak yüzde 16.7 oldu. n Sıçrama oldu: Veriler yorulmayan Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM), şubatta işsizlikte görülen “sıçramada” hem işgücündeki kuvvetli artış hem istihdamdaki sınırlı kaybın etkili olduğunu belirtti. BETAM’a göre işgücü piyasasının dışına çıkmış ama yine de işgücüne yakın duran kişilerin bir kısmı iş aramaya başladı. Ayrıca şuna dikkat çektiler: “Sanayide istihdam kayıpları gözlemlenmektedir. Sanayi istihdamı bir ayda 166 bin kişi gerilemiştir.” l Ekonomi Servisi Fon varlığı 91 milyar liraya indi İŞKUR’un mart ayıyla ilgili “İşsizlik Sigortası Fonu Bülteni”ne göre işsizlik sigortasından yararlanan kişi sayısı mart sonu itibarıyla 200 bin 15 kişi oldu. Bu rakam geçen yılın aynı ayında 594 bin 577 kişiydi. Yılın ilk 3 ayında bu sigortadan yapılan ödeme ise 843.7 milyon lira. Yine mart sonu itibarıyla kısmi çalışma ödeneği alan kişi sayısı 1 milyon 139 bin 743 kişi oldu. Bu rakam Mart 2020’de 96 bin 636 kişiydi. Bu kapsamda 2021’in ilk 3 ayında yapılan ödeme ise 6.1 milyar lirayı buldu. Ayrıca Nisan 2020Mart 2021 arasında 2 milyon 548 bin 335 kişi nakdi ücret desteği almaya hak kazanırken, bu kişilere 10.2 milyar TL ödendi. Mart ayında ise önceki dönemden ödemesi devam edenlerle birlikte 723 bin 8 kişiye 959.4 milyon TL ödeme yapıldı. Öte yandan 9 Nisan İşsizlik Sigortası Fonu’nun varlığı 91.3 milyar liraya geriledi. Bu rakam 2020 sonunda 103.2 milyar liraydı. l Ekonomi Servisi TÜM EMEKLILER DAYANIŞMA AĞI’NDAN ÇAĞRI: ‘İkramiye 3 bin TL olsun’ Tüm Emekliler Dayanışma Ağı (TEDA), Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın emekli maaşları ve ikramiyesiyle ilgili son açıklamalarına tepki gösterdi. TEDA adına açıklama yapan Tarık Bozkurt, Erdoğan’ın “Emekliler en iyi gelir seviyesine sahiptir, emeklilerin bayram ikramiyesini enflasyon oranında artıracağız” sözlerinin milyonlarca emeklide düş kırıklığına sebep olduğu vurgulandı. Emeklilerin mevcut şartlarda, temel tüketim mallarına ulaşmakta dahi zorluk çektiği ifade eden Bozkurt, şöyle devam etti: “Emeklilere bir müjde verilecekse 3 bin TL olan bayram ikramiyesi talebimiz karşılanmalıdır. Üç yıl önce 1000 TL bayram ikramiyesi verildiğinde, 1 dolar 4.80 TL idi. Bugün 8.15 TL. Üç yıllık enflasyon farkı ve emekli maaşlarındaki aşınma da dikkate alındığında ikramiyenin 3 bin TL olması gerekiyor.” Bozkurt, ayrıca emeklilikte insanca yaşama hakkının, her ay ödenen sosyal güvenlik primleri ile peşin satın alınmış bir hak olduğunun göz ardı edilmemesi gerektiğini de vurguladı. l Ekonomi Servisi Ruhsar Pekcan TİCARET ARTIYOR Libya ile ilişkilerde normalleşme süreci Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Libya Ekonomi ve Ticaret Bakanı Muhammed Ali ElHuveyc ve Planlama Bakanı Fahir Miftah Ebuferna bir araya geldi. TürkiyeLibya Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Toplantısı nedeniyle bakanları kabul eden Pekcan, “Türkiye, Libya’nın yanında yer almaya devam edecektir. Libya’nın yeniden yapılandırılması sürecinde, her alanda yatırım ve teknik işbirliğine yönelik işbirliğimiz devam edecek. Ticaret hacmimizde 2013 yılında 3.6 milyar doları yakaladık” dedi. l Ekonomi Servisi KALDER’E YENİ YÖNETİM Başkan Yılmaz Bayraktar oldu Türkiye’nin rekabet gücünü ve refah düzeyini artırmak hedefiyle kurulan Türkiye Kalite Derneği’nin (KalDer) yeni başkanı Yılmaz Bayraktar oldu. 2009 yılından bu yana çeşitli görevler üstlenen Yılmaz Bayraktar, “Tüm sektörlerde, bölgelerde, ülkemizde ve küreselde değişimi yaymayı sürdürülebilir değer yaratmayı amaçlıyoruz” dedi. Yeni yönetim kurulunda ise Erhan Baş ve Filiz Öztürk başkan yardımcısı, Fatma Aydoğdu ise sayman olarak belirlendi. Bayraktar, yönetimin oluşumunda “toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak” ilkesi ile hareket ettiklerini belirtti. l Ekonomi Servisi Ankara’da kırsal kalkınmaya destek Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB) yüzde 75’i hibe, yüzde 25’i ise çiftçi katkı paylı olmak üzere yaklaşık 8 milyon domates ve biber fidesi desteği sağlayacak. 2020’de yerli üreticilere 5 milyon 827 bin 920 fide desteği sağlayan ABB, 2021’de desteği artırarak 8 milyona çıkardı. Bu kapsamda Ankara Büyükşehir Belediyesi Kırsal Hizmetler Daire Başkanlığı 8 Nisan’da başladığı, talep toplama başvurularını 5 Mayıs tarihine kadar almaya devam edecek. Başvuruda bulunan çiftçilere domates ve biber fideleri 10 Mayıs’tan itibaren dağıtılmaya başlanacak. Öte yandan, seracılık yapan çiftçilere de erkenci çeşit sebze fidesi desteğinde bulunulacak. Nallıhan ve Ayaş ilçelerinde seralarında fide dikimi yapmak isteyen yerli üreticilere, 1620 Nisan tarihleri arasında domates ve biber fideleri dağıtılacak. l ANKARA/Cumhuriyet Migros ve KAGIDER’den 72 kadın çiftçiye eğitim Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) ve Migros, tarım sektöründe faaliyet gösteren kadın girişimcilere destek vermek amacıyla işbirliği yaptı. “Tarımda Kadın Girişimci Geliştirme ve Hızlandırma Programı” kampının ikincisi düzenlendi. En az 1, en çok 3 yıldır faaliyet sürdürmekte olan 72 kadın girişimcinin katıldığı online kamp 2 gün sürdü. Programda eğitim gören kadın üreticilerin Migros standartlarında yaptıkları tüm üretimler Migros mağazalarında müşterilerle buluşacak. KAGİDER Başkanı Emine Erdem, sektördeki kadın ağırlığının artırılması gerektiğini belirtti. l Ekonomi Servisi ACILARINIZI PAYLAŞIYORUZ... Vefat ve başsağlığı ilanlarınız için yaptığınız ödemenin yüzde 20’sini Cumhuriyet Vakfı Burs Fonu’na aktarıyoruz. Bu fondan, yetenekli, ihtiyaç sahibi öğrencilere burs veriyoruz. Acılarınızı paylaşıyoruz. Yakınlarınızın adı bu burslarla yaşasın. www.cumhuriyetvakfi.org.tr ANKARA: 0312 442 30 50 İZMİR: 0232 441 12 20 İSTANBUL: 0212 343 72 74 ‘İnadına’, ‘darbe’.. anlamlarını bile kirlettiniz Uğur Cankoçak’ı, deli yüreğinin gücüyle yapabileceklerini bilenler, sağlık sorunları ile sokağa çıkamadığı yıllarda bile yerinde duramayıp “İnadına com” sitesinden, doğru bildikleri üzerinden savaşımının kavgasını yansıtan, coşkulu yazılarını benim gibi keyifle okumuşlardır.. Sendikal örgütlenmede, en alttakilerden hiç kopmadan, en üstte sendikal görevlere uzanan halkalarda herhalde yüz yüze geldiği kavgalarının yanında soluksuz direndiği işçiler abartısız on binleri geçmiştir. TİP’in kuruluşundan, Aybar’lı partilerin hepsinde, yayıncılık yaşamına katkıları, dostluğu unutulmazdır.. “İnadına” sözcüğünün coşkulu haykırılışının anlamı, yaşamın her alanında, sonuna kadar, hep en ezilenlerin yanında durabilmek, onların hakları adına gereken her şeyi yapabilmek, sonuna kadar bedel ödeyebilmek anlamındadır. Dünya, belki sayısal azınlıkta kalan, ancak yaşamın her alanına dönük çok yürekli, çok yetenekli insanların verdikleri savaşımların karşılığı, sayelerinde; insanlığın çoğunluğu için çok ağır bedeller ödeniyor olsa da sonuçta ileriye gidişin durdurulamaz oluşu kaçınılmazdır. Gazetecilik kirletilmeden yapılmaya çalışıldığında, yaşamın her alanından en yetenekli, en yürekli, insanlığa katkıları tartışılmaz insanları yakından tanımak şansını da yakalamaktır. Ortak payda sürekli kendini geliştiriyor olarak, yaşamın birçok alanında birden yapabildikleri ile sonuçta insana, insanlığa dokunmaktır. Ezilenin yanında, haklarını arama savaşımlarında sınır tanımayan aydınlanmacılarımızın dik, kararlı duruşlarının simgesi sözcük bir yanda, “inadına” sözcüğünün anlamı tersyüz edilerek sonuna kadar kirletilmiş olarak, insana, çevreye aykırı olarak tam anlamıyla kirletilerek, kirli çıkarlar, rant vurgunları içinde kullanılması öte yanda.. Bir adım ileri, ağızlardan düşürülmeyen ulusal güveniğimiz, çıkarlarımız adına da kurtuluş, kuruluş savaşlarımızın o zorlu koşullarında ne bedeller ödenerek kazanılmış paha biçilmez haklarının içerikleri hafife alınarak Boğazlar, Montrö üzerinden de siyasi cambazlıkların yapılabilmesi, Kanal İstanbul Montrö üzerinden her boyutta siyaset oyunu yapılmasına kalkışabilmesi.. En son dün yine AmerikaRusya çıkar hatları üzerinden, Ukrayna araya sahneye sokulmuş olarak, yaşanması söz konusu gelişmeler üzerinden, gündemin uzmanı sayılabilecekler ile yandaşlık yapma yarışında olanların tartışmaları, risk olasılıkları üzerinden çok yönlü senaryoların tartışılması gerçekten iç ürperticiydi.. HHH “Darbe” sözcüğünün bilinçli, gerçekler tersyüz edilerek kullanılmasının sonuçları ise çok daha düşündürücü. Hani ülkemizde emperyal çıkarlar adına askeri darbelerin çok kullanılabilir olmasının su kaldırmaz bir doğru anlamı vardı ya.. Aslında onlar üzerinden bile kirli siyasetler, çıkarlar adına o kadar çok oyun oynandı ki.. Demokrasi, insan hakarını savunan her birey ve örgütlenmenin yanında durmaları tartışılamaz olan “askeri darbe” karşıtlığının doğruluğu anlamı bile kirletildi. Kuşkusuz evrensel birikime, hukukun tartışılamaz ilkelerine göre demokrasinin tanımını yapabilmek, algılayabilmek için hukukçu olmaya da gerek yok. Gerçeğinde Amerikan tarihinin gelişiminin içeriğinden kaynaklanan KuzeyGüney savaşları sonrası doğmuş konfederal yapı içindeki başkanlık rejimi, demokrasinin sağlanması adına güçlü güçler ayrılığı ilkeleri, hukukuna karşın işleyişi ile çok da demokratik sonuçlar üretememiştir. Kapitalizm, emperyalizm adına güçlü, zengin Amerika olabilmenin düşleriyle, dünyanın her yerinde insan haklarına aykırı, sömürüyü temel alan çıkarlar odağı olmaktan kurtulunamamıştır. Güçlü, hele de tek kutuplu dönemdeki Amerika’nın, bağımsızlık, ulusal Kurtuluş Savaşı’nı yaratarak dünyanın yoksul ve yosun ülkelerine örnek, rol model olmuş laik Türkiye Cumhuriyeti’ni, Atatürk devrimciliğini hedef alması, dünyanın sayısız ülkesinde yarattığı askeri darbeler arasında Türkiye’yi de hiç boş bırakmak istememesi çok doğal, kaçınılmazdır. Gelin insaf edin Amerika başta dünyanın emperyal güçleri destekçiliğinin yanında, ülkemizin iç dinamiklerinde de çok kullanılan önde din (binlerle yıl geriye çekebilmekte daha işlevsel, ırkçılık, aşiretler, her türden alt kimlik ayrımcılıkları içinde) sivil darbeleri dürüstçe sayarsak, askeri darbelerden birçok kat sahnelendiğini yok sayabilir miyiz? Kimler, hangi iktidar erkleri asıl darbeci ve diktatörlerdir? Demokrasimize, ülkemize, halkımıza daha çok zararlar vermekteler?