Catalog

KULTUR BirÇarşamba 1Haziran2016 kultur@cumhuriyet.com.tr ‘kültürEDİTÖR: EZGİ ATABİLEN TASARIM: FUNDA YAŞAR ERDOĞDU Pardon, ‘sanat’ınız kaç acaba? İSVİÇRE çıkışlı saat markası Swatch, gelenekselleşen “sanatçı saati” serisini, Mika’nın imzasını taşıyan ve “Mumu” isimli bir karaktere gönderme yapan yeni bir parçayla güncelledi. Mika’nın üç yıllık emeğinin ürünü olan “MumuCucurrucucu” adlı saat, sanatçının ilk saatindeki canlı ‘tribal’ maskesine dayanıyor. Meksika, İspanya, Portekiz ve Yakındoğu’nun kültürlerinden esinlenen Mika, özel kutusunda koleksiyonerlere ve kullanıcılara sunulan saati ve hikâyesini tasarımcı kardeşi Yasmine ile birlikte ortaya çıkarmış. turizmi’ vakas15ı Dün UNESCO Tiyatro Enstitüsü imzalı bir belge sanat gündemini salladı. Belgede, Hırvat Tiyatro Festivali’nde, Devlet Tiyatrosu’nu temsilen ağırlanan Birecik ve Kayaokay’ın festivali değil, turizm turunu seçtikleri yazıyordu UNESCO şemsiyesi altında, performans sanatları alanında bir dünya organizasyonu olarak faaliyet gös teren Uluslararası Tiyatro Enstitüsü’nün (ITI) Hırvatis tan’daki birimi, önceki gün sosyal medyada gündemi belirleyen bir belge paylaş EVRİM ALTUĞ tı. Merkezi Paris’te bulunan küresel örgütün, ülkenin başkenti Zagreb’deki ofisin den Başkan Zeljka Turcinovic imzasıy la yapılan 26 Mayıs 2016 tarihli Türkçe açıklamada, ITI Hırvatistan Merkezi’nin düzenlediği Hırvat Tiyatro Festivali’ne (Croatian Showcase) Türkiye’den Dev let Tiyatroları Genel Müdür Vekili Ne jat Birecik ile, İstanbul Devlet Tiyatrosu Müdürü Vekili Zafer Kayaokay’ın katıl dıkları, masraflarının ise ITI Hırvatistan Merkezi tarafından karşılandığı yazıla rak, şunlar kaydedildi: İŞTE O BELGE ‘Devletin itibarını zedeledi’ “Ne yazık ki bu kişiler seminer ve tiyatro oyunlarını izlemek yeri ne, dil bilmedikleri gerekçesiyle Türk Büyükelçiliği’ne başvurup, Zagreb’i gez mek için turist rehberi talebinde bulun dular; etkinliklere katılmadılar. Festiva lin Yönetim Kurulu üyeleri ile, uluslara rası seçkin konukları bu üzücü duruma şahit oldular. Tiyatro festivalimiz için davet ettiğimiz Birecik ile Kayaokay’ın kültür ve sanat alanında işbirliği adımları atmak yerine, turistik amaçla gelmiş Nejat Birecik olduklarını esefle belirtir, Türkiye devletinin itibarını zedeleyen bu beylerin durumunu takdirinize sunarım.” Zafer Kayaokay Zafer Kayaokay: “Gördüğünüz kareler ziyaret ettiğimiz kent tiyatroları ile Anna Karenina oyununa aittir. Benim yer aldığım fotoğrafları Nejat Bey, onun yer aldıklarını ise ben çekmiş bulunuyorum.” Kayaokay: ‘Ne karşılama ne de ağırlama’nlgdludnısekiIZudnitıaTpdoktna.edniIan.fVedkudebuBteaa.e:remisnlukNz“,adKuniIeererüeTnamasuaüfsbIydankant’çiiannatd,zrmeüokaıeegynnkkztevaaarsaeazukzoZararryedrağarlşis,tgnmıamgıiaemNlaşneraamıenbeedntmTntibiljieaarzeaz.aCvllbaIretige,Tuiğ’siBnipnşrIyvidvu’iieokdereaeneentaadrabrmtcZenruçıdiinirşkkaıeikkriı.a,g.kall’alAeıiirBğâaynknkeınnumZadirbgoclpaleü’aaaaönadgıvrrldlmrkaerkauaıeaenyecdaübmbtııbaauaçao’köeueülrdltulaneaar, limtedllmılgtaydIlıemiimkTirekşiarl.ıI.k.iik.naBz’BKKyeyHaıkiüinaamaezsabyiptnitdçiZübılzttldaliiadıaeukdnpğrigisneııulsırğdroilauebğybeçıamrmniuiblürvzeleauar’iteeıktğülğtzoyeta,iibimnrkokmoyZabirirreeoadviuagsznrgmeavmaagidr,kennbaiehaI.ihiTaünbbaBzaomt’Iriivaudskllz’onameasaenatkltyınilnsiuanvromayadadnianrkotbatıaayeilnğürtuknamlriılzevyrııateslirnaıiöadrçntiiryannaetiıitnaaknllfıanveetoy.ekbıT”earntim,oişaeküdpgTlğşllreikiaüelrrketraaatdrtiitfkii. ITI: ‘Dedikodulara cevabımızdır’ Diğer yandan, bu açıklamaların akabinde, ilgili belgenin doğruluğu ve yansımalarını danıştığımız ITI Hırvatistan Başkanı Zeljka Turcinovic ise, dün ilettiği eposta yanıtında bize şunları aktardı: “Bu epostayla Hırvatistan’daki ‘Theatre Showcase’ üzerine yazdığımız mektubu ve geçerliliğini onaylarım. Biz bu mektup vesilesiyle ilgili etkinliği düzenleyen Hırvatistan ITI hakkında Türkiye’de yayılan dedikoduları reddetmeyi amaçladık. Duyduk ki, mektupta isimleriyle anılan Türkiye’den katılımcılar Hırvatistan ITI’nın profesyonel olmadığına dair dedikodular yaymışlar. Ancak bu doğru değildir. Biz, 1994’te kurulmuş profesyonel bir organizasyonuz ve profesyonel çalışma adına da uluslararası seviyede tecrübeye sahibiz.” Birecik’in ‘düşük protesto’su SELDA GÜNEYSU Devlet Tiyatroları Sanat İletişim Koordinatörü Murat Demirbaş ise ziyaretin “bir yıl, iki ay önce yapıldığını” belirterek, söz konusu yazının “bir yıl sonra yazıldığını” kaydetti. Belgenin “gerçek olmadığını” savunan Demirbaş, “İki ülke arasında kriz varmış gibi gösterilmeye çalışıldığını, art niyetli bir amaç taşındığını” ileri sürdü. Festivalde Türkiye ile Hırvatistan arasında İstanbul’da bir festivalin düzenlenmesi için temellerin atıldığını söyleyen Demirbaş, şunları kaydetti: “Evet, biz festival ekibinden tercüman istedik. Çünkü ilişkilerimizi sürdürebilmemiz için ihtiyacımız vardı. Denildiği gibi gezmek için istemedik. Sayın Genel Müdürümüz doğrudur, bir toplantıya katılmamıştır. Çünkü iki kez toplantı için tarafımıza randevu verilmiş ancak randevulara festival yönetimi belirtilen saatte katılmamıştır. Genel Müdürümüz, Birecik de bir sonraki toplantıya, ‘Bu bir saygısızlıktır. Sonraki toplantıya da ben katılmıyorum’ diyerek, festival yönetimini düşük şekilde protesto etmeyi amaçlamıştır.” Bakanlık: ‘Bize bilgi gelmedi’ Öte yandan Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü yönetimi konuyla ilgili Kültür ve Turizm Bakanlığı’na da bilgi verildiğini, bakanlığın bu konuda bir açıklama yapacağını duyurdu. Ancak, bakanlıktan tarafımıza, “Bize konuyla ilgili Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’nden şu saate kadar bilgi gelmemiştir. Dolayısıyla bilgimiz olmadığı bir konuda açıklama yapamayız. Önce durum nedir, onu araştırmamız gerekir” yanıtı geldi. İstanbul’un festivali başlıyor Murray Perahia ile iki gece Bu yıl festivalin Yaşam Boyu Başarı Ödülü’nü büyük piyanist Murray Perahia alıyor. Onu iki gece art arda şef ve solist olarak Academy of St.Martin in the Fields Oda Orkestrası ile izleyeceğiz. Mozart’ın 9. ile Beethoven’in 4. Piyano Konçertolarını, ayrıca romantik çağın ünlü senfonilerini çalacak. Festivalde Türk besteci İlhan Baran’a da Onur Ödülü sunulacak. Kapanış konseri Pablo HerasCasado şefliğindeki Viyana Senfoni Orkestrası’ndan. 44. İstanbul Müzik Festivali bu akşamki açılışla başlıyor. Benim programda en çok dikkatimi çeken, bu yılın piyanistleri oldu İstanbul Müzik Festivali’nin 44. yılı bu akşam Lütfi Kırdar Sergi ve Kongre Sarayı’nda başlıyor. Festivallerin uzun yıllar hayatta kalmasının birinci nedeni sponsorların sahip çıkmaları, ikinci nedeni de sanatsal niteliklerinden ödün vermemeleridir. Nejat Bey’in ve ilk kurucuların hedeflerine uygun şekilde 44. yılına varan İstanbul Festivali için başta İKSV Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı olmak üzere, Görgün Taner ve Yeşim Gürer Oymak’a teşekkür ederiz. 2016’nın ana sponsoru E.C.A. Presdöküm Sanayii A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Gaye Akçen, aydın Türkiye’nin aydınlık yüzlerinden birisi. Türkiye ekonomisine ve iş hayatına büyük katkılarda bulunan E.C.A. edebiyat ve müzik alanında yaptığı çalışmaları ve bugüne dek İstanbul Mü zik Festivali’nde üstlendiği gösteri sponsorluklarıyla kültür ve sanat alanında da et kin rol oynayan bir kurum. Bundan böyle İstanbul Festivali’ne uzun yıllar ana sponsor olarak kalmasını dileriz. Bu arada Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası, festivalin yerleşik orkestrası olarak sponsorluk katkılarına devam ediyor. Festival bu yıl, dünyaca ünlüler kadar çiçeği burnunda sanatçılarla, müzik kadar Shakespeare dizeleriyle, tiyatro sanatçılarıyla, dansçılarla da donanmış. Kentin değerli tarihi yapıları, kiliseleri, konser salonları ve bahçeleriyle birlikte 17 değişik mekânda yer alacak. Kimi yüksek ücretli kimi ücretsiz dinletilerde bilet fiyatları büyüklere 300 TL ile 60 TL arasında; öğrencilere 90 TL ile 35 TL arasında değişiyor. Festivalin orkestraları Bu yıl birçok senfonik orkestra ve oda orkestrası izleyeceğiz. BİFO’nun açılışıyla başlıyor. İngiltere’den üç topluluk katılıyor: Orchestra of Swan, festivalin eski dostlarından Academy of St. Martin in the Fields ve Menuhin Akademisi Solistleri Topluluğu. Ayrıca Brandenburg Devlet Orkestrası, Venedik Barok Topluluğu’nun yanı sıra iki tarihi, dev orkestranın katılımı heyecan verici: Viyana Senfoni ve Varşova Filarmoni. Piyanistler geçidi Benim programda en çok dikkatimi çeken, bu yılın piyanistleri oldu. Öncelikle İdil Biret’in 75. yaşı nın kutlanması ve onun ikişer gün arayla üç resital vermesi, tarihi bir imza. Zengin dağarcığı ve inanılmaz belleğiyle “Harika çocuk”luğu harika insan harika sanatçı olarak bugüne dek sürdürebilmiş bir piyanist. İstanbul’un üç ayrı noktasında, her biri piyano tarihinin değişik dönemlerini yansıtan üç virtüöz program çalacak: Boğaziçi Üniversitesi’nde 20. yüzyıl başı bestecilerini; Süreyya Operası’nda 19. yüzyıl virtüozitesini ve Aya İrini’de baştan sona tarihin dev bestecisi J.S.Bach’ı seslendirecek. Böyle bir maratona ancak İdil Biret imza atabilir. Ona kalsa, bu maraton daha da uzayabilir, dinletilerin sayısı daha da artabilirmiş! Açılışta, Rusların yeni harikası Dmitri Masleev’i ülkemizde ilk kez dinleyeceğiz. 2015 Çaykovski Yarışması birincisi. Çaykovski’nin 1. Konçertosunu şef Sacha Goetzel ve BİFO ile seslendirecek. Kapanışta Viyana Senfoni Çağımızın bir başka değerli piyanisti, Maria Joao Pires, Süreyya Operası’nda çellist Antonio Menesses ile bir oda müziği dinletisi sunacak. Ayrıca, Beethoven’in Op. 111, 32. Sonatı’nı çalacak. Alfred Brendel’in seçkin öğrencilerinden birisi olan ve giderek parlayan Alman piyanist, Herbert Schuch, şef Jacek Kaspszyk yönetimindeki Varşova Filarmoni Orkestrası eşliğinde Rachmaninof’un “Paganini Teması Üstüne Çeşitlemeler”ini seslendirecek. Festivalin kapanış konserindeyse, bütün dünyanın peşinden koştuğu, son zamanların en çok ünlenen piyanistlerinden Alice Sara Ott, Liszt ‘in 2. Piyano Konçertosu’nu çalacak. Kapanış konserinde tarihi değer taşıyan Viyana Senfoni Orkestrası’nı şef Pablo HerasCasado yönetecek. İsmet İnönü ve “harika çocuk” İdil Biret bir arada (solda). En heyecan verici dinletiler 44. festivalde en heyecan verici dinletileri, yeni parlayan gençlerle, her zaman ulaşamadığımız büyük isimleri yanı başımızda bulmanın coşkusu olarak tanımlıyorum. Bu gençler için böylesi büyük ustalarla aynı katalogda yer almak bile nasıl bir motivasyon olacaktır! Nejat Eczacıbaşı’nın yeni yetişen solistlere ne kadar önem verdiğine, onların gelişimini yakından izlediğine tanık olmuştum. Festivalin bugün de gençlere destek oluşu gurur verici. Bir de çok genç olduğu halde artık kapışılmaya başlayan dünya ünlüleri var, örneğin Dmitry Masleev, gibi. Genç kemancı Tasmin WaleyCohen’in Maxim Vengerov ve Isabelle Van Keulen gibi zirvedeki sanatçılarla aynı festivalde çalması da İstanbul Festivali’ni seçkinleştiriyor. Patricia Petibon’un Venedik Barok eşliğinde söyleyeceği Barok aryalarını, bizim çocuklarımızdan oluşan Trio Arte’nin St.Antuan’daki dinletisini, “Deniz Küstü” ve “Bir Yaz Gecesi Rüyası” adlı dinletileri, Müzik Rotası’ndaki tüm gençlerimizi, merakla bekliyorum. C MY B