Catalog

EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY 11 9 HAZİRAN 2020 SALI DİSK Başkanı Çerkezoğlu: Kronik hastalık işten çıkarılma gerekçesi yapılıyor, ücretleri ödenmiyor Kronik hasta kıyımı Seçmeninoyunu Koronavirüsten sonra normalleşme sürecinde işverenle çalışanlar arasında hastasağlıklı ayrımı yapmaya başladı. DİSK, çalışanlar arasında ayrımcılığın engellenmesi için bakanlığa yazı gönderecek. Koronavirüs nedeniyle işsiz sayısının 10 milyonu aşacağı tahmin edilirken birçok şirket kro nik hastalığı olan çalışanları nı bundan sonraki süreçte iş başı yaptırmama kararı aldı. 1 Haziran’dan iti baren normalleş me sürecine bağ lı olarak kamu ŞEHRİBAN KIRAÇ da kronik hastalığı olanların da bir bölümü işbaşı yaptı, ancak özel sektörde birçok firmanın al dığı kararla normalleşme ol sa dahi kronik hastalığı, olan çalışanların kesinlikle işbaşı yaptırılmayacağı ortaya çık tı. Ulaşım sektöründe faaliyet gösteren büyük firmalardan biri çalışanlarına gönderdi ği mesajda Covid19 sebebiy le rahatsızlığı olan personele işbaşı yaptırılmayacağı tali matı verildiğine işaret ederek normalleşme sürecine bağlı olarak 8 Haziran’dan itibaren sağlıklı çalışanlarının ise ih tiyaç halinde işbaşı yaptırıla cağını duyurdu. Firma, kanser tedavi si görmüş, kalp krizi geçir miş ya da kalp ameliyatı ol muş, akciğer hastalığı ya da organ nakli olan, akut koro ner sendromu geçirmiş, şe ker ve hipertansiyon hasta sı çalışanlarının kesinlikle işbaşı yaptırılmayacağına dikkat çekti. Bakanlığa yazı Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, kronik hastaların çalıştırılmadığı ve ücretlerinin düşürüldüğüyle ile ilgili üyelerinden ciddi şikâyetler aldıklarını söyledi. Kamuda çalışan kronik hastalarla ilgili bir düzenleme yapıldığını ancak özel sektörde çalışanlarla ilgili bir adım atılmadığını vurgulayan Çerkezoğlu, “Kronik hasta çalışanlar bir taraftan işsizlikle yüz yüze bırakılıyor bir taraftan da ücretleri ödenmiyor. Kronik hasta çalışanlarla ilgili Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bir yazı göndereceğiz. Şu anda işyerlerindeki bilgileri toparlıyoruz. Kamuda herhangi bir ücret ya da hak kaybı olmadı. Aynı düzenlemenin özel sektör için de yapılmasını istiyoruz. Kronik hastaların hem iş akitlerinin hem de gelirlerinin korunması için adım atılmalı” dedi. Çerkezoğlu, “Doktorlar da kime çalışır kime çalışmaz raporunu vereceklerini tam bilmiyorlar. Özel sektördeki gri alanların netleştirilmesi şart” diye konuştu. ‘Ücret desteği’ ödemesi bugün Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, mayıs ayına ilişkin nakdi ücret desteği ödemelerinin dün başladığını duyurdu. Bu uygulama ücretsiz izne çıkarılan, Kısa Çalışma Ödeneği’nden yararlanamayan ve 15 Mart’tan sonra iş akdi feshedilen ancak işsizlik ödeneğine hak kazanamayan işçilere yönelik. Ödemelerin banka üzerinden, sistemde IBAN bilgisi eksik veya hatalı olanlara ise PTT aracılığıyla yapıldığını belirten Selçuk, “T.C. kimlik numaralarının son hanesi; 0, 2 ve 4 olanlara 9 Haziran’da, 6 ve 8 olanlara ise 10 Haziran’da (yarın) gerçekleştireceğiz” dedi. l ANKARA 4 milyon abone elektriksiz kaldı CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in soru önergeyi yanıtlayan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, 2019 yılında üretilen 329 milyon 685 bin 762 faturanın yüzde 1.26’sı (yaklaşık 4 milyon abone) ödenmediği için abonelerin elektriğinin kesildiğini, yüzde 0.078 aboneye de icra takibi başlatıldığını açıkladı. Elektriği kesilen abonelerin toplam borcunun ise 2.5 milyar TL olduğunu bildirdi. Gürer, “Ülkemizde yaşanan koşullardan dolayı evine ekmek götüremeyen binlerce yurttaş var. Zam üstüne zam yapılarak gönderilen faturalar da doğal olarak ödenemiyor” dedi. l Ekonomi Servisi Otomotivde üretim mayısta yüzde 54 azaldı Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), mayıs ayı ile ocakmayıs dönemine ait üretim ve ihracat adetleri ile pazar rakamlarını açıkladı. Mayıs ayı rakamlarına göre geçen yıla göre üretim ve ihracat neredeyse yarı yarıya azaldı. 2019 yılında 136 bin 513 olan otomotiv üretimi yüzde 54 gerileyerek 63 bin 145’e düşerken, ihracat ise dolar bazında yüzde 57 azaldı. En fazla kayıp otomobilde yaşandı. Otomobil üretimi mayıs ayında yüzde 55 azalarak 43 bin 264 adet olarak gerçekleşti. Otomobil ihracatı ise yüzde 60 gerileyerek 31 bin 846 adet ol du. Mayıs ayında otomobil pazarı yu¨zde 7.6 azaldı. Yılın ilk beş ayında ise traktör üretimi hariç toplam otomotiv üretimi, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 34 azalarak 415 bin 454 adet, toplam otomotiv ihracatı ise adet bazında yüzde 38 azalarak 331 bin 391 oldu. Otomotiv sanayisinde kapasite kullanımı ise yüzde 50 oldu. ‘Kıdeme el uzattırmayız’ DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, hükümetin kapsamlı bir istihdam pake ti hazırlığında olduğunu belirterek, “çalışma yaşamıyla ilgili kararlar EkonoMUSTAFA mik ve Sosyal ÇAKIR Konsey (ESK) ile Üçlü Danışma Kurulu gibi mekanizmalar işletilerek alınsın” çağrısı yaptı. Kısa çalışma ödeneğinde sürenin uzatılmasını, ücretsiz izin uygulamasına son verilmesini isteyen Çerkezoğlu, kıdem tazminatına “el uzatılmasını” ise kabul etmeyeceklerini vurguladı. Çerkezoğlu, hastanelerdeki işçilerde vaka sayısında artış olduğunu da dile getirdi. Çerkezoğlu, şöyle devam etti: “Özel sektördeki bütün çalışanlar kısa çalışma ödene ğinden yararlandırılsın. Kısa çalışmada ödenen ücret asgari ücretten az olmasın. İşsizliği önlemek için istihdama dayalı ekonomik model uygulansın. Kamu istihdamı olsun. Çalışma saatleri kısaltılsın. Gelir kaybı olmasın. Hiçbir geliri olmayanlar, kayıt dışı çalışanlar sosyal güvenlik haklarından yoksunlar. Tamamen korumasızlar. Bu çalışanlara ILO’nun aile sigortası benzeri düzenleme yapılabilir.” Çerkezoğlu, kısa çalışma ödeneğinin de dezavantajlı tarafları olduğunu, işçilerin uğradığı ücret kaybının ise işverenler tarafın Arzu Çerkezoğlu dan karşılanması gerektiğini vurguladı. Bunun gerçekleştiği işyerleri de olduğunu dile getiren Çerkezoğlu, “Asıl kritik olan ise ücretsiz izin uygulamasına mutlaka son verilsin. Bazı yerlerde suiistimal ediliyor. Kısa çalışma ödeneği varken işçiler ücretsiz izne yönlendirilmesin” dedi. Çerkezoğlu, sağlık konusunda sorunlar olduğunu ve yeni bir araştırma yapacak larını da belirterek “Sağlık alanında ciddi sorunlar var. Koruyucu ekipman, çalışma saatleri konusunda düzenleme yapılması için girişimle rimiz sürüyor. Birçok hastanede genel artışa paralel olarak vakalarda da artış görüyoruz” diye konuştu. AILE HEKIMI ILE YURTTAŞ KARŞI KARŞIYA GETIRILDI Cumhurbaşkanlığı tarafından geçen hafta yayımlanan 2020/8 Sayılı Genelge gereği, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan 60 yaş ve üzerinde olanlar ile Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği kronik hastalığı bulunanlar Covid19 süreci boyunca idari izinli sayılacaklar. Kronik hastalık durum belgesinin enabız sisteminden alınabileceğini bildiren yazıda, sistem üze rinden durum belgesi alamayanların hastalık raporları ile birlikte kayıtlı oldukları aile hekimine müracaat ederek rapor düzenlenebileceği duyuruldu. Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi Aile Hekimliği Kolu yaptığı açıklamada, “Sağlık Bakanlığı altyapısını hazırlamadan yeni bir karmaşanın önünü açmış ve aile hekimleri ile yurttaşı karşı karşıya getirmiştir” dedi. Nisanda ‘ödenek’ patlaması Türkiye İş Kurumu’nun (İşkur) kaldı. Yılın ilk 4 ayında ise 811 “Mayıs Ayı Bülteni”, özellikle bin 164 kişi başvururken, 309 Covid19 salgını kaynaklı iş bin 82 kişi bu ödeneğe hak sizliğin görünümüylü ilgi kazandı. Bu veriler açı li dikkat çekici sonuç İşsizlik sından dikkat çekici lar ortaya koydu. İşçi çıkarmanın 17 Nisan’da itiba ödeneği almak için bir başka sonuç ise hak edenlerin başvuranlara oranıy ren geçici olarak sadece nisan la ilgili yaşadı. Bu yasaklanmasına, kısa çalışma ödeneğinin teşvik edilme ayında 309 bin kişi İşkur’a oran ilk 3 ayda yüzde 47.7 olurken, ilk 4 ayda yüzde 38.1’e sine rağmen sadece başvurdu. düştü. Nisan ayında nisan ayında 308 bin ise yüzde 22.4 oldu. 968 kişi işsizlik ödeneği almak için İşkur’a başvurdu. Bu Yüzde 69 düştü ödeneği almaya hak kazananla Anlaşılan nisan ayında başvu rın sayısı ise 69 bin 347 kişi de ranların çok büyük kısmı, uzun zamandır eleştiri konusu olan işsizlik ödeneği alma kriterlerini karşılamayan kişilerden oluştu. Yine bu bültene göre, mayıs ayında açık iş sayısı geçen yılın aynı ayına kıyasla, toplamda yüzde 69 düşerek 70 bin 460 kişiye, özelde yüzde 69.3 düşerek 69 bin 311’e inerken, kamuda yüzde 3 artarak 1149 kişiye çıktı. İşe yerleştirme ise toplamda yüzde 73.9 azalarak 41 bin 235 kişi oldu. Bu kapsamda işe yerleştirilen kadınların sayısı yüzde 72.3 azalarak 14 bin 673, erkeklerin sayısı yüzde 74.6 azalarak 26 bin 562 kişi oldu. l Ekonomi Servisi TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar’dan önemli çağrı: Küçük işletme desteklensin Fındık bahçelerinde hasar tespiti yapılıyor CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun görevlendirdiği milletvekilleri, doludan dolayı fındık bahçeleri zarar gören Ordu Gürgentepe’nin 7 mahallesinde yerinde hasar tespitinde bulundular. Ordu Milletvekili Dr. Mustafa Adıgüzel, Giresun milletvekili Necati Tığlı ve Samsun milletvekili Neslihan Hancıoğlu’ndan oluşan heyet çalışma yaptı. Hancıoğlu, “Yüzde 40’lara varan zarar var. Bu zararın tanzim edilebilmesi açısından devletin devreye girmesi lazım. İnsanlarımızın ekonomik sıkıntısı var. Bölgenin desteklenmesi lazım. Geçen yıla göre rekolte 300 bin ton düşük. Düşük rekolteden dolayı yüksek fiyat bekliyoruz. Fındık fiyatını aşağıya çekmek için manipülasyonlardan vazgeçilmelidir” şeklinde konuştu. l CEMİL CİĞERİM / SAMSUN Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Covid19 salgını sürecinde kalabalık kentlerden kırsal kesime göç başladığını dikkat çekti. Ekonomik kaygılarla kentten köye göç edenlerin sayısında artış beklediklerine işaret eden Bayraktar, salgın sürecinde doğal yaşamın önem kazandığını vurguladı. Bayraktar, “Kalabalık şehirlerden kırsala göç başladı. Küçük aile işletmelerine pozitif ayrımcılık tanınmalı, küçük aile işletmeleri daha fazla desteklenmeli, tarımsal üretim kârlı ve cazip hale getirilmelidir” dedi. Köye, kırsala dönmeyi özendirmeye yönelik uygulanan politikaların artırılmasını isteyen Bayraktar, şunları kaydetti: “Kırsalda yaş ortalaması yükselmektedir. Kırsaldaki gençler ve köylerine dönen gençler teşvik edilmelidir. Kırsalı yaşanır hale getiren eğitim, sağlık, sosyal güvenlik, iletişim gibi hizmetler geliştirilerek altyapı modernize edilmelidir. Küçük aile işletmelerinin uygulayabileceği projeler geliştirilmelidir.” l Ekonomi Servisi En kurumsal şirket Garanti BBVA seçildi Feyyaz Ünal Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği (TKYD) tarafından, şirketlerin bir önceki yıl elde ettikleri “kurumsal yönetim derecelendirme notları” baz alınarak verilen “Kurumsal Yönetim Ödülleri” onuncu kez sahiplerini buldu. TKYD Başkanı Feyyaz Ünal’ın verdi ği bilgiye göre, 2019 yılında en yüksek nota sahip ilk üç şirket Garanti BBVA, Aksa Akrilik ve TAV Havalimanları oldu. STK’lerin zirvesinde ise Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı, Darüşşafaka ve Türkiye İç Denetim Enstitüsü yer aldı. l Ekonomi Servisi yok sayma operasyonları A nketler, ne yapılırsa yapılsın Cumhur İttifakı’nın oylarının düşüşünün sinyallerini verdikçe, Tek adam rejimi adına paslaşmalı sürpriz, tuzak projelerle Meclis’in, kamuoyunun karşısına çıkılıyor.. İster Meclis’ten geçirilmek üzere getirilmiş tezkereler, isterse ikili kararnameler, isterse canlı yayınlar kesilerek kamuoyuna ulaşılan, çok uzun geçmişi olabilecek hazırlıkların ürünü projeler, açılışlar, anlaşmaların sonuç ürünü organizasyonların ardı arkası kesilmiyor.. Son günlerin sürpriz operasyonlarının tekmilinin birden içeriklerinden, şeytana pabucunu ters giydirecek özdeyişine uygun, ortak amaçlı, ucu nerelere kadar uzanacağı belirsiz, Millet İttifakı’nın içinden çatlağı büyütme yol haritası çıktı.. Meclis’teki oturumu ucundan olsun izlemiş olanların algılamamaları olanaksızdı. Millet İttifakı için sürpriz tuzağın, kurmayları dışında Cumhur Cephesi milletvekilleri için de geçerli olduğu, sorgulamalara, sataşmalara verilen cevaplardan gözlemleniyordu. Tamam, yıllardır tek yanlı iktidar cephesi erkinin işletilişinden, milletvekilleri, paketlerin içinden çıkan yasa değişiklikleri, icraat uygulamaları ile yüzleşmeye, biat kültürünün doğası gereği de seslerini çıkarmamaya alışkındılar. Kendim adına en çok CHP ve HDP’yi çok çıplak bir o kadar haksız çarpıcı PKK terör örgütü ile işbirliği içinde gösterme operasyonunda, Meclis Başkanı, atanmış seçimsiz sorumlu bakanlar, kürsüye çıkan milletvekilleri ile tüm gerçekten hukuk içinde savunmayı üstlenmiş yandaş kadroların, çok keskin bir ortak koro halinde, “Kaçınılmaz, zorunlu bir yasal zorunluluğun geciktirilmiş, kasıtsız işlemi..” boyutuna indirgemeleriydi. En utanılmaz, şaşmaz vurgulama ise “Kaçınılmaz, hukukun gereği, kesinleşmiş yargı kararlarının suçun sahibine dönük işlemi, HDP ve CHP seçmenine dönük kasıtlı, haksızlık, mağduriyet söz konusu değil..” çerçevesine sıkışıtırılmış değerlendirmeleriydi.. HHH Seçmenin oy hakkını yok sayma operasyonlarındaki, çıplak tuzaklara ilişkin, ikiyüzlü oyunların en çarpıcılarından örnekleri bir daha bir daha sıralamanın galiba çok fazla bir anlamı yok. En son yerel seçimlerde, Öcalan’dan oy desteği istenen operasyondan, beyni boşlar adına bile geçerli zaman geçmedi. Bağımsızlığı söz konusu olamayacak, hakhukukadaletin işletilemediği yargı eliyle sonuçlanmış kararlarının hukuksal geçerliliklerini de tartışacak zaman değil.. En yaşamsalı oylarına saygı duyulduğunun ha bire altı çizilen şu günlerde en çok siyasal kimlikleri üzerinden oyun oynanan HDP ve CHP’ye. Millet Cephesi’nden diğer partilere, yakın günlere dönük de, AK Parti içinden yeni kopmuş parti çatılarında toplanmak isteyenlere dönük tuzak oyunlara şöyle bir bakalım.. Çok doğru milletvekillikleri yargı kararları ile alınmış, şimdilik üç, sonrasında sayıları artabilecek isimler üzerinden yaşatılanlara bir göz atalım. Adaylıkları sürecinde, ortada hukuken adaylıklarına yasak konulabilecek yargı kararları yoktu savunması geçerli mi? Yargılanmalar süreçlerinde ortaya konmuş verilerin öncesinde bilinip bilinmezliğini, dosyasız sorgulamanın işler kotarılmış olduktan sonra sorgulanmasının hiçbir yararı yok. Asıl siyasal tuzak iktidarları erkinin, Tek adam rejiminin geçmiş siyasal ortaklıkları içinde tam da bu anlamda işlenmiş ortak siyasal suçlar ataklarından çıkmıyor mu? En çarpıcıları, sınırlara kurulan çadır mahkemelerinde, silahlı.. peşmerge giysileri ile tek cümle ile bağırlara basılmaları değil miydi? Hepsini bir “kandırıldık” cümlesi ile affedebilme çarpıklığını unutalım.. Siyaseten, durumlara göre hiç vazgeçilmeyen yeni yeni ittifakların yargıya yansıtılmakta olunan boyutlarına bir göz atalım.. Siyaseten durumlara göre baş tacı edilmekte olunan ya da bütün günahların ödetilmesi aracı olarak kullanılan içeridekiler tablolarına, yeni yeni operasyonlardaki tuzaklara şöyle bir vicdan terazisinden bakmaya çalışalım. Kavala’lar, Barış’lar, en son operasyon içine katılan Müyesser Yıldız’lar ile sadece düşünce, basın özgürlüğü kapsamında Türkiye’yi utanç verici bir tabloya düşüren icraatlara bakalım. Seçmene, oy haklarına saygı duyulduğu yalanı üzerinden belediyeler yönetimleri, başkanlıkları üzerinden kurulabilen, oylarını çalabilme tablosu çok daha da çarpıcı işliyor.. Aynı yol haritası içinde seçilen başkanların, sözde ya da gerçekte kanıtlı yargılama sonuçları üzerinden suçlu konuma düşürülmüş olmalarının tuzağından da söz etmenin anlamı yok. Sapına kadar suçlamaların haklılığını varsayalım. Belediyelerin hukuksal işleyişi üzerinden seçmen oyuna saygı duyulan yönetim oluşturulacakken, atanmış valiler, kaymakamlardan kayyım yönetimleri oluşturmak en ağırından oyların gaspı değil mi? TMSF Çukurova’nın 52 konutunu satıyor Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), Çukurova İthalat ve İhracat Türk AŞ’ye ait İstanbul’un Zeytinburnu ilçesinde bulunan 6 ticari fonksiyonlu bağımsız bölümün yüzde 50 hissesi ile 52 konutu satışa çıkardı. Resmi Gazete’de dün yayımlanan ilana göre bu satışla ilgili muhammen bedel 52 milyon lira. İhale ise 24 Haziran’da TMSF’nin İstanbul’daki ofisinde yapılacak. l Ekonomi Servisi