Catalog

Cumartesi 20 Haziran 2015 12 EDİTÖR: SERKAN OZAN TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN haber 13 ANKARA DEMIREL’E VEDA ETTI Isparta bağrına bastı SİNAN TARTANOĞLU Süleyman Demirel, Güniz Sokak’taki evinden dualarla uğurlandı. Demirel’in doktoru Aylin Cesur tabutunun başında gözyaşı döktü. Cenazenin geçtiği güzergâh boyunca sokaklara gül suyu sıkıldı. Demirel’i uğurlamaya gelen yurttaşlar, tabuta çiçekler attı. TBMM’deki törene katılan Tansu Çiller’in beyaz giyindiği görüldü. Doktoru Aylin Cesur, Demirel’in şapkasını tabutuna bıraktı. NOTLAR 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, başkentte düzenlenen üç ayrı törenin ardından toprağa verileceği memleketi İslamköy’e uğurlandı Cenazede koalisyon kulisleri . Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, dün TÜREY başkentte 3 ayrı törenle KÖSE uğurlanırken, bu törenlerde daha çok “resmi, protokol” havası vardı. Partisi tarih olmuş “Baba”yı, sevenleri, eski yol arkadaşları ve devlet protokolü uğurlarken; törenlerde biraraya gelen siyasal partiler koalisyonunun HDP ayağı eksikti. Sohbetlerin konusu da, koalisyon senaryolarıydı. Demirel için dün başkentte hükümetler kurup, yıktığı Güniz sokaktaki evi, “Başbakan”lıktan “Cumhurbaşkanlığı”na çeşitli sıfatlarla yer aldığı TBMM ve son olarak da Kocatepe Camii’nde tören yapıldı. Güniz sokaktaki evi önünde gül yapraklarıyla, sevenlerinin gözyaşlarıyla uğurlandı. TBMM’deki tören ise “protokol” ağırlıklıydı. Daha çok “resmi” görüşler dile getirildi. Arkasından iyi konuşmayanlar, hakkını helal etmeyenler iki grupta toplanıyordu: Birincisi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın idam kararlarına kalkan elini unutmayan solcular onlar zaten törenlerde yoktu. Diğeri “Başı bağlı okumak isteyen, Suudi Arabistan’a gitsin” sözleri ve 28 Şubat’taki tavrını unutmayan İslamcılar onlardan bazıları kerhen katıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan TBMM’de konuşurken Demirel’e karşı “itirazlarını”, siyasi eleştirilerini, “İsmini dahi marka haline getirmiş bir siyasetçinin hatırasına saygı göstermek, onun gibi düşünmeyenlerin de yerine getirmesi gereken bir vecibedir” cümlesi içine sakladı. TBMM’deki tören DYPSHP koalisyonu döneminin aktörlerini biraraya getirdi. Eşi rahatsız olduğu için yurt dışında bulunan Mesut Yılmaz yoktu. Herkesin siyahlara büründüğü cenazelerde beyaz ceketleri ve mantolarıyla farkedilen eski başbakan Tansu Çiller, yine beyaz ceketiyle en ön sıradaydı. Demirel’in cenazesi, neredeyse tüm siyasi partilerin biraraya geldiği bir koalisyon görüntüsü veriyordu. Ancak bu koalisyonun HDP ayağı eksikti. HDP genel başkanları, yöneticileri cenazeye katılmadı. . Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Ankara’daki resmi devlet töreninin ardından Isparta’ya getirildi. Demirel’in cenazesini taşıyan uçak, Ankara ve Isparta’daki yoğun yağmur nedeniyle yaklaşık iki saat geç hareket etti. Türk Yıldızları’na ait kargo uçağına iki F16 eşlik etti. Demirel’in kardeşi Şevket Demirel, hastalığı nedeniyle özel uçakla, Demirel’in ailesi ve yakınları ise Cumhurbaşkanlığı’na ait TUR 9 uçağı ile Isparta’ya geldi. Havaalanından Demirel’in memleketine giden yolda büyük bir konvoy oluştu. Isparta yolu üzerinde bulunan Şevket Demirel’e ait Göltaş Çimento Fabrikası’nın çok sayıda işçisi başlarında sarı veya mavi baretleri ile birlikte Demirel’i selamladı. Cenaze, hem Süleyman Demirel Üniversitesi’nde hem de kent merkezinde güllerle karşılandı. Ispartalılar cenaze aracını gül yapraklarına boğdu. İslamköy’de ise cenaze Gül yağdırdılar yi Demirel’in komşuları karşıladı. Demirel’in naaşı yine askeri yöntemlerle cenaze aracından indirildi ve Demokrasi Müzesi ve Külliyesi’nin içinde bulunan Şehriban Hatun Camisi’ne konuldu. Demirel için köylüler ve yakınları tarafından dua okundu. Gece boyunca hem cami morgunun hem de Külliye kapılarının nöbetini askerler tuttu. Cenaze töreni bugün öğle namazından sonra yapılacak. Namazın ardından Süleyman Demirel’in naaşı, kendisi için düzenlenen Anıtmezara defnedilecek. l ISPARTA Nazmiye bu isim tuttu, elleşme! . Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in 1969 yılında İslamköy’deki arkadaşları ile yaptığı röportajın ardından yaptığı “Çoban Sülü” yazı dizisiyle o dönem ses getiren gazeteci Ergin Konuksever, Demirel’in espri ve mizahi yönü güçlü bir siyasetçi olduğunu söyledi. Demirel’in en büyük hatasının Deniz Gezmiş ve arkadaşları için verilen idam kararına el kaldırması olduğunu söyleyen Konuksever, yapılan hataya karşın yine de günümüz siyasetALİ çilerine göre daAÇAR ha iyi olduğunu söyledi. Levent’teki evinde görüştüğümüz Ergin Konuksever, gazeteciliği boyunca Demirel’le yaşadığı anılarını Cumhuriyet’e anlattı... Çoban Sülü kimdir? Bu isim nereden geliyor? ERGİN KONUKSEVER: Sayın Süleyman Demirel’e “Çoban Sülü” ismini ilk veren kişi benim. Hatta bir nevi isim babasıyım. 1969 yılında Demirel’in ailesinin yaşadığı İslamköy’e gittim. Tahminime göre buraya gelir ve anne babasının elini öper, bize de bir yazı çıkar diye düşündük. Köye gelmedi ama ben 56 gün köyde kalarak oradaki kahveye gidiyordum. Demirel’in 52 okul numaralı Nuri isminde bir arkadaşı vardı. Anlat bakalım Nuri derdim anlatırdı. Onun hep ders çalışan, kimseyle kavga etmeyen bir çocuk olduğunu söylerdi. Koyun otlatıp otlatmadığını sordum. Efe dayı var onunla otlatır dedi. Efe dayıyı bularak konuşmaya başladık. Süleyman Demirel’e efsanevi ‘Çoban Sülü’ lakabını takan gazeteci Ergin Konuksever anlattı: ürkiye Cumhuriyet’nin 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, dün Ankara’da düzenlenen üç ayrı törenle toprağa verilmek üzere memleketi Isparta’ya uğurlandı. Demirel için ilk tören, uzun yıllar hayatını geçirdiği Güniz Sokak’taki evindeydi. Demirel’in naaşı, polis korteji eşliğinde 07:50’de sıralarında helallik alınmak üzere Güniz Sokak’taki evine getirildi. Demirel’in Türk bayrağına sarılı naaşı henüz yoldayken Güniz Sokağa, tıpkı Çankaya’dan inip evine geldiği günkü gibi gül suyu püskürtüldü. Naaş sokaktan bahçeye alınırken yukarıdan gül yaprakları serpildi. Güniz Sokak çalışanlarının, tören nedeniyle siyah giydiği görüldü. Demirel’in doktoru Aylin Cesur, buradaki konuşmasında Demirel’in demokrasi mücadelesinin en önemli tanığının Güniz Sokak olduğunu belirtti. Eski TBMM Başkanları Hikmet Çetin ve İsmet Sezgin’in konuşmalarının ardından Süleyman Demirel’in kardeşi Şevket Demirel’in damadı CHP İstanbul Milletvekili İlhan Kesici, naaşın başında aile adına dua etti. Güniz Sokak’taki tören Çankaya Merkez Camisi İmam Hatibi Mehmet Doruk’un duasıyla son buldu. Demirel’in naaşı, saat 08:30’da yine tekbirler eşliğinde ve askeri tören mangasının omuzlarında cenaze arabasına alındı. Bir yurttaş, “Babaya hakkınızı helal edin” dedi. Vatandaşlar da “helal olsun” diye karşılık verdi. Naaş, Devlet Töreni için Atatürk Bulvarı üzerinden TBMM’ye götürüldü. T 9 TBMM’deki törenin ardından kortej eşliğinde Kocatepe Camisi’ne getirilen Demirel için kılınan cenaze namazına Demirel’in yakınları ve devetin zirvesi bir araya geldi. Demirel’in naaşı Güniz Sokak’taki törenin ardından TBMM’ye getirildi. Burada katafalka konulan Türk Bayrağı’na sarılan naaşının üzerine doktoru Aylin Cesur tarafından siyah fötr şapkası bırakıldı. Naaşın başında general ve amiraller tarafından ihtiram nöbeti tutuldu. Meclis’teki törene Demirel’in ailesi ve yakınları, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, TBMM Başkanı Cemil Çiçek, Başbakan Ahmet Davutoğlu, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Genelkurmay Başkanı Necdet Özel ve kuvvet komutanları, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan ile yüksek yargı organlarının başkanları, Bakanlar Kurulu’nun bazı üyeleri, eski Başbakan Tansu Çiller, eski meclis başkanları Köksal Toptan, İsmet Sezgin ve Hikmet Çetin, DSP Genel Başkanı Masum Türker, Ahmet Özal ile Demirel’in birlikte siyaset yaptığı isimler katıldı. Aralarında KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, KKTC Başbakanı Özkan Yorgancıoğlu ve eski KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, Azerbaycan Milli Meclis Başkanı Oktay Asadov, Ukrayna Parlamentosu Milletvekili ve eski KırımTatar Meclisi Başkanı Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, ABD’nin Ankara Büyükelçisi John Bass’in de olduğu çok sayıda yabancı ülke temsilcisi de törende hazır bulundu. Törene katılan Süryani Ortodoks Kilisesi İstanbul ve Ankara Metropoliti Yusuf Çetin, gazetecilerin sorusu üzerine, Demirel’in arkadaşı olduğunu belirterek, “Allah rahmet eylesin, ruhu şad olsun” dedi. HDP ise devlet törenini boykot etti. Meclis’e Başbakan Davutoğlu ile birlikte gelen Erdoğan, protokol sırasında yer alan 11. Cumhurbaşkanı Gül ve yanındakilerin elini sıkarken, Kılıçdaroğlu ve Bahçeli’nin olduğu yere gitmeden alandaki yerini aldı. Demirel’in kardeşi Şevket Demirel, törene tekerlekli sandalyede doktor eşliğinde katıldı. Törende devlet adına konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Demirel’in yarım asır boyunca siyasetin ve devlet yönetiminin her kademesinde ülkesine değerli hizmetler verdiğini belirterek, “Kendisi Türkiye’nin güzel günlerine de karanlık günlerine de şahitlik etmiş canlı bir tarihti” dedi. Aile adına konuşan kardeşi Şevket Demirel, 1972’de İslamköy’de babasının ölümünü köylüler duyunca “eyvah dağ devrildi” sözleriyle acıla Unutmayacağız 9 Ekose etekli balık Çiller yine beyaz Çağlayangil’in 30 bin liraya mal olan yemeği Evinde görüştüğümüz Konuksever, Demirel’le anılarını Cumhuriyet’e anlattı. uzun olur, “Sülo” desem olmaz. En sonunda Sülüman’dan kısaltarak “Çoban Sülü” başlığını attık. Ve hep o isimle anılmaya başladı... O zaman Nikon makineler Türkiye’ye yeni gelmeye başlamıştı. Ben de bir Nikon almak istiyordum. Oktay Köse diye bir Hürriyet’in İsviçre muhabiri vardı. Bir Nikon makine ile üç objektif getirmiş satıyordu. Bizde para yok, arıyoruz. Bir gün gazeteci Mehmet Ali Yalçın Abi gelerek senin röportajı kitap yapmak istiyorum olur mu, kaça verirsin bana dedi. Ben de “Sen kaça alırsın Mehmet Ali Abi senden para mı isteyeceğim, eski dostuz” dedim. Ulan sana 5 bin lira vereyim daha sonra yine veririm dedi. Bende ohh dedim makine parası çıktı, ver abi ver ama hemen parayı ver dedim. Gittim o parayla makineyi aldım. dım karşılığında” dedim. Herkes gibi o da güldü ve ben de kendisine sayesinde bir makine aldığım için teşekkür ettim. O kitabın bana getirisi Nikon marka fotoğraf makinesi oldu. Süleyman Demirel’i günümüz siyasetçileriyle kıyasladığınızda nasıl bir insandı? Demirel biz gazetecilere çok uyardı. Onunla çok yurt gezisine gittik. Uyumlu bir adamdı. Aksilik yapmaz ama bir şey dediniz mi geçiştirirdi. Biz gazeteciler bazen yolculuktan bazen de korumalardan şikâyet ettiğimiz zaman, “Eyisiniz eyisiniiz canım” der giderdi. O bir halk adamı idi. Ama Çoban Sülü diye yazdığımda hanımı biraz burulmuştu sanki. “Ya Süleyman’ı çoban yapmışsınız, çoban mı o yüksek tahsil yapmış bir adam” dedi. Hemen Süleyman Bey lafa karışarak “Nazmiye bu isim tuttu elleşme. Ergin sen iyi isim koymuşsun bana. Çok hoşuma gitti” dedi. Hakkında çok yazılar yazılır, karikatürler çizilir ama hep hoşgörü ile karşılardı. Şimdiki gibi basın üzerinde asalım, keselim, içeri tıkalım düşüncesi yoktu. Mizahi ve espri yönü kuvvetli bir siyaset lideri idi. Deniz Gezmiş’lerin idamına el kaldırması konusunda hiç konuştunuz mu? Hayır bu konu ile ilgili hiç konuşmadık. Ben aslında Süleyman Bey’le aynı siyasi çizgide değildim. Deniz Gezmiş’leri çok severdim. Hatta Deniz’in idamının ardından gömüldüğü sırada da vardım. Orada neyin nereye varacağını hiç hesap etmediler. Üç bizden, üç sizden hesabına girdiler. Aynı olaylar ordu içinde de uygulandı. Sonradan hepsi çok pişman oldu. Siyasi tarihinde en büyük günahı bu mu tabii ki büyük bir günah. Gazetecilik teşekkürü Konuksever’in “Çoban Sülü” kitabını imzalayan Demirel, kitaba şu notu düşmüştü: “Sayın Ergin Konuksever’e Anadolu’nun bağrından, Isparta’nın İslamköy’ünden çocukluğumu bulup çıkararak Türk kamuoyuna açıklamakla değerli bir gazetecilik hizmeti yaptığınıza kaniyim. Tebrik ve takdirlerimi sunar, başarılarınızın devamını temenni ederim.” Demirel’in kitabı “N. Demirel ve S. Demirel’ şeklinde imzalaması da dikkat çekti. Camide siyaset Süleyman uzun geldi Belindeki kuşağa vurarak Süleyman Bey’in verdiğini söyledi. Sonra beraber koyun otlattıklarından falan bahsetti. Başka arkadaşları da farklı şeyler anlatınca ortaya bir dizi çıktı. Gazeteye döndüm ve diziye isim ararken “Çoban Süleyman” desem Bu kadar ediyormuş O hafta yurt gezisine çıkacağım. Daha sonra Süleyman Bey, “Ergin kaç para verdiler sana bu kitap için” dedi. 5 bin lira verdiklerini söyledim. “Ya çok ucuza vermişin” dedi. “Ben de ne yapalım efendim daha fazla etmiyormuşsunuz, şu makineyi al Ama asıl hatası Türkiye’de camiye giden ilk başbakan olarak görüntü vererek bugünkü siyasilerin camilerde görüntü vermesinin önünü açtı. Şimdi bakıyorsunuz Cumhurbaşkanı elinde Kuran’la miting kürsülerinde dolaşıp, Atatürk’ü kötülüyorlar. Adnan Menderes’lerin asılması da belki hata idi ama hataya aynı yöntemle gidilmemeliydi. Siyasi tarihindeki en büyük başarısızlığı bence budur... Unutamadığınız bir anınız var mı? Yunanistan bir dönem adalara çıkarma yapıp saldırıyordu. Ona “Sayın Demirel Yunanlılar, Yunan adalarının dışında diğer adaları da almak istiyorlar ne diyorsunuz” dedim. “Ya Konuksever ‘Yunan adası’ diye bir şey yok. Ege adası diyeceksin. Belki ilerde çok şey değişir, Ege adası demeye alış” dedi. Yine İhsan Sabri Çağlayangil’in evinde bir ziyafet olmuştu. Ekose etekli üzerinde kremalar olan levrek balığı olan bir yemeğin fotoğrafını çekerek 30 bin liraya çıktı diye haber yaptım. Muhalifler hemen haberi broşür haline getirerek dağıtmaya başlamış. Çağlayangil gazeteye gelerek beni şikâyet etti ve 3 bin liraya çıktığını söyledi. Ben de 3 bin lira verelim aynı ziyafeti bize de verin dedim. Kızarak gitti. Ertesi gün uçakla gidiyoruz, Demirel dahil hepimizin önüne kumanya verdiler. Süleyman Bey, Çağlayangil’e dönerek, “Her ne kadar senin balığın kadar ekose etekli değilse de burada kumanya yiyeceksin” dedi ve bana göz kırparak o da kumanya yiyecek dedi. O zaman uçakta böyle bir espri olmuştu. Bir de Uğur Dündar’ın programında Süleyman Demirel’in ilkokul diplomasını kendisine vererek işte mezun oldunuz demem üzerine, “Nazmiye bunu iyi sakla, iyi sakla” diyerek diplomaya sevinmesi ve teşekkür etmesi unutamadığım anılarımdan. Ellerini sıkmadı Eyvah demokrasi Erdoğan camide yuhalandı BMM’deki Saygı duruşunun ardından Demirel’in naaşı top arabasına konularak kortej eşliğinde Kocatepe Camisi’ne götürülmek üzere hareket etti. Meclis Çankaya kapısından çıkana kadar korteje Erdoğan, Çiçek, Gül, Kılıçdaroğlu, Bahçeli ve Çiller de eşlik etti. Meclis’te düzenlenen devlet töreni sonrasında gazetecilere açıklama yapan Abdullah Gül, “Türkiye, büyük bir devlet adamını, siyaset adamını kaybediyor, Allah rahmet eylesin. Türk siyasi tarihinin en önemli isimlerinden birisidir. Hizmetleri her zaman hayatta ve herkes hatırlayacaktır” dedi. Saat 09:30’da Meclis’ten çıkan cenazenin geçeceği güzergah yol boyunca bir araçtan gül suyu püskür rını ve kayıplarını ifade ettiklerini anlattı. Demirel, “Onun ölümünden 43 sene sonra vefat eden oğlu 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in vefatını duyan köylüler ve esnaf ‘eyvah demokrasi ve refah pınarını kaybettik’ dediler” diye konuştu. T tüldü. Kocatepe’deki cuma namazının ardından başlayan törene Cumhurbaşkanı Erdoğan, Meclis Başkanı Çiçek, KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, KKTC Başbakanı Özkan Yorgancıoğlu, Başbakan Ahmet Davutoğlu, eski KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, Abdullah Gül, CHP lideri Kılıçdaroğ lu, MHP Genel Başkanı Bahçeli, Deniz Baykal, eski Başbakanlardan Tansu Çiller, Bülent Arınç, Mustafa Sarıgül, Köksal Toptan, Mevlüt Çavuşoğlu, eski bakanlardan Cavit Çağlar, Hüsamettin Özkan, Hikmet Sami Türk, Genelkurmay Başkanı Necdet Özel ve kuvvet komutanları katıldı. Kocatepe Camii’ndeki töre ne de halkın katılımı azdı. Cuma namazından çıkan cemaatin törene katılmasıyla ancak alan doldu. Törende sıcak havanın etkisiyle rahatsızlanan bazı vatandaşlar, ambulansla hastaneye götürüldü. Cenaze namazı öncesinde alana gelen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, TBMM Başkanı Cemil Çiçek, Başbakan Ahmet Davutoğlu, bazı bakanlar cuma namazını kendilerine ayrılan bölümde kıldı. Erdoğan, cuma namazı sonrası camiden çıkıp tören alanına gelirken kalabalık tarafından yuhalandı. Cenaze törenini eski Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz kıldırdı. Tören sonrası cenaze aracına alınan Demirel’in naaşı Esenboğa Havalimanı’ndan Isparta’ya uğurlandı. Uçağa, askeri jetler eşlik etti. Gazetecilerin gözü kim kimle tokalaştı, kim kime yan baktı, kim kimi görmezden geldi gibi ayrıntılardaydı. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun “başbakanlık” teklif ettiği MHP lideri Devlet Bahçeli hemen arkasındaydı. Eski bir CHP milletvekili, Kılıçdaroğlu’nun çıkışını “Bahçeli’yi köşeye sıkıştırmak istiyor. MHP tabanı da iktidar istiyor” diye yorumladı. Yanındaki bir “yeni” vekil ise, “Tersine, AKPCHP koalisyonu için zemin hazırlıyor. Bakın, Bahçeli’ye başbakanlık bile teklif ettim, kabul etmedi, seçime mi gidelim, deyip AKP ile hükümet kurmaya hazırlanıyor” yorumunu yaptı. Kocatepe Camii’ndeki törende çok büyük bir kalabalık yoktu. Bunun birkaç nedeni vardı. 2000 yılında Cumhurbaşkanlığı görevini tamamlayan Demirel, yaklaşık 15 yıldır aktif siyasette değildi. Artık, arkasında cenaze töreni örgütleyecek bir “partisi” yoktu. Ayrıca, TBMM’deki törene halkın katılımına izin verilmemişti. Kocatepe Camii’nde de güvenlik bariyerlerini aşamayan yurttaşlar vardı. Cami avlusu çelenklerle kaplıydı, TEMA, LÖSEV, Türk Eğitim Derneği görevlileri anında çelenk hizmeti veriyordu. Cami girişinde Cumhurbaşkanlığı forslu Süleyman Demirel yazılı atkılar siyah fötr şapkalar de müşteri bekliyordu. Hani bir zamanlar “şapkamı koysam seçilir” diye meydan okuduğu, simge olmuş sapkalar. Şapkalar 10 liraydı, ancak işler kesat görünüyordu. Başına şapkalardan birini geçirmiş güneş altında uyuklayan satıcıya “çok satıldı mı” diye sorduk. “Yok, namazdan çıkışta alacağız, diyorlar” karşılığını verdi. Koalisyon sohbetleri ‘Baba’ şapkasına ilgi yok HABER VE FOTOĞRAFLAR: EMİNE KAPLAN, ALİCAN ULUDAĞ, MAHMUT LICALI, NECATİ SAVAŞ, AA , DHA C M Y B