Catalog

16 MART 2012 CUMA CUMHURİYET SAYFA ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ 11 Kasımocak döneminde işsizlik rakamları yüzde 9.8 oldu. Bir önceki dönemde rakamlar yüzde 9.1 olmuştu İşsizlik yeniden tırmanışta Ekonomi Servisi Türkiye’de 2011 yılının aralık döneminde işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 1.6 puan azalarak, yüzde 9.8’e geriledi. Türkiye’de işsiz sayısı 2 milyon 576 bin kişi, istihdam edilenlerin sayısı da 23 milyon 678 bin kişi oldu. Bir önceki dönemdeişsizlik oranı yüzde 9.1 olmuştu. İstihdama katılma oranının arttığını ve ağırlığını gençlerin oluşturduğuna dikkat çeken uzmanlar, artışla yüzde 48.5 oldu. ? TÜİK araştırmasına göre, Aralık 2011 döneminde 1 milyon 649 bin kişi işe anlık İstihdam edilenlerin yüzde 23.6’sı yeni başladı veya iş değiştirdi. Mevcut işsizlerin yüzde 17.8’ini yani yaklaşık tarım, yüzde 19.8’i sanayi, yüzde 6.4’ü inşaat, yüzde 50.1’i de hiz458 bin kişisini bu dönemde işten ayrılanlar oluşturdu. yavaşlama beklenen ülke ekonomisinine karşın daha fazla gencin istihdama katılacağını ve bunun da işsizliği önümüzdeki dönemlerde yeniden iki haneye çıkacağını öngördüler. Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü göstergelerine bakıldığında 2011 Aralık döneminde mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısında bir önceki döneme göre 123 bin kişilik, işsiz sayısında da 7 bin kişilik azalış gözlendi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Hanehalkı İşgücü Araştırması, “2011 Aralık Dönemi Sonuçları”na (KasımAralık 2011Ocak 2012) göre, kurumsal olmayan nüfus bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 218 bin kişilik artışla 72 milyon 925 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus (15 yaş ve daha yukarı yaştaki nüfus) da 1 milyon 193 bin kişi artarak 54 milyon 122 bine ulaştı. 2011 Aralık döneminde, Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 0.1 pu 458 BİN KİŞİ İŞTEN AYRILDI TÜİK araştırmasına göre, AKP FG Taraf: İç Savaş Büyüyor… CIA Başkanı Petraeus ile önceki gün yaptığı görüşmede başta Suriye ve Irak olmak üzere bölgedeki gelişmelerin ele alındığını söyleyen RTE’ye soruyor gazeteci; “ABD’li bir kuruluşa ait bazı belgeler, yazışmalar yayımlanıyor. CIA Başkanı ile görüşmenizde bu konu gündeme geldi mi?” Cevap her zamanki gibi; “Gazetelerde çıkan dedikodulara zaten ben pek iltifat etmediğim için onları sorma gereğini de duymuyorum. Varsın o gazeteler onlarla oyalanadursun” … Belge sahibi ABD’li kuruluş Stratfor, biraz küllenmiş gibi görüntü veren AKP F. Gülen (FG) kavgasının bitmediğini ortaya koyarken 2007’de bir “aparat” olarak devreye alınan ve etrafına topladığı liberal tayfa ile kendini koalisyon ortağı gören Taraf da kutsal ittifaktaki ortaklarına, moda deyimle “çakıyor”. Hem AKP’ye, hem cemaate… “Durun, siz kardeşsiniz!” deme sırası ise şimdi Zaman’da yazan İhsan Dağı’da… 13 Mart tarihli yazısında bakın ne diyor; “Memlekette ağır bir kavga havası var… 12 Eylül anayasa referandumu blokunu oluşturan büyük antimilitarist demokrat koalisyona mensup gruplar birbirlerine girmiş gibi. Herkes bundan zarar görecek… MİT kriziyle ‘cemaat’ ve AK Parti karşı karşıya getirildi; şimdi de bu ikisiyle Taraf karşı karşıya... Bu, siyasal, sosyal ve entelektüel aktörleriyle ‘büyük koalisyon’un dağılması anlamına gelir.”… ??? İç savaş yeni gelişmelere mi gebe? Bir cephede, AKP cemaat kavgası, MİT özel yetkili mahkeme didişmesi şeklinde sürüyor. Kaşgöz arasında çıkarılan yasa ile koruma kalkanına kavuşturulan MİT yöneticilerini yeniden şüpheli sıfatıyla ifadeye gelmeleri için Başbakanlık’tan izin istedi savcılık. RTE’nin cevabı peşinen “ret” gibi, ama zamana yaydı. Özel yetkili mahkemelerden AKP kanadı şikâyetçi. Hislerine Fehmi Koru, 14 Mart tarihli Star’da bakın nasıl tercüman oluyor; “Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün defalarca uyarmasına, hükümetin etkili isimlerinin ‘Yeter artık’ demelerine rağmen... Bağımsız yargı ‘özel yetki’yi söylenenlere kulak asmamak olarak yorumladı”… Cemaat kontrolünde olduğu söylenen özel yetkili mahkemelerine ve tepe tepe kullandığı Terörle Mücadele Yasası’na, koalisyonun AKP kanadı operasyon hazırlığında. “Davul bizim boynumuzda, tokmak cemaatin” şeklinde şikâyetler var AKP’lilerde. Ergenekon, Balyoz, KCK… Bütün bu davaların ortaya çıkardığı kötü imajın mimarı olarak AKP, şimdilerde cemaat tarafını sorumlu tutarken bu vebalden sıyrılmak için de atak halinde. Nedim, Ahmet, Coşkun ve Sait’in tahliyelerini yenilerinin izleyeceğini bekleyen Taha Akyol’dan alalım haberi. Diyor ki Taha Bey, 15 Mart Hürriyet’teki köşesinde, “Evet, Ergenekon ve ilgili davalarda yeni tahliyeler olmasını bekliyorum. Neden? Çünkü ‘suç vasfının değişmesi’ ihtimali gündeme gelmiştir. Mahkeme ilk defa ‘suç vasfının değişmesi ihtimali’nden bahsederek Nedim Şener ve diğer üç tutukluyu tahliye etti. Bunun sebebi, Terörle Mücadele Kanunu’nda (TMY) değişiklik yapılması için Meclis’e sunulmuş olan tasarıdır. Adalet Bakanlığı’nın hazırladığı tasarıya göre, bazı tutuklu sanıklar artık ‘terör örgütü üyesi’ sayılmayacaktır. Bunu gören mahkeme tahliye kararı vermiştir.”. Umalım, AKP cemaat şer ittifakının çatışmasının ilk hayırlı sonucu bu olsun. Tutuklulukları cezaya dönüştürülmüş insanlar, umalım özgürlüklerine kavuşsunlar. ??? İttifak içi kavga sürüyor. Taraf’ta Ahmet Altan, adeta ihanete uğramış gibi. Hem RTE’ye, hem cemaate vuruyor. Başbakan’ın Başdanışmanı İbrahim Kalın’ın Stratfor ile ilişkisini bir tür casusluk gibi niteleyerek duyuran Taraf, yandaş medya Sabah’tan Emre Aköz’ü de “işbirlikçi” ilan edince kıyamet koptu tabii. Hele RTE’nin, Taraf’ı, parayı atanın nağmesini çalan bir ‘müzik kutusu’na benzetince Ahmet Altan, çileden çıktı ve şöyle yazdı; “Referandumdan önceki Erdoğan’ı sonuna kadar alkışlarım, bugünkü Erdoğan’ı da sonuna kadar eleştiririm... Şimdi yaptıklarıyla saygıyı hak etmediğini düşünüyorum.” Taraf’ın cemaate salvosu da Stratfor belgeleri ile… Stratfor üstünden Gülen tarzı hücre örgütlenmesini gündeme getiren Taraf, cemaatin bam teline bastı. Bu hücre örgütlenmesine fener tutanlara, mesela kitap yazan Hanefi Avcı’ya ve kitabı basılmadan derdest edilen Ahmet Şık’a neler çektirildiği malum… Taraf’a göre, eski bir Gülenci Hürriyet yazarı (kim olduğu çözülemedi!..) şöyle konuşmuş; “Gülen ilk defa resmen bir siyasi partiyi destekliyor. Ancak Erdoğan onu sevmiyor (ya da nefret ediyor). Bütün ilişkileri karşılıklı çıkar üstüne kurulu. Gülen’in güçlü bir siyasi partiye ihtiyacı var, AKP’nin ise geniş bir siyasi desteğe. Ergenekon konusunda büyük kavgaları olmuş. Bir noktada, Erdoğan işlerin mahvolabileceğini düşünerek biraz geri adım atmak istemiş. Fakat Gülen davayı genişletmek konusunda ısrarcı davranmış...” Bazı iddialara göre, iç savaş Taraf’ın içine de uzanmış. Medya portalı gazeteciler.com’da yer alan bir haberyorum şöyle; “Stratfor belgelerinin yayınının başladığı dönemden itibaren Taraf’ın tepe yöneticisi Yasemin Çongar sırra kadem bastı. Köşesi dördüncü haftaya girerken hâlâ boş… Biliyoruz ki Yasemin Çongar’ın, Ahmet Altan’ın son dönemdeki yol haritası ve rotasıyla ilgili ciddi sıkıntıları var.” Zaman’dan İhsan Dağı, “Durun siz kardeşsiniz” yazısından sonra adeta yalvarıyor, diyor ki, “Eski Türkiye’nin zinde güçleri bu manzaraya bakıp sadece keyiflenmiyorlar, aynı zamanda kışkırtıyorlar da. ‘Yiyin birbirinizi’ dediklerini duymuyor musunuz?” O zinde güçlerden yana hiç olmadım, herkes bilir ama bu manzaranın beni keyiflendirdiğini itiraf etmeliyim. Yiyin birbirinizi… metler sektöründe yer aldı. Aralık 2011 döneminde 1 milyon Önceki yılın aynı dönemi 649 bin kişi işe yeni başladı veya iş ile karşılaştırıldığında indeğiştirdi. Bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 7 oldu. İşe yeni şaat sektörünün istihbaşlayan veya iş değiştirenlerin yüzde dam edilenler içindeki 28.7’si 2534 yaş grubunda yer aldı. Bu payının değişim gösdönemde işe başlayan veya iş termediği, hizmetlerin değiştirenlerin yüzde 20.2’si sanayi, payının 1.6 puan arttığı, yüzde 38’i hizmetler, yüzde 22.4’ü inşaat buna karşılık tarım seksektöründe, yüzde 19.4’ü de tarım törünün payının 1 puan, sektöründe işe başladı. Mevcut sanayi sektörünün payının işsizlerin yüzde 17.8’ini (458 bin da 0.7 puan azaldığı görüldü. kişi) bu dönemde işten İstihdam edilenlerin yüzde ayrılanlar oluşturdu. 71.5’ini erkek nüfus oluşturdu. ‘AKP grevsiz sözleşme istiyor’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, kamu görevlilerine toplusözleşme hakkı tanıyan, “Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” ele alındı. CHP İzmir Milletvekili Musa Çam, tasarıya göre, kamu görevlilerinin çalışma koşulları, özlük ve ekonomik haklarının toplusözleşme görüşmelerinde dile bile getirilemeyeceğini söyledi. Çam, “Buna toplusözleşme de denilemez. Grev hakkı tanınmayan sendika özgürce toplusözleşme yapamayacaktır. Sendika haklarında yasakçı ve sınırlayıcı bir tasarıdır bu” diye konuştu. CHP İstanbul Milletvekili Aydın Ayaydın, İstanbul’da yangında ölen işçilerin, öldükten hemen sonra internet üzerinden sigorta işlemlerinin yapıldığını belirterek “Firma, birtakım sorumluluktan kaçmak için bu işlemleri yaptı. Bu firma hakkında gerekli soruşturma yapılmalı” dedi. Tasarıyı eleştiren Ayaydın, kamu çalışanlarına grev hakkı tanınmayarak toplusözleşmenin işlevsiz kılındığını ifade etti. KESK Genel Başkanı Lami Özgen, istedikleri toplusözleşme ve güven hakkını içeren, örgütlenme özgürlüğünün önünü açan bir yasa tasarı olmadığını, toplusözleşmenin kapsamının daraltıldığını söyledi. Türkiye KamuSen Genel Başkanı İsmail Koncuk, taraflar konusunda konfederasyonlara itiraz yetkisinin ısrarla verilmemesini anlamadıklarını söyledi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, 2 milyon 608 bin kamu görevlisi ve 1 milyon 900 bin memur emeklisinin bu tasarının yasalaşmasını beklediğini söyledi. ‘Melekler’ diye adlandırdığı modelleriyle ün yapan Victoria’s Secret şeytan çıktı Çocuk emeğiyle kanatlandı PELİN ÜNKER Yıllık cirosu milyar dolarlarla ifade edilen ABD’li iç giyim firması Victoria’s Secret’in organik pamuk üretimi için Batı Afrika’nın fakir bir ülkesi olan Burkina Faso’da çalıştırdığı çocuklar, sistemin kusurlarını gün yüzüne çıkardı. Firma, ülkedeki kadınların ve çocukların yaşam kalitesini arttırdığını iddia ederken ABD’li finans dergisi Bloomberg Markets’ın yaptığı araştırma, acı gerçeği ortaya koydu. Bloomberg; şubat sayısında yer alan dosyasında, Burkina Faso’da 1015 yaş arasındaki çocukların kötü şartlarda, dövülerek çalıştırıldığını iddia ediyor. Victoria’s Secret, 2007’de yaptığı anlaşma ile Burkina Faso’dan organik pamuk satın almaya başladı. Amaç, sürdürülebilir hammadde temin etmek ve Afrikalı kadın çiftçileri desteklemekti. “Yüzde yüz yağmur suyuyla beslenen ve ? Beş yıl önce yaptığı anlaşma ile Burkina Faso’dan organik pamuk satın almaya başlayan ABD’li ünlü iç giyim firması Victoria’s Secret, 1015 yaş arasındaki çocukların kötü şartlarda, dövülerek çalıştırılmasına göz yumarak bu suça ortak oluyor. hiçbir tarım ilacı kullanılmadan elde edilen” pamuk kullandığını 2009’un sevgililer gününde duyuran şirket, ürünlerini insanların yaşam kalitesini arttırdığı iddiasıyla piyasaya sürdü. Bloomberg’in 2011’in aralık ayında ortaya koyduğu gerçek, firmayı konuyu araştırmya itse de aylar geçmesine rağmen Burkina Faso’da hiçbir şey değişmedi. Geçen ay Bloomberg’e konuşan “Burkina Faso”lu çocuk işçiler, okula gitmek yerine güneş doğmadan işe başladıklarını, günde 500 sıradan fazla tarlayı sadece kas gücüyle ve çapayla işlediklerini, öküz ya da saban kullanmalarının yasak olduğunu anlattı. Tüm gün eğilerek pamuk topladıklarını anlatan çocuklar “bunun acı verici olduğunu” ve eğer yavaş davranırlarsa şeflerinin onları dövdüğünü söyledi. Diğer yandan çocukları çalışmaya zorlayan çiftçilerin kendine ait bir hayvanı ya da 150 dolara alabilecekleri bir saban ları yok. Dünya Bankası tahminlerine göre ülkede nüfusun yüzde 81’i günlük 2 dolardan az gelire sahip. Çiftçiler, ellerinde doğru araçların olması halinde çocuk işçilere gerek kalmayacağını düşünüyor. ABD Çalışma Bakanlığı, raporlarında, Burkina Faso’yu çocuk işçiliğinin en kötü biçimlerinin yaşandığı yer olarak tarif ediyor. 215 MİLYON ÇOCUK Uluslararası Çalışma Örgütü’nün verilerine göre dünyada 215 milyonun üzerinde çocuk işçi var. Bu çocukların 157 milyonu 15 yaşın altında. Çalışan 517 yaş grubundaki çocukların yüzde 60’ı tarım, hayvancılık, ormancılık, balıkçılık ve su ürünleriyle ilgili işlerde istihdam ediliyor. 115 milyonu tehlikeli işlerde çalıştırılıyor. TÜİK’in son çocuk işgücü istatistiklerine (2006) göre de Türkiye’de 617 yaş arasındaki 16 milyon 264 bin çocuktan 958 bini çalışıyor. Her 6 liralık alışverişin 1 lirası Visa ile yapıldı Ekonomi Servisi Türkiye’de 2011’de her 6 TL’lik alışverişin 1 TL’si Visa kartları ile yapılırken yıllık 148 milyar TL’lik alışveriş hacmine ulaşıldı. Visa Europe’un 2011’e ait mali verilerinin açıklandığı toplantıda konuşan Visa Euope Kıdemli Başkan Yardımcısı ve Bölge Genel Müdürü Berna Ülman , 2011’de alışveriş hacminde yüzde 25’lik büyüme yakaladıklarını belirterek kart adetlerinin yüzde 10 büyümeyle 79 milyona, pazar paylarının ise yüzde 40’lardan yüzde 59’a çıktığını söyledi. Ülman, 2015’te 298 milyar TL’lik alışveriş hacmi ve her 5 liranın 1 lirasının Visa kartlarıyla yapılmasını hedeflediklerini belirtti. Avrupa’da ise her 7 Avro’luk alışverişin 1 Avro’su Visa kartları ile gerçekleşti. İlaç firması Bayer’in, 2004’te Hindistan’da 1500 çocuk çalıştırdığı için başı derde girdi. Chiquita, Nisan 2002’de Ekvador’daki muz tarlalarında 813 arası çocuk işçileri günlük 3.5 Avro’ya çalıştırıyordu. CocaCola, 1880 sonlarında Birleşik Devletler eyaleti Georgia Atlanta’da üretime başladı. CocaCola’nın ilk patronu Asa Chandler, çocukların fabrikalarda köle gibi çalıştırılmasını savundu. Şirketin 2003’te dağıttığı promosyon oyuncak kutup ayılarının Tayland’da çocuk işçilerce yapıldığı ortaya çıktı. 2002’de Bangladeş’teki Walt Disney fabrikasında günde 1415 saat çalışarak Disney tişörtü diken işçilerin olduğu ve çalışanların bek İstismarda yalnız değil Bankalar kart ücretinde ısrarlı Tüketicilerin yargı kararlarına dayanarak ödemek istemediği ve geriye dönük talep ettiği kart ücretleri kanısında bankalar ısrarlı çıktı. Türkiye Bankalar Birliği, kredi kartı üyelik ücretinin, Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu uyarınca, üyelik sözleşmesine göre alındığını ve yasal dayanağının mevcut olduğunu açıkladı. Birlikten yapılan açıklamada, son günlerde kamuoyunda yer alan değerlendirmelerde şu görüşlere yer verildi: “Bu iddia doğru değildir. Yargıtay’ın ilgili kararında, kredi kartı üyelik ücretinin yasal dayana çiler tarafından dövüldüğü öğrenildi. McDonald’s’ın oyuncaklarının yapıldığı fabrikada çocukların çalıştırıldığı ve yaşlarının, illegal yollardan daha büyük gösterildiği duyuruldu. 2000’li yıllarda ünlü spor markası Nike’ın Pakistan, Vietnam gibi ülkelerde, çocuk işçilerin köle gibi çalıştırıldığı atölyelerde üretim yaptırdığı ortaya çıktı. İngiliz Observer gazetesi 2007’de Amerikalı giyim markası GAP’nin Hindistan’daki fabrikasında 10 yaşındaki çocukMS AYARI ları çalıştırdığı ortaya çıkardı. BANKALARA Sm e ve Denetleme Bankacılık Düzenle ik Bilgin, banvf Kurumu Başkanı Te için gönderilen du ko ik nl ve kaların gü a talebine tepki SMS’lerden ücret alm arın söz konusu al gösterdi. Bilgin, bank sında olduklarını rşı ka ın uygulamaların dönemde alınan dile getirerek “Son n çeşitliliği artğının bulunmadığına ilişkin bir değerlendirme yer ları ücret ve komisyon fonumuza gelen almamaktadır. le te ep C r. ili ab mış ol Kredi kartı üyelik ücreti, Banka Kartları ve ımız cep telefoar al mesajlar... Bank plu SMS alıyor. Kredi Kartları Kanunu uyarınca, kredi kartı üyenu şirketlerinden to 23 kuruş. Eğer lik sözleşmesine göre alınmaktadır. Dolayısıyla yaMaliyeti çok düşük. e yollarken 25sal dayanağı mevcuttur. Yargıtay’ın yerleşik kariy siz bu SMS’i müşte bankacılık derarları da bu yöndedir. Sonuç olarak, ilgili Yarbu , ız an ırs al ş ru 30 ku gıtay kararı, kredi kartı üyelik ücretinin alınaönündeki en rın ğil. Bu hususla mayacağı veya alınmış ise iade edilmesi iddialarıDK” dedi. önemli kurum da BD na dayanak olamaz.” VAKIFBANK’A YEŞİL KREDİ AKTAŞ KÖRÜĞE RENK KATTI VakıfBank, Türkiye’deki Yenilenebilir Aktaş Holding, yeni ürünü Ak körük üreten taş Enerji ve Verimlilik Projesi’ne destek ol yüzde 60 daha uzun ömürlü kö Newtone ile rük üretti. Diğe r kö rüklere oranla daha ha mak ve uygun alt projeleri finanse etfif, dayanıklı ve ilk renkli körüğü ürettik mek amacıyla, Avrupa Yatırım Bankalerini belirten Aktaş Ho ldi ng Yönetim Kurulu Ba sı’ndan 12 ay vadeli toplam 75 milyon şkanı Şa Avro tutarında kredi temin etti. Kredi, taş,“Şimdilik kırmızı ürettik ama ihr hap Akacat yaptığım ız ülkelere göre farklı küçük ve orta ölçekli özel sektör işletrenkler için çalışıyoruz . Ru sy a’da yeni bir fabrika aç melerinin yenilenebilir enerji, endüsacağız. Bu triyel enerji verimliliği ve atıktan ener yıl 130 milyon Avro’nun üzerinde ciro hedefliyo ruz . 2014’de de halka açıla ji üretimi projelerine destek olacak. cağız” de di. Otomotiv yan sanayis i için rçekleşen depremin Yapı Kredi, Van’da ge şterilerinin kredi, kremü ardından bölgedeki emeleri için başlattığı di kartı taksitleri ve öd üç ay daha uzattı. erteleme uygulamasını liyetlerinin 100. yılını Ayrıca, Türkiye’deki faa i Worldcard ile işbirlikutlayan BP, Yapı Kred le 16 Mart 30 Nisan ğine gitti. Bu işbirliğiy hiplerine BP istasarasında Worldcard sa rı akaryakıt alışverişyonlarından yapacakla irim kazandırıyor. ind ” lerinde “50 TL’lik Yapı Kredi’den deprem mağduruna müjde THY LOT’TA ISRARLI Türk Hava Yolları Genel Müdürü Temel Kotil, “Şu anda YöBursa Gemlik Beledinetim Kurulu’nun karar verdiği yesi, bölgeye verdiği tek şirket LOT” dedi. Kotil, pet maddi ve mane rol fiyatlarının uçak bileti satış tek nedeniyle vi desBorusan larına nasıl yansıyacağı yönünHolding Kurucu ve deki soruyu da “Rekabetçi bir Onursal Başk anı Asım ortamdayız. Biz her zaman Kocabıyık’a Gemlik uçaklarımızı dolu uçururuz. Do Fahri Hemşeri lik Beralayısıyla fiyat neyse ona göre tı’nı verdi. uçarız” şeklinde yanıtladı. Asım Kocabıyık’a hemşerilik beratı C MY B C MY B