Catalog

BULMACA 14 TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 18 Şubat 2018 BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, “Yerdeniz Büyücüsü”, “Karanlığın Sol Eli”, “Sürgün Gezegeni” gibi bilimkurgu yapıtlarıyla tanınan ve geçenlerde 88 yaşındayken ölen ABD’li yazar... 19. yüzyılda İran’da kurulan ve on dokuz sayısını kutsal sayan din. 2 Çöl tilkisi... Artvin yöresinde yaşayan ve “Kafkas engereği” de denilen yılan cinsi... Etiyopya’da bir ırmak ve arkeolojik vadi. 3 Yunan rakısı... Padişaha yakın olan görevliler... Mısır unuyla yapılan yağlı bir yemek. 4 Ayakkabıcılıkta kullanılan küçük çivi... “Git, defol” anlamında argo sözcük... Duyuru... Peygamberleri Hud’u dinlemedikleri için Tanrı tarafından yok edilen kavim. 5 Hayvanlara vurulan damga... Eski Mısır inanışında ölüler tanrısı... Hizip... Saçları tutamlara ayırıp sık sık örerek yapılan saç modeli. 6 Cinsel ilişki... Soyunda şair yokken ve hiçbir eğitim almadan kendi kendine şair olan kimse... Uyanık, gözü açık... Orta Asya’daki Türk mezarlarının üzerindeki türbe türü yapılara verilen ad. 7 26 oyuncu arasında oynanan bir strateji oyunu... Terlemekten ya da sıcaktan vücutta görülen küçük pembe kabartılar... Güney Amerika’ya özgü, fırında ya da ızgarada pişirilen sığır et yemeği. 8 Taşdevrinin son çağı ile ilgili olan... “Gargantua” ve “Pantagruel” adlı yergili yapıtların yaratıcısı olan Fransız yazar... İtalya’nın en uzun ırmağı. 9 Türkmenistan’ın plaka imi... Saz ya da kamıştan yapılmış kulübe... Bir nota... Çalılar arasındaki dar yol, keçiyolu... Sıcak bölgelerde yetişen çok sert bir ağaç. 10 Tatlı ve sulu bir şeftali cinsi... “Çehreler başka, lisanlar, deriler rengârenk / Sade bir var ortada, vahşetler denk” (M.A. Ersoy)... Bir olta mantarının üstünde bulunan ince parça. 11 Tokat’ın Erbaa ilçesinde bir kale... Rusya kökenli bir pirinç cinsi... Bu haftaki bulmaca ödülü Kökler Çarklar ve Bulutlar Yıldız Silier Yordam Kitap 4 ŞUBAT 2018 1662 KAZANANLAR: Savran Perk Akyol, ESKİŞEHİR, Orhan Otar, BALIKESİR, Yetkin Önem, Orhan Keskinsoy, MUĞLA, Okan Töre, 04.02.2018 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Paul Nizan’ın Fesat (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: BURSA, Kıymet Aker, Hicran Karabudak, ANTALYA, Akın Çamcı, Cemal 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 NOAMCHOM S K Y T A Ş YA R AN Nalbant, ZONGULDAK, Hayri Göre, Ender Çetin, Süleyman Fuat İçelliler, İSTANBUL, Murat Mallı, Erdinç Şölenkol, SAMSUN, Mehmet Akçay, SİVAS, Ali Gümüşay, Nevzat Ural, Edip Cangönül, İZMİR, İris Ergin, ANKARA, Kadir Tunalı, 2 E ND E RUN VUA L E T A Y AMA 3HA İ R S AVAN OR ORG AH 4AÇ KAUNO S ARAPAP I Ş T I 5R B ADM İ NTON MA S UR A R 6 TURNA ZA İ T KİLİZ İF 7ÜRAT İ M KUP E S S BR E Ş 8B Kİ LT P ARAM İ N HU SU TEKİRDAĞ, Arda Zafer İbin, NİĞDE, Türkan Samsun, KIRKLARELİ, Dursun Yiğit, KAYSERİ, Remzi Kaya, SİNOP, Mahmut Akbulut, AYDIN 9 LA L OK R A AMAN İ T A AL 10 E L A K İ R AKUN M E ZAM İ R 11 K E L E T Hİ T CEO Ş İ TAKE 12 K A R A B E T SA K E R R ENAY 13 S O N YO E R İ KSAT İ E İ NE Not: Bulmaca yanıtlarını bundan 14 Ü G E Rİ İ N ÜR E böyle aycin@cumhuriyet.com.tr veya (0212) 343 72 64 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese 15 T R U M A N C A P O T E K 16 L İ O F OR T FİTİL 17 E F İ J İ A R GON T E 18 Ğ R İ TA İ B İ ÇEM 19 E D İ ANGUD İ ÖĞ E gönderilmeye devam edecek. 20 N O S E B O M E EP İK Olumsuzluk belirten bir önek... Göklerin en yüksek katı. 12 İnsan ve hayvanlarda ağır enfeksiyonlara neden olan bir bakteri... Çin felsefesinde bütün varlıkları oluşturan ağırlıksız töz... “ sesi ve kanat şakırtısından / Billur bir avize Bursa’da zaman” (A.H. Tanpınar)... Ürik asidin tuzu ya da esteri. 13 “ gelir biter muhabbet / şarkılar susar heves kalmaz” (Attilâ İlhan)... Kuzey Amerika’da ünlü bir şelale... Koruyucu parlak bir cilayla kaplanarak camsı bir görünüş kazandırılmış seramikler için kullanılan sözcük. 14 Vilayet... Bir nota... Dünya’ya çarparak kıyamet gününe neden olacağına inanılan gökcismi. 15 Kandaki yağlı maddenin oranı... Voltaire’in bir öyküsü. 16 Hayat arkadaşı... Lokantada garsonların vazgeçilen yemeği mutfağa bildirmek için söyledikleri söz... Güzel sanat... Silisyum elementinin simgesi. 17 Türk müziğinde “usul” anlamında kullanılan sözcük... Federico Garcia Lorca’nın bir tiyatro oyunu... Yaprakları salata gibi yenen ıtırlı bir bitki. 18 Bitkisel tellerden yapılmış kaba örgülü büyük çuval... Müzikte “yapıt” anlamında kullanılan sözcük... Yavaş sesle söylenen. 19 Yılan zehiriyle zehirlenme... Kars yöresine özgü, kıyma ve erik kurusuyla yapılan bir köfte. 20 16. yüzyılda yaşayan ve Bektaşi inancını dile getiren şiirleriyle tanınan halk ozanı... Muş iline özgü lahana dolması. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 19332008 yılları arasında yaşayan ve bilimsel tarihleme yöntemlerinin arkeoloji alanında kullanılmasına öncülük eden arkeoloğumuz... “Aynı ırmakta iki kez yıkanamazsınız” sözüyle değişmenin sürekliliğini vurgulayan eski Yunanlı filozof. 2 Yemeklere ve kimi içkilere tat verici olarak kullanılan otsu bir bitki... Ejderha takımyıldızının en parlak yıldızı... Yufkanın içine çeşitli katıklar konularak hazırlanan yiyecek. 3 Züppe... Arkeolojide, bir çember oluşturacak biçimde dikine oturtulmuş taşlar topluluğuna verilen ad... Kalın bükülmüş sicim... Hafif yaradılışlı, hoppa. 4 Öğütülmüş tahıl... Sararmaya başlamış arpa başağı... Trabzon’un Maç 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:...................................................................................................................................... ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... ka ilçesinde bir yayla... Düşünce. 5 Kara batmamak için ayağa takılan bir çe şit örgülü ayaklık... Hindistan’da yaygın olan bir din... İtici neden, güdü... Eskiden zar atılarak oynanan bir tür kumar. 6 Vücudun çeşitli yerlerine iğneler batırarak uygulanan Çin tedavi yöntemi... Osmanlı mülkiye ve ilmiye sınıflarında bir rütbe... Güney Afrika Cumhuriyeti’nin plaka imi. 7 İslam dinine göre haram sayılan faiz... Hastalık, dert... Bir Avrupa ülkesinin başkenti... ABD ve Batı Afrika’da zaman zaman beliren, dönerek yükselen dar çerçeveli hava hareketi. 8 Baş çoban... Çaydanlık, demlik, ibrik gibi kapların içi delik uzantısı... Utanma, sıkılma... Taş kırmakta kullanılan büyük çekiç. 9 Eski Yunan sanatında, mermer heykellerin yüzeyinin korunması için uygulanan bir cilalama yöntemi... Kökü halk hekimliğinde kullanılan tırmanıcı bir ağaççık... İnsan bedeni çevresindeki manyetik alan. 10 Nuri Bilge Ceylan’ın bir filmi... “Lahos” da denilen, eti lezzetli bir balık... Verdi’nin ünlü bir operası... “Durmaz akar gözüm yaşı gibi” (Âşık Veysel). 11 Küçük mağara... Gösterge çizelgesi... Monitör ekranının büyüklük birimi... Etiyopya’nın para birimi. 12 Aktarma, taşıma... Leyleğe benzer bir kuş... Bağışıklık yetmezliği olanlara damardan verilen antikor... Basık bedenli ve eti lezzetli bir balık. 13 Babillilerin sıvıları ölçmekte kullandıkları bir hacim ölçüsü... Tohumluk küçük soğan... İran’ın plaka imi... Tiyatrodaki asıl sahneye verilen ad. 14 Amerika yerlilerinin uygarlık ve sanat tanrısı... Adları sıfat yapan bir yapım eki... Özellikle “Sayın Başkan” adlı romanıyla tanınan ve 1967 Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan Guatemalalı yazar ve şair. 15 Bir ticaret senedinin üzerine yazılan kefillik... Afrika’da yaşayan bir antilop... Mezopotamya’da kurulmuş en büyük sitelerden biri. 16 “Niçin kılmaz bana derman beni sanmaz mı” (Fuzuli)... İtalya’da bir kent. 17 Mavi ve beyaz çizgili bir tür pamuk örtü... Çok değerli bir mantar cinsi. 18 Gemileri farklı iki su düzeyinin birinden öbürüne aşırmak için yapılmış ara havuz... Kuran’da bir sure... Yasa yapma kuvveti ve görevi. 19 Parola... Güzelavratotundan elde edilerek hekimlikte kullanılan zehirli bir ilaç... “ ’dan arıdır yüzleri / Misk ü amberdir sözleri” (Yunus Emre). 20 Sepet yapımında kullanılan fındık çubuğu... Yayla fırlatılan ucu sivri çubuk... Tanrıtanımaz. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ vdenizci@gmail.com Süper Kupa SATRANÇ GM SUAT ATALIK suata@hotmail.com 960Satranç TBF tarafından ilk defa düzenlenen yarışmaya briç kulübü olan tüm illerden katılım sağlandı. 80 takımın katıldığı altı gün süren turnuvayı finalde Asya Takımını (Rıfat Vardar, Kamil Biçen, Ergun Çuhadar, Tayfun Özbey, Bora Ünver, Murat Kaya) 14742 imp ile yenen Kolata Takımı (Süleyman Kolata, Sevil Nuhoğlu, İsmail Kandemir, Soner Çubukçu, İlker Çubukçu) kazandı. Denize Düşen Yılana Sarılır... ¦ RDV5 ¦ A54 ¦ 953 ¦ AR9 ¦ A109 ¦ R1032 ¦ AV ¦ DV105 Batı Kuzey Doğu Güney 1SA Pas 6SA Herkes Pas Atak karo Rua, nasıl oynarsınız? Analiz ve Çözüm: Ortak Stayman yapsa ve 43 pike 6Pik oynatsa garantiymiş. Kısa taraftan karoya çakarak löveye geliyoruz. Fakat şimdi elimizde bu var, ne yapabiliriz bakalım: 11 elimiz var, bir el daha bulmamız gerekli. Kör DV sekse veya bir onör Batıdan tek düşerse Asla onu düşürüp diğerine R10’a doğru gelip empas atabiliriz. Aslında atağı göz önünde bulundurup (6SA’ya karşı büyük olasılık RD10x’tendir.) dörtlü veya daha fazla körün de atak eden de olma olasılığı şansını da düşünmeli ve buna göre oynamalıyız. Diğer şanslarımız hâlâ cebimizde... Bundan sonrasını dört eli görüp devam edelim. ¦ RDV5 ¦ A54 ¦ 953 ¦ AR9 ¦ 84 ¦ D964 ¦ RD106 ¦ 762 ¦ 7632 ¦ V8 ¦ 8742 ¦ 843 ¦ A109 ¦ R1032 ¦ AV ¦ DV105 Atağı boşlar, devamı alır, önce pikleri çeker, elden bir kör atar, sonra trefleri çekeriz. Son trefli çekmeden önce durum: ¦ ¦ A54 ¦9 ¦ ¦ ¦ D96 ¦ 10 ¦ ¦ ¦ V8 ¦ 87 ¦ ¦ ¦ R103 ¦ ¦D Şimdi son trefli çektiğimizde Batı karoyu atarsa karo 9’lu, körü atarsa son kör on ikinci lövemiz olur. Oyunu yapabilmemiz için atak edende RD karonun yanında hem 10’lu karo da olmalı hem de dörtlü körü veya DV körü olmalı. Bu koşulların bir araya gelmesi zor ama rahat bir kontrata geldiğimizde dışardaki dağılımı olumsuz, şansı az bir kontrata geldiğimizde dışardaki dağılımı lehimize kabul edip ona göre oynamalıyız. Ne Çıkarsınız? Takım maçı, herkes zonda, Batı olarak eliniz: ¦1093 ¦AD4 ¦V10 ¦V10984 Batı Kuzey Doğu Güney 1Pik Pas 2Karo Pas 2Pik Pas 3Trefl Pas 3Pik Pas 4Pik Herkes Pas Atak sizde, ne çıkarsınız? (The Bridge World’den alınmıştır.) Haftanın Problemi İmp DB zonda Dağıtan: G ¦ 103 ¦ AV93 ¦ R943 ¦ A96 ¦ A7 ¦ RD875 ¦ A65 ¦ R85 Batı Kuzey Doğu Güney 1Kör Pas 2SA 3Pik 4SA Pas 5Kör Pas 6Kör Pas 6SA Herkes Pas Atak pik 8’li, yerden 3’lü, Doğudan 9’lu. Nasıl oynarsınız? İyi bir hafta sonu diliyoruz. Hızlı satranç, yıldırım satranç, mektupla satranç ve şimdi de 960Satranç, oyunumuzun türleri. Fischer Satrancı da denilen 960Satrançta, 960 rakamı başlangıç pozisyonundan gelmekte. Arka sıradaki taşların gelişigüzel yerleşiminin tam 960 ayrı şekli olduğundan dolayı bu isim ortaya çıkmış. Kuralların en önemlisi Rokun, atılabileceği konumda Şah ve Kale arasındaki mesafe ne olursa olsun, o yöne doğru Şah Kanadıysa Şg1, Kf1, Vezir Kanadıysa Şc1, Kd1 olarak sonlandırılması. Örneğin birazdan ele alacağımız maçın oyunlarından birinde olduğu gibi Beyaz Şb1 ve Kh1 taşlarına sahipken, Şahın geçeceği aralıktaki kareler tehdit altında olmayıp, bu taşlarla daha evvel oynanmış olmadığından ve o konumda kiş denilmediğinden Şg1, Kf1 oynayarak kısa(!) rok yaptı. 960Satrancın amacı nedir? Ortaya çıkacak ilk konumlar dolayısıyla yerleşmiş teoriyi ortadan kaldırmak ve bu sayede yeteneğin sonuçta daha etkin oluşunu sağlamlaştırmak. Peki satrançta ilk konumun kabahati ne? Bilmiyorum, bana satrancın bugünkü eksiklerinde kabahatli aranacaksa mükemmel oyunumuzun yapısındaki eksiklerden ziyade idareci ve kurumların kifayetsizliği üzerinde durmak daha önemli gelmekte. Önce liyakati ortadan kaldıran, reyting, unvan gibi kriterleri göz ardı ederek kitle oluşturan idareciler kendileri haksızlık, rüşvet, suiistimal, nepotizm batağına boyunlarına kadar saplanmışken son yıllarda bilgisayarların insanı geçmesiyle birlikte hile ve bundan bağımsız olarak şike illetinden de satrancı temiz tutmadılar. Yoksa kabahat başlangıç konumunda değil! İçinde bulunduğumuz Şubat ayı Norveç’in Beyrum kentinde yapılan CarlsenNakamura, 960Satranç Maçına sahne oldu. İlk bölümü hızlı satranç, ikincisiyse yıldırım olarak oynanan maçın puantajı da ilkine ağırlık verdiğinden 16 oyunluk maçta skor 1410 olarak gözükse de aslında skor 9.56.5 olarak Carlsen’in lehine oldu.Hangi zaman kontrolu nu, hangi puantaj sistemiyle birleştirirseniz birleştirin iyi oyuncu her zaman kazanacaktır! Tekrar başlangıç konumunun aslında olmayan kabahatine dönersek, çevrenizde yıllardır açılış bilmediğini yoksa çok başarılı olacaklarını iddia edenlerin açılıştan başka hiçbir şey çalışacak sabır ve yetenekleri olmadığını görürsünüz. Şimdi ne zaman geleceği belli olmayan hatanın telafisi üzerine bir örnek: Konumumuz maçın hızlı satranç bölümünün 8. ve son oyunu olan CarlsenNakamura partisinden.1.Ad5 Ke5 2.Fa6! c6 (2...ba6 3.Vc4 Kd5 4.Va6 Şb8 5.Kd5) 3.Ab6 Şc7 4.Ad7 Kd7 5.Kd7 Vd7 6.Vd7 Şd7 7.Fb7 Ka5 8.Ke1 Fg5 9.Kg1 Ff6 10.Kg8 Kb5 11.Fc8 Şc7 12.b3 Ke5 13.Şc1 Ke2 14.h3 e6 (14...Fc3 15.Fg4 Ke1 16.Fd1) 15.Fa6 Ke3 16.Şd2 Kh3 17.Fd3 Kh2 18.Şe3 Fc3 19.a4 Şd6 20.Kg6 Kh3 21.Şe4 Kh4 22.Şf3 Kh3 23.Şg2 Kh7 24.Kg4 Kg7 25.Fg6 c5 26.Şf3 Fa5 27.Şe2 c4! 28.Kd4 (28. bc4?! Şc5) Şe7 29.Fe4 cb3 30.cb3 Kg3 31.Ff3 Kg1 32.b4 Fc7 33.Kc4 Fd6 34.Fe4 Kg3 35.Şd2 Kb3 36.b5 Fe5 (36...Kb4? 37.Şc3 Kc4 38.Şc4 Fc7 39.Şc5 kazanır.) 37.Fc2 Kb2 38.Kc6 Şd7 39.Ka6 Fd6 40.Şc3 Fe5 41.Şd3 Ff4 42.a5? (Carlsen bir an için taktik olarak erleri ilerletebildiğini sanıyor, 42.Fd1f3c6 manevrası akla gelmekte.) Fc7! (Tehdit 42... Ka2) 43.b6 Fb6 44.ab6 Şc6 45.Fa4 Şb7 46.Ka7 Şb6 çetin bir savunmayla oyunu Kale, File karşı Kaleye sürükleyen Nakamura, zaman sıkışmasında kazandı! Şimdi de hatanın tespitinin zorluğuna örnek olacak bir oyun: GM Michael SteanGM Gennadi Sosonko, Hastings 197576, Sicilya Savunması, Dragon Varyantı 1.e4 c5 2.Af3 d6 3.d4 cd4 4.Ad4 Af6 5.Ac3 g6 6.g3 Ac6 7.Ade2 Fg7 8.Fg2 00 9.00 Fd7 10.h3 Kc8 11.Ad5 Ad5 12.ed5 Ae5 13.a4 a6?! (13...Vc7) 14.Ka2! Fe8 15.b3 a5 16.Fb2 Ad7 17.Fg7 Şg7 18.Ke1 Ac5 19.Ad4 Fd7 20.Vd2 e5 21.de6 fe6 22.Kaa1 e5 23.Ab5 Fb5 24.ab5 b6 25.Kad1 Vf6 26.Ke3 Kfd8 27.Fd5 Ae6 28.c3 Kc5 29.b4 ab4 30.cb4 Kcc8 31.Fe6 Ve6 32.Kd3 Kc4 33.Kd6 Vd6 34.Vd6 Kd6 35.Kd6 Kb4 36.Kb6 h5 37.Şf1 Kb2 38.h4 e4 39.Kb8 Şf7 40.b6 Şf6 41.b7 Şg7 42.Şe1 Şh7 43.Şd1 Şg7 44.Şc1 Kb6 45.Şc2 Şh7 46.Şc3 Şg7 47.Şd4 Kb4 48.Şd5 Beyaz zugzwangtan ikinci eri kazanıyor:48...Şh7? 49.Şc6! Kc4 50.Şb5.48... Kb1 49.Şe4 Kb2 50.f4 Kb4 51.Şd3 Kb3 52.Şc2 Kb6 53.g4! (Yegâne kazanç denemesi.) hg4 54.Şd2 g3 55.Şe2 Kb2 56.Şf1 Şh7 57.Şg1 Şg7 (57...g2? 58.Şh2! kazanır.) 58.h5 gh5 59.f5 h4 60.f6 Şf7 61.Kh8 Kb1 62.Şg2 Kb2 63.Şh3!? Kh2 64.Şg4 g2 65.Şf5 (65.Kf8 Şg6=) g1V 66.Kh7 Şg8 67.Kg7 Vg7 68.b8V Vf8 69.Vh2 Vc8 Beraberlik 0.5 0.5 İyi ama iki er fazla kazanamayan Beyazın hatası nerede? Aslında 38.h4??. Küçücük bir erin ileri sürülmesinin hata olduğu oyunda h4 hariç her şeyi oyundaki şekliyle uygulayacak Beyaz h3’teki erinin yardımıyla f geçeri yapıp kazanabilirdi. Hata hiç bir zaman başlangıç konumunda olmadı! C MY B