Catalog

Perşembe 19 Mayıs 2016 EDİTÖR: FİGEN ATALAY TASARIM: BAHADIR AKTAŞ ‘Laboratuvarda kaçak yaşayan adam var’ 19 Mayıs 13 Gazetemiz yazarı Orhan Bursalı’nın yazdığı “Aziz Sancar ve Nobel’in Öyküsü” kitabında Sancar’ın ilk gençlik yılları, çalışma azmi, yaşadığı zorluklar anlatılıyor Orhan Bursalı Prof. Dr. Aziz Sancar’ı uzun yıllardır çok yakından tanıyan ve çalışmalarını izle yen biri. Hatta “Aziz bir gün mutlaka No bel alacak” vurgusunu sıklıkla yapan bir isim. Bu yüzden Aziz Hoca da her yer de yaptığı konuşmasında bunu istisna sız dillendiriyor. Bursalı’nın Aziz Sancar ve Nobel’in Öyküsü kitabı bugün raflar da yerini aldı. Kitapta Bursalı, Sancar’ın ilk gençlik yıllarına da değiniyor, çalış ma azmi, kararlılı ğı, karşılaştığı zor luklar, bunlarla nasıl çıktığı hepsi kitap ta anlatılıyor. Hacet tepe Üniversitesi’nde Aziz Sancar’ın öğren cilerle geçirdiği gü ÖYüzzleamk nü sabahtan akşama kadar gözlemleme fırsatı bulduğu için gençlerin Aziz Hoca’nın başarısının arkasında yatan asıl olguyu anlamaların da büyük yarar var. Sancar Mardin’in Sa vur ilçesinden çok çocuklu yoksul sayıla bilecek bir aileden çıkan bir bilim insanı. Bursalı’nın kitabından alıntı larsak; Sancar Nobel Komitesi’ne gönderdigˆi biyografisinde s¸öyle anlatıyor çocuklugˆunun bir bölümünü: Ayakkabı bir lükstü “Her zaman yeterince yiyecegˆimiz oldu ama ayakkabı bir lükstü. Orta ikinci sınıfa kadar ayakkabıyı sadece okula giderken giyerdim. I·lk gençlik çagˆım, kardes¸lerimin ve babamın yanında, evimizin önünde uzanan vadide meyve, ceviz ve sebze yetis¸tirmekle geçti. Bunlar bizim için hem gıda, hem de bas¸lıca gelir kaynagˆıydı. Yıl boyunca ailemize süt ve et veren birkaç çiftlik hayvanımız da vardı. Çocuklugˆumun bana kalan en güzel anıları, ilkbaharda bahçemizde çiçek açan badem ve erik agˆaçlarıdır.” Sancar büyüdügˆü Savur’u ve okudugˆu Mardin Lisesi’ni hiç unutmuyor. Lise birincisine her yıl 10 bin dolar ödül veriyor. Bu tutumuyla Savurlu gençleri kendisini izlemeye çagˆırıyor. Yaşadığı zor dönemlerden biri Tabii başarıya ulaşmak kolay değil, haliyle Sancar’ın da yaşadığı hayli zor dönemler var. Güvenlik görevlileri, bir adamı hastanenin acil servisinde hortumla yıkanırken yakalarlar. Kimdir, nedir, bilinmez. Aras¸tırırlar, sorarlar sorus¸tururlar, görürler ki adam laboratuvarda çalıs¸ıyor, ama evine gitmiyor, orayı yatakhane olarak da kullanıyor. Ortalık karıs¸ır... Bursalı’nın yazdığı kitabın bir bölümü bu sözlerle başlıyor. Bahsedilen kişi Aziz Sancar’dır. İngiltere’deki laboratuvardaki çalışma kendisine yetersiz gelince yeniden ABD’ye dönmenin koşullarını aramaya başlar. 1973 yılı temmuzunda Baltimore’a, Johns Hopkins’e uçar. Cebinde sadece 60 dolar vardır. Hocası Herriott’a gider ve niyetini açıklar: “Dr. Rupert’la çalıs¸mak istiyorum. Texas’a gidecegˆim. Fotoliyaz ilgimi çekiyor ve bu enzim üzerinde daha yapılacak çok aras¸tırma var...” “Tamam Aziz, öyleyse Dr. Rupert’a bir mektup yaz, gelmek istedigˆini söyle.” Sancar yine sancılı bir döneme girer. Çok istenen bir evet yanıtının gelmesini beklemek zordur. Para da yok... Aziz bu bekleme döneminde pek çok is¸e girer çıkar ve ekmegˆini kazanır. Dr. Rupert’tan sonunda yanıt gelir. Heyecanla mektubu açar. En önemli cümleyi hemen okur: “Sana verecek paramız yok, seni mali bakımdan destekleyemeyiz.” Yüzü asılır Sancar’ın... Ama mektubu tekrar okur, evirir çevirir bir daha okur, üzerinde düs¸ünür. Tamam, kendisine “Gel” demiyor, ama “Gelme” de demiyor. Sadece, “Sana verecek paramız yok” diyor. Buradan Sancar, “Paran varsa gel” anlamını çıkartıyor. Ha Johns Hopkins’de parasız, ha Texas’ta! Texas’ta parasız olmak, hiç olmazsa laboratuvara, amacına daha yakın olmak demek. S¸ansını hemen deneyecek, doktorasını orada tamamlayacaktır. Bir gece yakalanıyor Kitapta bundan sonra olanlar şu sözlerle anlatılıyor: Sancar laboratuvarda çalıs¸maya bas¸ladı. Ama gidecek, yatacak yeri yoktu. Herkes günlük is¸ bitiminde evine gidiyorken, o çalıs¸masını sürdürüyordu. Gece de laboratuvarın bir kös¸esinde uyuyordu. Alt katta da hortumla yıkanma gibi ihtiyaçlarını gideriyordu. Birkaç ayını böyle geçirdi. Bir gece yakalandı. Hastanenin güvenlik elemanlarını kars¸ısında buldu. Kimdi, ne yapıyordu, burada ne arıyordu, laboratuvarda nasıl kalıyordu, orada kimse gece kalamazdı... Gece durumu raporu, sabahleyin Dr. Rupert’ın masasında duruyordu. Aziz’i çagˆırdı. Burada yatıp kalkamazdı. Kamu binasında bu s¸ekilde yas¸amını sürdürmesine yasalar hayır diyordu! Yasadıs¸ı bu duruma izin veremezdi.. Hocası para buluyor sonunda Aziz’in durumu Dr. Rupert’ı harekete geçirir. “Sana verecek param yok” diyen Dr. Rupert, geçen birkaç aylık sürede görmüs¸tür ki Aziz ciddi, çalıs¸kan ve bas¸arıya odaklı bir ögˆrenci, Rupert bu kez para bulmakta tembellik etmeyecek, Aziz’in buna fazlasıyla degˆer oldugˆunu görecek, fon bularak onun normal kos¸ullarda yas¸amasını sagˆlayacaktır. Altıyedi ay önce TÜBI·TAK bursu kesilen, sagˆda solda çalıs¸an, en son laboratuvar yatakhanesinden kapı dıs¸arı edilen, özetle epey sefalet çeken Aziz Sancar birden sınıf atlamıs¸tır. Öğrenciler göç olgusuna dikkat çekiyor. Kâğıttan dev kayık! Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencileri, “Göç” olgusuna dikkat çekmek, insanlık dramını gözler önüne sermek için 8 metre uzunluğunda bembeyaz dev bir kayık yaptılar. Öğrenciler turuncu renkli can yeleklerini giyerek göçmenlerin Ege Denizi’ndeki bir günlerini canlandırdılar. Yanlarında kumanya olarak bir parça helva, ekmek ve çok az suyla yola çıkarak dolaştırdıkları ve aynı noktaya vardıkları dev kayık, yaşamsal zorluğu ve krizi gözler önüne seriyor. ‘Başarı Her Yerde’ Türk Eğitim Derneği, Başarı Her Yerde Projesi ile Anadolu’nun dört bir yanındaki çocukların üretken ve başarılı olmak için eşit fırsatlara sahip olmalarını hedefliyor. Proje, Finansbank’ın desteğiyle Ankara ve Adana İl Milli Eğitim Müdürlüklerinin ortaklığında toplam 8 devlet okulunda yürütülüyor. Proje, seçilen okullarda eğitim kalitesinin ve akademik başarının geliştirilmesini; öğrencilerin TEOG başarılarının artırılmasını ve sportif, kültürel, sanatsal alanlarda gelişim sağlanmasını hedefliyor. Proje okullarından Adana Kasım Sacide Ener Ortaokulu’nda Başarı Her Yerde Projesi kapsamında 567 ve 8. sınıf öğrencilerinin yaptıkları ürünler ve çizdikleri resimlerden oluşan Görsel Sanatlar ve Teknoloji Tasarım Sergisi de açıldı. C MY B