Catalog

8 6 MAYIS 2020 ÇARŞAMBA TASARIM: EMİNE BİLGET HABER Doğum: 28 Şubat 1947/Ankara Ölüm: 6 Mayıs 1972/25 DENİZ yaşında, Ulucanlar/Ankara / Defin yeri: Ankara Karşıyaka GEZMİŞ Mezarlığı / Eğitim: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Siyasi parti: Türkiye İşçi Partisi (19651969) Bu yola bilerek girdim Baba; Mektup elinize geçmiş olduğu zaman aranızdan ayrılmış bulunuyorum. Ben ne kadar üzülmeyin dersem yine de üzüleceğinizi biliyorum. Fakat bu durumu metanetle karşılamanı istiyorum. İnsanlar doğar, büyür, yaşar, ölürler. Önemli olan çok yaşamak değil, yaşadığı süre içinde fazla şeyler yapabilmektir. Bu nedenle ben erken gitmeyi normal karşılıyorum. Ve kaldı ki benden evvel giden arkadaşlarım hiçbir zaman ölüm karşısında tereddüt etmemişlerdir. Benim de tereddüde düşmeyeceğimden şüphen olmasın. Oğlun ölüm karşısında aciz ve çaresiz kalmış değildir. O bu yola bilerek girdi ve sonunun da bu olduğunu biliyordu. Seninle düşüncelerimiz ayrı, ama beni anlayacağını tahmin ediyorum. Sadece senin değil, Türkiye’de yaşayan Kürt ve Türk halklarının da anlayacağına inanıyorum. Cenazem için avukatlarıma gerekli talimatı verdim. Ayrıca savcıya da bildireceğim. Ankara’da 1969’da ölen arkadaşım Taylan Özgür’ün yanına gömülmek istiyorum. Onun için ce nazemi İstanbul’a götürmeye kalkma. Annemi teselli etmek sana düşüyor. Kitaplarımı küçük kardeşime bırakıyorum. Kendisine özellikle tembih et, onun bilim adamı olmasını istiyorum. Bilimle uğraşsın ve unutmasın ki, bilimle uğraşmak da bir yerde insanlığa hizmettir. Son anda yaptıklarımdan en ufak bir pişmanlık duymadığımı belirtir; seni, annemi, ağabeyimi ve kardeşimi devrimciliğimin olanca ateşiyle kucaklarım. OĞLUN DENIZ GEZMIŞ Merkez Cezaevi l SON SÖZLERI.. “Yaşasın, Türk Halkının ba ğımsızlığı!. Yaşasın, Marksizmin ve Leninizmin yüce ideolojisi!. Yaşasın, Türk ve Kürt halklarının bağımsızlık mücadelesi, kahrolsun emperyalizm!..» YUSUF ASLAN Doğum: 1947/ Kuşsaray, Aydıncık, Yozgat Ölüm: 6 Mayıs 1972/25 yaşında, Ulucanlar/Ankara Defin yeri: Ankara Karşıyaka Mezarlığı Eğitim: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Vicdan huzuru içinde... ‘Sevgili Babacığım, 3/5/1972 ANKARA Bu mektubu aldığın zaman, ben ebediyyen bu dünyadan göç etmiş olacağım. Ne kadar sarsılacağını tahmin ediyorum. Bir buçuk seneden beri, benim yüzümden nasıl üzüntü içinde olduğunuz malum.. Bu son olayı da, metanetle karşılamanızı, sadece diliyebiliyorum. Babacığım, bu olayda da, Annemin ve Yücel’in, senin tesellilerine ve desteklerine ihtiyaçları çok. Bunun için, ne kadar metin olursan, hem senin sağlığın için, hem de onlar için o kadar iyi olur. Elbette ki, yıllarca emek verip yetiştirdiğin bir oğulun, bir günde öldürülmesi, kolay göğüslenecek bir olay değildir. Fakat, siz, benim ne için, kimlere karşı mücadele verdiğimi biliyorsunuz. Ben, bu açıdan rahat ve vicdan huzuru içinde gidiyorum. Sizlerin de, bu bakımdan rahat ve huzur içinde olduğunuzu ve olacağınızı biliyorum. Babacığım, Annemin ve Yücel’in senin desteğine muhtaç olduğunu, yukarıda söylemiştim. Onları rahat ettirmek için, bütün gücünü kullanacağından zaten eminim. Babacığım, burada şunu ilâve edeyim ki, Yücel’in hastalığından kendimi sorumlu hissediyorum. Yü cel için her şeyinizi ortaya koyacağınız konusunda da, kuşkum yok. Ablamlar için söyliyeceğim: Fazla üzülmesinler. Olayın sarsıntıları geçtikten sonra, normal hayatlarını devam ettirsinler. Mehtap’a ne diyeyim? Benim için her zaman, bol bol öpün. Babacığım, cezaevinde kalan arkadaşları ara sıra yoklarsan, hallerini hatırlarını sorarsan, çok memnun olurum. Her birisi oğlun sayılır. Dışarıda, bizler için uğraşan dostlarımı ve dostlarını hiçbir zaman unutmayacağını biliyorum. Mektubum burada biterken, Sizi, Annemi, Yücel’i, Ablamı, Aziz Ağabeyi, Mehtap’ı hasretle kucaklarım, Babacığım.. Sağlıkla kalın... Hoşça kalın... YUSUF ASLAN Not: Akrabalara da bir mektup yazdım. Fakat belki, verme yebilirler...» l SON SÖZLERI.. “Ben ülkemin bağımsızlığı ve halkımın mutluluğu için bir defa ölüyorum. Sizler, bizi asanlar şerefsizliğinizle her gün öleceksiniz. Biz halkımızın hizmetindeyiz. Sizler Amerika’nın hizmetindesiniz. Yaşasın devrimciler! Kahrolsun faşizm!” Üç fidandılar... Devlet 25 yaşında aldı canlarını. İdealleri ise 50 yıldır yaşıyor Bağımsız Türkiye için ÖMÜRLERINI VERDILER Üçü de orta halli, birkaç çocuklu bir ailenin mütevazı çocuklarıydı. Özgürlük, eşitlik, adalet, barış ve kardeşlik için mücadele vermişlerdi. O ka dar güçlü bir inanç ve o kadar te miz idealleri savun dulardı ki yarım as ra karşın o idealler, yaşıtlarınca savunul maya devam etti. OLCAY Anadolu’nun çe BÜYÜKTAŞ şitli kentlerinde do ğan, farklı kentlerin de okuyan ve adım adım, özgürlükçü, eşitlikçi tam bağım sız bir ülke idealiyle SEYHAN bir araya geldi: Deniz AVŞAR Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan... Biri İstanbul Hukuk, di ğer ikisi Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nde okumaya başla dı. Lise yıllarında tanıştıkları sol düşünce ilerleyen yıllarda sosya list bir niteliğe büründü. Birbirleri için kendilerini feda Tam 48 yıl önce bugün idam edilmişlerdi. Davalarındaki doğruluk, davranışlarındaki samimiyet, inançlarındaki güç, yok edilemeyen bir irade olarak bugün de yaşamaya devam ediyor. etmeyi de, OTDÜ’nün bahçesine at getirerek “beyaz atlı prens” şakası yaparak arkadaşlarını güldürmeyi de bildiler. Ezilenlerin yanında Kimlikleri oturduğunda artık ne istediklerini de çok iyi biliyorlardı, bu yolda başlarına nelerin gelebileceğini de... Deniz Gezmiş’in, “Azgelişmiş dünya halkları emperyalizme karşı savaş verirken, gençlik bunun dışında kalamaz. Biz daima ezilenlerden yana çıkmak zorundayız. Eğer bizim kavgamız, antiemparyalist kavganın paralelinde yürümezse, ayaklarımız havada kalır. Devrimci gençlik, Amerikan emperyalizmine ve oportünizme karşı duran gençliktir. Onların görevi, sayısının azlığına, düşmanın çokluğuna bakmadan, Amerikan emperyalizmine karşı sonuna kadar dövüşmektir. O en iyi biçimde karar veren ve uygulayandır. O, boş gecelerini değil, boylu boyunca ömrünü kavgaya verendir” sözleri, ufkunun da kararlığının da göstergesi gibidir. Önde gelen örgütçü ODTÜ Sosyalist Fikir Kulübü’nün üyesi olan Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan da okula geldiği 1966 yılından itibaren önce hazırlık okulunda, sonra da mühendislik fakültesinde boykotların ve hemen ardından ODTÜ işgalinin önde gelen örgütçülerinden oldu. Yusuf Aslan da Deniz Gezmiş gibi Filistin’e gitti, çeşitli eğitimlerin yanında helikopter ve ucak pilotluğunu öğ rendi. Fikri dernekler de kurdular silahlı eylemler de yaptılar. Ama hiç kimseyi öldürmediler... Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan Ankara 1. No’lu Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi tarafından 9 Ekim 1971’de idama mahkum edildiler. İdamların önlenmesi için gerek Meclis’te, gerek kamuoyunda ve gerekse örgüt arkadaşları tarafından çeşitli girişimlerde bulunulmasına rağmen sonuç değişmedi. O günlerden kalan, “üçe üç haykırışları”, Metin Oktay ve İsmet İnönü’nün idam kararına karşı mücadelesi, Rodrigo’nun gitar konçertosu, son içilen çay, son kuçaklaşmalar, idam sehpasına nasıl gittiği ve bir de Nazım’ın “Delikanlım” şiiri oldu. 48 yıl önce bugün saat 1.003.00 arasında Ankara Ulucanlar Merkez Kapalı Cezaevi’nde idam edildiler. Üç fidan, Ankara’da, askerlerin üçer mezar arayla gömün ısrarına, Bora Gezmiş’in itirazı ile yan yana toprağa düştüler... BIZIM DENIZ – MARE NOSTRUM En uzun koşuysa elbet Türkiye’de de Devrim O, onun en güzel yüz metresini koştu En sekmez luverin namlusundan fırlayarak... En hızlısıydı hepimizin, En önce göğüsledi ipi... Acıyorsam sana anam avradım olsun Ama aşk olsun sana çocuk, Aşk olsun... CAN YÜCEL Deniz Gezmiş Deniz Gezmiş’in ağabeyi Bora Gezmiş: 48 yıl sonra ilk kez bu yıl kardeşimin mezarını ailemizden biri ziyaret edemeyecek. Mezara gidemeden, onu ziyaret edemeden de bir yıl geçirecekmişiz. Bir kardeşimiz rahatsız. Hüseyin İnan Yusuf Aslan Üç Fidanı öğrenmek için 10 kaynak l Gülünün Solduğu Akşam, Erdal Öz. l Deniz Gezmiş Anlatıyor, Erdal Öz l Acılara Yenilmeyen Gülümseyişler, Atilla Keskin. l Darağacında Üç Fidan, Nihat Behram. l İdam Geçesi Anıları, Halit Çelenk l Hepiniz Suçlusunuz/ Denizler Yanlış Yargılandı/ Burhan Dodanlı l Emirle Gelen İdam Kararı, Veli Yılmaz. l İdam Tarih Oldu, Utancı Kaldı (Ölüme Oy Vermek...), Türey Köse. l Bizim Deniz, Turhan Feyizoğlu. l Abim Deniz/ Hamdi Gezmiş/Can Dündar. ‘Utanmaz bir cinayetti’ Üç fidanı darağacına götüren süreç Türkiye tarihinde kara bir leke olarak yer aldı. 48 yıl boyunca her 6 Mayıs’ta yurdun dört bir yanında anılan Gezmiş, İnan ve Aslan’a dair gazetemize konuşan sanatçı, sendikacı ve hukukçular duygularını, düşüncelerini anlattı. HÜSEYIN İNAN Doğum: 1949/ Bozhüyük, Gürün, Sivas Ölüm: 6 Mayıs 1972/23 yaşında, Ulucanlar/Ankara Defin yeri: Ankara Karşıyaka Mezarlığı Eğitim: ODTÜ İdari Bilimler Bölümü Yapılacak çok şey var “Babama, Anneme, Kardeşlerime ve Yakın Akrabalarıma, Söyliyecek fazla söz bulamıyorum. Bir insanın, sonunda karşılaşacağı tabii sonuç, bildiğiniz sebeplerden dolayı, erken karşıma çıktı... Üzüntü ve acınızı tahmin ediyorum. İleride, durumumu daha iyi anlıyacağmız inancındayım. Metin olunuz. Üzüntü ve acılarınızı unutmaya çalışınız. Bütün varlığımla hepinize kucak dolusu selâmlar, sevgiler. Yapılacak çok şey var. Fa kat, hem mümkün değil, hem de sırası değil. Candan selâmlar... HÜSEYIN İNAN l SON SÖZLERI.. “Ben şahsî hiçbir çıkar gözetmeden halkımın mutluluğu ve bağımsızlığı için savaştım. Bu bayrağı bu ana kadar şerefle taşıdım. Bundan sonra bu bayrağı Türk halkına emanet ediyorum. Yaşasın işçiler, köylüler ve yaşasın devrimciler. Kahrolsun faşizm.” ‘Cinayetin yolu yargıyla açıldı’ n Deniz Gezmiş ve arkadaşlarıyla aynı dönemde Mamak Cezaevi’nde tutuklu bulunan avukat Turgut Kazan: Deniz’lerin yaşadıkları ve canlarının alınması yasaya uygun bir infaz değildi. Devlet töreniyle utanmazca işlenen bir cinayetti. Failler ise sağcı siyasal iktidardı. Bugün kü sağcı iktidarın da o günlerle ortaklığı vardır. Deniz ve arkadaşları bağımsız bir Türkiye için mücadele verirken ABD’ye karşı mücadele veriyorlardı. Bu cinayetin yolu yargı formatı kullanılarak açılmıştı. Ali Elverdi o cinayetin nasıl baş failiyse bugün kü yargıç ve hâkimlerin bundan ibret alması gerekir. Yargının sindirme aracı olarak kullanılmasına karşı durmaları gerekir, aksi halde Ali Elverdi nasıl anılıyorsa onlarda öyle anılacaklar. ‘Deniz’ler yok edilemeyen irade’ n Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu: Eşitlik, özgürlük, adalet, barış ve kardeşlik için mücadele veren, bu mücadelenin bedelini canlarıyla ödeyen üç fidan milyonların yüreğinde, bilincinde ve mücadelesinde yaşamaya devam ediyor. İdam sehpasındaki, “Yaşasın tam bağımsız Türkiye, yaşasın Türk ve Kürt halklarının kardeşliği, yaşasın işçiler, köylüler, kahrolsun emperyalizm” sloganları, sadece dilden dile yayılan sloganlar olarak değil ülkemizin bugün içinde bulunduğu ağır ve karanlık koşullardan çıkışın istikameti olarak da bilincimizde yer etmiş durumda. Bugün Deniz’ler, her gün yeniden filizlenen umut, ve hiçbir zaman yok edilemeyen irade, cesaret ve haykırış olarak işçi sınıfının, emekçilerin, gençlerin, kadınların mücadelesinde boy göstermeye devam ediyor. 6 Mayıs, düşünmeyi gerekli kılıyor n Anayasa Hukukçusu ve CHP İstanbul milletvekili Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu: 6Mayıs 1972’de üç gencin yaşamdan koparılması, Türkiye’nin dünü ve bugünün üzerine yeniden düşünmemizi gerekli kılmaktadır. TBMM bir yandan, sıkıyönetim koşullarında ve silahların gölgesinde anayasa değişikliğine yönlendirilirken, öte yandan mahkemeler verdirilen idam karını onaylıyordu. İdam kararlarının anayasaya, hukuka ve vicdana aykırı olduğunu belirtmeye bile gerek yok. Ancak vurgulanması gereken, toplumsal vicdanda derin yaralara yol açan bu tür hukuk dışı kararları onarma olanağının bulunmayışı. Cumhuriyetin siyasal kazanımlarını yok eden son anayasa değişikliği de olağanüstü yönetim altında ve hayırcıları terörize ederek oylatıldı. O nedenle meşru değil. Unutmayalım, 1972’de olağan hukuk düzenine demokratikleşme umudu vardı; 2020’de ise, “tek kişi yönetimi”ne yöneltilen her eleştiri, darbe çağrısı olarak algılanıyor. Uğursuz günü unutmam zor n Aydın ve sanatçı Zülfü Livaneli: Ouğursuz günü unutmama imkân yok. Gaziosmanpaşa semtinde oturuyorduk o sıralar ve Halit Ağabey’le Denizlerin avukatlığını yürüten Mükerrem Erdoğan arkadaşımızdı. Haberleri ondan alıyorduk. O sabah infazdan sonra bize geldi, perişan haldeydi, idamın ayrıntılarını anlattı. Hepimiz sel gibi gözyaşı döküyorduk. Deniz’in uzun boyundan dolayı ayaklarının yere değdiğini, bir dakika sürmesi gereken ölümün 25 dakika sürdüğünü, infazın Hüseyin ve Yusuf’a izlettirildiğini, hâkim olmadığı halde idam kararı veren Ali Elverdi’nin idamları yüzünde keyifli bir ifadeyle sigarasını tüttürerek seyrettiğini anlattı. Yurtsever gençlerdi, katil değillerdi. 1973 yılında Denizler için yakılmış bir ağıdı ilk albümümde söyledim. N’olayıdım, n’olayıdım/ Okuryazar olayıdım/ Deniz mahkemeye düşmüş / Avukatı ben olaydım.