Catalog

2 8 Ocak 2019 SALI cengiz.yıldırım@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ tbmm başkanıveBaşkanvekilleri yansız kalmak zorundadır Prof. Dr. Sami SELÇUK (Eski Yargıtay Başkanı) İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı için aday olan Sayın TBMM Başkanının çekilip çekilmeyeceği ile ilgili yazıları olabildiğince izliyorum. Görünen şu: Herkes, kendi siyasal inancına göre hukuka yaklaşmakta. Oysa sorun, daha sonraki uygulamalarda da yaşanabileceği ve örnek olacağı için hukukumuz açısından çok önemli ve salt hukukun yorumuyla ilgilidir. Önemi de bundan kaynaklanmaktadır. Görevlerinin gereği Bu nedenle her şeyden önce soruna ilkin kişisel, toplumsal ve siyasal kaygılarımızdan, özel görüşlerimizden arınarak ve sıyrılarak, tek sözcükle nesnel yaklaşmak zorundayız. Anayasanın TBMM Başkanlık Divanına ilişkin 94üncü maddesinin altıncı fıkrası, tarafsızlık ilkesi ışığında şu TEMEL KURALI öngörmüştür: Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Başkanvekilleri, üyesi bulundukları siyasi partinin veya parti grubunun Meclis içinde veya dışındaki faaliyetlerine; görevlerinin gereği olan haller dışında, Meclis tartışmalarına katılamazlar; Başkan ve oturumu yöneten Başkanvekili oy kullanamazlar. Madde, tartışma götürmeyecek biçimde açıktır, saydamdır ve maddenin getirdiği ETİK ilke bellidir: Bu kişiler, TARAFSIZ olmak zorundadırlar. Bunun zorlayıcı so Hukukun buyruğu açıktır. Belediye başkanlığına aday olmak isterlerse Meclis başkanları ve başkan vekilleri çekilmek zorundadırlar. Tersi tutum, hukuksal açıdan sakattır ve önemli sonuçlar doğurur. nucu da şudur: Bu makamlarda bulunanlar, ne siyasal tartışmalara katılabilirler ne de oy kullanabilirler. Bunlara uymazlarsa, tarafsızlıklarını yitirirler ve bu türden işlemler de geçersiz olur. Anayasa, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Başkanvekilleri konusunda herhangi bir ayrıklı (istisnai) hüküm getirmemiştir. Bu bir. Buna karşılık 1983/2820 sayılı Siyasi Partiler Yasasının 24’üncü maddesinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı ve başkanvekilleri, üyesi bulundukları siyasi partinin ve parti grubunun Meclis içinde veya dışındaki faaliyetlerine katılamazlar. Ancak, yeniden milletvekili adayı olmaya ilişkin faaliyetleri bu hükmün dışındadır denilerek Anayasanın yukarıda belirtilen temel kurala burada açık bir ayrıklı (istisnai) hüküm getirilmiştir. İhtiyar Heyetleri seçimi Bildiğimiz kadarıyla yazılı hukuktaki tek ayrıklı hüküm budur. 1984/2972 sayılı Mahalli İdareler, Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkındaki Yasaya gelince, bu Yasanın 17inci maddesinde, milletvekilleri, belediye başkanları, il genel meclisi ve il belediye meclisi üyele ri ile muhtarların yerel yönetimler seçimlerinde adaylıklarını koyabilmek ve aday gösterilebilmek için görevlerinden ayrılmak zorunda olmadıkları konusu ise, bu konudaki duraksamaları gidermek için öngörülmüştür. Meclis başkanı ve vekilleri Ancak bu madde asla konuyla doğrudan değil, dolayısıyla ilgilidir. Zira bu maddede, dikkat edilirse, Meclis başkanı ve başkan vekilleri istisnalar arasında sayılmamıştır. Yalnızca milletvekillerinden söz edilmiştir. Bu da olağandır. Çünkü milletvekilleri siyasetin gereklerini yapmaktadır ve yapacaklardır. Bu iki. Yine aynı Yasanın 36’ıncı maddesinde, bu kanunda özel hüküm bulunmayan hallerde 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri Hakkındaki Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu uygulanır anlatımı ise, yalnızca Yasadaki boşlukları doldurmak amacıyla konmuştur. Anayasanın yukarıda sözü edilen temel kuralıyla doğrudan bir ilgisi yoktur. Olamaz da. Dolayısıyla 1984/2972 sayılı Yasanın 36ncı maddesi bu hüküm esas alınarak Siyasi Partiler Yasasının milletvekili seçilebilmesine izin veren 24’üncü maddesi kanalıyla Meclis başkanının Başkanlıktan ayrılmadan aday olmasına engel bulunmadığı sonucuna asla ulaşılamaz. Çünkü bu türden boşluk doldurucu maddeler, ayrıklı hükümleri uygulamak için değil, yasalarda benzer hükümlerle boşlukları doldurmak için konulur. Eğer ayrıklı hükümler, hukukun bilinen yorum kuralları, böylesine boşlukları doldurmak için konulan hükümlerle dolanılarak uygulanmaya kalkışılırsa, bu bir hukuksal gerekçe olamaz; olsa olsa bir bahane olur. Çünkü böyle bir yaklaşım, ayrıklı hükmü, kural hükme dönüştürür. Bu da üç. Bu türden hukuk sapmalarını önlemek için hukukun iki bin yıldan bu yana bulduğu ve uyduğu temel ilke şudur: İstisna, dar/sıkı sıkıya yorumlanır (Exceptio est strictissimae interpretationus), eski deyişle istisnai hüküm mevridine hasrolunur; asla genişletilemez; yani asla ibir temel Kurala dönüştürülemez. Görülüyor ki, hukukun buyruğu açıktır: Belediye başkanlığına aday olmak isterlerse Meclis başkanları ve başkan vekilleri çekilmek zorundadırlar. Tersi tutum, hukuksal açıdan sakattır ve önemli sonuçlar doğurur. Eğer içtenlikle hukukun egemen olmasını istiyorsak, bu konuya sadece hukukçular değil, herkes titreyen ellerle yaklaşmak durumundadır. Y unus Nadi Ödülleri 74. yılına girdi. 1946 yılından itibaren yapılan Yunus Nadi Ödülleri Yarışması, gazetemizin kurucusu Yunus Nadi’ye olan saygı ve sevgiden kaynaklanıyor. Yalnız Cumhuriyet gazetesinin değil, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda da büyük emeği bulunan Yunus Nadi’nin anısını her yıl tazelemek bizim için bir görev. Cumhuriyet’in Ulusal Bağımsızlık Savaşımızla ve Türkiye Cumhuriyeti ile eşzamanlı ve eşanlamlı bir kuruluş tarihçesi var. Yunus Nadi, gazetemizin temel taşlarını ve misyonunu bu doğrultuda oluşturdu. Yunus Nadi’nin ölüm yıldönümünü geçmişe dönük bir acı olarak değil, geleceğe yönelik bir kültür olayına dönüştürmek amacıyla bu yarışma düzenlendi. Yarışmanın ilk düzenlendiği yıllarda Türkiye’de sanat alanında hiçbir özel ödül yoktu; tek parti dönemiydi ve yal 74. YIL YUNUS NADİ ÖDÜLLERİ 2019 nızca CHP’nin düzenlediği bir şiir ödülü vardı. Aynı dönemde bütün dünyada sanat, bilim ve edebiyat ödülleri ün yapmışlardı. İsveç’te Nobel, ABD’de Pulitzer, Sovyetler’de Lenin, Fransa’da Goncourt ödüllerinin sonuçları ülkemizde de ilgiyle izleniyordu. Türkiye’de de bu alanda öncülüğü Cumhuriyet gazetesi üstlendi. Bundan 74 yıl önce düzenlenen Yunus Nadi Armağan Yarışması’yla kültür ve sanat alanında bir yarışma he yecanı oluşturuldu. Daha sonraki yıllarda ülkemizde de kültür ve sanat alanında yarışma ve ödüllerin sayısı çoğaldı. Yunus Nadi Ödülleri 74 yıl boyunca düzenli olarak gerçekleştirildi ve kültürsanat alanında amaçlanan katkıları yaptı ve etkilerini duyurdu. Daha önce bir dalda yapılan ödüllendirmenin kapsamı 1990 yılından itibaren genişletildi ve Yunus Nadi Ödülleri adıyla sürmeye başladı. Cumhuriyet gazetesi, çağdaş uygarlığa giden yolun, kültür, sanat, fikir ve bilim yolu olduğunu kuruluşundan beri savunan bir gazete. Bu yoldaki çabaları desteklemek ve özendirmekte Yunus Nadi Ödülleri’nin işlevi sürecek. 2019 Yunus Nadi Ödülleri Edebiyat Ana Dalı’nda öykü, roman, şiir; Görsel Sanatlar Dalı’nda karikatür, fotoğraf; Bilimsel Araştırma Dalı’nda sosyal bilimler araştırması olarak sürüyor. Adaylara başarılar diliyoruz. ÖYKÜ Ödüle 1 Nisan 2018 ile 1 Şubat 2019 tarihleri arasında yayımlanmış bir kitap ya da yayına hazırlanmış bir “kitap dosyası” ile aday olunabilir. Yayımlanmamış yapıtların beyaz dosya kâğıdına makine yazısıyla çift aralıklı yazılmış olması gereklidir. Adaylar yapıtlarını altı adet olarak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta verilir. Seçici kurul, ödülü, kitap veya kitap dosyası arasında paylaştırabilir. Seçici Kurul: Hikmet Altınkaynak, Sezer Ateş Ayvaz, Seval Şahin, M. Zaman Saçlıoğlu, Murat Yalçın. ROMAN Ödüle 1 Nisan 2018 ile 1 Şubat 2019 tarihleri arasında yayımlanmış bir kitap ya da yayına hazırlanmış bir “kitap dosyası” ile aday olunabilir. Yayımlanmamış yapıtların, beyaz dosya kâğıdına makine yazısıyla çift aralıklı yazılmış olması gereklidir. Adaylar yapıtlarını altı adet olarak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta verilir. Seçici kurul ödülü, kitap veya kitap dosyası arasında paylaştırabilir. Seçici Kurul: Adnan Binyazar, İrfan Yalçın, Konur Ertop, Asuman Kafaoğlu Büke, Zeynep Aliye. ŞİİR Ödüle 1 Nisan 2018 ile 1 Şubat 2019 tarihleri arasında yayımlanmış bir kitap ya da “kitap dosyası” ile aday olunabilir. Yayımlanmamış yapıtların beyaz dosya kâğıdına makine yazısıyla çift aralıklı yazılmış olması gereklidir. Adaylar yapıtlarını altı adet olarak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta verilir. Seçici kurul, ödülü, kitap veya kitap dosyası arasında paylaştırabilir. Seçici Kurul: Ataol Behramoğlu, Muzaffer İlhan Erdost, Doğan Hızlan, Turgay Fişekçi, Eray Canberk. SOSYAL BİLİMLER ARAŞTIRMASI Ödüle 1 Nisan 2018 ile 1 Şubat 2019 tarihleri arasında yayımlanmış bilimsel araştırmalarla, yayına hazırlanmış en az 25 sayfa olarak beyaz dosya kâğıdına makine yazısıyla çift aralıklı yazılmış bilimsel araştırmalar katılabilir. Adaylar yapıtlarını sekiz adet olarak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta verilir. Seçici kurul ödülü kitap veya kitap dosyası arasında paylaştırabilir. Seçici Kurul: Prof. Dr. Rona Aybay, Dr. Alev Coşkun, Prof. Dr. Emre Kongar, Prof. Dr. Ahmet Mumcu, Dr. Deniz Yıldırım. KARİKATÜR Karikatürlerin boyutu 30x40 cm’yi geçmemelidir. Her türlü teknik serbesttir. Yarışmaya en fazla beş karikatürle katılabilinir. Seçici Kurul: Metin Peker, Kamil Masaracı, Muhittin Köroğlu, Zafer Temoçin, Akdağ Saydut, Murat Sayın. FOTOĞRAF Ödüle en çok dört adet siyah beyaz fotoğraf ile aday olunabilir. Gönderilecek fotoğrafların en az 18x24 cm. boyutlarında ve daha önce başka bir yarışmada ödül almamış olması gerekmektedir. Seçici Kurul: İsa Çelik, Coşkun Aral, Garbis Özatay, İbrahim Yıldız, Dr. Ersin Turan. HER DAL İÇİN GEÇERLİ GENEL KOŞULLAR Ödüller her dalda amatörprofesyonel herkese açıktır. Cumhuriyet mensupları hiçbir dalda ödüle aday olamazlar. Adaylar gerçek ad ve adresleri ile telefon numaralarını belirtmek zorundadırlar. An cak adaylar ad ve adreslerinin saklı tutulmasını isteyebilirler. Ödül koşullarına uymayan yapıtlar, yarışma dışında tutulacaktır. Adayların, yapıtlarıyla birlikte adlarını ve soyadlarını arkasına yazacakları iki adet fotoğraflarını, açık adreslerinin de yer aldığı katılım belgesini ve yaşamöykülerini 1 Mart 2019 Cuma günü saat 17.00’ye kadar, “Cumhuriyet Gazetesi Yunus Nadi Ödülleri” Prof. Dr. Nurettin Mazhar Öktel Sokak. No: 2 34381 Şişli / İSTANBUL adresine iadeli taahhütlü olarak postayla ulaştırmaları ya da elden teslim etmeleri gerekmektedir. Yayımlanmış yapıtların daha önce herhangi bir ödül almamış olması koşulu geçerlidir. Zarfın ya da paketin üzerine hangi dal ile ilgili olduğunun yazılması zorunludur. Ödül dallarında konu sınırlaması yoktur. Yapıtlar hiçbir şekilde iade edilmez. Ödül alan ya da herhangi bir şekilde ön elemeden geçirilen yapıtlar, genel yayın ilkelerimiz doğrultusunda gazetemizde yayımlanabilir. Ödül sonuçları gazetemizin kuruluş yıldönümü olan 7 Mayıs 2019 Salı günü açıklanacaktır. KATILIM BELGESİ ADISOYADI: ADRESİ: TELEFON NUMARASI: EPOSTA ADRESİ: olaylar ve görüşler üsteliyorum. “Benim için sadece Meclis Başkanı’dır” diye ilk cümlesini tekrarlıyor. Karadenizlilik ve İmamoğlu: Sandık Kürt oyları Karadenizli olmasının, güvenliği, Karadenizlilik Kürt yurttaşlardan oy almasını engelleyeceği ve Atatürk konusundaki iddiaları soruyorum. Geçen pazar CHP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Adayı Ekrem İmamoğlu ziyaretime geldi. Bakırköy Belediye Başkanı Bülent Kerimoğlu ile birlikte azınlıkların liderlerine yaptığı ziyaretler uzun sürdüğü için biraz gecikmişti. Zamanı çok sınırlı olduğu için birkaç fotoğraf çekiminden sonra hemen damardan en sorunlu konulara girdik. Önce genel izlenimimi belirteyim: Yıllarca CHP ilçe başkanlığı yapmış olmanın örgüt deneyimine sahip ve başarılı bir ilçe belediye başkanı da olduğu için Hiç tereddütsüz yanıt veriyor: “Ben hayatımda hiç kimlik siyaseti yapmadım ki, Karadenizli olmak veya TürkKürt ayrımcılığı önümü kessin. Ayrıca ben İstanbulluyum, İstanbul için çalışıyorum. Benim için Karadenizli olanolmayan veya TürkKürt ayrımı yoktur, seçmenimin kimliği İstanbullu olmaktır. Bütün İstanbul’da yaşayanları, İstanbulluları kucaklamak için yola çıktım.” kendine güveni yüksek. Bunu ifadeden de çekinmiyor. Kendine güveni yüksek olduğu Trabzonspor yöneticiliği için, sorulara kaçamak yanıtlar Trabzonspor yöneticiliği yapmış vermiyor. olmasının üç büyük kulüp taraf Sorunları büyük bir açık yürekli tarları açısından bir dezavantaj likle tartıştık. olarak görüldüğü iddialarını soru Sandık Güvenlik Merkezi yorum: “Trabzonspor yöneticisi olarak üç büyük kulüp için ağzımdan tek Elbette ilk konuştuğumuz konu, Sosyal Medya’da, bazı samimi CHP’lilerin, pek çok sahte CHP kimlikli tarafından da desteklenen “Seçimi boykot” çağrısıydı. İmamoğlu boykot kampanyası sorununun temelinde, 24 Haziran seçimlerinde yaşanan düş kırıklığının yattığının farkında. Sandık güvenliği sorununu ilk sıraya almış: “Sandık  güvenliğini sağladığımıza seçmenimizi inandırabilirsek yüksek katılımı gerçekleştirebiliriz” kelime kötü bir söz çıkmamıştır ki. Ayrıca cezalar Trabzonspor’a da uygulansın diye demecim var” diyor ve ekliyor: “İstanbul kenti, üç büyük kulübün hangisiyle marka olarak işbirliği yapmış, hangi kulüple özdeşleşebilmiştir ki; hangi kulübe, stadyum yapımı dışında ne desteği olmuştur? Oysa Avrupa’da kentler kulüplerle özdeştir. Ben üç büyük kulüple de İstanbul markasını özdeşleştireceğim ve onlara destek olacağım” diyor. diyor. Bunun için şimdiden ciddi ça lışmalara başlamış: Partinin ve il örgütünün kur duğu ve kuracağı bütün seçim merkezlerine ek olarak Anadolu tarafında bir ilçede “Sandık Güvenlik Merkezi” oluşturuyor. Bu Merkez, sandık sonuçlarını hem dijital hem de fiili olarak izleyecek: Sonuçlar bir yandan dijital olarak merkeze aktarılırken öte yandan tutanakların Atatürkçülük konusu Ben “Yeterince Atatürkçü olmadığınız konusunda eleştiriler var” deyince patlıyor; “Kaç kişi acaba benim gibi gerçekten, yürekten Atatürkçüdür, Atatürkçülüğe hizmet etmiştir?” diyor. Bana gelirken getirdiği iki kitabı ve takvimi anımsatıyor: “Bakın” diyor, “Bu 2019 için ‘Yüzüncü Yıl’ takvimi. Bir ressam arkadaşımızın Atatürk gravürlerinden oluşuyor. kopyaları, araçlarla fiili olarak da toplanacak. Bu fiili toplama için şimdiden araç ve gö nüllü planlaması ya pılmaya başlanmış. “Tek bir sandıkta tek bir oyun bile ziyan olmasına izin verme yeceğiz” diyor İma moğlu ve ekliyor: “Hocam ben, yerel örgüt yönetiminden, ilçe başkanlığından geliyorum, Beylikdüzü’nde ondan fazla seçim yönettim, belediye başkanlığım döneminde de çok deneyim kazandım; hiç merak etmeyin, sandık güvenliği benim  Kitaplardan biri Osmanlı döneminden beri Atatürk hakkında çizilmiş olan karikatürler üzerine eşi olmayan bir araştırma.  Öteki Sivas üzerine. Ben işim.” Atatürk’ün Sivas’ta sadece Kong Yerel seçimlerin sandıklardaki re sırasında yaşadığını sanırdım. oy denetim mekanizmasını şöyle Sivas’a gidince orada 108 gün açıklıyor: kaldığını öğrendim ve derhal “Esas olarak bütün ilçe başkan ‘SİVAS, Milli Mücadele’nin 108 adayları sandıkları kendi ilçelerine GÜNÜ’ kitabını hazırlattım.” göre denetler; öncelik ilçe oyla Ayrıca Atatürk’ün yüzlerce rının sayımındadır. Büyükşehir NUTUK kitabını halka dağıttığını sonuçları bir sonraki aşama olarak belirtiyor. görülür. Ben kurduğum sistemle ilçe İzlenimlerim başkan adaylarının denetim ve Bütün söyleşi boyunca Ekrem haberleşme ağının dışında sade İmamoğlu’nun çok önemli iki ce büyükşehire özgü bir denetim özelliğini fark ettim: ve haberleşme düzeni oluştu 1) Sahici bir insan. Kasıntı ruyorum; böylece sandık başla değil, suni değil, poz yapmıyor, rında çifte kavrulmuş bir kontrol yapmacık tavırları yok, söylediği oluşacak. ne inandığı ve inandığını söylediği Bunu seçmenimize anlatabilir izlenimi veriyor. O politikacıların sek onları sandığa gitmeye ikna insanı iten sahteciliği onda yok. eder, katılım oranını yükseltebi 2) Kendine güveniyor. Sanıyorum, liriz.” tabandan, örgütten, ilçe başkanlı Yıldırım’ın Meclis Başkanlığı sorunu ğından geliyor oluşu, başarılı belediye başkanlığı dönemi, özgüvenini arttırmış. Ekrem İmamoğlu Binali Yıl Kazanacağına inanıyor. Kazan dırım konusunda çok net; bu mak için tüm gençliği ve enerjisiy konudaki soruma dudaklarında le çalışmaya başlamış. İyi bir ekip müstehzi bir gülümsemeyle, he oluşturmuş. Kazandıktan sonra ya men yanıt veriyor: pacakları için uzmanlardan oluşan “İstifa etmediği sürece benim gruplar kurmuş. için sadece Meclis Başkanı’dır” Zamanı sınırlı olduğu için Be diyor. yoğlu karabasanını konuşama “Yani İstanbul Büyükşehir dık, ama kazanırsa oradaki cıvıl Belediye Başkanı adayı olarak cıvıl hayatı da yeniden canlandı kabul etmiyor musunuz?” diye racağına hiç kuşkum yok. C MY B