Catalog

10 3 ŞUBAT 2020 PAZARTESİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ EKONOMİ METAL IŞÇISINE YÜZDE 18.5 ZAM Birleşik Metalİş sendikası ile Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) 20192021 dönemi grup toplu iş sözleşmesinde (TİS) anlaşmaya varıldı. İmzalanan TİS ile birinci 6 ay için ücret zammı ortalama yüzde 17.3 oldu, sosyal haklarla birlikte ilk 6 aylık artış yüzde 18.50’yi buldu. İkinci 6 aylık dönemde (1 Mart 2020 tarihinde) ücretler yüzde 6 oranında artacak. Bu oranın enflasyon oranının altında kalması durumunda enflasyon oranında artış yapılacak. Sosyal haklara ise yıllık yüzde 20 artış olacak. Sosyal hakların ikinci yıl artış oranı yıllık enflasyon oranında olacak. Birleşik Metal ile MESS arasında sürmekte olan TİS görüşmelerinde grev aşamasına gelinmiş ve işçiler 5 Şubat 2020’de uygulanmak üzere grev MESS ile Birleşik Metalİş arasında anlaşma sağlandı. İlk 6 aylık zam yüzde 18.50’yi buldu. kararı almıştı. Grev hazırlıklarının yapıldığı bu aşa mada, sorunun çözümünü sağlamak amacıyla Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı devreye girmiş ve Birleşik Metalİş ile MESS arasında arabuluculuk yapmak üzere dün taraflar bakanlıkta bir araya gelmişti. Bu görüşmede TİS imzalanırken MESS’le anlaşmazlık konuları arasında bulunan, MESS’in sözleşmenin 3 yıl olması talebi başta olmak üzere, kazanılmış hakları geriye götürmeyi hedefleyen ve esneklik içeren talepleri bulunuyordu. MESS, tüm bu taleplerini geri çekti. Birleşik Metal’den yapılan açıklamada “Ortaya çıkan bu başarı, metal işçilerinin kararlılığı ve mücadelesi ile kazanılmıştır. Bu başarı, farklı sendikaların ve üyelerinin işverenler karşısındaki birlikteliği ve ortak davranışıyla sağlandı” denildi. MESS’ten yapılan açıklamada ise “Üye 201 işyerindeki yaklaşık 130 bin çalışanı ilgilendiren toplu iş sözleşmesi görüşmeleri, tam uzlaşmayla tamamlandı. 1 Eylül 2019’dan itibaren iki yıl boyunca yürürlükte olacak sözleşme, MESS ile Türk Metal ve Özçelikİş sendikaları arasında 29 Ocak 2020 tarihinde imzalanmıştı. Son olarak, 2 Şubat günü yapılan görüşmede Birleşik Metalİş Sendikası ile de diğer iki işçi sendikasıyla aynı şartlara sahip sözleşme üzerinde anlaşmaya varıldı” ifadesi kullanıldı. l Ekonomi Servisi Egea, sınıfının en dayanıklı otomobili Krizde zenginleştilerMilyoner başına düşen mevduat, yaklaşık 6 milyon 173 bin lira Mevduat dövizde BDDK verilerine göre, geçen yılın sonu itibarıyla milyonerlerin mevduatlarının 574 milyar 264 milyon lirası yerel para cinsi, 707 milyar 724 milyon lirası döviz tevdiat hesabı, 13 milyar 136 milyon lirası da kıymetli maden depo hesaplarından oluştu. Yurtiçinde yerleşik milyoner başına düşen ortalama mevduat da 6 milyon 411 bin lira olarak hesaplandı. Yurtdışında yerleşik mudi sayısı 2019 sonu itibarıyla 23 bin 420’ye yükseldi. Yurtdışındaki milyonerle rin sayısı 2018 sonuna göre 5 bin 94 kişi artarken, bu kişilerin hesaplarındaki para miktarı 96 milyar 472 milyon lira olarak hesaplandı. Yurtdışında yerleşik mudilerin bankalardaki mevduatlarının 10 milyar 622 milyon lirası yerel para, 85 milyar 352 milyon lirası yabancı para ve 497 milyon lirası da kıymetli maden depo hesaplarından oluştu. Yurtdışında yerleşik milyoner başına düşen ortalama mevduat da 4 milyon 119 bin lira olarak hesaplandı. Ekonomik krizin derinleştiği 2019’da milyoner sayısına 45 bin 314 kişi daha eklendi. Hesabında 1 milyon lira veya üzeri parası olan mudi sayısı, 2019’da bir önceki yıla göre 45 bin 314 kişi artarak 225.440’a yükseldi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, söz konusu milyonerlerin toplam mevduatı 1 trilyon 391 milyar 597 milyon liraya çıktı. 2018 sonunda milyonerlerin toplam mevduatı 1 trilyon 109 milyar 859 milyon lira seviyesinde bulunuyordu. 2018’de 6 milyon 162 bin lira olan milyoner başına düşen ortalama mevduat tutarı, 2019 sonunda 6 milyon 173 bin lira seviyesine yükseldi. Yurtiçinde yerleşik milyonerlerin sayısı 2019’da bir önceki yılın sonuna kıyasla 40 bin 220 kişi artarak 202 bin 20’ye yükseldi. Aynı dönemde milyonerlerin toplam mevduatları 271.1 milyar liralık yükselişle 1 trilyon 295 milyar liraya çıktı. Yurtiçinde yerleşik milyonerlerin sayısı 2018’de 161 bin 800, mevduat toplamı da 1 trilyon 24 milyar 25 milyon lira düzeyinde gerçekleşti. l Ekonomi Servisi 16 grev yasaklandı MAHMUT LICALI CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, AKP iktidarında 16 grevin yasaklandığına, grev sayısının 20012015 döneminde yüzde 85 azaldığına dikkat çekti. Ağbaba, “Türkiye’de grev hakkı kâğıt üzerinde kalmış bir haktır” dedi. CHP’li Ağbaba, metal iş kolunda toplusözleşme sürecinde Birleşik Metalİş üyesi 10 bin civarında işçinin 5 Şubat’ta greve gideceğini duyurduğunu anımsattı. Ağbaba’nın hazırladığı bilgi notunda, şu tespitler yer aldı: n AKP iktidarı döneminde 200 bine yakın işçinin grev hakkı elinden alınarak yasaklandı. nAKP döneminde çıkan sendika ve toplu iş sözleşmesi yasası ile grev erteleme ve yasaklama düzenlemesi muhafaza edildi. n 19852000 yılları arasında yılda ortalama 127.5 grev gerçekleşirken, grevlere katılan ortalama işçi sayısı 47 bin 534 idi. 20012015 arasında ise yıllık grev ortalaması 20.2’ye, greve katılan işçi sayısı ise 6 bin 713’e geriledi. l ANKARA Markette en fazla fiyat artışı yüzde 73.17 ile kabakta yaşandı. 4.3 kat fiyat farkı Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ocak 2020’de üreticiden tüketiciye kuru incirde 4.5 kat, kuru kayısıda 3.9 kat, lahana ve sütte 3.5 kat, nohutta ise 3.4 kat fiyat farkı olduğunu vurguladı. Bayraktar, “Üreticide 13 lira olan kuru incir markette 58 lira 30 kuruşa, 11 lira olan kuru kayısı 42 lira 72 kuruşa, 53 kuruş olan lahana 1 lira 86 kuruşa, 2 lira 6 kuruş olan süt 7 lira 12 kuruşa, 2 lira 89 kuruş olan nohut 9 lira 90 kuruşa satılıyor” dedi. Bayraktar, ocak ayında markette 29, üreticide 22 üründe fiyat artışı, markette 9, üreticide 3 üründe fiyat düşüşü olduğunu, markette 4, üreticide 9 üründe fiyatın değişmediğini söyledi. Bayraktar, ocak ayında fiyatı en fazla artan ürünün markette ve üreticide kabak; fiyatı en fazla düşen ürünün ise markette havuç, üreticide kuru soğan olduğunu belirtti. Bayraktar, “Markette en fazla fiyat artışı yüzde 73.17 ile kabakta yaşandı. Kabaktaki fiyat artışını yüzde 70.35 ile patlıcan, yüzde 56.93 ile yeşil soğan, yüzde 29.91 ile sivribiber, yüzde 23.99 ile mandalina, yüzde 17.25 ile salatalık domates takip etti” diye konuştu. Bayraktar, üretici fiyatlarında, kabak, salatalık, patlıcan, sivribiber ve domateste görülen artışta, arzın örtü altından sağlanması nedeniyle, mevsim itibarıyla olgunlaşmanın yavaş olmasına bağlı olarak hasat edilen ürün miktarının azalmasının etkili olduğunu aktardı. l Ekonomi Servisi 8 yıldır evlerini bekliyorlar İstanbul Kadıköy Fikirtepe Mahallesi’nde yaklaşık 8 yıl önce kentsel dönüşüm projesi kapsamında evlerini müteahhit firmalara veren vatandaşlar, yıkılan evlerinin yerine yenisinin yapılmaması ve yıllardır kira yardımı alamadıkları gerekçesiyle Kadıköy Meydanı’nda toplandı. Yaklaşık 300 kişi ellerindeki pankartlarla sloganlar attı. Bazı hak sahipleri anlaştıkları firmalardan kira yardımı da alamadıklarını ve hasarlı binalarda yaşadıklarını söylediler. Grup adına yapılan açıklamada, “Fikirtepe’de yıkılmamış ve depremden dolayı yıkılma riski bulunan 30 yapı adası bulunmaktadır. İnsanlar depremin kendi kapısını çalmasını beklemeden bir an önce bu evlerden çıkmanın arayışları içerisindelerdir. Fikirtepe’den ayrılan insanların yüzde 98’i kiradadır” denildi. l Ekonomi Servisi Tofaş’ta üretilerek dünyanın pek çok farklı noktasına “Tipo” ismiyle ihraç edilen Fiat Egea, Almanya’da “segmentinin en dayanıklı otomobili” seçildi. Egea, otomotiv endüstrisinin kalbi olarak kabul edilen Almanya’nın resmi araç muayene merkezi GTÜ ta rafından gerçekleştirilen ve AutoZeitung dergisinin özel sayısında yayımlanan rapora göre, tamir gerektiren sorunlar kategorisinde 100 araçta 0.84 hata oranı ile “sınıfının en iyi aracı” olarak belirlendi. Tofaş’ın, 1 milyar dolarlık yatırım yaparak, 2015 yı lının sonunda seri üretime geçirdiği ve Avrupa başta olmak üzere dünyanın pek çok farklı noktasına ihraç ettiği Egea aynı zamanda şasi, gövde, motor, yağ kaçağı ve egzoz gibi kontrol edilen tüm kategorilerde ortalama değerin üzerinde not alarak yeşil bantta yer aldı. Elektrikli Kona Avrupa’da üretilecek Sıfır emisyonlu araçlara olan talebin artmasıyla beraber Hyundai de Avrupa’daki müşterileri için KONA Electric’in üretimine ağırlık vermeye başladı. Mart ayından itibaren Kona Electric’i Çekya’daki Nosovice fabrikasında üretmeye başlayacak olan Hyundai, Ulsan’daki tesislerindeki mevcut üretimi de devam ettirecek. Satışa çıktığı 2018 yılından bu yana KONA Electric’e olan talep günden güne artarken Hyundai de Kore’deki fabrikasıyla eşzamanlı üretim yaparak araçların teslimat sürelerinde zaman tasarrufu elde edecek. Kona Electric, IONIQ Electric ve hidrojen yakıt hücreli NEXO dahil olmak üzere Avru palı müşterilerine 80 binden fazla sıfır emisyonlu araç sağlayacak. Almanya, Fransa, Hollanda ve Norveç ise en fazla talebin olduğu ülkeler olarak öne çıkıyor. Kona EV, uzun menzilli elektrikli güç aktarma organlarına sahip, seri üretim ilk BSUV otomobil olarak otomotiv dünyasında önemli bir adım olarak görülüyor. Hyundai, KONA EV’de 11 kW’lık üç fazlı AC kabloyu kullanarak daha hızlı şarj imkânı da sunuyor. Ayrıca, bir başka kullanışlı özellik olan Blue Link de KONA’nın bir diğer özelliği. Belirli pazarlarda sunulan bu servis, sürücülerin Blue Link telefon uygulamasını kullanarak araca binmeden motoru çalıştırmalarına olanak sağlıyor. KIA’DAN ELEKTRIKLI HAMLESI KOLMEAKSSEIYROANTIL’DUEKNSERI KIA; elektrikli araç, mobil hizmetler, bağlanabilirlik ve otonom sürüş konularını içeren yeni Plan S stratejisi kapsamında 2025 yılına kadar 25 milyar dolar yatırım yapacak. Güney Koreli otomotiv devi KIA bu kapsamda, 2025 yılına kadar 11 elektrik model geliştirecek olan KIA, küresel elektrikli araç pazarında da Çin hariç yüzde 6.6 pazar payı hedefliyor. Satışlarının yüzde 25’inin elektrikli araçlardan sağlanmasını öngören KIA ayrıca, 2026 yılına kadar güçlenmesi beklenen elektrikli araç pazarında yıllık 500 bin elektrikli araç satışı hedefliyor. “Plan S” kapsamındaki ilk elektrikli aracını 2021 yılında geliştirecek olan KIA, ilk olarak crossover siluetinde bir elektrikli araç üretecek. Tek bir şarj ile 500 km’nin üzerinde menzile ulaşacak olan araç, 20 dakikanın altında hızlı şarj özelliğine de sahip olacak. KIA, 2022 yılından itibaren SUV ve MPV’lerle elektrikli ürün gamını genişletecek ve 2025 yılına kadar 11 modelden oluşan elektrikli ürün ailesine kavuşacak. Sadece 100 adet üretilecek Maserati, “Royale” adını verdiği ve sadece 100 adet üreteceği özel model serisini tanıttı. İlk olarak 1986 yılında 51 adet “Quattroporte Royale” üreten marka, bu kez Quattroporte’nin haricinde Levante ve Ghibli modellerinde de bu özel seriyi devreye alıyor. Türkiye pazarı için ayrılan Levante Royale dizel ve Ghibli Royale SQ4 ise mart ayında gelecek. Levante, Quattroporte ve Ghibli modellerinden oluşan, Blu Royale ve Verde Royale isimli mavi ve yeşil renkte iki yeni özel renge sahip seride; 3.0 litrelik 275 beygir gücündeki V6 dizel motor ile yine 3.0 litrelik 350 ve 430 beygir güçlerindeki V6 benzinli motor seçenekleri yer alıyor. Levante Royale 21 inçlik Anteo Staggered Antrasit jantlar, Ghibli ile Quattroporte Royale modelleri ise 21 inçlik Titanium Antrasit jantlarla donatılmış. İç mekanda dikkat çeken di ğer özellikler arasında; Levante’de Metal Net, Ghibli’de abanoz ve Quattroporte’de Black Piano temalı parlak süslemeler, Bowers & Wilkins ses sistemi, elektrikli açılır cam tavan ve karartılmış camlar yer alıyor. Ayrıca her araç içerisinde, özel serinin imzası niteliğindeki “100 adedin biri” yazılı plaka bulunuyor. Royale özel serisinde; Cold Weather, Premium ve Driving Assistance Plus paketleri standart olarak sunuluyor. Donanımlar kapsamındaki “gelişmiş sürüş destek sistemleri”, şehir içi ve şehirlerarası yolculuklarda sürüş anında oluşması muhtemel tehlikelere aktif bir şekilde yanıt vererek sürücü ve yolcu güvenliğini sağlıyor. Royale serisinin orta konsolunda, 8.4 inç büyüklüğündeki kolay kullanımlı dokunmatik ekrana sahip Maserati Touch Control Plus bilgieğlence sistemi bulunuyor.