Catalog

20 ŞUBAT 2013 ÇARŞAMBA HABERLER CUMHURİYET SAYFA 7 Burası şiirin başkenti ABD Dışişleri Bakanı dizelerimizi Tezkere krizinin yıldönümünde geliyor BAHADIR SELİM DİLEK LazkiyeŞam yol notları 1 yok ettirmeyiz Suriye’nin sınır ilçesi Kesab, ülkenin küçük bir özeti gibi. Dinler ve kültürler mozaiği. Kimi resmi dairelerin binalarında Arapça ve Ermenice birlikte kullanılıyor. Ülkenin azınlık hakları politikası gayet net. Kesab, azınlık ve gayrimüslimlerin Esad rejimine neden destek verdiklerinin basit kanıtı. MUSTAFA K. ERDEMOL Lazkiye, Suriye’nin en güzel kentlerinden biri. Türkiye’den de çok sayıda turistin ziyaret ettiği bu güzel kentin otelleri iç savaş nedeniyle neredeyse bomboş. Bozulmamış sahillerinde dolaşmak büyük keyif. ANKARA Türkiye’nin özellikle Suriye konusunda yol haritasını netleştirmek için beklediği kritik ziyaretin tarihi netleşti. ABD’nin yeni Dışişleri Bakanı John Kerry’nin Avrupa ve Ortadoğu turu çerçevesinde 1 Mart’ta Türkiye’de olması planlanırken ziyaretin, TürkiyeABD ilişkilerinin derinden sarsıldığı 10 yıl önceki tezkere kriziyle aynı tarihe denk düşmesi dikkat çekti. Türkiye açısından ziyaretin ağırlıklı gündemi, Suriye ve terörle mücadele olacak. ABD tarafınınsa masaya, Suriye bağlamında, ülke içindeki radikal İslamcı grupların etkisizleştirilmesine ilişkin dosyayı koyması bekleniyor. Özellikle Suriye Ulusal Konseyi’nin Beşşar Esad rejimiyle diyalog kararı almasından sonra, bu ülkeye ilişkin yol haritasını belirlemekte zorluk yaşayan Ankara, Esad’sız çözüm için Kerry’i ikna etmeye çalışacak. “Esad’ın meşrulaştırılmaması ve muhalefetin tek başına iktidara gelmesine destek olunması” konularında Kerry’nin nabzını tutacak olan Ankara, ABD’nin bundan sonra takınacağı tutuma ilişkin de ilk elden bilgi almış olacak. Kerry’nin ziyaretinin ardından Suriye trafiğinin de hızlanması bekleniyor. Ankara’nın ikinci önemli dosyasıysa terörle mücadele konusunda olacak. Ankara’nın bu konuda Washington yönetiminden beklentilerini ayrıntılı olarak masaya koyması bekleniyor. Aynı şekilde Kerry’nin de özellikle Suriye’deki radikal grupların giderek güç kazanması bağlamında El Kaide ve El Nusra gibi örgütlerle Türkiye’nin daha etkin biçimde mücadele etmesini isteyeceği belirtiliyor. Bunların yanı sıra Kerry’nin özellikle İmralı süreci açısından Ankara’da vermesi beklenen mesajlar da büyük önem taşıyor. Erdoğan, Meşal’le görüştü Şam dönüşü Kesab’da karşılaştığımız bu milis gücü, kazanın Ermeni, Arap, Türkmen sakinlerinden oluşuyor. Esad yanlısı bu milisler, kasabadaki kardeşlik havasının bozulmasına izin vermeyeceklerini söyleyerek örgütlenmişler. Suriye’nin dikkat çeken tutumu ? Şam’a gün batmadan gitmemizin güvenlik açısından önemini belirterek erken ayrılmak için izin isteğimizde, dönüşte yeniden uğrama sözü verdiğimiz için “peki” diyor komutan. Yola koyuluyoruz. Bundan sonraki durağımız Lazkiye. Bu deniz kenarındaki muhteşem kent aslında Kesab’a sadece 45 dakikalık uzaklıkta. Ancak güvenlik nedeniyle daha az riskli bir yolu tercih ettiğimiz için bir buçuk saati bulacak yolculuğumuz. Bizi götüren şoförümüz krizin başından beri çok sık duyduğumuz haklı sıkıntılarını anlatıyor tüm meslektaşlarının. Türkiye, Suriye’den gelen her araçtan eski bir yasayı yeniden aktif hale getirerek “muafiyet dışı benzin” adı altında, tam 135 TL alıyormuş. Suriye de aynı karşılığı vermekte gecikmemiş, o da Türkiye’den gelen her araçtan aynı miktarda para almaya başlamış. Burada Suriye’nin dikkat çeken bir tutumu var. Kendisine yönelik bir tavır alınca misliyle karşılık veriyor. Kendiliğinden aldığı bir tavır yok. Türkiye Suriye vatandaşlarına kaldırdığı vize uygulamasına devam ettiği için, Suriye de Türkiye vatandaşlarından vize istemiyor. Şeyh Hasan kasabasının ardından Ras el Basit yakınlarından geçiyoruz. Burası Türk jetinin düştüğü ya da düşürüldüğü bölge olarak biliniyor. Uzunca bir süre, el değmemiş, pırıl pırıl denizin yanı başında uzayan yoldan gittik. Sonra Kastal Muaf yolundan gitmek yerine bir başka yola saparak 20 km. daha uzattık yolumuzu. Yollarda askerden çok Halk Ordusu adı verilen milislerin kontrol noktalarından geçtik. Dönüş yolumuzda bu komite üyeleriyle konuşma şansımız da oldu. Halkın kitleler halinde askere kaydolmak için başvurduğu görülünce böyle bir ordu oluşturulmuş. Bu milisler orduya yardımcı olmak amacıyla silahlanmışlar. İkinci kez Suriye’deyim. Tüm semavi dinlerin anayurdu olan ülkeye bu ikinci gidişim. Dinler tarihinin ilk şehidi kabul edilen peygamber Habil’in de, sabrın temsilcisi Eyüp’ün de, İsa’nın gelişini müjdeleyen Vaftizci Yahya’nın da, Cebrail’in İslam peygamberine onun suretiyle göründüğüne inanılan Duhya İbn Halife el Kelbi’nin de mezarlarının bulunduğu kadim Suriye topraklarındayım bir kez daha. Antakya’nın Yayladağı ilçesinin karşısına denk düşen Suriye’nin Kesab ilçesi sınır kapısında giriş işlemlerimizi yapan Suriyeli gümrük görevlilerince çok sıcak karşılandık. Suriye Enformasyon Bakanlığı’nın davetlisi gazeteciler olarak bu ülkedeyiz. Bakanlık uzunca bir süredir dünyanın çeşitli ülkelerinden medya mensuplarını davet ederek ülkede olan bitenin yerinde izlenmesini, gelişmelerin bir de kendilerinden duyulmasını istiyor. Bu nedenle hemen hemen her gün Batı ülkeleri dahil çeşitli ülkelerden davet ettikleri gazetecileri ağırlıyorlar. Suriye’de oluşumuzun nedeni bu. Suriye yönetimi, bir iç savaş yaşanıyor da olsa ülkenin güvenli olduğunun bilinmesini istiyor. Bu nedenle başkent Şam’a Lazkiye’den karayoluyla gittik. Gümrükteki işlerimizi bitirdikten sonra da Kesab ilçesine girdik. yönetimi dini haklar başta olmak üzere tüm azınlık haklarını tanımış ülkedeki azınlıklara. Ermeniler de bunlardan biri. Azınlık haklarına ilişkin politikası çok net Suriye’nin. Kimliksiz 100 bine yakın Kürt’ün varlığına rağmen diğer azınlıklar açısından imrenilecek bir politika güdüyor. Komutanın odasında otururken, açık olan Suriye televizyonuna takılıyor gözüm. Dakikalardır süren bir tören var televizyonda. Meğer Antakya ve Tüm Doğu Rum Ortodokslar Patrikliği seçimi varmış. Devlet televizyonu bunu naklen veriyor. Ülkedeki azınlıklara verilen önemin bir göstergesi bu. Yuhanna X. Yazıcı’nın yeni patrik seçildiği, Şam’daki kutsal Haç Kilisesi’nde düzenlenen törenlerde kimler yoktu ki? Cumhurbaşkanı Beşşar Esad’ın temsil cisi olarak Cumhurbaşkanlığı İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Mansur Azzam, Halk Meclisi Başkanı Muhammed Cihad Lahham, Baas Partisi ulusal yönetiminden birçok üye, Cumhuriyet Müftüsü Dr. Ahmet Bedrettin Hassun, Enformasyon Bakanı Omran el Zoubi, Vakıflar Bakanı Dr. Muhammed Abdüssettar el Seyyid, Su Kaynakları Bakanı Bessam Hanna, Çevre İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Nazire Ferah Serkis, Kızılay İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Cozef Sveyd, Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanı Yardımcısı Faysal Mikdat, İran’ın Şam büyükelçisi, çok sayıda resmi ve sivil toplum şahsiyetleri, dini ve sosyal etkinlik temsilcilerinin tümü ülkedeki Hıristiyanlar için çok önemli olan bu törene katıldılar. Ankara’da gizli Hamas trafiği FIRAT KOZOK Kesab’da resmi dairelerde de yön gösteren levhalarda da Ermenice ve Arapça ifadeler birlikte yer alıyor. Kaza, “çokkültürlülük” olgusunun başarıyla hayata geçirildiğinin bir örneği. Havan topu düşünce Burası Ermeni asıllı Suriyelilerin çoğunlukta olduğu bir ilçe. Çok güzel bir manzaraya sahip. Büyükçe bir caddenin iki tarafında birbirlerine bakan bir kilise ile bir cami bulunuyor. Ülkenin küçük bir özeti gibi bu aslında. Suriye dinler, kültürler mozaiği bir ülke diyenleri haklı çıkaran bir görüntü. Kesab’ın güvenliğinden sorumlu genç komutanın daveti üzerine karakola gidiyoruz. İki yanaktan öpmenin dışında sol omuza da dudak değdirdiğimiz çok sıcak bir karşılama bu. Duvarda, daha önce hiç görmediğimiz büyük boy bir Esad fotoğrafı var. Başparmağı yukarıyı gösterir şekilde, “her şey yolunda” anlamına gelen o işareti yaparken çekilmiş bir Esad fotoğrafı bu. Kesab kazasında yol ya da yön gösteren levhalarda da, kimi resmi dairelerin binalarında da hem Arapça hem de Ermenice birlikte kullanılıyor. Kentte Suriye ordusu duruma hâkim. Karşı tepelerde muhaliflerin olduğu söyleniyor ama zaman zaman yaptıkları saldırılara anında karşılık verildiğini belirtiyor komutan. Özgür Suriye Ordusu adlı muhaliflerin ilçeye, Hıristiyanların bayramının olduğu bir gün havan topu atması ciddi bir endişeye yol açmış. Ama sanılanın aksine ilçeden daha güvenli yerlere kaçmak yerine, halk kendi arasında örgütlenerek bir direniş gücü oluşturmuş. Kesab, Hıristiyanlar için önemli bir yerleşim birimi. Suriye ANKARA ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve ABD Başkanı Barack Obama’nın bölgeye yapacağı ziyaretler öncesinde, durum değerlendirmesi yapmak üzere Türkiye’ye geldiği öğrenilen Hamas Siyasi Birimi Başkanı Halid Meşal başkanlığındaki Hamas heyeti Başbakan Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’yla bir araya geldi. Hamas heyeti, önceki akşam Başbakanlık Resmi Konutu’nda Erdoğan ile bir araya geldi. Başbakanlık görüşmeye ilişkin basına ilk gün bir bilgi vermedi. Ancak Hamas’ın siyasi birim üyelerinden İzzet erReşak, sosyal paylaşım ağı Facebook üzerinden Meşal başkanlığındaki heyetin Başbakan Erdoğan ile görüştüğünü bildirdi. Ardından Filistin Haber Ajansı ve Başbakanlık görüşmeye ilişkin haberi duyurdu. Meşal’in, Filistinli taraflar arasında uzlaşının sağlanmasına yönelik görüşmeler ve çalışmalar hakkında Erdoğan’a bilgi verdiği öğrenildi. Erdoğan’ın da Meşal’e “uzlaşıyı hedefleyen sürecin, kesintiye uğratılmaksızın sürdürülmesinin büyük önem taşıdığını ve bunun barış sürecine de olumlu katkı sağlayacağını” ifade ettiği bildirildi. Hamas heyetinde siyasi birim üyeleri Sami Hatır, Halil elHayye, Muhammed Nasr ve Salih elAruri’nin yer aldığı kaydedildi. Meşal, dün de Davutoğlu ile bir araya geldi. Görüşmede, Hamas ile El Fetih arasında başlatılan uzlaşı süreci gündeme geldi. Meşal, Türkiye üzerinden Kerry’ye iletmek istediği mesajları ve beklentileri aktardı. Almanlara iki farklı yanıt Patriot’a evet radyoya hayır Lazkiye ilk alfabeyi yazan Ugarit’lerin kenti. İnsanlık yazılı bir alfabeyle burada buluştu deniyor. Suriye’de herkes Latakia dediği için, merak edip sordum, bu ad nereden geliyor diye? Tişrin (Ekim) ve Sawra (Devrim) gazetelerinin Lazkiye sorumlusu Malik el Rufai (aynı zamanda şair, Yazarlar Birliği üyesi), MÖ 2. yüzyılda, Nikator adlı bir hükümdar tarafından annesi Laudeta için inşa edildiğini söyledi kentin. Adın kaynağı bu. Biz neden Lazkiye demişiz bir fikrim yok tabii. Rufai ve diğer yetkililer, biz gazetecilere deniz kıyısında, iç savaş yüzünden artık uluslararası müşterilerini yitirmiş çok güzel bir mekânda verdiği yemekte çok çarpıcı, çok hüzünlü birçok şey anlattılar. Yeri gelince değineceğim. Haçlılara kök söktüren Selahattin’in kenti Lazkiye, şimdi kendisini emperyal güçlere karşı savaşmaya hazır birer Selahattin’e dönüştürmüş bireyleriyle tetikte bekliyor. “dizelerimizi yok etmelerine izin vermeyeceğiz, burası şiirin başkenti” diyor Rufai ve diğer şair dostları. Şiirin başkenti: Lazkiye Patrik: Kara bulutlar yok olacak ? Patrik’in konuşmasının ayrıntılarını Şam’da öğrendim. Patrik Yazıcı, temel çağrılarının tüm insanların çıkarları için el ele çalışmak ve birlikberaberlik için dua etmek olduğunu söyleyerek Suriye’nin hükümet ve halk olarak kurtuluş yolunu bulacağından emin olduklarını belirtmiş konuşmasında. En çarpıcı cümlesi de şu: “Diyalog ve siyasi çözümle kara bulutlar vatan üzerinden yok olacak.” Törende Lübnan’dan, Antakya ve Tüm Doğu Maruni Patriği Kardinal Mar Bşara Butros el Rai de katılmış. O da konuşmasında “acılara tanık olan Suriye ve halkıyla dayanışmaya geldiklerini” belirtmiş. Antakya, Kudüs ve İskenderiye Rum Katolikler Patriği Grigorios III Lahham da Suriye’de MüslümanHıristiyan kardeşliği için çaba ve dualarını sürdüreceklerini belirterek “Suriye’nin bu acı günleri atlatacağına, birlik beraberliğine döneceğine” vurgu yapmış. Kesab Suriye’nin başka bölgelerinde de çokça bulunan azınlık ve gayrimüslimlerin Esad rejimine neden destek verdiğini gösteren basit ama etkileyici örneklerle dolu. Örneğin yol gösteren tabelalar dahil, resmi binalarda da iki dilde, Arapça ve Ermenice yazılar yer alıyor. Okullarda Arapça ders yapıyorlar ama o ders saatleri kadar kendi dillerinde faaliyet de gösteriyorlar Ermeniler. Ezan sesi ile çan sesinin birbirine karıştığı, “ortak yaşama kültürü”nün hayata geçirildiği bir kaza burası. FIRAT KOZOK ANKARA Almanya’nın Ankara Büyükelçiliği, Kahramanmaraş’taki Patriot bataryalarında görev yapan 400 Alman askeri için radyo yayını yapmak istedi. Genelkurmay Başkanlığı ile Dışişleri Bakanlığı “Radio Andernach” ismiyle Alman askerlerine “moral” yayını yapacak radyonun siyasi ve askeri açıdan “sakıncalı olmadığını” belirterek olumlu görüş bildirdi. Ancak RTÜK’ün ilgili iki dairesi, talebin karşılanmasının yasal olarak mümkün olmadığını bildirdi. Taleple ilgili son kararı RTÜK’ün 9 üyesi verecek. Almanya Büyükelçiliği, geçen ay Genelkurmay Başkanlığı ile Dışişleri Bakanlığı’na birer yazı gönderdi. Yazılarda Türkiye’de görevlendirilen Alman askerlerine yönelik Almanya Silahlı Kuvvetleri’ne ait yerel radyo kanalı Radio Andernach’ın Kahramanmaraş’ta yayın yapması istendi. Elçiliğin başvurusu üzerine hem Dışişleri Bakanlığı hem de Genelkurmay Başkanlığı, RTÜK’e gönderdikleri yazıyla radyo talebinde bir “sakınca” görmediklerini bildirdi. Ancak bu olumlu görüşlere karşın RTÜK’ün konuyla ilgili iki dairesinden olumsuz görüş geldi. İlk olarak konuyu inceleyen hukuk müşavirliği, elçiliğin talep ettiği iznin RTÜK Yasası çerçevesinde karşılanmasının mümkün olmadığını bildirdi. İzin ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı da hukuk müşavirliğiyle aynı doğrultuda görüş sundu. SÜRECEK