Catalog

27 EYLÜL 2014 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 ABD’de faiz artırımı endişeleri küresel piyasaları sallamaya devam ediyor Doların önlenemez yükselişi u Küresel piyasalarda doların tırmanışı sürerken Merkez yine döviz satışına sarıldı. Ancak bu da kurdaki yükselişin önüne geçemedi. Dolar/ TL 2.2630’dan kapandı. Ekonomi Servisi Son dönemlerde hızla yükselerek şubat ayından bu yana görülmedik seviyelere gelen ve Türk Lirası karşısındaki değer kazancını yüzde 5’lere kadar çıkaran dolardaki yükselişin önü kesilmiyor. Doların küresel piyasa hareketlerine paralel 2.26 TL’nin üzerine çıkmasının ardından Merkez Bankası’ndan (TCMB) müdahale sinyali geldi. Merkez, günlük döviz satış miktarını 29 Eylül itibarıyla 10 milyon dolardan 40 milyon dolara çıkaracağını açıkladı. TCMB açıklamasının ardından kısa sürede dolar 2.2558 seviyesine çekilse de bunun etkisi uzun sürmedi. Dolar yeniden 2.26 TL’nin üzerine çıktı. Serbest piyasada dolar 2.2630 TL’den kapandı. Güne artıda başlayan Borsa İstanbul 100 endeksi yatay bir seyre döndü. 2 yıllık gösterge tahvil faizleri ise gün içerisinde yüzde 9.61 seviyesine kadar çıktı. ABD ekonomisinden gelen olumlu veriler dolara tüm para birimleri karşısında yükseliş getiriyor. Küresel piyasalarda dolar endeksi Haziran 2013’ten bu yana en yüksek düzeye çıktı. Avro, 23 ayın en düşüğü olan 1.27 seviyesinin altına geriledi. Diğer yandan petrol fiyatları IŞİD tehlikesine rağmen Çin ve küresel büyüme endişeleriyle düşüşünü sürdürdü. Brent petrol 97 doların altında işlem gördü. ABD hızlı büyüdü, endişeler arttı ABD’de gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) son üç yılın en hızlı büyümesini yakalaması dolardaki yükselişi hızlandırdı. ABD’de GSYH’nin yılın ikinci çeyreğinde kaydettiği büyüme, daha önce açıklanan yüzde 4.2 seviyesinden yüzde 4.6’ya revize edildi. Büyüme, beklentiler seviyesinde olsa da 2011’in son çeyreğinden bu yana görülen en yüksek seviyede gerçekleşti. Bu da yatırımcıların ABD Merkez Bankası Fed’in faizi daha erken artıracağı endişelerini tırmandırdı. Fed önümüzdeki yıl 2006’dan bu yana ilk defa faiz oranlarını artıracak. Bunun yanında bir de Fed’in kasım ayında bitirmeyi planladığı devasa tahvil alım programı var. Bu da piyasalardaki gerilimi tırmandırıyor. Kirli, Kuralsız Savaşın Fotoğraf Kareleri... Sınır içerden protestolar, zaman zaman çatışmalar sonrasında, istemsiz, iktidardan gelen talimatla açılmak zorunda kalınıyor.. Sıcakta uzun zaman beklemiş çoğu kadın ve çocuklar itişkakış koşarak içeriye giriyorlar.. Yere düşenler, suya koşanlar, bayılanlar oluyor.. Yakın plan görüntülerde çok yaşlı, hasta, kucakta sürüklene sürüklene taşınanları, ölümden kaçışın çaresizliğini, yoksulluğu, açlığı, perişanlığı.. buruk izliyoruz. Birkaç saatte sınırı geçenler on binleri, bir günde yüz bini geçiyor.. Dünün rakkamları ile Suriye’den sonra Irak’tan kaçanlara en son sınır bölgesindeki Kürtlerin 160 bini bulan katılımlarıyla, Türkiye’ye sığınmışların sayısı birbuçuk milyonu geçiyor.. Kadınçocuk hastalarını bıraktıktan sonra savaşa geri döneceklerle, Türkiye’den eklenenlerin günlerdir süren sınır zorlaması da sonunda çıkış için kapı açtırıyor. Sınırın sıfır noktasının fotoğraf karesindeki fırtınanın toz bulutu kalkınca, bizim yakada görevli silahları, takarı ile donanmış askerlerle polisler, YPG’ye, PKKPYD ortak silahlı örgütüne katılmak için sınırdan çıkış sırası bekleyen erkekler var. IŞİD ile YPG güçlerinin ele geçirmek üzere savaştıkları Kobani karşıda. Çatışan YPG ile IŞİD silahlı güçlerinin arası 510 kilometre.. Çatışma sesleri yürek hoplatıyor.. Başka bir fotoğraf karesinde bu çatışmalarda ölmüş bir gencin Van’da yapılan cenaze töreninde, PKK militanları güç gösterisinde, askeri birlik ile karakolun önünden düzenli geçişlerinin görüntüsü, sınırdan sığınmış, savaştan, ölümden kaçmış kadınların yoksulluk yoksunluklarından çok farklı duygulara sesleniyor.. Belleğimde kaçınılmaz bu fotoğraflara geliş sürecinin ilk anlamlı fotoğraf kareleri canlanıyor.. ABD’nin önderliği, ağırlığında, terörü yerinde bitirmek, Irak’ı Saddam diktatörlüğünden kurtarmak, Irak’a demokrasi getirmek iddialı işgalin zafer kareleri.. ABD çok kolay ve çok bedel ödemeden Bağdat’ı ele geçirdiğinde işgali destekleyen bir grup Iraklıya Saddam’ın heykelinin başını indirme görevi düşüyor. İpi boynuna geçirip kafasını indirmeyi beceremediklerinde ABD askerleri yardımlarına koşuyor.. Arada MusulKerkük’ten görüntüler veriliyor. Orada peşmergelerin nufus, tapu dairelerinden çuvallarla evrak çıkarıp yakma sahneleri öne çıkıyor. Büyük Ortadoğu Projesi’nin önemli bir ayağı olduğu söylenen Kuzey Irak Kürdistan’ın kurulmasının ilk anlamlı adımlarının ipuçları sayılıyor.. HHH Evdeki hesaplar çarşıya uymuyor. Kolay işgal, dünyanın en verimli petrol üretim yataklarının uluslararası tekellere kolay paylaşımı, kanlı petrolün fiyat yükselişini, rafinerilerdeki iç savaş ile beslenen yangınları söndüremiyor.. Saddam’ın gidişi ile doğal müttefik sayılan Irak Şileri beklenen ABD işgal yandaşlığını yapamadıkları gibi, Irak içindeki ırklar, mezhepler, aşiretler savaşlarını, kanlı boyutlarıyla bataklığı üretiyorlar.. İç savaşta ölenler, yaralananlar işgal dönemini birkaç kez katlarken, ABD’nin üsler, duvarlar arkasına saklanan askerlerine de pay düşüyor.. Zengin Kuzey dünyası büyük ekonomi kriziyle; ABD’ye dönen cenaze görüntüleri yan yana getirilmese de, işlerinden olan yupilerin ellerinde özel eşyalarını koydukları kutuları en büyük ticaret, şirket merkezlerinden çıkış kuyrukları oluşturduklarında, işin rengi değişiyor.. ABD’nin 11 Eylül travmasının terör, diktatörlük bölgelerini işgal Bush’lu projesi rafa kaldırılarak, Afrika kökenli zenci Obama projesi ile AfganistanIrak işgallerinden vazgeçme, asker çekme kararları gündeme geliyor.. Bölgelerde yandaş iktidarlar, ülkeler eliyle çıkarların kollanması projeleri gündeme sokulmuş olsa da Arap baharları, ılımlı İslam mayaları tutmuyor.. Elleri ile kurdukları Taliban, El Kaide, Hamas kurucularına düşmanlaştıkça.. Çeçenistan örneği başka bölgelerdeki savaşlardan da beslenmiş yeni yeni pıtrak gibi çoğalan, giderek acımasızlaşan İslamı, şeriatı bayrak yaptıklarını savlayan kardeş terör örgütleri, üredikçe.. En son IŞİD IrakŞam iç savaş bataklıklarında hızla serpilip operasyonlarına geçtiğinde kafalar iyice karışıyor.. Esad’ın dayanması, direniş örgütlerinin öngörülemiyen dağınıklığında, ABDAB’nin Rusyaİran destek ısrarını da gözeterek değişen politikalarında, Erdoğan’ın İslamcı, mezhepçi Esad’ı indirme inadı eklenince, Türkiye’den istenen uyumlu fren de yapılamıyor. IŞİD’in öngörülemeyen vahşette, öngörülemeyen tırmanışına istemli ya da istemsiz destek gidiyor.. ABDAB pencerelerinden bakılan fotoğraf karelerinde, IŞİD’in gazetecilerin kafalarını kesmesi bardağı taşıran, havadan da olsa savaş ilanının gerekçesi oluyor.. Bir yandan da IŞİD’in IrakSuriye operasyonları, ABD’nin geri çekilmek zorunda kalarak gerçekletiremediği BOP’un projelerinin tamamlanmasının önünü açacak gibi.. IŞİD ABD düşmanlığı, şeriat devleti ilanı ile ABD’nin Ortadoğu projelerine katkıda mı bulunacak? Yoksa havadan, bitişi belirsiz, ABD önderliğinde koalisyonun teğet savaş desteği, terörü, bataklığı yeniden üretip, aşağıda savaşmaları istenen Kürtlerle, savaştan kaçan en çaresizlere bakmak zorunda kalan Türkiye’yi mi vuracak? SERBEST PİYASA ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını ALIŞ 2.2590 2.8690 3.6680 2.3630 88.10 586.46 SATIŞ 2.2630 2.8730 3.6850 2.3810 88.45 599.65 MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI DÖVİZ ALIŞ 2.2557 SATIŞ 2.2598 1.9900 2.8800 3.6926 2.3915 2.0372 7.8964 27 EYLÜL 2014 EFEKTİF ALIŞ 2.2541 1.9680 2.8728 3.6709 2.3726 2.0206 7.6775 SATIŞ 2.2632 2.0019 0.38840 2.8843 3.6981 2.3951 0.31494 2.0449 8.0148 0.35441 0.60697 2.0857 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.9771 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ 2.8748 3.6735 2.3762 2.0281 7.7944 1 DANİMARKA KRONU 0.38562 0.38751 0.38535 0.31100 0.31422 0.31078 0.35124 0.35360 0.35099 2.0642 2.0778 2.0566 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.60137 0.60245 0.59686