Catalog

12 SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr CUMHURİYET 7 MART 2015 CUMARTESİ Yolsuzluk olan yere yatırım değil ancak bitli turist gelir PELİN ÜNKER S&P’ye Posta Atmakla Olmuyormuş Davutoğlu’nun sağında Babacan, solunda Şimşek olduğu halde New York’ta çekilmiş fotoğrafını gördünüz mü? Resim altında Davutoğlu’nun Merkez Bankası’nın bağımsız olduğunu söylediği aktarılıyor. Gelgelelim, iki bakanın yüzündeki gergin ifade bambaşka bir şey anlatıyor. “Merkez Bankası bağımsızdır” beyanının olumlu etki yarattığı, fiyatlanabildiği günlerin çok geride kaldığı gibi bir ifade sanki. HHH O günün akşamında uluslararası ajanslar, Davutoğlu’nun yabancı yatırımcıları pek ikna edemediği analizini geçti. Sabah oldu. Ankara ile New York arasındaki zaman farkı, 7 saat. Merkez Bankası’nın dün öğle saatlerinde duyurduğu “örtülü faiz artışı” silahını kullanma haberini, Maliye Bakanı Şimşek anında link vererek tivitledi. New York’ta saat 07’ydi. Belli ki, eski “başarı hikâyelerinin” anlatıldığı toplantıda yaşanan burukluktan sonra, “iyi” denebilecek bir habere ihtiyaç büyüktü. (Tabii Şimşek’in neden “örtülü faiz artırımından” daha birkaç dakika önce Erdoğan’ın “kur artışı faiz lobisinin oyunu” açıklamasını tivitlemediğini soracak değiliz.) HHH Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Merkez Bankası’nın para politikaları üzerinden yürüttüğü polemik, polemik olmaktan çıktı. Saldırganlaşan üslup, yabancı yatırımcıların alacakları karar nezdinde bir risk faktörüne dönüştü. Başbakan Davutoğlu’nun rahatsızlığı büyük. BM toplantısı için gittiği New York’ta bu toplantının bir “bahane” olarak kullanılıp uluslararası bankacılarla yapılan toplantıya katılması, bunun en büyük kanıtı. Bizim bildiğimiz de bu tür toplantılara başbakanlar katılmaz. 90’lı yıllardan bu yana, Türkiye’nin “ne kadar yatırım yapılabilir bir ülke olduğunu anlatma” ve finans kuruluşlarının sorularını yanıtlama işi her zaman ekonomiyle ilgili bakanların görevi olmuştur. Bu fasıldan, Davutoğlu’nun Goldman Sachs’ın aralarında yer aldığı 50 kişilik yemekte, Merkez Bankası’nın bağımsız olduğunu açıklaması da Erdoğan’ın tehditlerini temize çekerek yeniden itibar devşirme çabasından başka bir şey değil. Başbakan, uluslararası fon yöneticilerine, “Merkez, benimle, hükümetle çalışıyor” fotoğrafı vermek istiyor. Bu yanıyla fotoğraf, Davutoğlu ile Erdoğan arasındaki ilişki ve iç siyasi dengeler açısından kritik bir ipucu olabilir. Ama işe yaradığını, yabancı yatırımcıların ikna olduğunu söylemek, o kadar kolay değil. HHH Hatırlar mısınız, dönemin başbakanı Erdoğan, bir süre önce “Siyasi yorumlar yapıyor” diye dönemin kredi derecelendirme kuruluşu Standart and Poors’a (S&P) önce “Eyy S&P...” diye posta atmış, ardından sözleşmenin feshi yoluyla ilişkiyi kesivermişti. Dahası, “Kendi kredi derecelendirme kuruluşumuzu bile kurarız ne olacak?” deyip Babacan’a “Hazine çalışma yapsın” diye talimat da vermişti Erdoğan. Kimse de Erdoğan’a, bir rating kuruluşu kurmak için önce kuracak olanın sözünün dinlenir olması gerektiğini söylemedi. Ve böyle üç yıl geçti. Ne bir ses, ne bir nefes... Ama Erdoğan’ın öfkesi bir türlü dinmedi. Daha bir aylık cumhurbaşkanıyken, “S&P ile ilişkiyi kestik. Bunlar (Moody’s ve Fitch) tavırlarını böyle sürdürürlerse başbakana söylerim; bunlarla da ilişkiyi kes, bize bunlar bir şey kazandırmış değil” demişti. Anlaşılan Davutoğlu bu sözden pek ikna olmamış. Yanına iki bakanını almış, kalan rating kuruluşları Türkiye’nin “yatırım yapılabilir ülke” notunu düşürmesin diye uğraşıp duruyor. Belki, haftaya ABD’ye gideceğini duyuran başdanışmanı Yiğit Bulut başarır, belli mi olur. Hacettepe Üniversitesi Siyaset Bilimi nedeniyle Türkiye’nin imajının zedelendiğini vurgulayarak ve Kamu Yönetimi Profesörü Muhittin “Yatırım gelmeyecek diyorlar. Yolsuzluk olan yere yatırımcıyı Acar, Türkiye’nin yolsuzlukla mücadebırak turist de gelmez. Sadece bitli turist gelir ya da yeraltı lede yasal ve kurumsal adımlar atsa da bunun kâğıt üzerinde kaldığını vurgulaticaretiyle uğraşanlar” dedi. Toplantıda konuşan OECD Direktörü Nicolas Bodı. Türkiye’nin G20 dönem başkanlığı Muhittin Acar nucci “Önemli bir politik lider olan Kemal Atatürk lere yansımış iddialar ların şirketlerin hükümetin elinde kapsamında dün İstanbul’da düzenle‘devrimsel liderlik yolsuzluğa karşı direnç gerektirir’ nen “Yolsuzlukla Mücadele” başlıklı var. Bunlar çok vahim iddialar ha denetim ve demokratikleşme silahı demiştir. Biz de bu direncin oyuncuları olabiliriz” konferansın ardından gazetemizin so vuz medyasıyla ilişkiler gibi. Bunla olmaktan çıkması gerekir. Kuralifadeleri ile dikkat çekici çıkış yaptı. Bonucci, yolsuzlukla üç ayaklı bir mücadele gerektiğine işaret ederek rularını yanıtlayan Acar, Türkiye’nin rın sağlıklı ve etraflı bir şekilde so lar herkese eşit şekilde uygulanma“Hem şirketler hem de kamu da evrilmeli ki bunciddi bir imaj ve güven sorunu yaşadı ruşturulması incelenmesini istemek lı. Seçici yaptırımlar olursa hem delar saptanabilsin. Burada hükümetlerin de elini tamokrasiyi hem de ekonomiyi yarağına dikkat çekerek “Türkiye için so hepimizin hakkı” dedi. şın altına koyması, sivil toplum ve iş dünyası ile Türkiye’de 1725 Aralık dosyaları larsınız” dedi. run şu, yatırımcı gelmeyecek diyorbirlikte hareket etmesi gerekir. Zorluk yolsuzluğu lar ya yatırımcıyı bırak, çalışan da nın soruşturulmadan kapatıldığı kaybulmakta değil, bunun içselleştirilmesinde” dedi. eteleşme yayılır gısı olduğuna işaret eden Acar, “Seç gelmeyecek turist de gelmeyecek. Ya Acar, yolsuzluklar nedeniyle öncebitli turist gelecek ya da yeraltı tica menlere de iş düşüyor Bunlardan biz elirsizlik var, karar alamıyoruz rahatsız oluyoruz diye kuvvetli me likle halkın devlete güveninin kaybolretiyle, kara parayla uğraşan insanTOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ise yolsuzlukla lar gelecek başka yol kalmadı” dedi. saj yollamaları lazım. Ben yolsuzlu duğunu belirtti. Bunun yanı sıra ülke hepimiz kaybederiz mesajı verdiği iş dünyasına, beğa bulaşan siyasetçi istemiyorum me imajının da zedelendiğine vurgu yapan lirsizlik sürüyor, gelecek iki yılı yeniden tahmin edin epki olmazsa yolsuzluk artar sajı millet tarafından kuvvetli bir şe Acar, “Ülkenin güvenilirliği olmayın çağrısı yaptı. Hisarcıklıoğlu, küresel ekonomide belirsizliklerin sürdüğünü vurgulayarak “Tüm şirketleAynı zamanda Avrupa Birliği (AB) kilde yüksek sesle ortaya koyulma ca alınan borcun faizi de yükrin 20152016 tahminlerini yeniden düzenlemesi 7. Çerçeve Programı kapsamında des dıktan sonra siyasetçinin cesareti kı sek olur” dedi. Yolsuzluğun gerekiyor. Bu doğal olarak benim gibi iş insanrılmaz. Yolsuzluk konusunda hatta bir diğer boyutunun da güventeklenen ve yolsuzluklarla mücadelelarının karar alma süreçlerini oldukça karmaşık belki artar” diye konuştu. lik sorunu olduğuna işaret eden ye odaklanan Araştırma Konsorsiyumu hale getiriyor” dedi. Yolsuzluğun eşit rekaAcar, seçmece yaptırımların yolsuz Acar şöyle konuştu: “Çok yayANTICORRP’ın Türkiye ayağının yöbet şartlarını engellediğinin altını çizen Hisarcıklıoğlu, şöyle devam etti: “Amacıneticisi olan Acar, “Bir taraftan ihale luğun önemli bir parçası olduğunu be gın yolsuzluk orta ve uzun mız tüm şirketlerin aynı şartlarda relerle ilgili olarak, özelleştirmeler can lirterek, “Hükümet yetkilileri bazı şir vadede çok ciddi güvenlik kabet etmesini sağlamak. Uzun vaketlere kızdığı için daha sonra o şir sorunu haline geliyor. Bu lı yayında yayımlanıyor diyoruz vedede hiçbir şirket yolsuzluktan ve nun nasıl olduğunu anla ketlere vergi memurları gidiyor. Bu ya kamu ihale sisteminden bahsedirüşvetten kazanamamıştır. Kuralyoruz. Bunlar çok önemli gelişmeler iş ortamı için çok tehlikeli. Hem si mak istiyorsanız çetelere lı bir ekonomik sistem kurmak ama bir taraftan da elimizde veriler vil toplum örgütlerinin hem de med bakın, mafya bir ülkede hepimizin önceliği olmalıdır.” var. 1725 Aralık’ta özellikle gazete yanın belediyelerin kamu kurum nasıl yerleşiyor ona bakın.” Nicolas Bonucci Hacettepe Üniversitesi Profesörü Acar, yolsuzluk tartışmaları OECD Direktörü’nden Atatürk’lü gönderme Ç B T Arınç: MB’ye tehdit yanlıştı Bülent Arınç, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başarılarda olduğu gibi yanlışlıklarda da payı olduğunu söyledi. Ekonomi Servisi Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Bülent Arınç, “Merkez Bankası’nı (MB) tehdit etmek doğru değildi. Bu noktadan sonra bir şey yapmamak gerekir. MB’ye artık bu noktadan sonra bir şey söylenmemesi gerekir. Görevlerini yapıyorlar” dedi. NTV’ye açıklamalarda bulunan Arınç “MB Başkanı’nın ikide bir örselenmesi, MB üzerinden kuşkular oluşturulması bence nisbi olarak doların yükselmesine etki etmiş olabilir. Doların yükselmesinde yurtdışındaki gelişmelerin de etkisi var, Türkiye’deki artış biraz daha fazla oldu” diye konuştu. Arınç, “Hükümetle saray arasında ayrışma mı var?” sorusuna da, “Siyasi ayrışma demem bir nüans olabilir. Bütün başarılarda cumhurbaşkanımızın payı vardır. Yanlışlarımız varsa onlarda da payı vardır” cevabını verdi. “Cumhurbaşkanı belki sadece yol göstermekle kalmalı” diyen Arınç sözlerini şöyle sürdürdü: “Şimdi Cumhurbaşkanı oldu ve Türkiye’nin tüm sorunları beni ilgilendirir diyor. Haksız da sayılmaz. Belki sadece tavsiyelerini yapmakla kalmalı. MB’ye kanunla verilmiş görevler var. Hiçbirimiz hangi görevde olursak olalım MB’ye, TMSF’ye talimat verecek konumda değiliz.” Başbakan Yardımcısı daha sonra, “MB’ye faiz düşürün dediğimiz anda hem içerideki hem de dışarıdaki çevreler bunu farklı anlayabilir. Biz MB’ye bu kadar yüklenince Avrupa mantalitesi MB’nin özerkliği kaybolacak galiba diyor. MB Başkanı görevini yapan bir insandır. Sayın cumhurbaşkanımız da emreder çağırır şunlara dikkat edin der. Faizler düşerse enflasyon düşer mantığını kabul eden de etmeyen de vardır” diye konuştu. Davutoğlu: Başçı ile kuru konuştum Ekonomi Servisi New York ziyaretini sürdüren Başbakan Ahmet Davutoğlu, Merkez Bankası (MB) Başkanı Erdem Başçı ile liranın değer kaybı konusunda görüştüğünü ve MB’nin bağımsız olduğunu söyledi. Davutoğlu önceki gün uluslararası ya tırımcılarla toplantıla rının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, dolardaki yükseliş karşısında “her türlü ön lemin” alınaca ğını belirterek, “İlk yükselişten sonra MB Başkanımızla konuştum” dedi. TL’nin değer kaybının doların küresel çapta değer kazanmasından kaynaklandığını söyleyen Davutoğlu, “Sadece Türkiye’deki tartışmalarla bağlantılı olamaz. Tüm kurumlarımız doların güçlenmesiyle ilgili gerekli önlemleri alıyorlar” diye konuştu. Başbakan, “Burada anlamamız gereken MB bağımsızdır ve kararları kendisi almaktadır. Günün sonunda MB’nin ve para politikasının performansı, genel ekonomik performansın bir parçasıdır” dedi. Dolar alev alev: Son rekor 2.6470 Ekonomi Servisi Merkez Bankası ve ekonomi yönetimine ilişkin endişeler nedeniyle son bir haftada her gün rekor tazeleyen dolar, dün de ABD istihdam verisiyle 2.6470’e çıkarak tarihi zirvesini yaptı. Güne 2.61’in üzerinde başlayan dolar/TL Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “yatıştırıcı” olarak algılanan açıklamalarının ardından kademeli olarak 2.5765’e kadar inse de, ABD’de tarım dışı istihdam artışı 295 bin ile beklentileri aşınca Fed’in faizleri yükselteceğine dair endişeler yeniden alevlendi. Dolar endeksi yüzde 1’i aşarken, TL de yüzde 1.2 düşüşle en fazla darbe alan para birimleri arasında yer aldı. Avro/dolar 1.09’un altını gördü. Borsa İstanbul dolar/TL’nin yeni zirveyi görmesiyle kazançlarını geri verdi. Endeks yüzde 0.58 düştü. Talimat verilemez ‘Tek kanatla uçamayız’ Ekonomi Servisi Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği’nden (TÜSİAD), 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ile ilgili olarak, kadınların gücünün hayatın her alanına katılması gerektiği vurgulandı. Derken, iş dünyasında, kamuda, siyasette yer alan herkesi, toplumsal cinsiyet eşitliğine öncelik vermeye davet etti. Türk Sanayici ve İşadamları Derneği’nin (TÜSİAD) 8 Mart Dünya Kadınlar Günü açıklamasında, “Kadına yönelik şiddet ile kadının eğitime, çalışma hayatına ve siyasete katılımındaki engeller sadece kadın sorunu değil, toplum sorunu” denildi. TÜSİAD’ın üç kadın başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ, Ümit Boyner, Cansen Başaran Symes’ın fotoğrafları eşliğinde yapılan açıklamada, “Ortak amacımız, nüfusun yarısını oluşturan kadınları diğer yarısı ile eşit konuma getirmek için çözümler geliştirmek olmalı. Kız çocuklarımızın eğitimine verilen önem ve yapılan yatırım, yarının güçlü toplumu ve üretken ekonomisini mümkün kılacak” denildi. Çalışma yaşamı başta olmak üzere her alanda Ahmet Davutoğlu MERKEZ BANKASI DÖVİZ ALIŞ 2.5980 7 MART 2015 EFEKTİF ALIŞ 2.5962 2.0148 2.8502 3.9391 2.6519 2.0721 8.5566 SATIŞ 2.6066 2.0495 2.8616 3.9683 2.6770 2.0971 8.9325 SATIŞ 2.6027 2.0373 2.8573 3.9624 2.6730 2.0892 8.8005 İstanbul’da aralarında Güler Sabancı ve Yılmaz Argüden’in bulunduğu Türkiye iş dünyası ve sermaye piyasalarının aktörleri, BM’nin “Kadın Erkek Eşitliği İçin Borsa Gongunun Çalınması” töreninde buluştu. CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 DANİMARKA KRONU 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ 1 AVUSTRALYA DOLARI 2.0241 2.8522 3.9419 2.6559 2.0798 8.6869 çeşitliliğin önemli olduğu çünkü farklılıkların engel değil, başarı demek olduğunu vurgulandığı açıklamada, “cinsiyet eşitliği sağlanmış bir çalışma yaşamının çok daha demokratik, rekabetçi ve başarılı olacağına inanıyoruz” ifadeleri yer aldı. İş Dünyası Aile İçi Şiddete Karşı Projesi, özel sektör yöneticilerini ve çalışanlarını bilinçlendirerek aile içi şiddetin çalışan kadınlara ve iş ortamına olumsuz etkilerini azaltmayı ve kadınları güçlendirmeyi amaçlıyor. Bu kapsamda dünyadaki en başarılı şirket uygulamalarının Türkiye’de de şirketler tarafından benimsenmesi ve yaygınlaştırılması hedefleniyor. Borsa İstanbul ev sahipliğinde Birleşmiş Milletler (BM) Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadının Güçlenmesi Birimi (UN Women), UN Global Compact ve Sürdürülebilir Borsalar Girişimi iş birliğiyle kadın erkek eşitliği ve kadınların ekonomik hayatta güçlenmesi konularında farkındalık yaratmak amacıyla gong çalındı. 0.38217 0.38405 0.38190 0.38493 0.30922 0.31242 0.30900 0.31314 0.33311 0.33535 0.33288 0.33612 2.1589 2.1731 2.1509 2.1814 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.69275 0.69400 0.68755 0.69921 C M Y B