Catalog

SAYFA CUMHURİYET 15 EYLÜL 2014 PAZARTESİ 12 WSJ yorumuna yalanlama DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr Pentagon’dan bir yetkili, TürkiyeIrak sınırındaki tankerleri izlediklerini belirtti ‘Türkiye anahtar ülke’ DUYGU GÜVENÇ IŞİD’in kaçak Batı ile İlişkilerde IŞİD IŞİD bölgede yaratılan kaos ortamının yarattığı bir canavar mı? Yoksa doğan bu canavardan “herkesin” kendine göre “yararlandığı” bir yaratık mı? Bu iki sorunun da yanıtı “evet”tir. AKP yönetimi hem Batı’ya muhtaç hem de Batı’nın hoşlanmadığı bir biçimde “kendi düzenini oluşturuyor”. Bu çelişkili görülen oyunda her iki taraf kendi hedeflerine ulaşma çabasındalar. ABD, AB ve İsrail Kürdistan’ın peşinde. Bizimkiler ise Batı desteğiyle ayakta ve iktidarda kalmak amacında. Ergenekon, Balyoz, Cemaat, paralel devlet gibi yapay türevler bu çelişkiler yumağının sonucudur. İşin ilginç yanı bu gariplikler sonucu her iki taraf da belli bir ölçüde amacına ulaşmıştır. Bugün gelinen noktada IŞİD sorunu Ankara’yı birkaç bakımdan zorlamaktadır; IŞİD’e giden doğrudan ve dolaylı yardımlar Batı merkezlerinde duvara toslamış ve Ankara’nın itham edilmesine yol açmıştır. Hatay (ve Cilvegözü) Batı’da “serbest bölge” olarak tanımlanıyor. Ankara’nın “Ortadoğu Sünni politikası” ve IŞİD arasındaki ilişkiler yönetimi zor duruma soktu. Obama’nın IŞİD’e karşı yeni operasyon planı Ankara’yı rehineler konusunda çelişkiye itti. Öte yandan IŞİD’e karşı Barzani’ye yardımın sonuçta PKK’ye gideceği olasılığı başka bir sorunlu nokta. ANKARA Türk Dışişleri kaynakları, Wall Street Journal’in “Ankara artık müttefik değil” yorumunu net bir dille yalanladı. Yorumda İncirlik Üssü’nün Erbil’e taşınmasının önerilmesi de bir kaygı yaratmazken, Bir Dışişleri kaynağı, Kerry’nin Çavuşoğlu’nun ilk yabancı ziyaretçisi olduğunu anımsatıp şöyle dedi: “Türkiye ve ABD’nin ilişkileri önemlidir, müttefiklik ilişkimiz derindir. Aynı hafta içinde hem Savunma hem Dışişleri Bakanı’nın gelmesi, bir hafta içinde 3 ayrı görüşme ilişkilerin bozulmadığının göstergesidir.” Yetkililer bu ziyaretleri üst düzey askeri, istihbari ve ticari heyetlerin de izleyeceğini de kaydetti. Ankara’daki ABD’li kaynaklar da Kerry’nin, Kahire yolunda Türkiye ile “teröre karşı işbirliği” konusunda verdiği güçlü mesajlara dikkat çekip Türkiye için ‘anahtar ülke’ tanımı yaptı. WSJ yorumunun ise kasımdaki ara seçimler öncesi Amerikan kamuoyuna yönelik olduğu görüşünü aktardılar. IŞİD’e karşı koalisyonda ülkelerin rolleri New York’taki BM zirvesinde netleşecek. Bugün Paris’teki toplantı ise Batı’nın katkıları için kritik. Ankara özellikle “Suriye muhalefetine” desteğin netleşmesini umuyor. Türkiye’nin rolü ise bir süre daha muamma olarak kalacak. ABD Başkanı Barack Obama ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Cardiff zirvesinde iki ülkeden açıklama yapılması konusunda ‘ortak bir dil’ mutabakatı sağlandığı belirtiliyor. Eski Dışişleri Müsteşarı Ali Tuygan, ABD’nin IŞİD operasyonu için “imkânsız misyon” derken, sadece hava operasyonları değil, IŞİD’in “halk desteğinin” bitmesinin önemine dikkat çekti. ABD yönetimi koalisyona katmak istediği ülkelerden aşırılıkçılıkla mücadele istemişti. Başbakan Davutoğlu’nun Diyanet’i kendisine bağlaması aşırılıkçılığa karşı mesajlar için bir adım olarak görülüyor. petrolünü vurabiliriz Dış Haberler Servisi ABD yönetiminin, Irak Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) kaçak petrol gelirini kesmek için Türkiye’yi işbirliğine ikna edemediği öne sürüldü. New York Times gazetesi, IŞİD’in elde ettiği milyonlarca dolarlık petrol geliriyle “tarihin en zengin terör örgütü” olduğunu, konunun Ankara ile perde arkasında görüşüldüğünü yazdı. u New York Times gazetesi, ABD’nin IŞİD’in kaçak petrol gelirini kesmek için Türkiye’yi ikna edemediğini öne sürdü. Bir Pentagon yetkilisi gazeteye, “TürkiyeIrak sınırında tankerleri izliyoruz, bugüne kadar vurmadık ama vurabiliriz” dedi. bunu yapabileceklerini aktardı. Üst düzey bir Amerikalı yetkili, Başkan Barack Obama’nın Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la Galler’de yapılan son NATO zirvesindeki görüşmesini “hassas” diye niteleyip Ankara’nın “kendi kararını vereceğini” belirtti. Habere göre, Ankara ile perde arkasında görüşmelerde, IŞİD’in gelirleri giderek artan bir gerginlik kaynağı. Haberde, Türkiye’nin kaçak petrol ticaretini engellemeye yardımcı olmamasının, IŞİD’in mali “can damarını” kesme çabalarını sekteye uğrattığı yorumu yapıldı. IŞİD’in nakit para kapasitesi, militan kazanma, maaş ödeme, iki ülkedeki operasyonlarını genişletme bakımından kritik önem taşıyor. nkara kendi kararını verecek’ Batılı istihbarat yetkilileri New York Times gazetesine, kaçak petrol taşıyan tankerlerin Türkiye ve Irak sınırındaki hareketlerini havadan izleyebildiklerini söylerken, Pentagon yetkilileri tankerleri bugüne kadar vurmadıklarını ancak ‘A e yapacakları belli değil’ Uluslararası Stratejik Araştırmalar Merkezi’nden Juan Zarate, “Türkiye koalisyon denkleminde birçok açıdan belirsizlik. Bu büyük hayal kırıklığı. IŞİD’i yok etme çabası gerçek bir tehlike altında. Önemli bir NATO mütte ‘N fikiniz var ve IŞİD’e savaşçı ve fon akışını kesebilecek durumdalar ama ne yapacakları belli değil” dedi. Irak ve Suriye’de onlarca petrol tesisi ve rafineriyi kontrol eden IŞİD’in günlük geliri 2 milyon doları buluyor. Brookings Enstitüsü’nün Doha bölümünden Luay el Hatib IŞİD’i finanse eden “petrol karaborsası için çıkış kapısının Türkiye’nin güney koridoru olduğunu” söylüyor. Heritage Vakfı uzmanı James Phillips ise “Kaçak petrol ucuz olduğu için önemli sayıda Türk’ün bundan kâr ettiği, belki hükümet yetkililerinin de buna dahil olduğu” iddiasını aktardı. Uzmanlar, IŞİD’in normalde varili 100 dolar olan petrolü 2560 dolara sattığını aktarıyor. Endonezya’da IŞİD operasyonu: 4 Türk yakalandı Dış Haber Servisi Endonezya polisi ülkenin doğusunda IŞİD ile bağlantılı operasyonda 4’ü Türk 7 kişiyi tutukladı. Emniyet Müdürü Boy Rafli Amar, zanlıların Sulawesi bölgesinin Parigi Moutong kasabasında, “teröristlerin toplanma yeri” olan dağlık Poso’ya otomobille gitmeye hazırlanırken yakalandıklarını duyurdu. “Elit 88” birimlerinin operasyonu için istihbaratın da Sulawesi’nin güneyindeki Makassar havaalanında çok sayıda IŞİD sembolü ve belge ile yakalanan iki Endonezyalıdan alındığı aktarıldı. 225 milyonla dünyanın en kalabalık Müslüman ülkesi olan Endonezya, Suriye’ye ve Irak’a savaşa giden düzinelerce vatandaşı olduğunu söylüyor. Devlet Başkanı Susilo Bambang Yudhoyono, hem güvenlik operasyonları hem de aşırılıkçı ideolojiye karşı önlemler alıyor. ‘İmkânsız misyon’ ŞİD’e karşı operasyon ve Kürdistan IŞİD bugüne kadar operasyonları ile, Irak Kürdistanı’na Suriye’deki Kürtlere büyük ölçüde yardım etti. IŞİD’in açtığı yol Kürdistan’ı genişletti. IŞİD Sünni olmayan Arap bölgelerine ve Türkmenlere saldırarak Barzani’nin işini kolaylaştırdı. Kontrol edilemeyen IŞİD Erbil kapılarına dayanınca Batı ayağa kalktı ve ancak o zaman IŞİD’i vurdu. IŞİD’in Kuzey ve Doğu Suriye’de egemen olması Suriye Kürdistanı’nın (Rojava) da yolunu açtı. ABD’nin IŞİD’i Suriye’de de vurma olasılığı (ve kararı) Kuzey Irak Kürdistanı’nın Suriye ayağının oluşturulmasının yolunu açacaktır. Bir anlamda IŞİD, Kürt koridorunun tamamlandırılmasını kolaylaştırıyor. Canavar, bir araç durumuna geliyor. Irak’ta 1991’de İncirlik üzerinden başlayan süreç, Obama’nın son kararıyla Suriye’de de tekrarlanacak ve iş tamamlanmış olacaktır. Hatay konusu (ve sorunu) 1990’lı yıllarda Brüksel’deki komisyonlara taşınmaya başlamıştı bile. Önümüzdeki dönemde Türkiye, büyük olasılıkla Hatay sorunuyla karşı karşıya bırakılacaktır. I IŞİD’in Suriye cephesi IŞİD vahşetine birlik cevabı Cihatçı örgüt İskoç yardım görevlisi Haines’i kafasını keserek öldürdü. IŞİD’e karşı ‘uluslararası koalisyon’dan kararlılık mesajları verildi ABD’ye karahava desteği önerdiler Dış Haberler Servisi Amerikan yönetimi, bazı Arap ülkelerinin IŞİD’e karşı hava saldırısına katılmayı, bazı ülkelerin de kara birliği önerdiklerini duyurdu. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry CBS’te Ortadoğu turunu değerlendirirken IŞİD’e karşı koalisyondan memnuniyetini aktardı. Kerry, “bazı ülkelerin kara birlikleri dahi önerdiğini” söyledi. IŞİD’in yok edilmesi için idealin Sünni güçler olduğunu belirten Kerry, “Bizlere bunu yapmayı öneren bazıları oldu. Fakat şu noktada bunun peşinde değiliz” dedi. Üst düzey bir ABD’li yetkili de bazı Arap ülkelerinin IŞİD’e hava saldırılarına katılmayı önerdiğini kaydetti. Yetkili, ülke ismi vermezken önerilerin “Irak’a hava saldırısıyla sınırlı olmadığını” aktardı. IŞİD’in mermileri Türkiye’ye düştü Haber Merkezi Mardin’in Nusaybin ilçesine komşu olan Suriye’nin Kamışlı kentine bağlı Tılhamis köyünde IŞİD ile YPG güçleri arasında çatışmalar sürüyor. IŞİD militanları tarafından Kamışlı’ya atılan havan toplarından ikisi sınırı geçerek Mardin’in Nusaybin ilçesine düştü. Can kaybının yaşanmadığı olayda, havan toplarından biri uluslararası karayoluna, diğeri ise araziye düştü. Olaydan sonra polis karayolunda inceleme yaptı. Kamışlı’dan gelen havan topu sesleri Nusaybinlileri tedirgin ederken, polis, yurttaşları sınır hattında dolaşmamaları konusunda uyardı. Dış Haberler Servisi IŞİD, Amerikalı gazeteciler James Foley ve Steven Sotloff’un ardından İngiliz yardım görevlisi rehine David Haines’i de kafasını keserek öldürdü. Örgüt, infazın görüntülerini yayımlarken, İngiltere Başbakanı David Cameron “canileri” yakalamak için her şeyi yapacaklarını söyledi. ABD başta olmak üzere “uluslarası koalisyon”dan da kararlı sesler yükseldi. “Amerika’nın müttefiklerine mesaj” başlıklı vide oda infaz, Cameron’ın Irak stratejisi hakkındaki sözlerini yansıtan kliple başlıyor. Cameron görüntülerde, “barbar, aşırılıkçı militanlara” karşı Kürt güçlerine diplomatik ve askeri destekten söz ediyor. Ardından, turuncu üniforma içinde, diz çökmüş halde Haines beliriyor ve kendisini tanıttıktan sonra soğukkanlı bir şekilde şöyle derken görülüyor: ‘Bencil kararların bedeli’ “ABD’ye karşı koalisyona gönüllü olarak girdin, tıpkı selefin Tony Blair’in yaptığı gibi. Britanya başbakanlarının Amerikalılara hayır deme cesareti bulamamalarını izleyen bir trend bu. Ne yazık ki, bizler, Britanya halkı parlamentonuzun bencil kararlarının bedelini ödeyeceğiz.” Daha sonra, Foley ve Sotloff’u da öldüren kişi olduğu anlaşılan militan, elinde bıçakla, ABD ile ittifakın İngiltere’nin “mahfına yol açacağı” ve “İngiliz halkını kanlı ve kazanılamayacak bir savaşa daha sürükleyeceğini” belirtiyor. Örgüt videoda yardım görevlisi İngiliz rehine Alan Henning’in de öldürüleceği tehdidini savurdu. İngiltere Dışişleri, görüntülerin orijinalliğinden şüphe duymadıklarını bildirirken ailesi Haines’in öldürüldüğünü doğrulayan bir açıklama Videoda yine aynı İngiliz aksanlı cellat, yine çöllük bir alanda Haines’in kafasını keserken görüldü. Cellat, diğer yardım görevlisi Hanning’i de öldürme tehdidi savurdu. yaptı. Aile, infaz görüntülerinden önce IŞİD’e kendileriyle temasa geçmesi için çağrı yapmıştı. IŞİD, Suriye’nin İdlib vilayetinde Mart 2013’te rehin alınan 44 yaşındaki Haines’i öldüreceği tehdidi savurmuştu. İskoç asıllı olan ve Fransız yardım kuruluşu Acted için çalışan Haines, 1999’dan beri Balkanlar, Afrika ve Ortadoğu’da yardım faaliyetlerinde yer almıştı. Güvenlik kabinesini acil olarak toplayan Cameron, olayı “Safi şeytanlık” diye niteledi. Cameron, “Ne kadar sürerse sürsün katillerin adalet karşısına çıkarılması için her şeyi yapacağız” dedi. ABD Başkanı Barack Obama, Haines’in ailesi ve İngiltere halkına başsağlığı dileyerek katillerin cezalandırılması için Londra ile çalışacaklarını söyledi. ölünen Irak, bölünecek olan Suriye Üçe bölünen Irak’tan sonra Suriye de Kürt, Sünni ve Sünni dışı olmak üzere bölünme yoluna sokulmaktadır. Geniş bir Hıristiyan nüfusun bulunması işlere yardımcı olacaktır. Büyük Ortadoğu Projesi’nin en somut sonuçları Türkiye’nin güney sınırlarındaki iki ülkede “başarılı” (!) bir biçimde alınmaya başlandı. Ne yazık ki bu faturaya Türkiye de dahil ediliyor. Açılımlar Türkiye’yi geri dönmesi çok zor noktalara kadar getirmiş bulunuyor. B vustralya asker veriyor Avustralya Başbakanı Tony Abbott da olayı kınarken “tarif edilemeyecek barbarlık” diye niteledi. Abbott, IŞİD’e karşı savaş için ABD’nin isteği üzerine, Birleşik Arap Emirlikleri’nde konuşlandırılacak 400’ü havacı 600 asker göndereceklerini de duyurdu. Fransa, Almanya ve İskoçya liderleri de olayı “vahşet ve barbarlık” olarak niteleyen açıklamalar yaptı. A Karadavi ABD’ye sert Dış Haberler Servisi Katar’da yaşayan önde gelen Sünni din adamı Yusuf Karadavi, Amerika’nın IŞİD karşıtı kampanyasını eleştirdi. Karadavi, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin Cidde’de Türkiye haricinde 10 Arap ülkesinin imza koyduğu ortaklık metnine itiraz etti. Twitter mesajında “IŞİD’in ideolojisine tümüyle karşıyım, fakat onunla savaşması gereken Amerika değil. Amerika İslam adına hareket etmiyor, kan dökülse bile çıkarları için hareket ediyor” diye yazdı. Karadavi Katar’ın en son sınırdışı etmek zorunda kaldığı Müslüman Kardeşler liderlerinin en büyük destekçisi. Kırım’da ilk sandık başı Dış Haberler Servisi Ukrayna’da Batı yanlılarının kontrolü ele alması sonrası isyan bayrağı açan Kırım bölgesi, Rusya Federasyonu’na katılmasından sonra ilk kez sandık kurdu. Nüfusunun çoğunu Rusların oluşturduğu Karadeniz kıyısındaki Kırım’daki seçimlerle100 üyeli bölgesel parlamento belirlenecek. Birleşik Rusya partisinin zaferle çıkması beklenirken, Adil Rusya ve Liberal Demokratlar ve Komünistler de Moskova yanlısı bir tutum içinde. Ukrayna ise seçimleri “yasadışı” diye niteledi. Kırım, şubatta Victor Yanukoviç’in devrilmesinden sonra Kiev’e isyan bayrağını açtı. Mart ayında “kendi kaderini tayin hakkı” ilkesine dayanılarak düzenlenen referandum, bölgenin Rusya Federasyonu’na katılmasıyla sonuçlandı. Rusya başvuruyu onaylayarak Kırım’ı ilhak etti. Kırım, Rusya için Karadeniz Donanması’nın bulunduğu Sivastopol nedeniyle önem taşıyor. İsveç sosyal demokratları geri döndü Dış Haberler Servisi – İsveç’te dün düzenlenen genel seçimler Sosyal Demokratlar’ın zaferine gebe. Sandık çıkışı sonuçlarına göre, muhalefetteki sendikacı Stefan Lofven liderliğindeki Sosyal Demokratlar, tek başına yüzde 31.1 oranıyla en büyük birinci parti çıktı. Başbakan Fredrik Reinfeldt liderliğindeki merkez sağcı ittifak partileri ise oyların yüzde 39.7’sini aldı. Sosyal Demokratlar’ın yüzde 7.1 oranını yakalayan Yeşillerle birlikte hükümeti kurması bekleniyor. Ancak parlamentoda mutlak çoğunluk elde edemeyen olası KızılYeşil koalisyonun yüzde 6.6 oranında oy alan Sol Parti’ye ihtiyacı olacak. Sosyal Demokratlar, merkez sağın sekiz yıllık vergi kesintilerinin ardından yüzde 8’i bulan işsizliğe deva olacak şekilde istihdam yaratmayı, eğitim ve sağlık harcamalarını artırmayı, büyüme ve yatırıma yönelmeyi vaat etmişti. Resmi olmayan ilk sonuçlara göre yüzde 3.2 oranında oy alan Feminist İnisiyatif Partisi’nin yüzde 4 barajını aşarak meclise girme olasılığı belirdi. Seçimde aşırı sağ da hatırı sayılır orana ulaştı. 3. sıraya yerleşen göçmen karşıtı İsveç Demokratları’nın oyu yüzde 10’u aştı. Partinin yüzde 13’e kadar ulaşabileceği bildirildi. Feministler parlamento yolunda