Catalog

10 5 MAYIS 2020 SALI DOLAR ekonomi@cumhuriyet.com.tr AVRO STERLIN FAİZ TASARIM: SERPİL ÜNAY BORSA EKONOMI ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 7.0490 6.1 kuruş 7.7050 11 kuruş 8.7900 1.4 kuruş 8.35 0.56 puan 98.842 2.268 puan 2607.99 29.42 lira 387.15 4.49 lira Tümsavaş, Anadolu Sigorta başkanı oldu Anadolu Sigorta’da Yönetim Kurulu Başkan lığı görevine Füsun Tüm savaş atandı. 1957’de Ankara’da do ğan Tümsavaş, AÜ Si yasal Bilgiler Fakülte si, İktisat ve Maliye Bölü mü Mezunu. İş hayatına Füsun Tümsavaş 1979’da Merkez Bankası Ankara Şubesi’nde başla yan Tümsavaş, 1981’de İş Bankası’na geçti. Geçen yıldan bu yana İş Bankası Yönetim Kurulu Başkanı da olan Tümsavaş, ayrıca Türkiye İş Bankası Men supları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardım laşma Sandığı Vakfı’nda Yönetim Kurulu Başkan Vekili olarak da görev yapıyor. ‘Siber risklere karşı önlemleri yetersiz’ Aksigorta tarafından KOBİ’ler özelinde gerçekleştirilen güncel bir araştırma, bu işletmelerin yüzde 44’ünün evden çalışma düzenine geçtiğini, ancak bunların yüzde 79’unun hiçbir siber güvenlik önlemi almadığını, geri kalanların da antivirüs programları ve firewall gibi basit güvenlik önlemlerinden öteye geçemediğini gösterdi. Genel Müdür Yardımcısı Fahri Altıngöz, “KOBİ’ler yazılımlarını güncel tutmalı. Kurum içinde güvenlik ve gizlilik politikaları oluşturulmalı” dedi. Altıngöz, siber koruma sigortalarının da önemine dikkat çekti. Cengiz, kıyıma kılıf da uydurdu Milletin anasına ettiği küfür ile bilinen iktidar yanlısı iş insanı Mehmet Cengiz’in şirketi Cengiz İnşaat tarafından 15 Nisan’da işlerine son verilen işçilerin çıkışları SGK’ye “Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymamak” olarak bildirildi. CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal ise işçilerin İş Kanunu’nun 29. maddesine göre çıkışlarının yapıldığını ve yapılan bildirimin gerçek dışı olduğuna dikkat çekti. Cengiz İnşaat’ın Mardin’de yaptığı demiryolu işçileri, iddiaya göre salgın sürecinde iş yüklerinin ağırlaştırılmamasını isteyerek greve gitti. Bunun üzerine Cengiz İnşaat, 15 Nisan’da çalışanların işine son verdi. Tanal, “Cengiz İnşaat mağduru işçiler, 29 kodu yüzünden işsizlik maaşından da faydalanamıyor. İŞKUR başvurularını reddediyor. Çaresizler. Hak talebi, korona günlerinde iş yüklerinin ağırlaşmasına itiraz etmek mi ahlaksızlık oluyor” diye konuştu. l İç Politika Salgın, markaların itibarına mal olabilir Türkiye’de yüzyılı aşkın süredir faaliyet gösteren köklü markaları çatısı altında toplayan Yüzyıllık Markalar Derneği, “Markaları şüphesiz ki zor günler bekliyor. Bu dönemde çevik bir yapıya sahip olmak, duruma uyum sağlayabilmek ve esneklik çok kritik” açıklamasında bulundu. Dernekten yapılan açıklamada, “itibar” vurgusu dikkat çekti. Krizi fırsata çevirme gayretiyle yapılan uygulamaların markaları geleceğe itibarlı olarak taşımayacağı belirtilen açıklamada, markaların kriz sonrası birçok unsuru tamamlama, tedarik etme ve yenileme şansları olabileceğinin, fakat kaybedilen itibarın maliyetinin çok yüksek ve geri kazanılması zor olduğunun altı çizildi. l İHA Çiçekler çöpe gitti Geçen yıl Anneler Günü için 45 milyon dal çiçek ihraç eden ve 7 milyon dolarlık döviz kazandıran çiçekçilik sektörü, bu yıl 25 milyon dal çiçek ihraç edip yalnızca 3 milyon dolarlık döviz girdisi sağladı. Orta Anadolu Süs Bitkileri ve Kesme Çiçek İhracatçı Birliği Başkanı İsmail Yılmaz, satılamayan çiçekler çürüdüğünü, milyonlarca çiçeğin çöpe atıldığını duyurdu. Salgın nedeniyle daralan pazarı korumak için sigorta otoritesi ve şirketler harekete geçti Virüse karşı önlem Sokağa çıkamayanların zorunlu trafik sigortası ücretsiz uzayacak. Şirketler indirim ve aylık paket uygulamaları da başlattı. Koronavirüs salgınının hem sigorta sektörüne etkilerini azaltmak hem yaş kısıtı nedeniyle evden çıkamayanları sigorta kaybını engellemek için bir dizi önemler alınıyor. 4 Sigortacılık Genel Müdürlüğü’nün sektör duyurularına göre, salgın nedeniyle sokağa çıkma yasağı uygulanan motorlu araç işletenleri (bu durumu belgelendirdikleri takdirde) için ilave prim alınmaksızın, zorunlu trafikte poliçe süresi 31 Mayıs’a kadar uzatılacak. Ayrıca TSB’nin tavsiye kararı doğrultusunda hareket eden sigorta şirketleri diğer motorlu araç işletenler için de sigorta süresinin uzatılması uygulamalarını 31 Mayıs’a sürdürebilecek. Kısıtlama olmayacak 4 Sompo Sigorta, aylık kasko sigortasını piyasaya sundu. Bu sigortada, araç bedeline göre aylık 30 ile 100 lira arasında değişen prim ödemeleriyle poliçe sahibi olunabiliyor. Poliçede herhangi bir servis kısıtlaması ve kredi kartına bloke olmayacak. 4 Axa Sigorta, zorunlu trafik sigortası müşterilerinin bir aylık primini yıllık poliçe tutarına indirim olarak yansıtacağını açıkladı. Sigortalılar taksitlerini bir ay erteleme fırsatından da yararlanabilecek. Yenileme kampanyası 31 Mayıs’a kadar İlk 3 ayda geçen yılın aynı dönemine kıyasla sigorta teminat adetleri hayatdışında 35 milyon 361 binden 33 milyon 840 bine düşerken, hayatta 12 milyon 804 binden 13 milyon 68 bine çıktı. devam edecek. 4 Generali Sigorta da, “Benim Kaskom Sigortası” yaptıran ilk 10 bin kişiye bir aylık BluTV üyeliği hediye edeceği açıklandı. Son tarih 28 Ağustos. 4 Anadolu Sigorta, web sitesinden veya Sigortam Cepte üzerinden poliçe satın alanlara, konutta yüzde 20, kasko, bireysel sağlık ve tamamlayıcı sağlık sigortalarında ise yüzde 5 indirim başlattı. Erdem Aydınlı SIGORTA CINI YEDI YAŞINDA Bu yıl Türkiye’deki yedinci yılını kutlayan Sigorta Cini, 24 sigorta şirketinden ürün içeriklerini karşılaştırmalı teklif ve profesyonel ücretsiz danış manlık hizmetleriyle müşterilerine sunuyor. Genel Müdür Erdem Aydınlı, “Yeni yaşımızda da sigorta ürünlerinin faydasını orta ya koymak, sigorta bilincini çok daha yukarılara çekmek ve online kanallarımızı daha da geliştirerek sektöre yenilikler getirmeye devam edeceğiz” dedi. Fırat Kuruca AVIVASA 25 MILYARI AŞTI AvivaSA’nın, otomatik katılım ve devlet katkısı dahil BES fon büyüklüğünde, 24 Nisan tarihli EGM verilerine göre, 25 milyar TL’yi aşan ilk şir ket olduğu açıklandı. Üst Yöneticisi Fırat Kuruca, “BES, yatırımların finansmanına, sermaye piyasalarının derinleşmesine destek olması açısından son derece önemli” dedi. Ayrıca şirket, Şikâyetvar’ın 5. Mükemmel Müşteri Memnuniyeti Başarı Ödülleri’nde, BES ve hayatta “Gold Ödül”ü aldı. Madenci risk altında MUSTAFA ÇAKIR Salgına karşın Soma’daki madenlerde üretime devam ediliyor. CHP Manisa Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu, “üretim amaçlı çalışma yok” denildiğini ancak eldeki üretim verileri ile işçi sayılarının tam tersine işaret ettiğini vurguladı. Bakırlıoğlu, Kınık’ta ise işçilere 30 Haziran’a kadar kampta kalarak üretim yapmaları için taahhütname imzalatıldığını ancak gelen fotoğrafların önlemlerin hiçe sayıldığını gösterdiğini belirtti. Zonguldak’ta sokağa çıkma yasağı uygulanmasının nedeninin solunum yolu hasta Kınık’ta faaliyet gösteren firma, işçilere test yaptırdığını söyledi ancak sağlık müdürlüğüne göre bu doğru değil. lıkları ile madenci meslek hastalıklarının fazla olmasından kaynaklandığına işaret eden Bakırlıoğlu, Soma’nın Zonguldak’tan farkı olmadığını söyledi. İşçiye test yok Bakırlıoğlu, “Sadece TKİ kendi ocaklarından üretim amaçlı çalışmayı durdurmuş, diğer rödövans söz Soma, TKİ üretiminin yaklaşık yüzde 50’sini karşılıyor. 12 bin madencinin bulunduğu Soma’da işçiler büyük risk altında. leşmeli işletmelerde üretime devam ediliyor. Üretimde anlamlı bir azalma görmüyoruz. Yıllık izne çıkarılan ve kısa dönem çalışma ödeneği için başvurulan işçi sayıları çıkarıldığında işletmelerdeki işçilerin üçte ikisi çalışmaya devam ediyor” dedi. Bakırlıoğlu, firmanın tüm işçilerine test yaptırdığını söylediğini ancak sağlık müdürlüğü yetkililerinin böyle bir test yapmadıklarını, açıklamaların doğru olmadığı bilgisini verdiklerini bildirdi. Manisa ve ilçelerinde Covid19 testleri pozitif çıkan işçi sayısının hızla arttığını kaydetti. Bakırlıoğlu, madenlerde üretim amaçlı faaliyetlerin durdurulmasını, gerekli sağlık tedbirleri almayan işyerlerinin ise kapatılmasını talep etti. Öte yandan, Soma’daki vaka sayılarının Türkiye ortalamasının iki katı olduğunu vurgulayan Bakırlı oğlu, Kampta Konaklamalı Çalışma Modeli getirilerek 750 işçiye 30 Haziran’a kadar burada kalacaklarına dair taahhütname imzalatıldığını söyledi. Taahhütname ile işçiler bu düzende çalışmayı kabul ediyor. Bakırlıoğlu, “750 işçinin kaldığı kampta işçiler, ortak tuvalet, ortak banyoyu kullanmak zorunda” dedi. l ANKARA Ücret ve yan haklara tırpan Firmalara sağlık, varlık ve kariyer alanlarında danışmanlık veren Mercer ile PERYÖN’ün yaptığı araştırma, salgının yarattığı krizin bedelinin çalışana kesildiğini ortaya koydu. 103’ü küresel, 64’ü yerel olmak üzere 167 şirketin katılımıyla yapılan araştırmaya göre, şirketlerin yüzde 9’u, 2020 ücret artışlarını durdurdu ya da erteledi. Yüzde 39.5’i ise, bazı yan hakların ödemesini ve uygulamasını durdurmayı düşünüyor. Araştırmada dikkat çeken diğer unsurlar madde madde şöyle: 4 Süreç devam ederse işten çıkarma düşünen şirketlerin oranı yüzde 16.2. 4 Yüzde 74.3’ü iş hedeflerinde revize yapmayı düşünüyor. 4 Salgın sonrası iş dünyasının dinamiklerinin bambaşka olacağı düşünülürken, şirketlerin yüzde 58.7’sinin bu döneme hazırlamak için bir planı bulunmuyor. 4 Salgınla beraber merkez ofiste uzaktan çalışma modeline geçen şirketin oranı yüzde 94.6. l Ekonomi Servisi 10 kişiden 8’i temassızı seçiyor Mastercard tarafından 19 ülkede 17 bini aşkın kişi üzerinde yapılan araştırmaya göre, temel ihtiyaç alışverişlerinde temassız ödemeyi tercih edenler hızla artıyor. Buna göre, şubatmart döneminde her 10 kişiden 8’i temassız ödemeyi tercih etti. Araştırmaya katılanların yüzde 46’sı, temassız özellikli kartlarını cüzdanlarının en üstüne taşıdığını belirtirken, 35 yaş altında bu oran yüzde 52’lere kadar çıkıyor. l Ekonomi Servisi TezKoopİş: AVM’ler açılmasın MUSTAFA ÇAKIR Alışveriş merkezlerinde (AVM) örgütlü olan TezKoopİş Sendikası, buraların yakın zamanda açılacak olmasına ilişkin uyarıda bulunarak kapalı tutulmaya devam edilmesi talebinde bulundu. Sendikanın Sağlık Bakanlığı’na gönderdiği yazıda, “Salgın kontrol altına alınmadan, her gün binlerce insanın geldiği, yüzlerce işçinin aynı alanda yan yana çalıştığı AVM’ler, salgının yayılımı açısından ciddi risk alanlarıdır” denildi. Salgın normal bir seyirde ilerlemezken AVM’lerin açılmasının “normalleşme” adına atılmış bir adım olmayacağına işaret edilen yazıda, “Salgın kontrol altına alınana kadar tedbirli davranılması gerekiyor. Önlemlerde en ufak bir gevşeme, duraksama ya da ihmal tabloyu tersine döndürebilecektir. AVM’ler için alınacak hiçbir önlem yeterli değildir. En önemli önlem AVM’lerin açılmamasıdır” ifadelerine yer verildi. TezKoopİş, bu yazısını Bilim Kurulu üyelerine de gönderdi. l ANKARA Enflasyon dahil veriler kötü ama faiz düşüşüne devam Dün açıklanmaya başlayan nisan ayı ekonomik verileri, ekonomide kötüleşmeyi somut olarak göstermeye başladı. Enflasyon, dış ticaret ve üretime ilişkin öncü veriler nisan ayının kayıp bir ay olduğunu gösteriyor. Ancak buna rağmen Merkez Bankası’nın faiz indirimine devam etmesi de bekleniyor. Dün açıklanan nisan ayı enflasyon rakamı, talepteki keskin daralmaya ve petrol fiyatlarındaki ciddi düşüşe rağmen, beklentilerin üzerinde geldi. Nisanda yüzde 0.85 artan tüketici fiyatlarının yıllık artışı yüzde 10.94 oldu. Anketlere göre aylık artış yüzde 0.6 bekleniyordu. Yurtiçi üretici fiyat endeksindeki artış ise nisanda aylık yüzde 1.28, yıllık yüzde 6.71 olarak gerçekleşti. Hızla daralan talebe rağmen nisanda tüketici fiyat endeksindeki toplam 418 maddeden 270’inin ortalama fiyatlarında artış gerçekleşmesi dikkat çekiciydi. Buna karşılık 87 maddenin ortalama fiyatı düştü, 61’inin fiyatı aynı kaldı. Gıda fiyatlarında düşen talebe rağmen fiyatların bir ay önceye kıyasla yüzde 1.95’ten yüzde 2.53’e çıkması da dikkat çekti. Sağlık açısından yararlı olduğu söylenen meyvesebzelerdeki artan talebin, tüketici fiyatlarında beklenenin üzerinde meydana gelen artışta etkili olduğu görülüyor. Bu arada nisanda kapalı olan eğlence yerleri, berberler, lokanta gibi işletmelerde sağlıklı alınamayan fiyatlar için, imputasyon yöntemiyle, daha önceki eğilimlere göre tahmini fiyat saptandığı belirtiliyor. Dolayısıyla haziranda bu işletmelerin faaliyetlerine başlamasıyla alınacak fiyatlar sonucu asıl tablo ortaya çıkacak, gerekli düzeltmeler de otomatik olarak yapılacak. Şahsen; bu aşamada talebi azalsa bile fiyat artışları görülebileceğini, yani haziran ayıyla birlikte bu nedenle artı bir etki gelebileceğini tahmin ediyorum. Dün açıklanan resmi olmayan dış ticaret verilerine göre ise nisan ayı ihracatı geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 41.38 oranında azalarak 8 milyar 993 milyon dolar oldu. Buna karşılık aynı ayda ithalat yüzde 28.31 azaldı, 12 milyar 957 milyon dolar oldu. Bu rakamlarla birlikte nisanda dış ticaret açığı yüzde 45.11 artışla 3 milyar 965 milyon dolara yükseldi. Büyüme tablosu Yine dün açıklanan, ekonomik büyümenin öncü göstergesi olarak imalat sanayii performansında referans kabul edilen, İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) nisan ayında 33.4’e gerileyerek imalat sektöründe belirgin bir yavaşlama yaşandığını açıkça gösterdi. Veriler salgının imalat sektörünün tamamını güçlü şekilde etkilediğini gösterdi. Sektörlerin tamamında faaliyet koşulları Haziran 2019’dan bu yana ilk kez yavaşladı, tüm sektörlerdeki yavaşlama, sektörel PMI serisinin başladığı Ocak 2016’dan beri en yüksek oranlarda gerçekleşti. Üretim ve yeni siparişlerde anketin başladığı 2005 Haziranı’ndan bu yana en belirgin düşüş saptanırken, firmaların hem toplam hem ihracat siparişlerinde sert düşüşler olduğu, siparişlerdeki yetersizliğin son 11 yılın en sert istihdam azalmasına yol açtığı, satın alma faaliyetleri azalırken bunun girdi stoklarındaki düşüşün hızlanmasına yol açması gibi, ciddi sonuçlar yaşandığı görüldü. İlk veriler Türkiye ekonomisinin nisan ayında nasıl sert bir darbe aldığının kanıtı. Mayısta da benzer bir tablo beklenirken haziranla birlikte başlaması beklenen normalleşmenin seyri yıllık performansı belirleyecek. Martta salgına rağmen “Bu yıl yüzde 5 büyürüz” demeye devam eden hükümet yetkilileri, artık “Bu yılı artıda kapatırız” demeye başladılar. Ancak genel olarak beklenti bu yıl ekonominin küçüleceği yolunda, küçülme rakamı için ise çeşitli tahminler var. Bu veriler bir türlü bulunamayan yüklü dış kaynak ihtiyacı, artması kaçınılmaz mali bozulmayla birlikte düşünüldüğünde karamsar bir tabloyu ortaya koyuyor. Bu koşullara rağmen hükümetin faizleri düşürmekte ısrar edip aynı zamanda kurlardaki artışa düşük rezervi eritme pahasına müdahaleye devam etmesi ise karamsarlığı artırıyor. Piyasa uzmanları Merkez Bankası’nın yılsonu için enflasyon beklentisini yüzde 7.4’e indirmesi ve gelecek enflasyona göre hesap yapılmasını istemesini, bu ay da faiz indireceğinin işareti olarak görüyorlar. Hükümetin geçen aya göre 1 puan azalan yıllık enflasyonu ve ekonomideki daralmayı, faiz düşüşüne gerekçe olarak göstermesi bekleniyor. Buna karşılık aynı uzmanlar yatırımcı güveninin hızla azaldığına dikkat çekip faiz indirildiği zaman TL’deki değer kaybının, yani kurlardaki artışın kaçınılmaz olacağının altını çiziyorlar. Özetle, göre göre duvara doğru gidiyor gibiyiz.