Catalog

SAYFA CUMHURİYET kultur@cumhuriyet.com.tr 24 HAZİRAN 2014 SALI 18 KÜLTÜR 42. İSTANBUL MÜZİK FESTİVALİ’NDE FAZIL SAY’DAN BİR DÜNYA PRÖMİYERİ Edebiyat ve müzik buluşması: ‘Sait Faik’ Fazıl Say Kültür Servisi İstanbul Müzik Festivali, 2012 yılında gerçekleştirilen “Mezopotamya Senfoni”sinin ardınan Fazıl Say’la tekrar bir araya gelerek özel bir projeye imza atıyor. Fazıl Say’ın İstanbul Müzik Festivali’nin eser siparişi üzerine Sait Faik Abasıyanık’ı ölümünün 60. yılı için bestelediği yeni eserinin dünya prömiyerleri 25 Haziran Çarşamba ve 26 Haziran Perşembe tarihlerinde gerçekleştirilecek. Eserin dünya prömiyeri 25 Haziran Çarşamba akşamı Sait Faik Abasıyanık’ın yaşamının büyük bir bölümünü geçirdiği ve pek çok hikâyesini kaleme aldığı Burgazada’da yapılacak. Eser, 26 Haziran Per şembe akşamı da saat 21.00’de Zorlu Center Performans Sanatları Merkezi’nde dinleyicilerle buluşacak. Zorlu Performans Sanatları Merkezi’ndeki konser öncesinde, 20.0020.30 saatleri arasında Asuman KafaoğluBüke, Sait Faik üzerine bir söyleşi de gerçekleştirecek. Özen Yula’nın yazdığı ve sahnelediği bir edebiyatmüzik buluşması olan “Sait Faik” başlıklı eserde tiyatro oyuncuları Demet Evgar, Songül Öden ve Esra Bezen Bilgin anlatıcı rolünü üstleniyor. Zeynep Halvaşi ile Serenad Bağcan’ın da sahnede olacağı konserde, kanunda Hakan Güngör, kemençede Derya Türkan ve vurmalı çalgılarda Aykut Köselerli de Fazıl Say’la sahneyi paylaşacaklar. Esen Kıvrak, Olgu Kızılay, Efdal Altun ve Çağ Erçağ’dan oluşan Borusan Quartet ise eser boyunca sahnedeki sanatçılara eşlik edecek. Fazıl Say, Sait Faik’in “Stelyanos Hrisopulos Gemisi” hikâyesi üzerine yazdığı ve bir sahne eseri olarak tanımladığı eseriyle ile ilgili olarak “Tamamı makamsal olacağı için benim için bir ilktir ve özeldir. Piyano ile kanunun, viyolonsel ile kemençenin diyalog ve bütünleşme halinde olacağı bir ilk yaratmak istiyorum” yorumunda bulunuyor. MÜZİK FESTİVALİ’NDE BUGÜN u 12 Eylü filmler de p l yaklaşırken siyasal a Güney’in s tlama yapar. İçerdek enaryoların i ı Zeki Ökte ya da Şerif n G Özkan’ın “ ören çekerler. Yavuz Maden”i, E rd “Bereketli Topraklar Ü en Kıral’ın ze “Hakkâri’d e Bir Mevsim rinde” ve ”i, siyasal sine ma zirvele güçlü ridir. Festival buluşmaları Kültür Servisi 42. İstanbul Müzik Festivali’nde bu akşam Festival Buluşmaları’nın ikincisi gerçekleştirilecek. Boğaziçi Üniversitesi Albert Long Hall’deki konserde piyanoda Jérôme Ducros, kemanda Kirill Troussov ve viyolonselde Gautier Capuçon bir araya gelecek. Konserde Johannes Brahms’ın “Viyolonsel ve Piyano için Sonat, Mi Minör, No. 1, Op. 38”, Dimitri Shostakovich’in “Piyanolu Üçlü No. 2, Mi Minör, Op. 67” ve Felix MendelssohnBartholdy’in “Piyanolu Üçlü, Do Minör, No. 2, Op. 66” eserleri seslendirilecek. Hayal perdesinde bir asır Türk sineması 100 yaşında. Ne mutluluk!.. Tüm ulusal sinemalar gibi bizim de Yedinci Sanat’ta yüz yıla ulaşmamız bir olay sayılmalı. Genelde kabul gördüğü gibi, her şey Fuat Uzkınay’ın Kasım 1914’te çektiği “Ayastefanos Rus Abidesinin Yıkılması” adlı belgefilmle başladı. Sonrasında, tüm o savaş, isyan, devrim yıllarında çok yavaş gelişti. 20’lerde gelen ve 17 yıl tek başına kalan bir Muhsin Ertuğrul’dan en azından “Bataklı Damın Kızı Aysel”, “Bir Millet Uyanıyor” gibi filmler hatırlanabilir. 40’lardan itibaren bir geçiş dönemi yaşandı. Yine tiyatrodan gelen bir avuç isimle... Ve Faruk Kenç, Şadan Kâmil, Baha Gelenbevi, Şakir Sırmalı, Orhon M. Arıburnu, Aydın Arakon gibi adlarla... Sorun, bu filmlerin çoğunun kayıp ve artık görülemez oluşudur. Kalan bir avuç filme dört elle sarılmalıyız!.. 50’lerde artık Gerçek Sinemacılar dönemi başlar. Lütfi Akad’ın “Kanun Namına”dan “Öldüren Şehir”e, “Beyaz Mendil”den “Yalnızlar Rıhtımı”na her biri değişik bir kapıyı açan filmleri, Atıf Yılmaz’ın “Gelinin Muradı”, “Bir Şoförün Gizli Defteri”, “Ala Geyik” veya “Karacaoğlan’ın Kara Sevdası”ndaki araş‘Muhsin Bey’ tırmacılığı, Osman Seden’in “Düşman Yolları Kesti”den “Namus Uğruna”ya çok iyi kotarılmış “tür filmleri”, Memduh Ün’ün Yeşilçam’ın belki en iyi özeti olan “Üç Arkadaş” başyapıtıyla... Geçiş dönemi 70’ler bir gariptir. 12 Mart’ın estirdiği fırtına içinde, Güney siyasal içerikli değişik filmlerle başı çeker: “Umut”, “Acı”, “Ağıt”, “Baba”, “Umutsuzlar”, “Arkadaş...” Akad o hengâmede ünlü göç üçlemesini kotarmayı başarır: “Gelin/ Düğün/ Diyet.” Edebiyat destekli çıkışlar görülür: Süreyya Duru’nun Bekir Yıldız ve Vedat Türkali’yle işbirliğinden “Bedrana”, “Kara Çarşaflı Gelin” ve “Güneşli Bataklık”. Feyzi Tuna’nın Osman u Ve sine Şahin’le işbirliğinden “Kızgın Topmamız, Yıl maz Güney Şerif Gören rak...” ’in “Yol”un Yeni başlayan Beyaz (İslami) sinemad sonra, Nur an 32 yıl i B il dan gelen, başta “Memleketim” olmak g e C ey Uykusu” il e Cannes F lan’ın “Kış üzere Yücel Çakmaklı filmleri. Başlı ilm Festiva bir kez dah başına bir ekol olan Arzu Film ve Ertem li’n a A lt ın Palmiye ile de Eğilmez imzalı unutulmaz güldürüler ve taçlandırılır . Bundan aile filmleri. Bir fenomen olan Hababam armağanı o güzel 100. yıl Sınıfı serisi, Kemal Sunal filmleri. lur mu? Ve bunlara eşlik eden ve yıllar süren o utanç verici seks filmleri. Ne tuhaf bir bireşim!.. 12 Eylül yaklaşırken siyasal filmler de patlama yapar. İçerdeki Güney’in senaryolarını Zeki Ökten (“Sürü”, “Düşman”) ya da Şerif Gören (“Endişe”, “Yol”) çekerler. Yavuz Özkan’ın “Maden”i, Erden Kıral’ın “Bereketli Topraklar Üzerinde” ve “Hakkâri’de Bir Mevsim”i, güçlü siyasal sinema zirveleridir. Ama artık 80’ler gelmiştir. Politika gündem dışıdır ve sinema en saf haliyle bireye, en çok da kadına yönelecektir. Atıf Yılmaz özellikle Müjde Ar’la “Ah Belinda”, “Adı Vasfiye” vb. güzel filmler çeker. Ömer Kavur, başta “Anayurt Oteli”, filmleriyle büyük iz bırakır. Tunç Başaran, İrfan Tözüm, Bilge Olgaç, Başar Sabuncu, Barış Pirhasan, Nesli Çölgeçen, Yusuf Kurçenli, Zülfü Livaneli, Şahin Kaygun dönemin diğer ilginç yönetmenleridir. Yavuz Turgul ise “Muhsin Bey”, “Gölge Oyunu”, “Eşkıya” vb. filmlerle eski Yeşilçam’la yeni sinema arasında köprü kurar. 90’ların büyük bunalımından sonra, artık yeni bir sinema doğar, yeni “auteur”ler yetişir. Zeki Demirkubuz, Nuri Bilge Ceylan, Yeşim Ustaoğlu, Derviş Zaim, Reis Çelik, Reha Erdem, Semih Kaplanoğlu, Tayfun Pirselimoğlu, Cemal Şan, Ümit Ünal... Komediden sanata doğru hızla evrilen Yılmaz Erdoğan, Ata Demirer, Cem Yılmaz... Arzu Film ekolüyle çağdaş sinemayı sihirli bir köprüyle bağlayan Çağan Irmak... Popüler sinemanın düzeyini yükselten Tolga Örnek, Onur Ünlü, Yüksel Aksu. Ve dışarda yaşasalar da bizimle kültürel bağlarına sımsıkı sarılan Fatih Akın ve Ferzan Özpetek... Ve sinemamız, Yılmaz GüneyŞerif Gören’in “Yol”undan 32 yıl sonra, Nuri Bilge Ceylan’ın “Kış Uykusu” ile Cannes Film Festivali’nde bir kez daha Altın Palmiye ile taçlandırılır. Bundan güzel 100. yıl armağanı olur mu? Tuhaf bir bireşim! 2013 Onur Yürüyüşü... Fotoğraf: UĞUR DEMİR ATİLLA DORSAY Ayrıca Ertem Göreç’in “Karanlıkta Uyananlar”, Duygu Sağıroğlu’nun “Bitmeyen Yol” gibi emek filmleri, Erdoğan Tokatlı’nın bir Yeni Dalga örneği gibi pırıldayan “Son Kuşlar”ı. Ne yıllar! Bakanlık müsteşarlığa Topkapı Sarayı Müzesi Başkanı Prof. Dr. Dursun’u getirmeyi planlıyor LGBTİ Onur Haftası farklı mekânlardaki etkinliklerle sürüyor Müsteşarlığa ‘Osmanlı hayranı’ aday SELDA GÜNEYSU Siyasal patlama Ama asıl Yeşilçam 60’larda oluşur. Köyden kentlere çığ gibi artan göçün oluşturduğu büyük seyirci kitlesi, iyice geç kalan TV, kapak yarışmalarından gelen yeni yüzler... Fonda ise 27 Mayıs’ın getirdiği yeni anayasa ışığında kanatlanan sol görüşler, perdeye getirilen emekçi hakları, Batı’dan ithal de olsa biçimcilik arayışları... Ayrıca Sinematek ve Türk Film Arşivi kurulmuş, dergiler ve de tartışmalar ivme kazanmıştır. Lütfi Akad “Hudutların Kanunu” ve “Kiralık Katil”le Yılmaz Güney’i tanıtır; “Ana” ile başlayıp “ulusal aşk filmimiz” olan “Vesikalı Yârim”den geçerek bir Şoray üçlemesi çeker. Yılmaz Güney, “Bir Çirkin Adam” ve “Seyyithan”la yönetmenliğe geçer. Atıf Yılmaz ticari filmlerle “Yarın Bizimdir”, “Erkek Ali”, “Ahh Güzel İstanbul”, “Toprağın Kanı”, “Balatlı Arif” gibi iddialı filmleri sıralar. Metin Erksan art arda “Yılanların Öcü”, “Susuz Yaz”, “Sevmek Zamanı”, “Kuyu” gibi gerçekçilik zirveleri imzalar. Yeni gelen Halit Refiğ ise Kemal Tahir esinli bir Ulusal Sinema tezi geliştirir ve tezini “Gurbet Kuşları”, “Haremde Dört Kadın”, “Bir Türk’e Gönül Verdim” gibi filmleriyle örnekler... Asıl Yeşilçam Kültür Servisi Bu yıl zarı Engin Ardıç gibi isim“Temas” başlığı altında dü ler bulunuyor. zenlenen 22. LGBTİ İstanOylamanın internet üzebul Onur Haftası dün başrinden yapıldığı ödül, kuladı. LGBTİ (lezbiyengayrum, medya, siyaset, eğitim, biseksüeltransseksüelyaşam alanları, sansür, eğinterseks) bireylerin hak lence dünyası ve spor başmücadelesi ve taleplerilıkları altında veriliyor. Bu nin gündeme tayılki adaylar araşındığı hafta, sında İçişleri Baİstanbul’da geru Homofobik kanlığı, Van Valiçekleştirilen en liği, Bafra Cezaevi ve transfobik kitlesel yürüyüşgibi kurumların yasöylemlerde lerden biri olan nı sıra Shakira ve bulunanlara LGBTİ Onur Rihanna’nın lezYürüyüşü ile son verilen ‘Hormonlu biyen performansbulacak. LGBTİ larının olduğu viDomates’ Onur Yürüyüşü deo klibini yayımödüllerinin eski layan kanallara eş29 Haziran tarihinde gerçekleşsahipleri arasında cinselliği teşvik tirilecek. Tayyip Erdoğan, eden içerik yayOnur haftamak gerekçesiyle Melih Gökçek ve para cezası veren sı süresince film Engin Ardıç da gösterimleri, serRTÜK de var. giler, tiyatro gösDün film gösbulunuyor. terileri yapılacak terimiyle başlave “Hormonlu yan hafta boyunDomates” ödül töreni yarın ca Fransız Kültür MerkeŞişli Belediyesi Kent Kültür zi, Kent Kültür MerkeMerkezi’nde düzenlenecek. zi, Cezayir Apartmanı giBu yıl 10. kez verilebi mekânlarda ve çeşitli ülcek “Hormonlu Domates” kelerin konsolosluklarınödülleri, yıl içerisinde hoda etkinlikler düzenlenemofobik ve transfobik söycek. Bugün Fransız Küllemlerde bulunan kurum ve tür Merkezi’nde haftanın bu bireylere veriliyor. Ödülün yılki konusu olan “Temas” daha önceki “kazananları” üzerine Dağhan Irak, Bearasında Başbakan Tayyip gum Özden Fırat, Cemre Erdoğan, Ankara Büyükşe Baytok ve Sinan Birdal’ın hir Belediye Başkanı Melih katılacağı bir panel düzenGökçek, Sabah gazetesi yalenecek. ‘Hormonlu Domates’ kimin olacak? ANKARA Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Müsteşar Özgür Özaslan’ı görevden alarak, yerine Topkapı Sarayı Müzesi Başkanı Prof. Dr. Haluk Dursun’u getirmeyi planlıyor. Daha önce Zaman gazetesinde yazıları yayımlanan, TRT’de programlar yapan Dursun, “Osmanlı hayranı Prof.” olarak da tanınıyor. Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, göreve gelir gelmez tüm bürokratlarının istifasını istemişti. Çelik, bugüne değin pek çok bürokratı görevden almıştı. Müsteşar Özgür Özaslan’ın da görevden alınacağı kerelerce gündeme gelmiş, ancak bu konuda daha önce somut bir adım atılamamıştı. Bakanu Kamuoyunun lıkta ilk kez Müsteşar Özaslan’ın yeda yakından rine getirilecek bir tanıdığı bir isim adayın ismi konuolan Dursun, şuluyor. Bakanlıhükümete ğın Özaslan’ın yerine Prof. İlber yakınlığı ile de Ortaylı’dan sonra biliniyor. Topkapı Sarayı Müzesi Başkanı olan Prof. Haluk Dursun’u getirmeyi düşündüğü belirtiliyor. Haluk Dursun için bakanlığın yazışmalara başladığı da belirtildi. Özaslan’ın yerine getirilmek istenen Prof. Dr. Haluk Dursun, kamuoyunun da yakından tanıdığı bir isim olan Dursun, hükümete yakınlığı ile de biliniyor. 1989 yılında Zaman gazetesinde yazdığı “Elveda Boğaziçi” başlıklı bir yazı dizisiyle İstanbul Mimarlar Odası’nca “Basında Uzmanlık Ödülü”nü kazanmıştı. 2002 yılında da “Nil’den Tuna’ya” adlı kitabıyla da Türkiye Yazarlar Birliği’nce “Gezi Yazarları Ödülü”ne değer görülmüştü. Dursun, aynı zamanda İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ Genel Müdür Danışmanı olarak, Miniatürk Projesi’nin hazırlanmasında görev aldı. Dursun ayrıca İçişleri Bakanlığı’nca Türkiye Turing Otomobil Kurumu’nun yönetim kurulu üyeliğine de 2011 yılında “kayyum” sıfatıyla atanmıştı. Gautier Capuçon Fuat Uzkınay’dan Nuri Bilge Ceylan’a Türk sinemasının 100 yılı “Üç Arkadaş” Sait Faik Abasıyanık