Catalog

5 ARALIK 2021 PAZAR EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 Parti kulislerinde telaffuz edilen rakam 3 bin 700-4 bin 500 TL arasında değişiyor AKP’de ‘asgari’ çıkmazı Üç haneli enflasyona doğru Hükümet, asgari ücretin gelir vergisi dışı bırakılmasıyla 210 BIN 825 DEKAR 34 BIN 631 ADET arvard ve MIT Üniversitesi öğre- Muğla ve Antalya’da Muğla ve Antalya’da ilgili net bir açıklama yapmazken, AKP’de hedefin “Başba- tim üyelerinden Alberto Cavallo, satılan tarla, zeytinlik toplam taşınmaz kan Erbakan dönemindeki gibi zam” olduğu konuşuluyor. H2000’lerin sonundan itibaren başta ve bahçe büyüklüğü satış işlemi sayısı Latin Amerika ülkeleri olmak üzere, ABD ve AB ülkelerinin bazılarında kısıtlı da ol- sgari ücretle çalışan milyon- TL olacak” değerlendirmelerinde sa günlük çevrimiçi (online) fiyat serile- larca emekçinin gözü, hükü- bulunuluyordu. rinden giderek enflasyonu hesaplama- Ametin 2022 yılıyla ilgili ala- Erdoğan’ın sözleri üzerine de ya başladı. cağı zam kararında. Ancak hükü- AKP kulislerinde bu kez “Asga- İlk beş yıllık sonuçlar oldukça çarpıcıy- met, asgari ücrette artışla ilgili ça- ri ücret net 4 bin TL’nin üzerin- dı... Brezilya, Şili ve Venezüella’da hükü- lışmalar yürütürken Cumhurbaş- de olacak. Cumhurbaşkanımız ar- metlerin sunduğu enflasyon dinamikle- kanı Tayyip Erdoğan’ın tan döviz kurları karşısında çalı- ri ve oranı kendi verileri ile bire bir uyum asgari ücretle ilgili son şanı ezdirmeyecek. Kesin karar- gösterirken, Arjantin’de bir şeyler fark- lı gelişiyordu. açıklamaları yeni tar- lı” yorumları yapılıyor. Ancak bu- Arjantin hükümetine bağlı istatistik ofi- tışmaların da başlama- gün uygulanan asgari ücret brüt si (INDEC) ile Cavallo yönetimindeki enf- sını neden oldu. 3 bin 577, net 2 bin 826 TL. İşve- SELDA lasyon araştırma grubunun elde ettiği ve- Cumhurbaşkanı Er- rene maliyeti ise 4 bin 203 TL. Bu GÜNEYSU riler arasında inanılmaz bir uçurum vardı. doğan, geçen çarşamba rakamın 4 bin TL’nin üzerine na- INDEC’nin verdiği enflasyon oranı çevri- günü partisinin TBMM grup top- sıl çıkarılacağı da AKP kulislerin- miçi verilerden elde edilen enflasyon ora- lantısının ardından gazetecilerin de tartışılıyor. nının üçte biri kadardı. yeni asgari ücrete ilişkin sorusu Cavallo ve çalışma takımı, Arjantin hü- Hazine’ye etkisi kümetinin fiyatları manipüle ettiği fikrin- üzerine “Bugüne kadar olmuşun deydi. çok çok fevkinde bir artış olacak” AKP’de “1995 genel seçimlerine Gelişmeler daha çarpıcı hale geldi za- doğru gidilen süreçte Necmettin ifadelerini kullanmıştı. Erdoğan’ın manla... açıklaması öncesinde hükümet ka- Erbakan’ın en önemli vaatlerinden Devam edelim. Çiftçi, ne varsa satıyor birinin işçi ve memura zam oldu- nadında “asgari ücretin 3 bin 500- 2003 yılından bu yana Arjantin’de enf- 3 bin 700 TL civarında olacağı, bu- ğunun” altı çiziliyor. Başbakan ol- lasyon kararlı bir şekilde yükselmeye de- da toplam 17 bin 702 dekar zeytin- MUSTAFA ÇAKIR duktan sonra da Erbakan’ın 1996 nun için de hükümetin doğrudan vam ediyordu ve hâlâ da ediyor. Bu- lik satıldı. Bu kapsamda sadece Muğ- nun ana nedeni Cavallo’ya göre, tüketi- çalışana verilecek destek ya da Temmuzu’nda asgari ücrette nere- übre, mazot, zirai ilaç, işçilik ma- la Milas’ta ise 8 bin 689 dekar zeytin- min sürekli bir şekilde pompalanarak dö- deyse yüzde 100’ün üzerinde zam vergi kalemlerinde indirim yapa- Gliyetlerindeki aşırı artışlar ve kre- liğin satışı yapıldı. Ayrıca Antalya ve viz kurunu yukarılara taşımaya dayalı pa- cağı” konuşulurken, AKP kulisle- yaptığı anlatılıyor. Cumhurbaşka- di borçları nedeniyle çaresiz kalan Muğla’da bahçe vasfındaki alanlarda ra politikasıydı. 2006 yılında resmi enflas- nı Erdoğan’ın da “asgari ücretliyi rinde ise “Asgari ücret en az 4 bin çiftçi, toprağını satışa çıkardı. TBMM toplam 1335 satış işlemi gerçekleşti. yon oranı yüzde 12’lere çıkmaya başla- ezdirmemek için Erbakan gibi bir Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyo- 3 bin 387 dekarlık alan el değiştirdi. dı. Sürekli fiyat denetim ve baskısı (tele- hamle yapmak istediği” kaydedi- nu üyesi, CHP milletvekili Bekir Ba- Verileri yorumlayan Başevirgen şuna fon bankacılığı misali) yanında da anlam- ‘BAĞ-KUR PRIMINE lirken “Artan döviz kurları karşı- şevirgen, Çevre, Şehircilik ve İklim dikkat çekti: sız/yanlı teşvikler enflasyonu kontrolden sında yüzde 100’lere varan bir ar- Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un çıkarmaya yetti, doğal olarak... ZAM YAPILMASIN’ ‘İstismara açık’ yanıtlaması istemiyle verdiği soru Tüm senaryo aslında bundan son- tış söz konusu olmasa da iyi oran- önergesinde, yaz aylarında yangınla- “Çiftçi mali sıkıntı nedeniyle zeytin- ra başlıyor. Hükümet, istatistik ofisi (IN- ürkiye Esnaf ve Sanatkârları larda zam yapılacaktır. Cumhur- likleri satıyor. Peki, kimler hangi ni- TKonfederasyonu (TESK) Genel rın yaşandığı Muğla ve Antalya’da ne DEC) ile ilgili önemli kararlar almaya baş- başkanı, Çalışma Bakanlığı’na da Başkanı Bendevi Palandöken, as- kadar tarım arazisi, zeytinlik ve bah- yetlerle buraları satın aldı? Zeytinci- ladı. Reform adı altında öncelikle enflas- bu yönde talimat verdi” değerlen- gari ücrete gelecek zamla birlikte lik Yasası’nda, ‘zeytinliklerin daraltıla- yon verilerini analiz edip oranı hesapla- çe satıldığını sordu. dirmeleri yapılıyor. yeni yılda Bağ-Kur primlerinin de yan uzmanların işine son verildi. Yerlerine Gelen yanıta göre, ekim ayı itiba- mayacağı, kesilemeyeceği ve söküle- Bu noktada da asgari ücretten aynı oranda zamlanacağını belirte- kimlerin atandığını söylemeye gerek bile meyeceği’ hükmü var. Ancak üzerin- rıyla Antalya ve Muğla’da tarım ara- gelir vergisinin alınmaması gibi rek bu kesim adına şu tür talepler- yok. Neyse... Ondan sonra da resmi veri- zisi vasıflı taşınmazlarda (tarla) top- de zeytin ağacı bulunmayan zeytinlik de bulundu: “Esnafımızın indirime bir formül ile birlikte devletin doğ- ler, medya ve akademik ortamda sürekli alanların önce marjinal tarım arazi- lam 30 bin 291 satış işlemi yapıldı. ihtiyacı varken gelecek sene Bağ- eleştiriye uğradı. rudan çalışana vereceği destekle- Bu satışlarda toplam 189 bin 735 de- si ve sonrasında arsa vasfına dönüş- Kur primlerine zam yapılmamalı. Hemen kısa bir sürede enflasyon oranı rin de masada olduğuna dikkat çe- türülmesine sıkça rastlanıyor. Bazı is- kar alan el değiştirdi. Zeytinlik vasıf- Kredi kartıyla ödeme yapmak iste- tek haneye düşürüldü... lı arazilerde ise toplam 3 bin 5 sa- tismarcılar için açık olan bu kapı bir kiliyor. Ancak bu durum, akıllara yen esnaftan da ek hizmet ücreti Yapılan anketlerde ise oran, aynı yıl an önce kapatılmalı.” l ANKARA tış işlemi yapıldı. Bu satışlar sonun- “Hazine’ye ne kadar yük getirir” alınmamalı.” yüzde 30’larda tahmin edilirken Arjantin sorusunu getiriyor. l ANKARA hükümeti, bu verilerin abartıldığını, yapı- lan bu araştırmaların örnek sayısının azlı- ğını ve metodolojik yaklaşımının eksikliği- ‘Ne eğitim ne istihdam’daki yükseköğretim mezunu oranı yüzde 40’a çıktı ni belirtiyordu. Bir süre sonra hükümet, enflasyon an- ket ve oranlarını yayımlayan alternatif ku- ruluşlar ile ekonomistlere resmi yazı gön- dererek onlar üzerindeki baskıyı artırdı. Üniversiteli ‘boşta geziyor’ Dahası, yüksek para cezaları ve hukuki işlem başlatma tehdidinde bulunarak enf- lasyon verilerini yayımlamayı hemen bı- ÜİK’in geçen günlerde açıkla- durumu açısından bakınca daha mezunlarında ise sayı 518 binden rakmalarını rica(!) etti. Tdığı “İşgücü İstatistikleri, III. daha çarpıcı sonuçlar olduğu gö- 683 bine, oran yüzde 22.4’ten yüz- Öte yandan akademisyenler verilerini IMF ENFLASYONA BAKTI Çeyrek: Temmuz-Eylül, 2021” ça- rülüyor. Sonuçlar özetle şöyle: de 26.3’e yükseldi. yayımlamaya devam ettiler... lışmasının detayları, resmi ola- 4 Lise altı eğitimlerde sayı, 1 Birkaç yıl içinde Cavallo ve takımının Kadınlarda yüksek Türkiye ‘çıpa’sını rak “ne eğitimde ne istihdamda milyon 239 binden 1 milyon 131 elde ettiği fiyat endeksi 2007 ile 2011 yıl- 4 15-24 yaş grubundaki olan” şeklinde tanımlanan, halk bin kişiye düşerken, oran yüz- ları arasında yüzde 100 artarken, resmi fi- kaybetmek üzere yükseköğretim mezun- arasında ise “boşta gezen” olarak de 19’dan yüzde 19.7’ye yat endeksi sadece yüzde 35 arttı. ları arasında ne eği- Yaşananların devamı da var ama... nitelenen genç nüfusun bugün- yükseldi. Ayrıca luslararası Para Fonu (IMF) ve Merak etmiş olabilirsiniz, sonuçta ne timde ne istihdam- Ukredi derecelendirme kuruluşu kü durumunu çarpıcı şekilde or- okuryazar olma- oldu diye... Moody’s Türkiye’nin güncel ekono- da olanların sa- taya koydu. yanlarda sayı 113 Bir şey olmadı. Cavallo ve ekibi hâlâ mik durumuna ilişkin önemli değer- yısı üçüncü çey- Buna göre, yılını ikinci çeyreğin- binden 140 bin günlük, aylık ve yıllık enflasyonu elde edi- lendirmeler yaptı. rekte 590 bin ki- de (nisan, mayıs, haziran) 11 mil- kişiye, oranı yüz- yor ve yayımlamaya devam ediyor. Hatta Dünya ile ilgili bir rapor açıkla- şi, bunların oranı yon 914 bin kişi olan 15-24 yaş de 78.5’ten yüzde ABD istatistik ofisi (BLS) ile de ortak ça- yan IMF, Türkiye’nin enflasyon açı- da yüzde 39.7 ol- grubundaki nüfus, üçüncü çeyrek- 79.3’e çıktı. lışmalar yaparak küresel enflasyon geliş- sından istisna teşkil ettiğini, “yük- du. İkinci çeyrekte te (temmuz, ağustos, eylül) 12 mil- 4 Ayrıca toplam melerini takip ediyorlar. selen enflasyona rağmen gevşeti- Ama olan Arjantin halkına oldu. 428 bin kişi ve yüzde yon 2 bin kişiye, “ne eğitimde ne sayı açısından, ikin- len para politikasıyla birlikte” enf- Halk fakirleşti ve resmi enflasyon bile 36.7 idi. istihdamda olan genç nüfus” ise 2 ci çeyrekten üçüncü çey- lasyon beklentilerinin “çıpasını kay- şu an yüzde 52... 4 Ne eğitimde ne istihdam- milyon 805 binden 3 milyon 115 reğe ne eğitimde ne istihdam betme” ihtimalinin olduğunu belirt- Ha bir de IMF programı yürütüyor Ar- da olan mesleki ve teknik lise bine kişiye yükseldi. Ne eğitim- olan kadın oranı yüzde 30.3’ten ti. IMF’den yapılan açıklamada çe- jantin. kirdek enflasyonun artışında artan mezunlarının sayısı 508 binden de ne istihdamda olan genç nü- yüzde 34.1’e, erkek oranı yüzde Son söz: Bazı şeyler çok benzer, de- talep, tedarik sürecinde yaşanan 570 bine çıkarken, oran yüzde fus oranı da yüzde 23.5’ten yüzde 17.1’den yüzde 18.2’ye yükseldi. ğil mi? sıkıntılar ve ücret baskıları gibi bir- 28.6’dan yüzde 28.4’e düştü. Lise 26’ya yükseldi. Bu verilere eğitim l Ekonomi Servisi çok sebebin yattığı ifade edildi. Türkiye’nin kredi notunu “B2” ‘Kadın enerjisi’ desteği olarak teyit eden, not görünümünü ‘GIRIŞIM SERMAYESI 9.6 MILYAR TL “negatif” olarak koruyan Moody’s Zorunlu trafik sigortası kkök Holding’in, Akenerji, SEDAŞ ve Sepaş BÜYÜK KATKI VERIYOR’ ise Türkiye’de özel sektörün para kapsamında ilk dokuz ayda AEnerji ile ortaklaşa yürütülecek “Kadın Ener- birimi dalgalanmalarına karşı göre- ödenen hasar tutarı ürkiye Iş Bankası’nın, girişim- jisi” isimli bir proje başlattığı açıklandı. Bu kap- celi bir esneklik gösterdiğini, kamu Tcilere özel Istanbul Girişimci- samda, çalışanların ortaokul ve lise çağında- maliyesinin ise nispeten güçlü kal- lik Şubesi’ni önceki gün hayata ki çocuklarına ve üniversite öğrencilerine eği- masının beklendiğini ifade etti. geçirdiği açıklandı. tim hayatlarında, enerji grubu şirketlerindeki l REUTERS l AA Bu amaçla düzenlenen törende kadınlara ise kariyer yolculuklarında destek olu- konuşan Iş Bankası Genel Müdü- nacak. ERKEN REZERVASYON CANLI rü Hakan Aran, şu noktaya dik- Akkök Holding İcra Kurulu Üye- kat çekti: “Girişimcilerin destek- si Özlem Ataünal, ‘Kadın Enerjisi’ ile Fiyatları görenler lenmesiyle esasında ülke büyü- toplumsal cinsiyet eşitliği ve bera- mesini desteklemiş oluyoruz. berinde fırsat eşitliği çalışmalarımı- Geleneksel bir sermayeye göre elini çabuk tuttu za somut adımlar ekleyebileceği- girişim sermayesine ayrılan tuta- miz için çok heyecanlıyım” de- ürkiye Seyahat Acentaları Birliği rın büyümeye katkısı yaklaşık 10 Zorunlu trafik sigortası genel şartları güncellendi di. Projeyle 2022 sonuna kadar T(TÜRSAB) Yönetim Kurulu Baş- kat daha fazla. Bu şubeyle giri- 550 kişiye doğrudan fayda sağ- kanı Firuz Bağlıkaya, yaklaşık iki şimcilik ekosisteminin olgunlaş- Özlem Ataünal lanacak. l Ekonomi Servisi hafta önce başlatılan erken rezer- masını sağlamayı ve ülkemizdeki ‘Orijinal parça’ öncelikli vasyon kampanyasına yoğun bir ta- girişimcilik kültürünün doğru bir lep olduğunu söyledi. şekilde yeşermesine imkân ver- ‘İyilik’e 160 milyon adım Bağlıkaya, “Yurtdışındaki talep igortacılık ve Özel Emeklilik Dü- nik görüşleri alınarak yüzde 1.80’den meyi amaçlıyoruz.” Verilen bilgi- Szenleme ve Denetleme Kurumu yüzde 1.65’e indirildiğine dikkat çekilen de belirgin bir şekilde artmaya de- estle Türkiye’nin çalışanlarından olu- ye göre şubenin hedef müşte- vam ediyor. Erken rezervasyonu (SEDDK), özellikle bedensel hasar taz- SEDDK, açıklamasında “Bu düzenlemeler Nşan Nestle Cares Çalışan Gönüllülük ri kitlesini teknoloji tabanlı ye- minatları nedeniyle tartışma ve dava ışığında, tazminat hesaplamalarında yek- tavsiye ediyorum. Çünkü çok ya- ni nesil girişimler, yatırım fonla- Kulübü’nün, hayatın her alanını iyileştirmeye kın bir zaman içinde şu anki konusu olan, ilgili mevzuatı iptaller yo- nesaklık sağlanarak; trafik kazası sonucu rı, melek yatırımcılar ve ekosis- yönelik çalışmalarıyla 2021 yılı boyunca yak- luyla sıkça değiştirilen Karayolları Mo- zarar uğrayan vatandaşlarımızın zararları- imkânları yakalamak, iste- temin diğer paydaşları oluşturu- laşık 160 milyon “iyilik adımı” attığı açıklandı. nilen yerde, zamanda ve torlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk nın trafik sigortaları kapsamında hızlı ve yor. l Ekonomi Servisi Adımlarını Help Steps üzerinden Gıda Kurtar- Sigortası (zorunlu trafik sigortası) “ge- adil bir şekilde tazmin edilmesinin yanın- şartta yer bulmak müm- ma Derneği ve Her Eve Bir Pati Derneği’ne ba- kün olmayacak” dedi. nel şartları”nı bir kez daha yenileyerek da, taraflar arasındaki uyuşmazlıkların da ğışlayan kulüp, Kalben Derneği işbirliğiyle de dün yayımlandı. asgari seviyeye indirilmesi hedeflenmek- Bağlıkaya, ayrıca 2019 çocuklar için kukla hazırladı. yılındaki rakamları Trafik kazaları sonucunda bedeni ola- tedir” ifadelerine yer verildi. Nestle Türkiye Pazarlama ve Kurumsal İleti- rak zarar gören kişilere ve hak sahipleri- Ayrıca araç hasarlarının onarımında 2022 yılında ya- şim Direktörü Zeynep Sungu, “Şirketimizin ‘or- kalamayı um- ne ödenecek tazminatın en önemli belir- öncelikle “orijinal parça” kullanılacak. tak değer yaratma’ anlayışı doğrultusunda bi- leyici unsurlarından biri olan iskonto ora- Eğer bu mümkün olmazsa “eşdeğer” duklarını vur- rey ve aileler ile gezegenimiz için fayda yarat- guladı. l AA nının, finansal matematik ve aktüerya bi- için sigortalının rızası aranacak. mayı her zaman önceliklendiriyoruz” dedi. Hakan Aran Firuz Bağlıkaya limlerinde uzman akademisyenlerin tek- l Ekonomi Servisi l Ekonomi Servisi