Catalog

10 18 KASIM 2020 ÇARŞAMBA ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ Alışveriş merkezleri sağlık için test merkezi ya da deprem toplanma alanı olabilir AVM’lerin işlevi değişiyor AVI ALKAŞ: Şu anda Türkiye’de bir yandan kur istikrarsızlığı, bir yandan hukuki uygulamalar ve kiralarla ilgili gelişmeler yüzünden yabancı yatırımcılar beklemede ve yatırım yapmıyor. Ticari gayrimenkul ve yatırım yönetim şirketi Jones Lang LaSalle (JLL) Türkiye Başkanı ve Han Spaces Yönetim Kurulu Başkanı Avi Alkaş, AVM’lerin günün gereklerine uyum sağlamak zorunda olduğuna işaret ederek bazılarının test, sınav merkezi ya da deprem toplanma alanına dönüşebileceğini söyledi. Zor bir süreçten geçildiğine işaret eden Alkaş, ancak henüz korkulduğu kadar AVM ve mağaza kapanmalarının yaşanmadığını ifade etti. Yeni dönemde ofis anlayışının da değişeceğini, paylaşımlı ofislerin olacağını dile getiren Avi Alkaş ile koronavirüsün AVM’lere etkisini ve değişen ofis kültürünü konuştuk. n AVM’ler pandemide çok gündemde. Açılsın mı açılmasın mı tartışmaları... Ekonomik olarak AVM tarafında nasıl bir tabloyla karşı karşıyayız? Zor bir süreçten geçiyoruz. İnsanlar pandemi nedeniyle kapalı mekânlara giremediği için kapı girişlerinde ciddi düşüşler yaşandı. Hâlâ pandemi öncesinin kapı giriş sayılarına göre yüzde 6065’lerdeyiz. Bu dönem zor. 8 ayı geride bıraktık. Artık bu 8 ayın sonrasına hazırlanmamız lazım. Eticaret yaygınlaşıyor. Birtakım ihtiyaçlar erteleniyor. Sektörün bunun getirdiği yükü göğüslemesi gerekiyor. AVM’lerin bu dönemde farklı ihtiyaçlara, farklı kullanımlara gitmesi de lazım. Belki de AVM’lerin önüne sağlık için test merkezleri kuracağız. Ya da sınav merkezi olarak işlev görmeye başlayacak. Belki paylaşımlı çalışma mekânlarına dönüşecek. AVM’lerde bu tür fonksiyon değişiklikleri bekliyoruz. Korkulduğu kadar olmadı n Yani artık klasik bildiğimiz AVM’ler olmayacak mı? Evet. AVM’ler toplum için gereken farklı işlevlere de mekân sağlayacak yapılanmaya gidiyor. n Bu 8 ayın hasar tespitini yaptınız mı? Hâlâ korkulduğu, endişe edildiği kadar kapanma gerçekleşmedi. AVM’lerde artık daha çok karma kullanımlı yapılar görmeye başladık. Nasıl ki kapalı çarşılar hâlâ yaşıyorsa ve farklı farklı hizmetler içerebiliyorsa AVM’lerin de yaşamlarını sürdürmek için talebe uyumlu olarak başka işlevleri de içermesi gerekiyor. n Bu süreçte kapananlar olur mu? Bildiğim kadarıyla henüz kapanan AVM ve mağaza yok. Ama bazı perakendeciler mağazalarını açmadı. Çocuk eğlence alanları, sinemalar açılmadı. Yeme içme birimlerinde daha düşük kapasiteler görüyoruz. Geçmişe kıyasla AVM’lerde insanların daha az süre geçirdiklerini gözlemliyoruz. İnsanlar temel ihtiyaçlarını alıp çıkıyor. Bu dönemde açık alanları daha fazla olan AVM’lere kayış görüyoruz. n Dönüşümü sağlayamayan AVM’ler kapanır mı? Tabii ki. Günün gereğine uyum sağlamak önkoşul. Ticari gayrimenkullerde AVM’lerde de pandeminin bir süre daha devam edeceği öngörüsüyle hareket edilmeli. Evet, zor süreç. Mücadeleye devam, yeteneklerimizi konuşturacağız. Farklı kullanımları, farklı ihtiyaçları doğru cevaplandırabilmek gerekiyor. Azalan gelirlere karşılık gider denetimleri önem kazanıyor. Burada AVM yatırımcısı da perakendeci de canla başla çalışıyor. Avi Alkaş HANLAR GERI DÖNÜYOR n Koronavirüsle ofis kültürü değişiyor. Yeni dönemde bizi nasıl çalışma alanları bekliyor? Evden çalışma, uzaktan çalışmaya dönüşüyor. Artık büyük alanlı merkezi ofisi olan şirketler giderek kendilerini çalışanlarının yaşam yerlerine yakın yerlerde konuşlandıracak ve paylaşımlı ofisler hayatımıza girecek. Şirketlerin bu konudaki arayışları hızlanıyor. Biz de Han Spaces olarak ortak paylaşımlı çalışma ofislerini kurgulamaya başladık. Uzunca zamandır insanlar kafelerde çalışmaya başlamıştı. Ama buralar ergonomik çalışma alanları sunmuyor. Ofis gibi kurgu ve sosyalleşmeyi barındırması gerekiyordu. Hem büyük kurumsal şirketlere hem bireysel kullanıcılara hem de KOBİ’lerin başlangıçta ofis yatırımı yapmadan şirketleri için adres ve ilk kurulum yeri olanaklarını sağlayacakları alanlar oluşturuyoruz. n İsteyen herkes gelebiliyor yani bu ofislere? Tabii. Nasıl ki bir cimnastik kulübüne üyelik oluyorsa buraya da üyelik mantığıyla belli bir abonman ücreti ödeyerek ya limitsiz ya da belli saatlerle limitlenmiş formüller var. Böylece maliyetler düşecek ve kârlılık artacak. Biz bu işe Beşiktaş ve Levent’te başladık. Eskiden hanlar vardı. Aslında yeni nesil işhanı kuruyoruz. Göz göz odalar olacak. Hızlı internet bağlantısı, kafeler, çektiğin fotokopi kadar parasını ödeyeceğin bir yapı. Kartlı sistemlerle giriş çıkış yapılacak. n Bu hizmetten faydalanmak için ne kadarlık ödeme yapılması gerekiyor? Ortalama 15002000 m2’lik alanlarda 1000 TL ile başlayan aylık ücretlerle kullanma imkânı olacak. Toplantı salonları kullanıldığı kadar çekilen fotokopi kadar ödemeler olacak. Mesela 3 kişisiniz, bir şirket kuruyorsunuz, ofis kirası onun düzenlenmesi daha masraflı. Buralarda istediğin kadar kiralama da yapabileceksin. Bizim ana işimiz AVM’ler ama şimdi daha fazla çalışma alanlarına odaklanıyoruz. Var olan ofisleri de dönüştürüyoruz. Ama yine de atıl duruma düşecek çok bina da var. HAKSIZ BIR SÖYLEM n “Deprem toplanma alanları AVM oldu” eleştirileri de var. Ne diyeceksiniz? Ben bu söylemi haksız ve yersiz görüyorum. Hiçbir AVM’ci yatırımını bir toplanma alanı üstüne kurmaz. AVM’lerin inşaatı kapsamlı ruhsatlar gerektirir. Bugüne kadar hiçbir kaçak AVM’ye denk gelmedik. İmar barışından yararlanan AVM neredeyse yoktur. n Peki, bazı AVM’ler deprem toplanma alanına döner mi? Tabii ki. Bir kere artık AVM’lerin yapılma hızı azalacak. Geniş ve yeşil alanlar oluşturma çabaları var. Burada şehir planlamacılarının sorumlulukları çok önemli. Artan nüfusla bağlantılı doğru kurguların yapılması lazım. Bu çerçevede o planlamalar yapılırsa bazı AVM’lerin fonksiyonlarını değiştirmeleri beklenebilir. O zaman da bu tür hizmetlere olanak sağlanmış olur. Bekle gör politikası n Kiralar konusunda hâlâ perakendeci ve AVM yatırımcısı arasında ortak bir dil yakalanmadı. Yakalanıyor bence. AVM yatırımcılarının önemli fedakârlıkları oldu. Kapalı olunan dönem için kira alınmadı, sonrasında indirimli kiralar uygulandı. Etraftan çok da duyduğumuz davalık konu, tahliye yok. Perakendeci belki cezai şarta takılıyor ama herkes günü bir şekilde kurtarma çabasında. Aynı gemide seyahat etmenin zorluklarına birlikte göğüs germe gerçeği var. Ha eskisi kadar belki yatırım yapılmayacak. Çıkan yabancı yok n Yeni yatırım görmeyeceğiz yani? Yatırım yapma ve geri dönüş süreleri uzadı, zorlaştı. Şu anda 440 AVM var. Tabii ki AVM yatırımları hız kesiyor. Beklemede. Başlamış olan yatırımlar ancak tamamlanacak. Ama çok fazla yeni yatırım iştahı görmüyoruz. n AVM’de yabancı yatırımcı sayası da çok. Şu anda Türkiye’de memnunlar mı? Şu anda kulağımıza gelen çıkış arayan bir yatırımcı yok. Önümüzdeki dönemde de biraz bekle gör politikasına tanık olacağız. Şu anda Türkiye’de bir yandan kur istikrarsızlığı, bir yandan hukuki uygulamalar, bir yandan kiralarla ilgili gerekçelerle yabancı yatırımcıların beklediklerini ve yatırım yapmadıklarını söyleyebilirim. Henüz çıkış haberi de duymuyoruz. Çünkü bu dönemde değerlendirme yapmak da zor. T.C. İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI/ ŞİŞLİ VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ’NDEN İLANEN TEBLİĞ SIRA MÜKELLEFİN ADI VERGİ NO ADRESİ NO SOYADI VEYA ÜNVANI DÖNEMİ VERGİNİN CEZANIN VERGİNİN NEVİ NEVİ MİKTARI CEZANIN MİKTARI İHBARNAME NO 1 DUYGU ÜNALAN 9120306532 75.YIL MAH .BALKAROĞLU CAD DIŞ KAPI NO:1B4 MEZİTLİ/MERSİN 201501201512 10 3080 1.217.872,67 TL 1.217.872,67 TL 2019111413NFA0000015 2 DUYGU ÜNALAN 9120306532 75.YIL MAH .BALKAROĞLU CAD DIŞ KAPI NO:1B4 MEZİTLİ/MERSİN 201501201503 33 3080 587.441,00 TL 587.441,00 TL 2019111413NFA0000016 3 DUYGU ÜNALAN 9120306532 75.YIL MAH .BALKAROĞLU CAD DIŞ KAPI NO:1B4 MEZİTLİ/MERSİN 201504201506 33 3080 630.431,67 TL 630.431,67 TL 2019111413NFA0000017 4 DUYGU ÜNALAN 9120306532 75.YIL MAH .BALKAROĞLU CAD DIŞ KAPI NO:1B4 MEZİTLİ/MERSİN 201512201512 11 3080 730.723,60 TL 730.723,60 TL 2019111413NFA0000018 Şişli Vergi Dairesi Müdürlüğü mükelleflerine ait olup yukarıda adı soyadı ve ünvanı yazılı mükellef adına salınan vergi ve cezalar nedeniyle tanzim olunan 4 (dört) adet ihbarname mükellefin kanuni temsilcisinin yurtdışında ikamet etmesi nedeniyle tebliğ edilemediğinden 213. sayılı V.U.K.’nun 103106 ncı maddelerine istinaden vergi dairesince ilan koymaya mahsus yerine asılmasını izleyen onbeşinci günün ilan tarihi olduğu ilgilerin ilan tarihinden başlayarak bir ay içinde bizzat veya bilvekale müracaatta bulunmaları veyahut taahhütlü mektup veya telgrafla açık adreslerini bildirmeleri halinde kendilerine süre ile kayıtlı resmi tebliğ yapılacağı, ayın sonunda müracaatta bulunmayan veya açık adreslerini bildirmeyenler hakkında ilan tarihinden itibaren bir ayın sonunda tebliğ yapılmış sayılacağı ilan olunur. Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1259333) T.C. İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI’NDAN ESENLER VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ İLANEN TEBLİĞ MÜKELLEFİN ADI SOYADI VEYA ÜNVANI NACİ AYDIN VERGİ NUMARASI / T.C. KİMLİK NUMARASI 1140235740 ADRESİ MENDERES MAH. 378. SK. Kapı No:3 Daire No:A ESENLER İSTANBUL İHBARNAME FİŞ NUMARASI VERGİ VEYA CEZANIN DÖNEMİ VERGİNİN NEV’İ CEZANIN VERGİNİN NEV’İ MİKTARI 2019011613JlT0000050 201501201512 0001 3080 363.971,59 TL CEZANIN MİKTARI 1.091.914,77 TL DURUL REKLAM MÜHÜR VE KIRTASİYE SANAYİ TİCARET LTD 3200271164 MİMAR SİNAN MAH. İSTANBUL CAD. Kapı No:72 Daire No: ESENLER İSTANBUL 2017020613JlV0000002 201501201512 0010 3080 100.327,93 TL 451.475,69 TL DURUL REKLAM MÜHÜR VE KIRTASİYE SANAYİ TİCARET LTD 3200271164 MİMAR SİNAN MAH. İSTANBUL CAD. Kapı No:72 Daire No: ESENLER İSTANBUL 2017020613JlV0000003 201510201512 0033 3080 100.327,93 TL 451.475,69 TL ÇİĞDEM PALABIYIK 7200412974 TUNA MH MAHMUTBEY CD Kapı No:52 Daire No:3 ESENLER İSTANBUL 2017061413JlZ0000001 201501201512 0001 3080 120.745,36 TL 543.354,12 TL BERKAY SAYGI 7540461487 MENDERES MAH. İNÖNÜ CAD. Kapı No:28 Daire No:101 ESENLER İSTANBUL 2016110713JlZ0000001 201501201512 0001 3080 123.782,39 TL 557.020,76 TL Esenler Vergi Dairesi Müdürlüğü Mükelleflerine ait olup yukarıda adı, soyadı ve ünvanı yazılı mükellefler adına salınan vergi ve cezalar nedeniyle tanzim olunan ihbarnameler bilinen adreslerinde bulunamamaları nedeniyle tebliğ edilemediğinden 213 sayılı V.U.K.’nun 103106. Maddelerine istinaden ilgililerin ilan tarihinden başlayarak bir ay içinde vergi dairesine bizzat veya bilvekale müracaatta bulunmaları veyahut taahhütlü mektup veya telgrafla açık adreslerini bildirmeleri halinde kendilerine süre ile kayıtlı resmi tebliğ yapılacağı, bir ayın sonunda müracaatta bulunmayan veya açık adreslerini bildirmeyenler hakkında işbu ilanın neşri tarihinden itibaren bir ayın sonunda tebliğ yapılmış sayılacağı ilan olunur. Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1259355) Yaygın yanılgılar Dış politika, ekonomi ve siyasal yaşamda yaygın yanlışlardan kurtulup Cumhuriyeti kuranların belirlediği tam bağımsız ulusal devlet amacına odaklanmak yerinde olur. Dost, müttefik, stratejik ortak ABD söylemi, Avrupa Birliği üyeliği girişimi, Arap ülkeleriyle yakın ilişkiler, bağdaşık arama, sonuçları bakımından yaygın yanılgılar olmaktadır. Bu yazıda üzerinde durulan ABD ile ilişkilerde kilometre taşı sayılabilecek olaylar, gelişmeler kuşbakışı şöyle özetlenebilir: Sevr Antlaşması’yla dönemin ABD Başkanı W. Wilson’a, Büyük Ermenistan devleti ile anlaşmadan bir yıl sonra kurulacak Kürt devletinin Anadolu’daki sınırlarını belirleme yetkisi veriliyordu. ABD, Lozan Konferansı’na gözlemci göndermiş, konferans sonrası ABD delegeleriyle Lozan ilkelerine uygun olarak hazırlanan antlaşma ABD Senatosu tarafından onaylanmamıştır. II. Dünya Savaşı sürerken ABD Başkanı T. D. Roosevelt, İngiltere Başbakanı W. Churchill, davet üzerine 1943 yılında Kahire’de Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile buluştular. Davetin amacı, Türkiye’yi Almanya’ya karşı ikinci cephe açılmadan savaşa girmeye ikna etmekti. İnönü’nün kabul etmemesi üzerine, yayımlanan bildiride tarafların dünya durumuna ilişkin görüş birliği içinde oldukları, geleneksel dostlukların sürdüğü açıklandı. Savaş sonrası SSCB’nin Boğazlar’ın statüsünün değişmesi, Doğu Anadolu’da Kars, Ardahan dahil toprak istemi, TürkiyeABD yakınlaşmasına yol açtı. ABD, Türkiye’nin yanında olduğunu göstermek için jest olarak ABD’de vefat eden büyükelçi Münir Ertegün’ün cenazesini 1946 yılında Missouri zırhlısı ile gönderdi. Dönemin ABD Başkanı Truman, 1947 yılında Sovyet yayılmasını önlemek amacıyla Türkiye ve Yunanistan’a ekonomik ve askeri yardımı da içeren, SSCB’yi kuşatma, içine kapatma (containment) amaçlı, Truman Doktrini olarak anılan politikayı başlattı. Aynı yıl Marshall Planı adı altında Avrupa devletlerine ekonomik yardım örgütlendi. Plan, büyük ölçüde ABD’nin savaş sırasında Avrupa’ya getirdiği donanım ve malzemenin ABD’ye geri götürülmesi pahalı olacağından, bir bölümünün de kulanılma süresinin dolması yaklaştığından yardım olarak dağıtılması esasına dayanıyordu. Plan kapsamına alınan ülkemize 194852 döneminde dolaylı, dolaysız hibe, ikraz (borç verme) olarak 351 milyon Amerikan Doları sağlandığı hesaplandı. ABDTürkiye ilişkileri, Türkiye’nin 1951 yılında Kore’ye asker göndermesiyle Türkiye’nin ödül olarak, belki de Truman’ın Sovyetler’i kuşatma politikası gereği, NATO’ya alınmasıyla yakınlaştı. ABD ile içerikleri kamuoyuna açıklanmayan çok sayıda ikili anlaşma yapılarak ABD’ye, yoruma göre üs veya tesis kurma olanağı tanındı. ABD, barış gönüllüleri yaftası altında elemanlar gönderip Güneydoğu Anadolu’nun demografik özelliklerini belirleyerek günümüzde yaşanan olayların da tohumlarını attı. Yakın ilişkiler, Başkan L. Johnson’nun 1964 yılında Başbakan İsmet İnönü’ye yazdığı, Türkiye’nin Kıbrıs’a yapacağı müdahalede ABD tarafından sağlanmış silah ve malzemenin kullanılmasının onaylanmayacağını bildiren mektubuna değin sürdü. Böylece soydaşlarımıza yapılan saldırının önlenmesi ABD tarafından engellendi. Mektuba tepki olarak ABD ile yapılmış ikili anlaşmalar gözden geçirildi, önerdiği çok yönlü nükleer güç projesine Türkiye’nin katılmayacağı bildirildi. Ancak ABD, 1974 yılında girişilen Kıbrıs Barış Harekâtı’nı önleyemedi. Bir tür cezalandırma olarak yaptırım, ambargo uygulamasını başlattı. Yaptırımlar, Trump’ın yaptığı gibi sözde kalmayıp fiilen uygulanarak ekonomi zor duruma sokuldu. 1970’li yıllar ABD’nin Büyük Ortadoğu Projesi’ni uygulamaya koyduğu yıllardır. Projede, bölge için siyasal model olarak ılımlı İslam, ekonomik model olarak da uluslararası piyasalara eklemlenmiş serbest piyasa düzeni öngörülmüş, Türkiye de uygulama açısından örnek, prototip seçilmiştir. Öngörülen ekonomik model, T. Özal aracılığıyla 24 Ocak Kararları’yla uygulamaya konulurken silahlı kuvvetler de Başkan J. Carter’in “Bizim çocuklar iyi iş başardı” söylemine mazhar olarak 12 Eylül 1980 darbesiyle ılımlı İslam düzeninin yolu açılmıştır. Türkİslam sentezi alalaması, MHP’nin kılavuzluğu ile 2002 yılında AKP’nin iktidara gelmesiyle siyasal ılımlı İslam modelinin uygulanmasına yönelindi. ABD, bir alternatif, belki de bir tehdit unsuru olarak F. Gülen hareketini yaratarak destekledi. Emperyal güçlerin en etkili aracı, din istismarı, çıkar sağlama, göz korkutma gibi araçları kullanarak yandaş gruplar oluşturarak yönlendirmektir. Emperyal güçler, bağımsızlık savaşımızın başından itibaren bu aracı kullanmaktadır. Görünen F. Gülen hareketi, bir aysbergin su üstünde kalan kısmı olabilir. İlişkilerde, ABD’nin BOP’undan (GOP), Ortadoğu’daki etkinliğinden, İran’ın nüfuzunu kırmaktan, güdümünde tampon bir Kürt devleti kurmaktan, Suriye’nin hegemonyası altına girmese bile en azından bölünmesinden vazgeçmeyeceğini bilerek hareket etmek gerekir. Trump, döneminde yaptırım uygulama yerine ödün almayı tercih ederek ilişkileri yürüttü. Davranış benzerlikleri TrumpErdoğan özleştirmesine yol açtığından Erdoğan yandaşları başkanlık seçiminde Trump’ı destekler, seçim sonrası da bizdeki Yüksek Seçim Kurulu gibi karar beklerken karşıtları J. Biden’ı kutladı. Dost, müttefik ABD söylemi, özetlenen tarihi ilişkilerin ortaya koyduğu gibi galatı meşhurdur.