Catalog

Pazartesi 2 Kasım 2015 1 kasım seçimi EDİTÖR: ASLAN YILDIZ İstanbul’da AKP arttırdı 7 Haziran’da 39 vekil çıkaran AKP 5 ay sonra vekil sayısını 46’ya yükseltti. En büyük düşüş MHP ve HDP’de oldu. CHP ise milletvekili sayısını korudu HAZAL OCAK 10 ürkiye genelinde oyunu yaklaşık 8.5 puan artıran AKP’nin ciddi artış yaşadığı illerin en başında İstanbul geldi. AKP’nin Türkiye genelindeki oy oranıyla İstanbul’daki oy oranı neredeyse eşit seviyede gerçekleşti. 7 Haziran seçimlerinde seçimin en önemli kentinde 39 milletvekili çıkaran AKP 5 ay sonra milletvekili sayısını 46’ya yükseltti. En büyük düşüşü ise MHP ve HDP yaşadı. Geçen seçimlerde İstanbul genelinde 11 milletvekili çıkaran HDP’nin milletvekili sayısı 7’ye düştü. MHP de geçen seçimlerde çıkardığı 10 milletvekili yerini 7’ye bıraktı. CHP ise vekil sayısını korudu. Bu bölgede AKP oyunu yüzde 40.78’den yüzde 47.57’ye çıkararak oyunu 1 milyon 266 bin 870’den 1 milyon 572 bin 805’e yükseltti. AKP geçen seçimlerde 14 olan milletvekili sayısını 16’ya çıkardı. HDP ve MHP’de de düşüş yaşandı. HDP’nin oyları 335 bin 52’den, 287 bin 732’ye düştü. Böylece 7 Haziran’da 3 milletvekili alan HDP’nin milletvekili sayısı 2’ye düştü. MHP’de de tablo aynıydı. Geçen seçimlerde 326 bin 495 oy alarak yüzde 10.51’e ulaşan T MHP dün 284 bin 880 oy alarak yüzdesini 8.60’a düşürdü. MHP’nin milletvekili sayısı da 3’ten 2’ye düştü. CHP ise geçen seçimlerde yüzde 31,69 olan oy oranını minik bir artışla yüzde 32.77’ye çıkardı. 984 bin 387 oy alan CHP 1 milyon 85 bin 234 oy alarak milletvekili sayısını 11’de korudu. AKP’nin oyunu en çok artırdığı seçim bölgesi oldu. Geçen seçimlerde 2. bölgede yüzde 42.9 oy alan AKP dün yüzde 51.18 oranında oy alarak oyunu yüzde 9 oranında artırdı. AKP geçen seçimlerde 1 milyon 72 bin 206 oy almıştı. Dün 2. bölgeden AKP’ye 1 milyon 370 bin 499 oy çıktı. Böylece geçen seçimlerde 12 milletvekili çıkaran AKP dün 14 milletvekili Meclis’e gönderdi. HDP ve MHP’nin oylarında ise gene düşüş gözlendi. Geçen seçimlerde 321 bin 620 oy alan HDP dün 266 bin 115 oy alarak oy oranını yüzde 12.51’den yüzde 9.96’ya düşürdü. Böylece HDP’nin milletvekili sayısı 3’ten 2’ye düştü. MHP’de de aynı tablo hâkimdi. Geçen seçimlerde 2. bölgede 280 bin 105 oy alan MHP 214 bin 604 oy alarak oy oranını 11.21’den yüzde 8’e düşürdü. Milletvekili sayısı da 3’ten 2’ye düştü. CHP ise Hangi sonuç? u topraklarda yaşayan toplumun yarısına yakını katliamları umursamıyor” diye ürkütücü bir cümle kurabiliriz. 22 milyon seçmenin, kamu rantına dayalı sistemden, rahatsız olmak şöyle dursun, memnun olduğunu söyleyebiliriz. Başta demokratik özerklik ilanının yol açtığı tepki olmak üzere, Suruç katliamının ardından, AKP ile savaş stratejisini yükseltenlerin payının büyük olduğunu teslim edebiliriz. Şehit cenazelerinin yol açtığı öfke ve kırılmışlığın elbette bir faturası olacaktı diye öngörebiliriz. Deniz Baykal’ın Meclis başkanlığı hayali uğruna Saray’ın çağrısına uymasını not düşebilir; AKP’nin Tuğrul Türkeş hamlesinin, “ülkücü” seçmen nezdinde oya tahvil edildiğini düşünebiliriz. Rejim partisinin devlet olanaklarını sonuna kadar kullanmasının ciddi katma değer yarattığı yorumunda bulunabiliriz. 7 Haziran sonrası, Kılıçdaroğlu’nun “Siz başbakan olun” önerisini, sanki bu öneri onu küçük düşürmek için yapılmış gibi gurur meselesi yapıp tepkiyle reddeden Bahçeli’nin tutumunun ödettiği bedelden de söz edebiliriz. Dahası, Bahçeli’nin tıpkı 2002 sonbaharında henüz seçime bir buçuk yıl varken AKP’yi iktidara getiren “çıkış”ı gibi, 13 yıl sonra da bu ülkenin kaderiyle oynadığını da hiç çekinmeden ifade edebiliriz. Evet, bütün bunların hepsinin şöyle ya da böyle, bu “acı çorbada” tuzu olduğunu söylersek yanılmış olmayız. HHH Ama sadece 1 Kasım seçimini değil... Bütün seçimleri; akla ilk gelen ihtimallerle değerlendirmenin ötesine geçerek, gerçeğe yakın bir yorumla analiz etmenin, “olmazsa olmaz” tek bir önkoşulu var: Seçim sonuçlarının güvenilir olması. Oy sayımından, tutanağa aktarıma, seçmen sayısındaki artışazalıştan, devletin resmi ajansının çalışma yöntemlerine kadar seçim güvenliğinin hukuksal boyutuna dair hiçbir aşamasının tam dürüstlüğünden emin olamadığımız bir sonuç tablosunu yorumlamak, eksik ve yanlışlar içerecektir. Çok partili seçim tarihinin en hızlı ilan edilen seçimidir 1 Kasım. Saat henüz 19.00 bile olmamışken, saatlerce sandık başında bekleyen görevliler, oyları henüz teslim etmemişken, oy torbaları henüz kuyruktayken, AA’nın sandıkların yüzde 100’ünün açıldığını ilan ettiği bir seçimden söz ediyoruz. Sandıklar kapanıp oy sayımı başlamadan boş tutanaklara imza atıldığı haberlerinin yağmur gibi aktığı, boş tutanağa imza işleminin fotoğraflarla belgelendiği, sandık görevlilerinin sandık başından zor kullanarak uzaklaştırıldığı, İstanbul’un bazı ilçelerindeki anormal seçmen artışını duyuran sosyal medya hesaplarının ardından YSK’nin sistemi kapattığı bir seçimden. Seçimlerin dürüstlük içinde gerçekleştiğine ilişkin bunca hile ve şaibe iddiasını bir yana bırakarak değerlendirme yapmak olanaklı değil. AKP, kendisinin bile beklemediği bir oy oranına ulaşmış görünüyor. Bu tabloda, savaş, kutuplaştırma ve istikrar kozlarının seçmenin çoğunluğu nezdinde kabul gördüğünü varsaymak, iyimserliğe engel. Ancak asıl karamsarlık, seçim güvenliğine ilişkin hile iddialarına açıklık kazandıracak bir hukuksal zemini de yitirmiş olmamızda. Bu zeminin yeniden kurulacağı iklime dair umudumuz ise canlı. “B 2. Bölge: 1. Bölge: 685 bin 381 oy oranını 761 bin 515’e yükselterek minik bir artış yaşayarak milletvekili sayısını 8’de korudu. AKP diğer bölgelerde olduğu gibi bu bölgede de oy oranını artırarak yüzde 39.9’dan yüzde 47.89’a çıkardı. Geçen 3. Bölge: seçimlerde 1 milyon 149 bin 672 oy alan AKP dün 1 milyon 483 bin 948 oy aldı. AKP vekil sayısını 13’ten 16’ya çıkardı. HDP ve MHP’nin oy oranlarında ise gene düşüş vardı. Geçen seçimlerde 421 bin 932 oy alarak yüzde 14.65’e ulaşan HDP dün 365 bin 866 oy alarak yüzde 11.83’e düştü. HDP’nin 5 olan milletvekili sayısı 3’e düştü. MHP de geçen seçimlerde 329 bin 473 oy alarak yüzde 11.44’e orana sahip olmuştu. Bu oranı dün MHP 279 bin 140 oy alarak yüzde 9’a düşürdü. MHP’de 4 olan vekil sayı 3’e düştü. CHP iki puanlık artış gösterdi, 9 vekil sayısını korudu. Muhalefette büyük üzüntü CHP istediğini alamadı İL BAŞKANLIĞINDA SESSİZLİK illetvekilliği genel seçimlerinde AKP’nin tek başına hükümet kuracak sayıda milletvekili çıkarması, seçim sonuçlarını CHP İstanbul İl Başkanlığı’nda takip eden partililerde şok etkisi yarattı. Sandıkların açılmasıyla ortaya çıkan tabloyla CHP’de adeta ölüm sessizliği yaşanırken, İl Başkanı Murat Karayalçın,“ Açıklama yapmayı gerektirecek bir durum yok” dedi. Bizde seçim sonuçlarını takip etmek amacıyla dün Levent’teki CHP İstanbul İl Başkanlığı’na gittik. Sandık İstanbul’da seçim sonuçları AKP’yi coştururken özellikle MHP ve HDP’de büyük hayal kırıklığı yaşattı M ların açılmasına saatler kala parti içerisinde yoğun bir telaş yaşanırken, avukatlardan tarafından oluşturulan kriz masasına ise il genelinden sıklıkla şikâyet telefonları geldi. İlk sonuçların AKP lehine çıkması üzerine CHP seçmenindeki heyecan yerini üzüntü ve kaygıya bıraktı. Yöneticiler odalarına çekildi. Bir ara televizyonlarda HDP’nin baraj altında kaldığını ve AKP’nin 371 vekil çıkardığını gösteren tablonun ekranlarda görülmesi üzerine partililerde büyük bir kaygı yaşandı. l ALİ AÇAR Seçim sonuçlarını İstanbul’da takip eden Pervin Buldan’ın yüzünde kaygı vardı. (Fotoğraf: CAN EROK) Halaydan umutsuzluğa MHP şaşkın HP, 7 Haziran’a göre seçimlerde en fazla oy kaybeden parti oldu. Seçim sonuçları açıklanırken MHP İstanbul İl Başkanlığı’na sessizlik hâkimdi. Çoğu parti yetkilisi il başkanlığına gelmedi. Ana salonda basın mensupları dışında kimse bulunmazken, bazı MHP üyeleri ve gençlik kolu temsilcileri, seçim sonuçlarını çay ocağında takip etti. MHP İstanbul il başkanı Mehmet Bülent Karataş, “Yaşanan olaylar iktidarı yerle bir etmeliydi. Doğu ve güneydoğu ilBüyük oy kaybeden partinin İstanbul İl Başkanlığı’nda sessizlik hâkimdi. HDP’de baraj aşıldı ama 7 Haziran’a göre alınan düşük oy üzdü Haziran genel seçimlerinin bayram havasında karşılandığı HDP İstanbul il örgütünde erken seçim sonuçları tam tersi etki yarattı. Örgütte sonuçlar açıklanmadan önce hâkim olan tedirginlik sonuçlar açıklanmaya başladıktan sonra yerini umutsuzluğa bıraktı. Haziranda halayların çekildiği, kahkahaların atıldığı HDP’nin Beyoğlu’ndaki bina 7 sı sessizliğe gömüldü. Barkovizyondan duvara yansıtılan sonuçlar yenilendikçe bir yandan durumu ‘kâbus gibi’ diye nitelendirenler, bir yandan da umutlarını kaybetmemeye çalışanlar vardı. Kriz masasına dönüştürülen binada yüzde 10 barajının geçildiği bilgisinin gelmesi üzerine müşahitlerin sandıkları bırakmaması için bunun paylaşılmaması iste M niyordu. Ancak sevinçlerini bastıramayan partililer binanın önüne gelmiş ve barajın geçilmesi “bayram” gibi karşılanmıştı. Sonuçlara duyulan güven “biz yüzlerce anket yaptırdık” şeklinde değerlendirildi. AKP’nin tekrar iktidara gelmesi partililerin yüzlerine kaygı olarak yansıyordu. l CANAN COŞKUN/ UMUR YEDİKARDEŞ lerindeki sonuçlar çok şaşırtıcı. Türkiye’de terör zirvede, hukuk yerlerde... Millete diyecek bir şey yok, millete ne diyeceksin?” diyerek tepkisini gösterdi. MHP’lilerden bazıları, yüzde 4 oranında oy kaybetmelerine rağmen “en azından HDP barajın altında kaldı” dediler. Partililerden bazıları ise AKP’nin tek başına anayasayı değiştirecek çoğunluğa ulaşamaması için HDP’yi destekledi. Partililerin hepsi, ‘7 Haziran’dan buraya nasıl geldik’ sorusunun cevabını arıyorlardı. Coşku sokaklara taştı Haziran’da İstanbul’da yüzde 40.9 oranında oy alan AKP’nin oylarını yüzde 48.7’ye çıkarması, partililerde büyük bir coşkuyla karşılandı. AKP’liler, bir kez daha ABD’de yaşayan Fethullah Gülen’e de gönderme yapıyor ve paralel yapı ile mücadele sinyalleri verdi. Sütlüce’deki AKP İstanbul il binasına gittiğimizde, 7 Haziran seçimlerinin aksine coşku ve heyecanlı bir atmosferin hâkim olduğunu görüyoruz. AKP’liler, gelen sonuçları gördükçe, birbirine sa AKP’liler, sonuçları sık sık tekbir getirerek kutladı 7 AKP’liler seçim sonuçlarını sokaklarda coşkuyla kutladılar. (Fotoğraf: VEDAT ARIK) rılarak sevinç gözyaşları döküyor. AKP’liler, tekbirler getirerek kutlamalarını yapıyor. Saatler 19.30’u gösterdiğinde ise, iyöneticileri ve partililer, sahneye çıkıyor. Şarkılar söyleniyor, halaylar çekiliyor. Sahneden bir partili “O hainler bilsin ki Türkiye ayaktayken, hiçbir alçak pusuya izin vermeyiz” diyor. Kutlamalarda il başkanı Selim Temurci’nin konuşması sık sık tekbirlerle kesiliyor. Meşaleler yakılıyor, parti binasından havai fişek atılıyor. l SİBEL BAHÇETEPE C M Y B