Catalog

SAYFA CUMHURİYET 12 HAZİRAN 2014 PERŞEMBE 14 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr Musul’un düşmesi Örgüt, yarattığı büyük tehdit nedeniyle eski düşmanları dost yapabilir Rojava Savunma Bakanlığı İç ve Dış İlişkiler yetkilisi Dr. Nasır Hacı Mansur: bir tiyatro gibi Suriyi Kürt bölgesi yöneticilerinden Dr. Nasır Hacı Mansur, Irak yönetiminin 20 binden fazla askerinin bulunduğu Musul’un IŞİD tarafından bu kadar kolay ele geçirilmesini anlamlı buluyor. Mansur, ‘’Sanki oyun içindeler... Bağdat da Barzani de telaşlı değil’’ diyor. ÖZGÜR ULUSOY IŞİD’in güçlenmesinde Türkiye de dahil istihbarat örgütlerinin büyük katkısı olduğunu belirten Mansur’a göre, bölgede etkin olmak isteyen tüm ülkeler kendi hedefleri için cihatçı örgütün şu anki hamlelerine göz yumuyor ve onu kullanıyor. ülkelerinin istihbarat örgütlerinin de IŞİD’e sızdığını kaydetti. Suriye’de cezaevinden çıkan pek çok kişinin Doğu cephesinde, hatta Musul’a giden grupta IŞİD saflarında yer aldığını belirten Mansur, “zayıf bir IŞİD işlerine yaramayacağı için istihbarat örgütlerinin IŞİD’i güçlendirmeyi tercih ettiğini” belirtti. Kürt yetkili, Musul’un nasıl bu kadar çabuk düştüğü sorumuza “Musul’da 20 binden fazla gücü vardı devletin, tek bir kurşun sıkılmamış, ordu 200 uçaksavarını bırakmış, hepsi IŞİD’in eline geçti, tiyatro gibi” yanıtını verdi. “Sanki oyun içindeler, yani bakarsanız hükümetin telaşı yok, Kürdistan Demokrat Partisi’nin telaşı yok, Barzani kendinden emin konuşuyor, sanki Irak Kürdistanı’na geçilmeyeceğinden eminler, bu bir soru işareti bırakıyor” ifadesini kullanan Dr. Mansur, bu işin pek çok yüzünün olduğunu ve planlanlamışa benzediğini savundu. IŞİD, Irak’ta tüm dengeleri bozacak ülkelerini, liderlerini hedef alıyor. Genellikle mezhep ayrılıklarını öne çıkarmıyor. Örgütlenme tarzı 11 EySuriye’de Beşşar Esad yönetimine lül 2001 saldırısından sonra değişti. karşı savaşan İslamcı gruplar arasında Piramit örgütlenmeden yatay öne çıkınca tanıdı herkes ama adını bile örgütlenmeye geçti. Merkezi doğru yazamıyoruz. IrakŞam İslam bir yapı olmaktan çıkıp, Devleti (IŞİD) olarak bilinse de bu başkalarınca yapılan eylemlertam olarak böyle değil. Çünkü isimde Uzun bir süre öncesine kadar El in adına üstlenildiği bir yapıya yer alan Şam, Suriye’nin başkenti Şam için kullanılmıyor. Şam aslında tüm Kaide’nin Irak ile Suriye’deki “tem dönüştü zamanla. Yani amaca Suriye’ye verilen isim. 20. yüzyıla ka silcisi” durumunda olan IŞİD, şimdi El uygun olması koşuluyla kim dar bilinmeyen, Batılıların uydurduğu Kaide ile kanlı bıçaklı. Bunun El Kaide tarafından yapılırsa yapılsın, Suriye yerine, tüm ülkeye Şam denir içerisinde uzun zamandan beri var olan her eylemi kendi adını vererArapçada. Dolayısıyla Irak’ta bir İslam “görüş ayrılığı” ile ilgisi var. Eyman ek üstlenmeye başladı. Kimi devleti kuracağını söyleyen örgütün, el Zevahiri aslında El Nusra’nın lideri yararlarına rağmen bu örgütü Suriye söz konusu olunca bu “devleti” Ebu Muhammed Gülani’yi (ki kend zayıflattı. IŞİD ise İslamcı diğer neden sadece Şam’da kurmak istemiş isine Nisan 2013’e kadar biat edeceğini oluşu anlaşılmaz olur. Eğer gerçekten açıklamamıştı) Irak’ta temsilci olarak örgütlere bile yaşam hakkı sadece Şam’ı kastetmek istemiş olsaydı görüyor. El Nusra’nın El Kaide içinde tanımıyor. Mezhep farklılığına örgüt, başkenti ifade eden Dımeşk’i “yenilikçi grup” olarak adlandırıldığını vurgu yapması (Sünni bir da ekleyeyim. Ama Irak El Kaidesi, örgüt) siyasi çizgisinin en bekullanması gerekirdi. Buna karşın kullanımdaki yaygınlık Zevahiri gibi düşünmüyor ve IŞİD lirgin özelliği. Mensuplarının açısından biz de örgüte IŞİD demeye lideri Ebu Bekir El Bağdadi’yi El çoğu Iraklı, Suriyeli Sün devam edelim. IŞİD, sadece bir İslam Kaide temsilcisi olarak görüp emirleri nilerden oluşuyor. İran’la, Şii devleti kurma peşinde değil, o da ondan alıyorlar. Bu Irak’taki gücünü gruplarla çatışmasının nedeni bu. Irak’ta Felluce’nin koniçinde olmak üzere halifelik kuru artırıyor haliyle. Irak’taki görüş ayrılığının yanı trolünü ele aldığı saldırılarda munu yeniden oluşturma amacı güden, politikasını cihat üzerine kuran bir sıra IŞİD ile El Nusra arasında bu yıl en büyük desteği buralardaörgüt. Yarı enternasyonal bir yanı da Suriye’de kanlı çatışmalar olunca geçen ki bazı Sünni aşiretlerden var. Sınırları tanımıyor, İslamın tek ay Zevahiri çatışmaların durdurulması aldı. Anbar vilayetine bağlı bayrak altında toplanmasını savunuyor. konusunda mesaj yayımlamıştı ama Ramadi kentinde ise durum biraz farklı. BuBu nedenle mensuplarının radaki Sünni aşiretlerin Bosna’da, Çeçenistan’da, desteğini henüz tam Suriye’de cihat adına Suriye’de El Kaide ile köprüleri olarak alamadı. Ama savaşıyor olmalarında atıp bağımsız hareket eden IŞİD, bölgede kurulacak bir şaşılacak bir şey yok. Sünni yapının IŞİD Savaşçıları arasında adı Irak El Kaide’si üzerinde hâlâ eliyle oluşturulacağı geçen bu ülkelerin yanı etkin. Irak’taki etkisini buna bu nedenle sürpriz sıra Endenozya’dan da borçlu olan örgüt, ülkedeki sayılmamalı. Bir de El katılımcılar var. Kaide’nin yapmadığı siyasi dengeleri de değiştirecek bir şeyi yapıyor. gibi görünüyor. IŞİD tehdidi Çocukları cephenin ön saflarında kullanıyor. nedeniyle Maliki, ‘düşmanı’ Barzani’ye yaklaşıyor. Bunu özellikle Halep’te Bunun karşılığında petrol sevkıyatı yaptı. Bu, Suriye muHer ne kadar 2013’te haliflerine yakın olan konusunda herhalde tavizler de kuruldu sanılsa da bu da Londra merkezli Sudoğru değil. Suriye’de özel vermiş olacak. Bu Barzani için riye İnsan Hakları likle söz konusu yıl adını Gözlemevi’nin iddiası. elbette iyi bir fırsat. IŞİD petrol bir hayli duyuracak eylemlere imza attığı için öyle bölgesine inmeye kalkıştığında ise sanılıyor. Mart 2013’te daha fazla aktör işin içine gireceği Suriye’nin Rakka kentini ele geçirdi örneğin ki için durum çok değişebilir. bu Suriye’de isyancıların kontrolünü ele aldıkları ilk kentti. Ağustos 2013’te Bağdat başta fayda etmedi. Nusra, IŞİD’in tutuMusul, ABD işgali önceolmak üzere birçok kentteki çok ölüm munu Cevahiri’ye saygısızlık kabul edip si dönemin Sünni Arap lü saldırıları gerçekleştirmiş, 18 Ey savaşı sürdüreceğini duyurdu. El Kaide milliyetçiliğinin kalesiydi lül 2013’te ÖSO’nun elinden Azaz içinde IŞİD kaynaklı bölünme Ürdün aslında. Hem Sünnilik, hem de kentini de almıştı. Aynı yılın kasım ve Kuzey Afrika Arap toplulukları Araplık bu bölgedeki İslamcı ayında da İslamcı Ahrar el Şam örgüt içinde de görüldü. Ürdün’de Ebu Muyapılar için bir hayli önemli. ünün en etkili mensuplarından birini hammed Makdisi, Ebu Katade başta IŞİD, Arap milliyetçiliğini geri öldürmekle suçlanmıştı. Günümüz olmak üzere Filistinli Selefi örgütplanda tutmakla beraber kende Suriye’de Esad yönetimine karşı ler Nusra Cephesi’nden yana tutum tin İslamcı yapısından umutmücadele veren El Nusra’nın daha aldılar. El Kaide 2004 yılından beri lu. Burayı bir anlamda IrakIrak Savaşı sırasında, 2006 yılında “bölünme” yaşayan bir örgüt aslında. Şam İslam Devleti’nin merkezi ikiye bölünmesinden, Cemaat elTe Bu yıl, diğer İslami örgütlerle çatışmayı gibi kullanma niyeti var. Kovhid velCihad adını alan kanatlar da mücadelenin bir parçası olarak gören num olarak da kendisine hareket olanağı dan birinin El Kaide ile işbirliğine git Ürdünlü Ebu Musab Zerkavi’nin El mesinden doğdu. Cemaat elTevhid Kaide’ye katıldığı yıl. Bin Ladin’in bile sağlayan bir kent. Onca Irak askeri gücüne karşı Musul’u bu kadar kolay velCihad’ın, sonradan El Kaide’nin aşırılıklarından rahatsızlık duyduğu bir ele geçirmesinin nedeni, kent içinden en önemli “komutanlarından” biri isimdi Zerkavi. Zerkavi 2006 yılında aldığı muazzam destek. IŞİD, bu işgal olacak olan Ürdünlü Ebu Musab el öldürüldü ama geride kötü bir miras ile ile Irak politikasında ciddi değişimlere Zerkavi tarafından kurulduğu bilinitakipçilerini bıraktı. Hatta hâlâ bugün yol açmak üzere. Irak Başbakanı Maliyor. Yani çok yeni bir örgütten söz de “Yeni Zerkavicilik” adını taşıyan ki, merkezi hükümetten izin almadan, ediyor değiliz. IŞİD adını alışı daha bir oluşum var. Ama en büyük takip Türkiye’nin de desteğini alarak petrol sonradır. Mücahidler Şurası, Ceyş çisi ise IŞİD. sevk eden Kürdistan Bölgesel Yönetimi el Fatihin, Cündul Şahaba, Ceyş Başkanı Mesud Barzani’den nefret edel Taife el Mansur gibi örgütleri de iyor, malum. Ancak şimdi Barzani’nin barındırıyor bünyesinde. Ancak artık peşmerge gücünü IŞİD’e karşı işbirliğine El Kaide ile bir bağı kalmadı, çünkü çağırıyor. Bunun karşılığında petrol El Kaide lideri Eymen el Zevahiri, El Kaide, faaliyet gösterdiği ülkel sevkıyatı konusunda herhalde tavizler El Nusra ile IŞİD birlikteliğinin sona erde yerel halkla çatışmıyor. Kolay de vermiş olacak. Bu Barzani için elerdiğini duyurdu iki ay önce. O gerçekten bir birlik olduğuna inanıyordu kolay kimseyi “İslam dışı” ilan et bette iyi bir fırsat. IŞİD petrol bölgesine anlaşılan, oysa hem de uzun zaman miyor. ABD ile işbirliği yapan Arap inmeye kalkıştığında durum çok değişir. MUSTAFA K ERDEMOL dan beri IŞİD, El Kaide’den bağımsız davranıyor. Suriye’deki Kürt bölgesi Rojava’da Savunma Bakanlığı İç ve Dış İlişkiler yetkilisi Dr. Nasır Hacı Mansur, IrakŞam İslam Devleti’nin (IŞİD Arapçada DAİŞ) Musul’u ele geçirilmesinin “bir tiyatroyu” andırdığını, IŞİD’in Kerkük’e gitmesi durumunda, bunun Türkiye’nin Irak’a müdahalesi için zemin hazırlayacağını söyledi. IŞİD uzmanı Dr. Hacı Mansur, Rojava’dan telefonla Cumhuriyet’e yaptığı açıklamada, cihatçı örgütün son dönemde güçlenmesinin nedenlerini anlattı. IŞİD’in pek çok istihbari örgütle doğrudan ilişkisi olmasa, tek bir istihbarata hizmet etmese de bu örgütler tarafından kullanıldığını söyleyen Nasır Hacı Mansur, İran, Türkiye, Suriye istihbaratlarının yanı sıra Avrupa Zevahirci Nusra, Zerkavici IŞİD iplomatların kaçırılması da senaryonun parçası gibi’ Kürt yetkiliye göre, Musul’da Türk diplomatların rehin alınması da senaryonun bir parçası gibi görünüyor. Mansur, “Önce bir şey yapmadılar, konsolosu 2 gün sonra tutukladılar, sanki bir yerden emir almış gibi” dedi. Aynı zamanda Rojava Demokratik Toplum Hareketi (TEVDEM) Yönetim Kurulu üyesi olan Kürt yetkili, istihbarat örgütlerinin bu saldırılardan çıkarının ne olduğu yönündeki sorumuzu da “Maliki’nin amacı 3. defa başkan olsun, Kürtlerin amacı Maliki’yi saf dışı bırakmak, İran’ın amacı sanki Sünni bölgelerindeki olaylarla, terör bahanesiyle operasyon yapma, Şiilerin otoritesi ve iktidarını pekiştirmektir, herkes IŞİD’i şu anda kullanıyor” yanıtını verdi. ‘D İran vurmak için bahane arıyor erkük’e girerlerse Türkiye müdahale eder’ Nasır Hacı Mansur, “Türkiye nasıl kullanıyor peki” sorumuzu da şöyle yanıtladı: “Onlar Kerkük’e giderse, Irak’a müdahale için bahane ortaya çıkıyor. Tuzhurmatu bölgesinde iki patlama oldu. Bu bir baskı aracı olarak kullanılıyor. IŞİD’in, Suriye’deki olaylarla müdahale nedeniyle de Türkiye ile ilişkisi var. Türkiye IŞİD’i; 1) Suriye rejimine karşı, 2) Kürtlere karşı kullanmak üzere destekliyor. YPG ve PYD’nin yayılmasından korkuyorlar.” IŞİD’in Musul’dan yeterince silah ve para aldığını, büyük bölümünün Suriye’ye geri çekilmesini beklediğini kaydeden Dr. Mansur, örgütün elinde henüz büyük petrol kuyularının bulunmadığını, “Kerkük’ü almaları durumunda çok büyük petrol kuyuları olacağını” vurguladı. Barzani’nin destek açıklaması yapmasına karşın harekete geçmemesiyle ilgili olarak “Barzani’nin Türkiye siyasetinin pençesinde olduğu, koordineli bir şekilde hareket ettiği, petrol meselesinin de bunun bir parçasını oluşturduğu” yorumunu yapan Kürt yetkili, “Barzani de bu işin içinde olabilir” derken şu anda Kürt bölgelerini emniyete alanların Talabani’nin peşmergeleri olduğunu, YPG’nin henüz müdahale etmemekle birlikte Kürtleri savunmak için hazırlık yaptığını vurguladı. Musul’daki komandoları andıran IŞİD militanları görüntüleri için Dr. Mansur, cihatçı örgütün “Suriye’de de benzer şekilde davrandığı, yüzlerce araçlık konvoylarla hareket ettiği, kimsenin onlara dokunmadığı” yorumunu yaptı. Rojava Savunma şı Türkiye’nin elinDR. MANSUR’UN İDDİASI deki IŞİD mensupBakanlığı yetkilisi, Türkiye’nin IŞİD’le larının bazılarının ilişkileriyle ilgili soserbest bırakılmarumuzu yanıtlarken sını istedi. Sonunda Süleyman Şah Türtakas yapıldı” debesi krizi sırasında di. Kürt yetkili, 1’i IŞİD’in 1’i subay 4 subay 4 askere karTürk askerini rehin şı IŞİD’in istediği aldığını söyledi. Türk 20 yabancı savaşçıSilahlı Kuvvetleri’ne nın bırakıldığını dile ait tankların ve zırhgetirdi. lı araçların Suriye’deKürt yetkili, ki Süleyman Şah Türbesi’ne gittiği olayla Akçakale’de hem resmi kapının hem resilgili olarak Türk basınına yansımayan bir mi olmayan sınırın, yaralıların, cenazeleiddiayı dile getiren Dr. Nasır Hacı Manrin ve yardımların taşınmasında kullanılsur, “IŞİD elindeki Türk askerlere kar dığını sözlerine ekledi. ‘K El Nusra’dan doğdu ‘Barzani de işin içinde olabilir’ Maliki, Barzani’ye muhtaç El Kaide’den farkı ‘Türkiye IŞiD’le esir takası yapmıştı’