Catalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 22 KASIM 2020 PAZAR Erdoğan’ın Washington ve Brüksel’e yönelik açıklamaları dikkat çekti Ankara’dan AB hamlesi Cumhurbaşkanlığı Ursula von der Leyen’in Kabine Şefi Sözcüsü İbrahim Kalın, Brüksel’e giderek AB Bjoern Seibert ve AB Dış İlişkiler Servisi Genel Sekreteri Helga Schmid ile ayrı ayrı bir araya geldi. yetkilileriyle görüştü. ‘Yaptırım sinyali almadım’ Gözler 1011 Aralık’ta yapılacak, Türkiye gündemli Avrupa Birliği (AB) toplantısındayken Ankara’dan AB ve ABD’ye ılımlı açıklamalar geldi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan dün AKP’nin Kütahya, Afyon, Siirt ve Batman il kongrelerine canlı bağlandı. AB’den Türkiye’ye verilen sözlerin tutulmasını isteyen Erdoğan, “Bize ayrımcılık yapmamasını en azından ülkemize yönelik aleni düşmanlıklara alet olmamasını bekliyoruz. Kendimizi başka yerlerde değil Avrupa’da görüyor, geleceğimizi AB ile kurmayı tasavvur ediyoruz” dedi. Erdoğan, AKP’nin Kütahya, Afyon, Siirt ve Batman il kongrelerinde canlı bağlantıyla konuştu. tehdit etmeye hakkı yoktur” ifadelerini kullandı. “Hiçbir ülke ve kurumla aramızda diplomasiyle, diyalogla çözülemeyecek sorunumuz olmadığını düşünüyoruz” diyen Erdoğan, “Bazı kesimlerin işi yaptırım noktasına kadar getirmesinden üzüntü duyduklarını” kaydetti. AA’nın haberine göre görüşmelerde TürkiyeAB ilişkileri, Doğu Akdeniz, Libya, Suriye ve Karabağ gibi bölgesel konular ele alındı. “Kıbrıs’ta adil ve kalıcı bir çözüm için yeni fikirlere ihtiyaç olduğunu” belirten Kalın, Türkiye’nin Yunanistan ile istikşafi görüşmelere başlamaya hazır olduğunu kaydetti. Kalın, “TürkiyeAB ilişkilerinin stratejik öneminin giderek arttığını, Türkiye’nin AB üyeliğini stratejik bir öncelik olarak gördüğünü, işbirliğini ve güven ilişkisini güçlendirecek somut adımlara ihtiyaç duyulduğunu” söyledi. AB liderlerine “ide‘İlişkilerimizi aktif kullanma arzusundayız’ Öte yandan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın önceki gün Brüksel’e bir ziyaret gerçekleştirdi. olojik ve siyasi önyargılarını bir kenara bırakma çağrısı” yaptı. Gümrük Birliği’nin güncellenmesi, göç anlaşSeçilmiş Başkan Joe Biden’ın izle Kalın, temasları kapsamında AB Kon ması, vize serbestiyeti ve siyasi diyeceği siyasetin merak konusu oldu sey Başkanı Charles Michel’in Dış Po yalog gibi alanlarda somut adımlar ğu ABD ile ilişkilere de değindi. Er litika Başdanışmanı Maryam Van den atılması gerektiğini gündeme getirdoğan, “Müttefiklik ilişkilerimizi ak Heuvel, AB Komisyon Başkanı di. Dün akşam katıldığı cantif olarak kullanmak arzusundayız. lı yayında Kalın, Rusya ve İran gibi köklü ilişkilerimizin olduğu ülkeleri asla göz ardı edemeyiz. İslam ülkeleriyle kimi zaman ayrı ayrı çok derin ilişkilerimiz var, Suriye’den Libya’ya kadar toprak bütünlüğü temelinde çözümler için çalışıyoruz. Hiç kimsenin Türkiye’yi yaORUÇ REİS’E Türkiye, Oruç Reis araştırma gemisi için yeni NAVTEX (seyrüYENİ NAVTEX sefer bildirimi) ilan etti. Doğu Akdeniz’de faaliyet yürüten geminin görev süresi 29 Kasım’a kadar uzatıldı. Oruç Reis’in görev süresi yarın sona eriyordu. Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı, Ataman ve Cengizhan gemilerinin eşlik ettiği sismik araştırma gemisi Oruç lan argümanlarla tecrit etmeye ve Reis’in “uluslararası hukuka uygun olarak Türk kıta sahanlığında” faaliyetlerini sürdürdüğünü belirtti. Atina’dan karşı NAVTEX adımı geldi. AB’nin Türkiye’ye yönelik yaptırım ihtimaline ilişkin de, “Yaptırım sinyali almadım. Onların kabineleriyle görüşmek için dün Brüksel’deydim. Onlar da yaptırım konusuna olumlu bakmıyorlar. Hele ki Erdoğan gibi bir lidere bu dilin netice vermeyeceğini biliyorlar. Bazı üye ülkelerin bu konuda ısrarcı olduğunu da biliyoruz” dedi. Ankara’nın adımlarının AB dönem başkanı Almanya’nın Başbakanı Angela Merkel’in açıklamalarının ardından gelmesi dikkat çekti. Merkel önceki gün “olayların umdukları gibi gelişmediğini” vurgulayarak 10 Aralık’taki zirvede AB’nin Türkiye’ye yönelik yaptırımları konuşabileceğini söylemişti. AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de “Pozitif gündeme dönüş için Türk tarafında temelden bir tavır değişikliği gerekiyor. Zaman daralıyor ve biz Türkiye ile ilişkilerimizde bir dönüm noktasına yaklaşıyoruz” demişti. Türkiye’ye silah ambargosu tasarısı Bu arada Almanya’da muhalefetteki Yeşiller ve Sol Parti’nin, Avrupa ile Türkiye arasında yaşanan Suriye, Libya, Doğu Akdeniz ve Kıbrıs gerilimlerini gerekçe göstererek Türkiye’ye yönelik silah ambargosu kararı alınması için meclise birer teklif sunduğu da dün gündeme yansıyan haberler arasındaydı. Ortak merkez için görüşme sürüyor HÜSEYİN HAYATSEVER Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK), Dağlık Karabağ’da ateşkesin izlenmesi için kurulması kararlaştırılan TürkRus Ortak Merkezi’nde konuşlanmak üzere hazırlıklarını tamamlarken ortak merkezin yapısı ve asker sayısı gibi konularda Rusya ile görüşmelerin sürdüğü öğrenildi. Müzakerelerin sonuçlandırılmasının ardından Türk askerinin ateşkes izleme merkezinde görev almak üzere Azerbaycan’a gönderilmesi bekleniyor. Rusya’nın arabuluculuğunda Azerbaycan ve Ermenistan arasında 10 Kasım’da varılan ateşkes uzlaşısıyla Dağlık Karabağ’a Rus barış gücü konuşlandırılmıştı. Türkiye ile Rusya ateşkesin gözlemlenmesi için TürkRus Ortak İzleme Merkezi’nin kurulmasına ilişkin mutabakat zaptı imzalamıştı. Ateşkesin izlenmesi konusunda Türkiye’nin üstleneceği rolün ayrıntılarını ele almak üzere Ankara’ya gelen Rus heyetle 1314 Kasım’da teknik görüşmeler gerçekleştirilmiş, ancak somut bir sonuç çıkmamıştı. Görüşmelere ilerleyen günlerde devam edileceği açıklanmıştı. TSK’nin ateşkes izleme merkezinde görevlendirilmek üzere Azerbaycan’a gönderilmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi de 17 Kasım’da TBMM’de kabul edilmişti. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, dün Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ/TAI) ziyaretinde konuyla ilgili değerlendirmelerde bulundu. Akar, “Rusya ile yaptığımız görüşmeler var. Hazırlıklarımız tamam. En kısa sürede Mehmetçik, Azerbaycan’daki görevlerinin başına gidecek” diye konuştu. Türk askeri yetkililerden edinilen bilgiye göre Dağlık Karabağ’da ateşkesi izleme için kurulması kararlaştırılan TürkRus ortak merkezi konusunda Rusya ile müzakereler halen devam ediyor. Ortak merkezin yapısı ve tarafların personel sayısı gibi konular, müzakerelerin genel kapsamını oluşturuyor. Yetkililer, Rusya ile yeniden heyetlerarası yüz yüze görüşme yapılıp yapılmayacağının ise belli olmadığını bildirdi. lANKARA ‘ANLAŞMA TAMAMLANIYOR’ Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu önceki gün yaptığı açıklamada, Rus askerlerinin Dağlık Karabağ’a konuşlanma işlemlerinin tamamlandığını belirtti. Şoygu, 10 Kasım’dan bu yana Rusya’dan 250 uçak seferi ile bölgeye asker ve teçhizat gönderildiğini açıkladı. Böylece 1960 asker, 552 araç ve teçhizatın gözlem noktası kurulan 23 bölgeye ulaştırıldığını kaydetti. Türkiye ile Rusya arasında ateşkesin izlenmesi için ortak merkezin konumu ve görevi hususundaki anlaşma hakkında da bilgi veren Şoygu, “Azerbaycan topraklarında ateşkesin kontrolü için TürkRus ortak merkezi kurulması ile ilgili memorandum çerçevesinde, Türk tarafıyla ortak merkezin yeri ve görevleri konusunda anlaşma tamamlanıyor” ifadelerini kullandı. Azerbaycan’la ateşkes, Dağlık Karabağ’da işgali kısmi sona erdiren uzlaşıya varan Paşinyan’a karşı ülkede istifa çağrıları eşliğinde protestolar sürüyor. Paşinyan, tepkileri, kabinede değişikliklerle dindirme çabasında. Erivan’da önceki gün de protestolar düzenlenmiş, gözaltına alınanlar olmuştu. Rusya ağırlığını koyuyor BakuErivan arasında ateşkes, Dağlık Karabağ uzlaşısının arabulucusu Moskova, taraflar arasında mekik diplomasisini sürdürüyor. Rusya’dan üst düzey heyet dün önce Ermenistan ardından Azerbaycan’da temaslarda bulundu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Savunma Bakanı Sergey Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Erivan ziyaretinin (solda) ardından Baku’ya geçti. Şoygu’nun da yer aldığı Rusya Savunma Bakaheyet, Ermenistan Başnı Şoygu’nun dün Erivan’dan bakanı Nikol Paşinyan Sarkisyan sonra Azerbaycan’ın başkenti ile bir araya geldi. ŞoyBaku’ye geçtiği bildirildi. Ardıngu, Rus heyetinin Erivan’a “büyük bir dan Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un planla” geldiğini söyledi. Baku’ye gittiği, Azerbaycan CumhurErmenistan Başbakanlığı’ndan yapı başkanı İlham Aliyev ile görüştüğü günlan açıklamaya göre Paşinyan ile görü deme yansıdı. şen Şoygu, Rusya Devlet Başkanı VlaAliyev, Şoygu ile görüşmesinde dimir Putin’in verdiği görevin bölge Türkiye’nin Rusya ile kuracağı ortak de kanın dökülmesini önlemek olduğu ateşkes izleme merkezi için iki ülke nu ve barışı tesis etmek için kendileri arasında yürütülen aktif müzakereleni çok işin beklediğini belirtti. Görüş ri memnuniyetle karşıladıklarını söylemede Dağlık Karabağ’da konuşlanan di. AA’nın haberine göre, “Türkiye yöRus barış gücüne yönelik detayların ele netimi ve bizzat Tayyip Erdoğan’a asalındığı aktarıldı. Sputnik’in haberin keri operasyonların durdurulması için de de Lavrov’un, Ermenistan Cumhur ön koşulların oluşturulmasına katkıları başkanı Armen Sarkisyan ve Başbakan için teşekkür ediyorum. Bizim için dost Paşinyan’ın Rusya, Azerbaycan ve Er iki ülke olan Rusya ve Türkiye, ateşmenistan liderleri arasında imzalanan kes gözetimi ve kontrolünü gerçekleştiDağlık Karabağ anlaşmasına bağlılıkla recek. Bu, komşumuz olan iki ülke ararını teyit ettiklerini söylediği aktarıldı. sındaki işbirliğinin güçlendiğini göster‘Stratejik işbirliği artsın’ mektedir” dedi. Öte yandan Lavrov önceki gün yaptığı Paşinyan’ın basın ofisinden yapılan açıklamada, Dağlık Karabağ’daki barış açıklamada, Ermenistan Başbakanı’nın gücü operasyonunun niteliğini değiştirRusya ile daha geniş çaplı işbirliği çağ me çabalarının gözlemlendiğini belirtrısı yaptığı kaydedildi. “Rusya ile gü ti. Rus barış gücü misyonuyla ilgili topvenlik, askeri ve teknik işbirliğini de lantıda, AGİT Minsk Grubu eş başkanartırmayı umuyoruz” denilen açıklamada “Elbette savaştan önce zor dönemler vardı ama bugunkü koşullar daha da zorlu” ifadeleri yer aldı. Paşinyan, “Savaş sırasında Rusya’nın, Putin’in desteğini hissettik” dedi. Bölgedeki jeopolitik durumun farklı hale geldiğini belirten Paşinyan, Rusya ile ilişkilere atıfla “bağlarımız derinleşmeye devam edecek, etkileşimimiz daha da yakın ve daha stratejik olacak” ları ABD ve Fransa temsilcileriyle son günlerde yakın temas içinde olduklarını dile getiren Lavrov, “Anlaşma başarıyla uygulanıyor. Rus barış gücü operasyonunun niteliğini değiştirme çabalarını da gözlemliyoruz” dedi. Azerbaycan ordusu önceki gün Moskova arabuluculuğunda varılan uzlaşı kapsamında 27 yıldır Ermenistan’ın işgali altında bulunan Ağdam’a girerken Fransa’dan Dağlık Karabağ’da ateşkesin uygulanması için uluslararası denetim ifadesini kullandı. çağrısı gelmişti. ‘İSKENDER FÜZESİ KULLANILDI’ Ermenistan Savunma Bakanlığı’ndan istifa eden General Movses Hakopyan, ordunun Dağlık Karabağ’daki çatışmalar sırasında nükleer başlık takılabilen Rus yapımı İskender füzesini kullandığını söyledi. AA’nın haberine göre Savunma Bakanlığı Askeri Kontrol Hizmetleri Başkanlığı görevinden istifa eden Hakopyan, ordunun sivil yerleşim yerlerine İskender füzeleriyle saldırdığına dair iddiaları değerlendirdi. Hakopyan, “Füzelerin nerede kullanıldığına dair bilgi veremem” dedi. Ermenistan’ın Rusya’dan Su30M savaş uçakları almasına yönelik ise “Uçakları gerekli füzeleri alamadığımız için kullanamadık. Rusya bu füzelerin satışını engelledi. Ayrıca işe yaramayan hava savunma sistemleri aldık” diye konuştu. Ermenistan Başsavcılığı, Hakopyan’ın açıklamalarına dair soruşturma başlatılacağını bildirdi. Azerbaycan, Ermenistan saldırılarında 91 sivilin hayatını kaybettiğini duyurmuştu. UNESCO DEVREDE Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Azerbaycan ve Ermenistan’a, kültürel varlıklarla ilgili çalışmalar yapmak için Dağlık Karabağ bölgesine uzmanlardan oluşan bir ekip göndermeyi önerdi. UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay’ın örgütün Azerbaycan ve Ermenistan Daimi Temsilcileri ile görüştüğü bildirildi. Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Azoulay ile telefonda görüştüğü belirtildi. Lavrov’un UNESCO’nun misyon gönderme teklifine desteğini dile getirdiği belirtildi. ‘Salgın G20’nin önemini artırdı’ Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, bu yıl koronavirüs salgını nedeniyle videokonferans yöntemiyle yapılan G20 Liderler Zirvesi’ne gönderdiği mesajda “Koronavirüs salgını, dünyanın en büyük ekonomilerini aynı çatı altında buluşturan G20’nin sorumluluğunu ve önemini de artırdığına inanıyorum” dedi. Salgının ekonomiden ticarete, eğitimden insani ilişkilere kadar tüm yaşamı derinden etkilediğini kaydeden Erdoğan, “Salgın aynı zamanda din, dil, bölge, renk ayrımı olmadan hepimizin büyük insanlık ailesinin fertleri olduğunu bir kez daha hatırlatmıştır. Türkiye kendi vatandaşlarının ihtiyaçlarını karşılamanın yanı sıra 156 ülke ve 9 uluslararası kuruluşun destek taleplerine müspet cevap vererek salgınla mücadele çabalarında dost ve kardeşlerinin yanında olmuştur” dedi. Yeni tip koronavirüsün, G20’nin sorumluluğunu da arttırdığını söyleyen Erdoğan, “Riyad Zirvesi’nde alacağımız kararlar sadece salgının olumsuz etkilerinin azaltılmasında değil, G20 ile ilgili beklentilerin karşılanmasında da etkili olacaktır. Küresel bir sorun karşısında, küresel dayanışmanın değerini çok daha iyi anladığımız bir dönemde gerçekleşen G20 Liderler Zirvesi’nin ülkelerimiz ve tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını Allah’tan diliyorum” dedi. Erdoğan, “aziz kardeşim” diye söz ettiği Suudi Arabistan Kralı Abdülaziz’e G20 dönem başkanlığı dolayısıyla teşekkür etti. lANKARA/Cumhuriyet Saner Tatar KKTC’de hükümet kurma çalışmaları Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar tarafından yeni hükümeti kurmakla görevlendirilen Ulusal Birlik Partisi (UBP) Genel Başkan Vekili Ersan Saner görevi iade etti. AA’nın haberine göre Tatar, “Meclis ve milletvekilleri halka hizmet için vardır. Bana göre, şu anda bir hükümet kurulabilmesi için bir zemin vardı. Neden kurulamadığının değerlendirmesini herkes bilahare yapacaktır” dedi. Haberde, Saner’in de mecliste temsil edilen tüm partilerle görüştüklerini ancak herhangi bir çoğunluğa ulaşacak sayıyı bulamadıkları için görevi iade ettiğini söylediği aktarıldı. Tatar’ın, yeni hükümet kurma görevini Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Başkanı Tufan Erhürman’a vermesi bekleniyor. Hükümeti kurma görevi 7 Kasım’da Saner’e verilmişti. Saner’in Anayasa gereği 15 gün içinde hükümeti oluşturması gerekiyordu. KKTC Cumhuriyet Meclisi’nde temsil edilen CTP, Halkın Partisi (HP), Demokrat Parti (DP), Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) ve Yeniden Doğuş Partisi (YDP) temsilcileriyle yeni bir hükümet kurmak için temaslarda bulunan Saner, bir sonuca varamamıştı. Amsterdam’dan Kuzey Irak’a asker Hollanda’nın, Kuzey Irak’a ve Mali’de Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı görev yapan barış gücü MINUSMA’ya askeri destek sağlayacağı bildirildi. AA’nın haberinde, Hollanda Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, 100 ila 150 askerin, Kuzey Irak’taki Erbil Uluslararası Havalimanı’nı koruyacağı belirtildiği aktarıldı. Buna göre açıklamada, IŞİD karşıtı uluslararası koalisyon güçleri içinde yer alacak askerlerin ilk bölümünün, Ocak 2021’de yola çıkacağı ifade edildi. Ayrıca, 70 ila 130 askerin de Mali’de BM’ye bağlı görev yapan barış gücü MINUSMA’ya lojistik destek vereceği, ülkeye askerlerin yanı sıra C130 transport uçağı da gönderileceği kaydedildi. Mali’deki desteğin 2021 yılının kasım ayında başlayacağı ve 6 ay süreceği aktarıldı. Pompeo görüşmesi öncesinde saldırı ABD arabuluculuğunda Kâbil yönetimi ile Taliban arasında barış görüşmelerinin yanı sıra gözler Trump yönetiminin kısmi asker çekme kararındayken dün Afganistan yine saldırı hedefi oldu. Başkent Kâbil’de farklı bölgelere düzenlenen havan saldırılarında en az 8 kişinin yaşamını yitirdiği, 31 kişinin yaralandığı belirtildi. Saldırının düzenlendiği noktalardan birinin yabancı misyon, şirketlerin de bulunduğu Yeşil Bölge çevresi olduğu kaydedildi. İran Elçiliği’nin binasının da hasar gördüğü, içeride kimsenin bulunmadığı yönünde haberler yerel basına yansıdı. Saldırıyı IŞİD üstlendi. Bu arada ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo dün Katar’ın başkenti Doha’da, Taliban ve Kabil yönetimi heyetleriyle barış müzakereleri süreci çerçevesinde temaslarda bulundu.