Catalog

SAYFA CUMHURİYET 4 MART 2015 ÇARŞAMBA 14 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr İsrail lideri, Kongre’de Obama’yı çiğneyerek İran’ı en büyük tehdit gösteren bir konuşma yaptı Kongre’de Bibi darbesi Dış Haberler Servisi İsrail Başbakanı Benyamin (Bibi) Netanyahu tarafı olmadığı olası bir anlaşmayı ve ABD’nin bağımsız dış politika kararı almasını önlemek üzere kürsüyü ele geçirdi. Dün ABD Kongresi’nde Başkan Barack Obama’ya darbe niteliğinde bir konuşma yapan Netanyahu’nun çıkışı, İsrail’in seçime gideceği 17 Mart ve İran ile nihai nükleer anlaşmanın çerçevesinin çatılması gereken 31 Mart öncesinde büyük tartışma kopardı. ‘Musul’un fethi’ İnsan şöyle bir derin iç çekip “Neredeeeen nereye” demeden edemiyor. IŞİD’in vahşileri, Nakşibendi ordusu ve eski Baasçıların desteğiyle Irak topraklarını silip süpürerek Musul’u ele geçirdiğinde olup bitenleri anımsayın. Tarih 1011 Haziran 2014’ü göstermekteydi… Devletin resmi haber ajansı AA, IŞİD’in bu zaferini “devrim” nidaları eşliğinde “selamlayalı” şunun şurasında 89 ay oldu. Yandaş televizyon kanallarının kendilerini El Kaide, onun Suriye kolu Nusra Cephesi ve IŞİD militanlarının “terörist” olmadığını ispata adadıkları günler de, “öfkeli çocuklar” söylemi de, 49 vatandaşımızı 3 ay rehin tutanların “misafirperverliklerine” düzülen övgüler de hafızalarımızda capcanlı. HHH Dış politikada zikzaklı, mantıksız, hamaset yüklü ve sürekli kaybettiren “derin boşluk” içinde yitip gideli çok oldu. Türkiye’yi yöneten siyasi heyetin şimdi aklı başına gelmiş, IŞİD’e karşı koalisyonda yerlerini alacaklarmış. Süleyman Şah Türbesi ve askerlerimizi tahliye edip sınırın dibine taşıyınca elleri kolları bağlı olmaktan çıkmış. Öyle deniliyor… Peki Sünni mezhep kardeşliği adına bugüne kadar kol kanat gerilenlere karşı bu ne şiddet ne celal? Eli kulağında olan Musul savaşı gelip çattığında “masada olmamız için, ileride söz hakkımızın olması için operasyona aktif katılmamız” içinmiş… Hatta başbakan “Herkes yeni bir Misakı Milli’de buluşmalı ve bu Misakı Milli’nin hedefi doğrultusunda elinde ne varsa, heybesinde ne varsa bu mücadeleye katmalı” buyurmuş. Anadolu’da boşuna demezler “aç tavuk kendini darı ambarında sanır” diye… HHH Peki ya ABD Ulusal İstihbarat Ajansı (NSA) Direktörü James Clapper, “IŞİD’le savaş Türkiye’nin önceliği değil” saptamaları düzerken Türkiye’nin bölgede oynayacağı rolü duyurmak kime düşüyor? IŞİD’in Musul’dan sürdüğü eski Vali Esil Nuceyfi’ye... Kendisi Irak’ın Sünni kökenli Cumhurbaşkanı Yardımcısı Usame Nuceyfi’nin kardeşi. Ağabey Nuceyfi de kardeşi bu beyanı yapmazdan evvel Ankara’da ağırlandı. Bu arada Türkiye’nin “Başkan”ı da Riyad’a gidip yeni Suudi kralıyla TürkiyeKatarSuud ittifakını canlandırdı. HHH Ne hikmettir ki Irak ordusu ve peşmerge güçleri, IŞİD’e karşı kıran kırana savaşırken Pentagon, Musul için adeta “zaman ayarlı bomba”yı gündeme koyuverdi. Iraklılar Musul’un “provası” olarak daha Tıkrit’te kollarını sıvamadan “2025 binlik bir güçle nisanmayısta saldırı yapılacağını” ilan ettiler. Irak ordusunun kararlılığı sergilensin diyeymiş… Bağdat’tan tepki gelince dün “ertelenebilir” dediler bu kez… HHH Yaz sıcaklarına kalır mı bilinmez ama anlaşıldı, IŞİD’i temizlemek yolunda büyük savaş Musul’da verilecek. Kuvvetle muhtemel ki birkaç binle ifade edilen ABD askerlerinin gözetiminde Irak ordusu, sayıları belirsiz (kimileri 120 bin diyor) Şii milis güçleri, Sünni aşiretler, peşmergeler ve Ezidi birlikleri ön saflarda olacak. Yani IŞİD’den çok çekmişler ama “birbirlerine bilenmişler” koalisyonu... Bu resimde Türkiye Sünni cephenin “sırtlanıcısı” olmaya aday. Gerekçe hazır. Bağdat’a 350 km ötedeki azınlıklarından arındırılmış 1.5 milyonu bulan Sünni Musul’u tutsa tutsa “Sünni Türkiye” tutar tezi. Tam da şimdiden herkesin aklı “Ya sonrası”ndayken… HHH Emperyalizmin halkları birbirine düşman ettiği, IŞİD’in kasıp kavurduğu bu coğrafyada çok ciddi bir nefret birikimi var. Erbil/ HewlerDuhokZahoKobani hattında epey dolaştım geçen yaz. İliklerime, kemiklerime kadar hissettim. Petrol zengini bu bölge tüm siyasi ve askeri güçler için bir “Kızıl Elma”. Medeniyetler beşiği Mezopotamya, Körfez’den zerk edilen vahşi ideoloji eşliğinde kanlı bir savaş alanına çevrilmişken en başta “yoğurdu üfleyerek yemek” icap eder. Ortadoğu deneyimi, tarihsel refleksleri memleketi yöneten siyasi heyetten fazla olan bir “üstakıl” olmasını umut edelim ve 7 Haziran’dan önce, son 2030 yıllık tarihi “Bir koyup üç almakla” yola çıkıp “Midyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olmak”la özetlenebilen memleketimizde “Musul’un fethi” söylemleriyle karşı karşıya kalmayalım diye dua edelim... nlaşma İran’ı nükleer silah sahibi yapacak’ Ortadoğu’nun tek nükleer silahlı ve en çok savaş çıkaran ülkesinin lideri, İran’a bir türlü yapamadığı hava bombardımanını sözlü yaptı. “ABD’nin militan İslama derinden kök salmış bir ülkeyle işbirliği yapmaması gerektiğini, İran’ın daima Amerika’nın düşmanı olacağını, İran’a güven olmayacağını” öne sürdü. IŞİD’e karşı ABDİran işbirliğini “İran ve IŞİD söz konusu olduğunda, düşmanınızın düşmanı sizin de düşmanınızdır” diye kınadı. Olası anlaşma için “İran’ın nükleer silah geliştirmesini önlemeyecek, bilakis edinmesini garanti edecek, hem de bol miktarda. Nükleer programı denetlenmeyeceğinden İran çok kısa sürede silah üretebilecek... Bu yüzden bölgede nükleer silahlanma başlayacak, Ortadoğu patlamaya hazır nükleer cephaneliğe dönecek” iddiasında bulundu. “Bize bu kötü anlaşmanın tek alternatifinin savaş olduğu söyleniyor. Kesinlikle doğru değil. Alternatifi daha iyi anlaşmadır” sözleriyle askeri saldırı tehdidini kenara koydu. Ama “İran’ın fethetme, boyun eğdirme ve terör yürüyüşünü durdurmak için birlik olmalıyız” diye konuştu. “İsrail’i yok etmek isteyen, Yahudi karşıtı” İran’ın “sadece Yahudilerin sorunu olmadığını” söyleyip “Dünyamızın karşı karşıya olduğu en büyük tehlike, militan İslamın nükleer silahlarla evliliğidir” dedi. İran’dan 3 talepte bulundu: “Ortadoğu’da komşularına saldırganlığı, dünyada terörizmi desteklemeyi, tek Yahudi ülkesi İsrail’i, benim ülkemi yok etmekle tehdit etmeyi bıraksın.” Önceki gün AIPAC’taki konuşmasında “Kendisine büyük saygım var” dediği Obama’nın bu kez İsrail’e askeri dahil desteğine teşekkür ‘A Netanyahu’nun sadece Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi Başkanı John Boehner’in davetine dayanarak Obama’nın iznini almadan yaptığı konuşmayı, bazı Demokratlar boykot etti. Ancak Cumhuriyetçiler çılgınca tezahüratlar eşliğinde ayakta alkışladı, İsrail liderinin elini sıkmak için kuyruk oldu. Ayakta alkışlandı etti. Konuşmasının “siyasi” olmadığını Amerikan iç politikasına “müdahale” etmediğini savundu. Kongre üyeleri, salona girişinde ayakta alkışladıkları, elini sıktıkları Bibi’nin Başkan Obama’yı çiğneyen konuşmasını sık sık alkışlar ve coşkulu tezahüratlarla kesti, bitince de yine ayakta alkışa durdu. Ancak Kongre’nin 232 Demokrat üyesinden önde gelenlerin de olduğu 60’ı konuşmayı boykot etti. Obama baştan beri karşı çıktığı konuşmanın ardından şunları söyledi: “İzlemidm, Obama: Eski püskü tiyatro ‘İran’ın fetihterör yürüyüşü’ dökümünü okudum. İçindeki siyasete değil tiyatroya odaklanıyorum. Yeni hiçbir şey yok. İran’ın nükleer silah edinmesini önlemeye yönelik hiçbir işe yarar alternatif sunmuyor. Biz başarırsak, önlemeye yönelik en iyi anlaşma olacak.” ABD lideri, Bibi’nin Kasım 2013’te imzalanan geçici anlaşma için de “velvele çıkardığını” hatırlattı: “Her türlü iddiayı ortaya atmıştı. Korkunç bir anlaşma olacakmış. İran’ın 50 milyar dolarlık ekonomik rahatlamaya kavuşmasını sağlayacakmış. Bunların hiçbiri doğru çıkmadı. Tersine, İran anlaşmaya uydu.” Obama’nın formülü O ylardır nükleer müzakere yürüten ABD ve İran Dışişleri Bakanları John Kerry ve Cevad Zarif olası anlaşmayı oya gibi işlerken hatta basın Kerry’ye “Anlaşmayı İranlılardan bile çok istiyor” diye latife ederken, ortama “İsrail bombası” düştü. Netanyahu’nun Kongre’de kaldırdığı tozları yatıştırmak için ABD Başkanı Barack Obama’nın İran’ın nükleer faaliyetlerini 10 yıl durdurması çağrısını Tahran hemen reddetti. Dün İsviçre’de Kerry ile mesaiye devam eden Zarif, talebi “kabul edilemez” diye niteledi: “Obama’nın tutumunun kamuoyu desteği kazanmayı, Netanyahu ve anlaşmanın diğer aşırılıkçı muhaliflerinin propagandasına karşılık vermeyi amaçladığı aşikâr, bunu yaparken kabul edilemez ve tehditkâr terimler, formülasyonlar kullanıyor.” İranlı bakan, Netanyahu’nun çıkarmak istediği çatışmanın kimsenin çıkarına olmadığını söyledi. İran: Nükleer programı 10 yıl durdurma olmaz A bama, Reuters’e anlaşma için İran’ın kilit nükleer faaliyetlerini en az 10 yıl dondurmasından söz etti: “İran nükleer programını en az 10 yıllığına şimdi bulunduğu noktada tutar ve var olan unsurlarını geri götürürse ve bunu teyit edersek, nükleer silah sahibi olmamalarını böylesine garanti etmeye yönelik atılabilecek başka adım kalmaz.” “İran nükleer silahını önlemenin en iyi yolu konusunda İsrail’le temel görüş ayrılığı” olduğunu vurgulayan Obama, “İran denetimi kabul ederse, nükleer programı üzerindeki en etkin kontrol mekanizması kurulmuş olacak. İsrail’in askeri müdahale ihtimallerinden ve hatta yaptırımlardan daha etkin bir mekanizma” dedi. 30 Haziran’a dek anlaşmaya varma ihtimalinin yüzde 50’den az olduğunu söyledi. n Batı’nın Suriye’de “ılımlı” addettiği isyancı grupların sonuncusu olan Hazm Hareketi de Nusra karşısında yenilip kendini feshetmişken IŞİD’e karşı uluslararası koalisyonun koordinasyonundan sorumlu eski ABD’li general John Allen “eğitdonat” programına alacakları isyancıları gerekirse hava gücüyle korumaktan söz etti. ABD Başkanı Barack Obama’nın temsilcisi Allen, Atlantik Konseyi’nde yaptığı konuşmada, Türkiye ile ortak yürütülecek “eğitdonata” alınacak isyancılar için “Onları eğitip, en son silah sistemleriyle donatmakla kalmayıp vakti geldiğinde onları korumak kesinlikle planımızın bir parçası. Dolayısıyla bu savaşçıları korumayacağımızı sanmayın. Koruyacağız ki operasyonel becerileri olsun” dedi. Allen, IŞİD’e karşı savaşmak için kayıt yaptıran gönüllü ayısından memnun olduklarını söyledi. ABD ılım isyancıları ‘vakti geldiğinde’ koruyacak Tıkrit savaşı Musul’u erteletiyor Şii milis destekli Irak ordusu IŞİD’e karşı Musul provası olarak bakılan Tıkrit saldırısında şiddetli çatışmalar eşliğinde ilerleme kaydediyor. ABD Başkanı Obama’nın IŞİD’le mücadele konusundaki özel temsilcisi John Allen, Irak ordusu henüz hazır olmadığından, daha önce nisanmayıs gibi olacağı söylenen Musul taaruzunun ertelenebileceğini belirtti. Musul savaşı için belirli bir tarih olmadığını söyleyen Allen, “Ne zaman hazır olunacaksa o zaman operasyona başlanılacak” dedi. ABD’ye göre Irak’ta ağustostan beri 8500 IŞİD savaşçısı öldürüldü. Boris Nemtsov’u on binler uğurladı Dış Haberler Servisi Rusya’da geçen cuma Kremlin yakınında suikastla öldürülen Devlet Başkanı Vladimir Putin muhalifi siyasetçi Boris Nemtsov dün son yolculuğuna uğurlandı. Dün başkent Moskova’daki Troyekurovskoye mezarlığında sıkı güvenlik önlemleri alındı. Öncesinde ellerinde çiçeklerle, ailesi, dostları, muhalifler 55 yaşında ölen eski başbakan yardımcısının Andrei Sakharov İnsan Hakları Merkezi’ne konulan tabutu önünde kuyruk oluşturarak saygılarını sundu. Muhaliflere göre 50 bin kişinin katıldığı cenaze töreninde Nemtsov’un eski karısı ve kızı yasa boğuldu. Nemtsov’un naaşı, 2006’da suikastla öldrülen Putin muhalifi gazeteci Anna Politkovskaya’nın da bulunduğu mezarlığa defnedildi. General Haftar Libya başkomutanı nLibya’da Kaddafi rejimini devirmek üzere 2011’de muhalif güçlerin başına geçen, son üç yılda oluşan kaosta İslamcılara karşı seküler cephe kuran eski general Halife Haftar, Libya ordusunun genelkurmay başkanlığına getirildi. Karar Libya’nın uluslararası planda tanınan Tobruk’taki hükümet tarafından alındı. Haftar, Trablus’ta Müslüman Kardeşler öncülüğündeki hükümetçe “darbeci” diye niteleniyor. Bunlar arasında Rusya Başbakan Yardımcıları Sergey Prikhodko ve Arkady Dvorkovich, eski başbakanlardan muhalif Mikhail Kasyanov’un ya AB sınırlamalara kızdı nı sıra ABD Büyükelçisi John Tefft ile eski Britanya Başbakanı John Major vardı. Ama Rusya’nın Polonya Letonya’dan iki siyasetçiye AB’ye misilleme olarak getirilen yaptırım listesinde yer aldıkları gerekçesiyle geçit verilmedi. AB, kısıtlamanların “keyfi olduğunu” belirterek tepki gösterdi, Moskova’dan izahat istedi. Gösteri ilanı dağıttığı gerekçesiyle 15 gün gözaltı cezası süren muhalif lider Alexei Navalny’ye cenazeye katılamadı. Öte yandan Boris Nemtsov öldürüldüğünde yanında bulunan Ukraynalı kız arkadaşı Anna Duritska ise ifadesinin alınmasının ardından Kiev’e döndü. Kii kaynaklara göre, Duritska suikastçiyi görmediğini söyledi. Suikastla ilgili bilgi verenlere 48 bin dolar vaad edildi. Clinton’ın kişisel epostaları federal yasaları ihlal etmiş nABD’de 2016 başkanlık seçiminde adaylığını gelecek ay açıklaması beklenen eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’ın 4 yıllık bakanlığı boyunca tüm eposta yazışmalarını kişisel adresi üzerinden yaptığı ortaya çıktı. Clinton, federal yasaları çiğnemek ithamıyla karşı karşıya. Resmi eposta adresini hiç kullanmayan Clinton, yazışmalarını arşive teslim etmelerini isteyen akanlığa tam 55 bin sayfalık doküman yollamış. Sözcüsü, eski bakanın niçin resmi adresini kullanmadığını açıklamadı. C M Y B