Catalog

KÜLTÜR EDİTÖR: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 13kultur@cumhuriyet.com.tr 29 MART 2019 CUMA ‘Adalet! Ama herkese’Cezaevinde olan oyuncu Cenk Dost Verdi ile tutukluluk günlerini konuştuk Erdem yüklü sözler Kaşgarlı Mahmut’un 11. yüzyılda oba oba dolaşıp, halkın ağzından devşirdiği sözcüklerden oluşan Divanü Lugat’itTürk adlı sözlüğünde dil, “erdemin başı” sayılır. Kaşgarlı da zaten, erdeme dayalı bilinciyle, dilimizi Arapçanın, Farsçanın etkisinden kurtarıp bağımsız kılmak amacıyla hazırlamıştır bu dört ciltlik sözlüğü. Söylemiyle geniş anlatı alanları açan öyküleriyle Dede Korkut, düşünce derinlikli şiirleriyle insanlığa aydınlanmanın ışığını tutan Yunus Emre, sonraki yüzyıllarda o soydan gelen Pir Sultan Abdal, Karacaoğlan, Köroğlu, onlarca halk ozanı, çağdaş yazarlar o dilsel birikimden beslenmiştir. Sanatsal yaratıcılığın ucu, derin kültür kökenlerine uzanır. Öyle üretici bir kaynak olmasaydı, gür soluklu şiirleriyle Nâzım Hikmet, geniş anlatı kültürünün ürünü romanlarıyla Yaşar Kemal yetişir miydi yazınımızda? Metin Akpınar Halkın ortak yaratısı olan dili, düşüncelerle, içe işleyen duygularla geliştirenler şairlerdir, yazarlardır. Metin Akpınar, Aykut Küçükkaya’nın sorularını yanıtlarken bu gerçeği inançla dile getiriyor: “Özgürlük ortamı kurulmalıdır, kurulacaktır. Yeter ki halk bunu istesin, özlesin. Hem sanat olarak sanatçıdan doğruyu, iyiyi talep etsin, hem siyasi otoriteden doğruyu, iyiyi talep eder hale gelsin. Özgürlük varsa sanat olur, sanat varsa her şey güzel olur. Toplum da iyiye, güzele yönelir, ulaşır.” Sanatın gücü Sanatçı, yaşadığı toplumun değerleriyle var olup evrenselleşir. Yaratıcılık gücünü bu kaynaktan alarak aydınlatır kitleleri. Salt gerçeğin yolunda yürür. Ortam elverişli mi, değil mi, düşünmez; gerçeği yansıtırken, gözlemlediği gerçeklerin özüne varırken özgürce düşünmenin gereğini yerine getirir. Akpınar sanatsal yolda yürüyerek, erdem yüklü sözcüklerle halkı aydınlatan toplumsal yerginin en etkili aracı kabare tiyatrosunu öne çıkarıyor: “Biz kabare tiyatrosu sanatçısıyız. Kabarenin esasında ana hedefi faşizmin ayak seslerine karşı başkaldıran, bir başkaldırı tiyatrosu. Bir şaka tiyatrosu, bir alay tiyatrosu, bir ironi tiyatrosu, politik hiciv yapan bir tiyatro. Shakespeare, tiyatroyu, ‘dünyanın aynası’ diye tarif eder. Kabare tiyatrosu da bir ayna ama dev aynası. Biraz abartıyor. Yanlışı abartarak gösteriyor ki yanlışa düşmeyin. Pis kokuyu burnunuza burnunuza üflüyor ki koklamayın, reddedin. Gürültüyü kulağınıza kulağınıza basıyor ki rahatsız olun, değiştirin.” Sosyal medya paylaşımlarından dolayı tutuklu olmasını “tam bir akıl tutulması” olarak değerlendiren Cenk Dost Verdi, “Adalet! Ama herkese” diyor. Sosyal medya paylaşımlarından “örgüt propagandası” yaptığı gerekçesiyle önce 2 yıl 6 ay hapis ceza sı verilen ardından 10 ay 15 gün hapis cezası alan tiyatro sanat çısı Cenk Dost Verdi, 18 Ağustos 2018’den beri Ko caeli 2 No’lu F Tipi Kapa lı Cezaevi’nde. Verdi, “Bu mehmet kızmaz gün elinize patlıcan alıp Taksim’de yürüseniz ‘seb ze meyve terörü’ üyeliğin den ya da propagandasından, hop ya nımda oluverirsiniz. Mesele, her yönüy le sıkışmış bu iktidarın, sorgusuz itaati sağlamak adına, sürekli birilerini krimi nalize ederek, terörist ilan etmesi dışın da başka bir seçeneğinin kalmamış ol masıdır” diyor. 22. Sadri Alışık Tiyatro Ödülleri gi bi 7 farklı tiyatro ödül jürisinden top lam 13 dalda ve bir sezonda da en çok ödül alan, kurucusu olduğu Yolcu Ti yatro topluluğunun “Joko’nun Doğum Günü” adlı oyunundaki doktor rolüyle Cenk Dost Verdi, 21. Afife Tiyatro Ödül leri ile Yeni Tiyatro Dergisi 5. Emek ve Başarı Ödülleri’nde, “Yılın En Başarılı Yardımcı Erkek Oyuncusu” ödülünü al dı. Sosyal medya paylaşımlarından do layı tutuklu olmasını “tam bir akıl tu tulması” olarak de ya benzetemedim. ğerlendiren Verdi, n Günlerini nasıl geçiri “Adalet! Ama herke yorsun? se” diyerek şu ifadele Her sabah gardiyanın yap ri kullandı; “Yasakla tığı sayım anonsuyla uyanı nan oyunlar, filmler, yorum. Attığım her adımın izin verilmeyen festi emirkomuta angaryası ile be valler, kiralanmayan lirlendiği, sayısız kamerayla salonlar... Bunlar sa izlendiğim, kapısını benden natçıyı tutuklamak başka herkesin açıp kapadı tan daha etkili ve da ğı, “F Tipi Yüksek Güvenlikli ha aşağılık saldırılar. Hapishane” beton yığınında, Sanat duyarlılıktır ve tecrit koşullarında bir hücre bizdeki gibi korka de tutulmak... Ama takvimler cak çok şeyi olan ikti icat ediyorum açık görüş gün darlar için de yasakla lerinden, kantin anonsların mak elzemdir.” dan, demlenen çaylardan. Fo n Cezaevine gir toğraflar biriktiriyorum başu meden önce, en son cumda, güzel havalarda volta 18 Haziran 2018’de ya bile çıkardıklarım var ce sahnedeydin... bimde. Ve spor. On beş adım Bu tarih aynı za lık boşlukta kaç olimpiyat ma manda istinaf mah dalyası peşindeyim say say kemesinin, hakkım bitmez. da verilen hapis kararının onandığı gün. Kararı da o gün sezo Cenk Dost Verdi, cezaevinde kız kardeşi ile... ‘Yeni bir Türkiye manzarası’ nun son oyunu olan “Joko’nun Doğum n Sanatçı kimliğiyle şu an cezae Günü”nün perde arasında aldım. İkin vinde bir siz varsınız... ci perdeye hapse girecek olmamın bilgi İşte size tam yeni bir Türkiye man siyle çıkınca öfke, hüzün, gurur gibi iç zarası. Sorunun sorulmasıyla cevap ve içe geçmiş duygularla sanırım benim ve rilmesi arasında geçen zamanda bi Yolcu Tiyatro ekibi için o oyunu unutul le, İzmir’de KHK ile kapatılan Yeni Ka maz kıldı. Oyun sonunda durum seyir pı Tiyatrosu oyuncusu Nazlı Masatçı oy ciyle paylaşıldığında, alkışlar bu defa, nadığı vicdani ret konulu oyun bahane bu adaletsiz olaya bir tepki olarak uza edilerek tutuklandı. Yasaklanan oyun dı. O gece Moda Sahnesi’nde tiyatroya lar, filmler, izin verilmeyen festivaller gelen 300 kişiyle ve ekip arkadaşlarım ve kiralanmayan salonlar sanatçıyı tu la tek tek göz göze geldim ve herkesin tuklamaktan daha etkili ve daha aşa aynı kolektif öfkesinden aldığım güç, ğılıktır. Bu iktidar olduğu sürece Ba şimdiye kadar yaşadığım hiçbir duygu rış Atay, “Sadece Diktatör” oyununu oy ‘Don Pasquale’ Samsun’da CEMİL CİĞERİM Samsun Devlet Opera ve Balesi’nde Gaetano Donizetti’nin “Don Pasquale” adlı iki perdelik komik operası 30 Mart Cumartesi akşamı saat 20.00’de ilk kez seyircisiyle buluşacak. İstanbul Devlet Opera ve Balesi rejisörlerin den Recep Ayyılmaz’ın rejisi ile sahnelenen “Don Pasquale”, Türk Opera Tarihi’nde özel bir yere sahip. “Don Pasquale”, İstanbul’un Anadolu Yakası’ndaki yerleşik bir sahnede sergilenen ilk opera eseri olması dolayısıyla sanatseverler için büyük bir önem taşıyor. l SAMSUN Kişilik sağlamlığı Şair, romancı, besteci, ressam, yontucu; gerçek sanatçı, her çağda, kula kulluk etmeden bağımsız düşünceden yana olmuş, toplumuna düşüncenin, duyumsama inceliğinin ışığını tutarak, kitleleri bilinçli kılmaya çalışmıştır. Yaşamları boyunca sahne tozları arasında, toplumun yüzüne gerçeğin aynasını tutan Metin Akpınar, Müjdat Gezen, Genco Erkal gibi bilinçli sanatçılar, beyinlerde, vicdanlarda biriken yaratıcı gücü depreştirme savaşı verirken, erki elinde bulunduranlar, onların yarattığı aklı kullanma, vicdanın sesini dinleme erdemini görmezden gelmişlerdir. Akpınar, uyarısında bu gerçeği vurgulama gereğini de duyuyor: “Düşünceyi engelleyemezsiniz. İnsan her şeyi düşünür. İnsan düşündüğünü söyleyebilmeli, yayabilmeli, kendisi gibi düşünenlerle örgütlenmeli, siyasi otoriteye ortak ya da aday olmalı. Bu özgürlüğün evreleri. Eğer yakın tehlike ve şiddet unsuru yoksa özgür ifadenin olması kaçınılmazdır. Şiddet ve yakın tehlike yoksa ifade özgürlüğü engellenmemeli. Bir toplumun sanat damarları kesilirse, insanlar düşüncelerini özgürce söyleyemezse o toplumda sıkıntıya girileceği kaçınılmazdır.” Zorlu PSM’de Studio konserleri İngiliz progresif metal grubu Haken, bu akşam saat 20.30’da Zorlu PSM Studio’da olacak. Kurulduğu günden bu yana kendine özgü tarzı, müziği ve şarkı sözleriyle büyük il TV+ yıl değerlendirmesi önceki gün yapıldı En çok aksiyon ve animasyonlar izleniyor Turkcell’in dijital televizyon platformu TV+’nın yıllık değrlendirme toplantısı önceki gün düzenlendi. Turkcell Dijital Medya ve Eğlence Direktörü Barış Zavaroğlu’nun ev sahipliğinde yapılan basın toplantısında TV+’ya dair gelecek planları da anlatıldı. Toplantıda ayrıca ayrıntılı sayısal veriler de paylaşıldı. Tam da Apple’ın aynı adlı dijital platformunu duyurmasının ardından yapılan basın buluşmasında konuşan Zavaroğlu TV+’ın içerik bakımından iddiasının altını çizdi ve “Gişe rekortmeni filmler, dünyanın takip ettiği diziler ve 86’sı HD olmak üzere 150’den fazla canlı TV kanalını kullanıcılarımıza sunuyoruz. 5 binden fazla film, dizi, çizgi film ve belgeseli kullanıcılarımızla buluşturduk. Seçkin spor etkinlikleri ve en yeni teknolojik deneyimlerini kullanıcılarımıza yaşatıyoruz” dedi. Zavaroğlu ayrıca OTT (cep telefonları, tabletler) tarafında en çok aksiyon filmlerinin, IPTV (evde, bil gisayarda) tarafında ise animasyonların izlendiğini kaydetti ve yakın bir gelecekte Netflix ile bir işbirliğine girmelerinin muhtemel olduğunu söyledi. Sıra dışı film deneyimi 3.6 milyon kullanıcısı olan ve Antalya Film Festivali, Malatya Film Festivali, Boğaziçi Film Festivali gibi organizasyonların da sponsoru olan TV+, 2019 için bir girişim daha başlatıyor ve yaz aylarında klasik filmleri İstanbul’un tarihi mekânlarında sinemaseverlerle buluşturuyor. 6 hafta sürecek olan TV+ ile sıra dışı film deneyimi, İstanbul’un birbirinden etkileyici mekânlarında yapılacak ve gösterimler öncesinde izleyicileri mekânların ruhuna uygun sürprizler bekleyecek. Gösterimlerde şu filmler izleyiciyle buluşacak: “The Favourite”, “The Shape of Water”, “Cold War”, “The Greatest Showman”, “Hitchcock/Truffaut”, “Everybody Knows”. l Kültür Servisi gi gören Büyük Ev Ablukada ise Lokalize se risi kapsamında Zorlu PSM Studio’ya ko nuk olacak. “Ay Şuram Hâlâ Ağrıyo” konsep tiyle izleyiciyle buluşacak grup 30 Mart’ta 15.3018.30 saatleri arasında izlenebilecek. Yayımladığı ilk albümü “Kadın”dan bu yana söz yazarı, besteci ve yorumcu kim liği ile Türk müzik tarihinde önem li bir yer edinen Şebnem Ferah ise Zorlu PSM Atlantis Yapım işbirli ğiyle gerçekleştirilen Vestel Gu rurla Yerli Konserleri kapsamında 5 Nisan’da Zorlu PSM’de konser verecek. l Kültür Servisi ‘Mermer Adam’ Akbank Sanat, Polonyalı ustayı ağırlıyor Akbank Sanat nisan ayında, Polonya İstanbul Başkonsolosluğu’nun katkılarıyla Polonya sinemasının en büyük ustalarından Andrzej Wajda’yı (19262016) altı başyapıtıyla ağırlıyor. Etkinlikte, yönetmenin “Masum Büyücüler”, “Küller ve Elmaslar”, “Kanal”, “Mermer Adam”, “Demir Adam” ve “Vaatler Ülkesi” filmleri izlenebilecek. l Kültür Servisi namayacak, Levent Üzümcü’ye “Anlatılan Senin Hikâyendir” oyunu için salon verilmeyecek. Mesele, her yönüyle sıkışmış bu iktidarın, sorgusuz itaati sağlamak adına, sürekli birilerini kriminalize ederek, terörist ilan etmesi dışında başka bir seçeneğinin kalmamış olmasıdır. Bugün elinize patlıcan alıp Taksim’de yürüseniz “sebze meyve terörü” üyeliğinden ya da propagandasından, hop yanımda oluverirsiniz. Olayın vahameti şudur; “kitleleri bir yalana inandırmak istiyorsan yalanın en büyüğünü, en akıl almasını seçeceksin.” Bugün yüzlerce akademisyene, hukukçu, gazeteci, bilim insanı ve sanatçıya tepeden inme hukuksuz kararlar verenlerin nasıl bu kadar rahat olduklarına şaşırıyorum. Sanatın birleştirici gücüyle çoğalmamızı suç saydılar! Adalet! Ama herkese. Benim sosyal medya paylaşımlarından tutuklu oluyor olmam zaten tam bir akıl tutulması. Ama neden susmamak gerektiğini en kesif gerçekliğiyle öğrendim. Sanat duyarlılıktır ve bizdeki gibi korkacak çok şeyi olan iktidarlar için de yasaklamak elzemdir. ‘İlk plan annemi ziyaret etmek’ n Yaşadıklarına dair bir oyun sahnelemeyi düşünüyor musunuz ? Yaşadıklarıma ilişkin çeşitli oyunların değişik sahnelerinden oluşan bir kolaj oyun çalışması içerisindeyim. Çıktığımda dramaturjik destek alıp metni oynayabilir hale getirmek istiyorum. Ama dışarıya dönük de ilk planım ise çok yakın zamanda kaybettiğim annemi ziyaret etmek için Mersin’e gitmek olacak. Tabii sahnede olmak en acil olanı. C MY B