Catalog

SAYFA CUMHUR YET 29 AĞUSTOS 2011 PAZARTES ekonomi@cumhuriyet.com.tr 10 EKONOMİ Sosyal ağlar üstünde oynanan oyunlar hem kullanıcı sayısı hem de yarattığı cirolar açısından büyük bir pazara dönüştü Köylü oyunun da efendisi Yapılan araştırmalara göre en fazla oynanan sosyal oyunlar Facebook üzerinden oynanan FarmVille (Çiftlik). FarmVille oyununun şu anda yaklaşık olarak 35 milyon üyesi bulunuyor. Akıllı mobil aygıtların da gelişmesi ile birlikte mobil oyun endüstrisinin de 2015’e kadar 54 milyar dolara ulaşması bekleniyor. osyal ağların hayatın vazgeçilmezi olması ile birlikte sosyal oyunlar da da büyük bir ekonomi doğdu. Her ay 12 milyon farklı kullanıcı sanal oyunlara harcama yapıyor. 12 milyon kişi,750 milyon kullanıcıya sahip Facebook’un yüzde 1.6’sını oluşturuyor. Bu önümüzdeki dönemde bu alanda büyük bir sıçrama yapacağını gösteriyor. Yapılan araştırmalara göre en fazla oynanan sosyal oyunlar Facebook üzerinden oynanan FarmVille (Çiftlik). FarmVille oyununun şu anda yaklaşık olarak 35 milyon üyesi bulunuyor. Sosyal ağlar üzerinden en fazla oynanan diğer oyunlar ise World of WarCraft, Final Fantasy ve Bejeweled olarak sıralanıyor. Genelde oyun sektörüne erkeklerin hâkim olduğu bilinse de sosyal oyunlarda durum tam tersi. Araştırmalara göre sosyal oyuncuların yaklaşık yüzde 59’a yakınını kadınlar oluşturuyor. Kadınlar da erkekler de sosyal oyunları üye oldukları sosyal ağlarda bir şekilde tanıdığı arkadaşlarıyla oynamayı tercih ediyor. Dokunmatik akıllı telefonların uygun bir oyun platformu ‘Cari Bela’, Bildiğiniz Gibi Değil Sabahakşam küresel krizi konuşurken RTE’nin “Teğet bile geçmez” hikmetine gönderme yapanlar da başımızda cari açık gibi bir bela olduğunu, bu beladan dolayı canımızın sıkılacağını ifade etmekten kendilerini alamıyor. Gerçekle yüzleşmek iyidir iyi olmasına ama ovayı net görmek için tepeye iyice çıkıp baktığımızda karşı karşıya bulunduğumuz cari açık belası ister istemez, “Bildiğiniz gibi değil!” dedirtiyor insana. IMF verilerini kullanarak en çok cari açığı olan ülkeleri sıraladığımızda, mutlak sayı olarak Türkiye’nin en iyi ihtimalle 2011 sonunda 70.7 milyar dolar olarak beklenen cari açığının ABD, İtalya ve Fransa’nınkinden sonra en büyük açık olduğu görülüyor. Ama burada esas bakılması gereken milli gelirinize göre cari açığınız. İşte orada Türkiye’nin cari açık belasıyla beraber müflis bir ülke durumuna gelen Yunanistan’ın hemen altında, bir diğer müflis Portekiz’in üstünde olduğunu görüyoruz. S olarak şekillenmesi ve her yaştan kullanıcıların ilgisini çeken oyunlardaki hızlı yenilikler, mobil oyun pazarındaki büyümenin de en büyük itici gücünü oluşturuyor. Geekaphone tarafından yapılan araştırmaya göre, mobil oyun endüstrisinin 2015’e kadar 54 milyar dolarlık bir hacime ulaşması bekleniyor. Araştırmada ortaya çıkan sonuçlar şöyle: Fenomen oyun Angry Birds (öfkeli kuş) bugüne kadar 140 milyon kez indirilmiş. Tablet sahiplerinin yüzde 84’ü oyun oynuyor. Tablet kullanıcılarının yüzde 38’i, zamanlarının 2 saatten fazlasını her gün tabletleri başında harcıyorlar. İndirilen oyunların yüzde 81’i ücretsiz. Mobil video oyunlarına ilgi artıyor. Telefon melodisinde satışlar düştü. 2006’da 600 milyon dolar iken geçen yıl bu rakam 527 milyon dolara indi. Mobil ortamda oynanan oyunlarda bu yıl 16 milyar dolarla kumar rekor kırdı. iPhone uygulamasında elde edilen gelirlerin yüzde 50’si oyunlardan geliyor. CARİ AÇIK SÜPER LİGİ: 13 ÜLKE 2011, Milyon $, % Ülkeler Cari Açık Pay, % 2011 Pay, Cari Açık/ GSYİH % GSYİH, % 9.0 8.9 8.0 4.9 4.2 3.7 3.1 3.0 2.8 2.6 1.5 1.3 1.2 3.4 Kadınlar daha meraklı çıktı Araştırmaya göre, mobil oyuncuların yüzde 53’ünü kadınlar, yüzde 47’sini erkekler oluşturuyor. Türkiye’de oyun oynayanların ortalama yaşı 20 olarak biliniyor. En büyük segment yüzde 40 ile 1217 yaş arasında. 815 yaş kadınların yüzde 46.6’sı, 815 yaş arası erkeklerin yüzde 68.8’i, 1524 kadınların yüzde 14.1’i, 1524 yaş erkeklerin yüzde 49.5’i, 24+ yaş kadınların yüzde 5.6’sı ve 24+ erkeklerin yüzde 15.6’sı oyun oynuyor. 1.Yunanistan 27.544 2.Türkiye 70.711 3.Portekiz 18.981 4.Polonya 24.300 5.İtalya 91.436 6.ABD 567.897 7.Çek C. 6.796 8.İspanya 45.184 9.Fransa 76.051 10.Kanada 45.447 11.İngiltere 36.710 12.Meksika 15.578 13.Avustralya 16.900 13 Ülke 1.043.535 2.6 310.365 1.0 6.8 797.605 2.6 1.8 236.146 0.8 2.3 497.976 1.6 8.8 2.181.362 7.1 54.4 15.227.074 49.9 0.7 218.363 0.7 4.3 1.484.708 4.9 7.3 2.750.708 9.0 4.4 1.737.268 5.7 3.5 2.471.883 8.1 1.5 1.167.124 3.8 1.6 1.448.154 4.7 100 30.528.736 100 Kaynak: IMF, World Economic Outlook Nisan 2011 ve Temmuz 2011 verileri kullanıldı. Çin bilgisayarda ABD’yi solladı International Data Corporation (IDC) pazar araştırmaları şirketinin verilerine göre bu yılın ikinci yarısında bu kez en çok bilgisayar ABD’ye değil, Çin’e satıldı. Araştırmaya göre bilgisayar üreticileri Çin’e 18.5 milyon, ABD’ye ise 17.7 milyon tane bilgisayar sattıklarını duyurdu. ABD’nin tüm yıl bazında yine pazarın lider ülkesi konumunu koruması bekleniyor ancak 2012’de tüm yılda beklenen satış rakamlarına göre Çin 85.2 milyon adetlik satış ile Amerika’nın 76 milyonluk satışını tamamen sollayacak gibi duruyor. ABD ve Avrupa’nın sözleşmeler ve anlaşmalar ile idare ettiği günlerde bilgisayar pazarının gelişim sürecinde akıllı cep telefonları ve tablet gibi ürünlerin rekabetinde Çin’in önde olması kaçınılmaz oldu. Çin 2008’den bu yana internet kullanımında da ABD’yi sollayarak dünyanın en büyük internet kullanıcı sayısına sahip ülke konumunda. Telekom belediyeleri ‘bulut’lara çıkaracak Türk Telekom, belediyelerin bilgi teknolojileri ihtiyaçlarının bulut bilişim teknolojisi sayesinde tek merkezden karşılanmasını sağlayan ‘Türk Telekom Belbil’ hizmetini kullanıma sunuyor. ‘Türk Telekom Belbil’, belediyelerin altyapı, yazılım, donanım ve uygulamalara yapacakları yatırımlardan tasarruf etmesini sağlıyor. Belbil, yaklaşık 2 bin belediyenin BT gereksinimlerini esnek çözümlerle karşılayabilecek. Belediyelerin gerçekleştirdikleri BT yatırım maliyetini ortadan kaldıran bu hizmet karşılığında, aylık hizmet bedeli ödenecek. Türk Telekom Üst Yeneticisi (CEO) Gökhan Bozkurt, “En yeni teknolojileri, uygun koşullarda bireysel ve kurumsal müşterilerimize sunmaya devam edeceğiz” dedi. En çok cari açık veren ilk 13 ülkenin 2011 milli geliri 30.5 trilyon dolar olarak tahmin edilirken bunun yarısı tek başına ABD’nin ve yine “son imparator”, 1 trilyon dolarlık cari açıkta yüzde 54.4 paya sahip. Yine de ABD’nin cari açığı vahim sayılmıyor. Çünkü milli gelire oranı yüzde 3.7 gibi “makul” sayılabilecek bir oranda. En fazla cari açığı olan ülkelerin çoğu yüzde 1 ila 4 arası cari açık/GSYİH oranına sahipler. İçlerinde en kritik orana sahip olanlar, sırasıyla Yunanistan, Türkiye, Portekiz, Polonya ve İtalya. Yunanistan ve Portekiz zaten havlu atmış ülkeler. Polonya, Türkiye’nin yüzde 60’ı kadar bir ülke ve cari açığı Türkiye’ninkinin üçte biri. İtalya’nın cari açığı ise milli gelirinin yüzde 4’ünün biraz üstünde. Ama Türkiye öyle mi? Türkiye milli gelirinin yüzde 9’u oranında cari açık veren ülke olarak diğerlerinden iyice ayrışıyor ve dudak uçuklatıcı bir görüntüye sahip. Bu görüntüyü, derecelendirme kuruluşları başta olmak üzere yabancı finansörler, yatırımcılar da görüyor ve bu kadar riske batmış ülkeye fazla yanaşmamaya, yatırım yapmış olanlar ülkeden çıkmaya başlıyorlar. Son bir yılda 47 milyar dolarlık cari açığı 71 milyar dolara çıkarma “başarısı” gösteren AKP iktidarı, izlediği sıcak paraya dayalı büyümenin gereği “yüksek faizdüşük kur” politikası ile ekonomiyi bu vahim duruma soktu. Şimdi ise bu durumdan çıkmak için düşük bir büyüme hedefine fit görünüyor. Ama öylesine kırılgan durumda ki bütün göstergeler, bunu nasıl yapacakları belli değil. Cari açığın bu kadar büyümesine neden olan ithalata bağımlı büyümenin kimyasını kısa zamanda değiştirmek kolay ve mümkün değil. Büyüme oranını düşürerek ithalatı azaltmaya, oradan cari açığı düşürmeye niyet etseler de bu kez dış pazarları daralan ekonominin, içeride de büzülerek önemli bir küçülmeye uğramasından endişe ediyorlar. Döviz kurunun, örneğin doların 1.70 TL’nin üstüne çıkmaması için gayret gösteriyorlar ama kur 1.80 TL çıtasını aşmanın eşiğinde. Burada direnir ve kendine yer yaparsa, borçlu firmaların TL karşılığı yükleri ciddi oranda artacak ve firmalarda önemli sıkıntılar, belki iflaslar yaşanacak. Bu da beraberinde bankacılık sistemini sıkıntıya sokacak. Bunun paralelinde yükselmiş kur, enerji, ilaç, kimya gibi zorunlu ithalatı pahalılaştırıp maliyet enflasyonunu da körükleyecek. Özetle, sessiz sedasız, hoyratça bir batağa sürüklendi Türkiye. AKP, dramatik bir daralmayı nasıl önleyecek? Daralmanın getireceği yüksek işsizlik ve yoksullaşmanın, sanayi erozyonunun önü nasıl alınacak? Çok güvenilen bankacılık sistemi ve “mali disiplin içindeki bütçe”, yaklaşan fırtınaya ne kadar dayanabilir? 2008 sonbaharı, 2009 kışında yaşadıklarımızdan besbeteri ufukta görünüyor. Bizden söylemesi… Gökhan Bozkurt H A FTA N I N BORSADA SINIRLI YÜKSEL Ş Ç İ ZELG ES İ ALTIN BU SEFER DÜŞTÜ Altının ons fiyatı salı günü 1912.53 dolarla tüm zamanların rekorunu kırdı. Ancak yükseliş uzun sürmedi. Altın son zamanların en sert düşüşünü yaşadı ve 1703 dolara kadar geriledi. Altın biraz toparlanarak 1827 dolar civarından kapandı. İçeride ise 24 ayar külçe altının gram fiyatı yüzde 5.46, Cumhuriyet altını yüzde 5.42 düştü. Külçe altının gramı 100.4 lira, Cumhuriyet altını da 680 liraya indi. İMKB geçen hafta ortalama yüzde 1.22 artışla 53 bin 708 puandan kapandı. Böylece İMKB, yine dalgalı bir seyir sonunda üst üste ikinci haftayı da artışla tamamladı. İMKB’deki yükseliş bayramda kapalı olacağından yatırımcının risk almak istememesi nedeniyle sınırlı kaldı. Borsa, ağustosun ilk haftasını yüzde 9.68, ikinci haftasını da yüzde 7.25’lik kayıpla tamamladıktan sonra önceki hafta yüzde 1.67 yükselmişti. Avro 1.44’ün üstünde: Londra döviz piyasasında pazartesi 1.441 dolardan açılan Avro, 1.4435 dolara yükseldi. İçeride Avro yüzde 1.36 düşüşle 2.5360 TL’ye indi. Petrol artıda: ABD ham Dolar 1.76’nın altında: Dolar/TL haftalık yüzde 1.68 düşüşle 1.7560 liraya geriledi. Londra kaynaklı 500 milyon dolara ulaştığı tahmin edilen döviz girişleri TL’nin yükselişinde etkili oldu. Bernanke’nin açıklaması piyasalara umduğunu veremese de dolar/TL sınırlı bir yükselişle haftayı 1.7550 altında kapattı. petrolünün ekim ayı teslimi yüzde 3.78 yükselişle 85.37 dolardan, Brent petrolün ekim ayı teslimi yüzde 2.52 artışla 111.36 dolardan haftayı kapattı. Faiz yükseldi: Geçen haftayı yüzde 7.82’den tamamlayan gösterge faiz bu hafta yüzde 7.81’e geriledikten sonra yüzde 7.93’ten kapandı. NE OLDU? Piyasalar, geçen haftayı ABD’de Fed’in yeni bir parasal gevşemeye gideceğine dair beklentilerle geçirdi. Bu nedenle genel olarak temkinli ama iyimser bir hava vardı. ABD imalat sanayii endekslerinde görülen düşüşler gevşeme beklentilerini arttırdı. Ancak Fed Başkanı’nın Jackson Hole’da cuma günü yaptığı konuşma üçüncü parasal gevşeme beklentilerini şimdilik boşa çıkardı. Bernanke daha fazla likiditenin gerekli olup olmadığına karar vermek için eylüle kadar bekleyeceğini açıkladı. Açıklamanın ardından Avrupa ve ABD borsalarında satışlar önce hızlandı, ancak ardından hız kesti, ABD endeksleri artıya döndü. Öte yandan Avrupa’da süren borç sorunları piyasaları Piyasalar temkinli baskı altında tutmayı sürdürdü. İçeride haftanın en önemli gündemi salı günkü PPK toplantısıydı. TCMB dışarıdaki olumsuz havaya rağmen içerideki göstergelerin henüz durgunluğa işaret etmemesi nedeniyle bekleme moduna geçerek faizleri değiştirmedi. Karar beklentiler dahilinde olurken, döviz karşılıklarında indirime gidilmemesi dolara haftanın ilkyarısında yükseliş getirdi. Güncel veriler ise karışıktı. Kapasite kullanımı artarken, reel kesim güveni düştü. Dış ticaret açığı tahminlerin altında büyüdü. İçeride ayrıca, yine spor hisseleriyle ilgili gelişmeler öne çıktı. TFF’nin Fenerbahçe’yi UEFA Şampiyonlar Ligi’nden men etme kararıyla FB hisselerinde sert satışlar yaşandı. FB hisseleri yüzde 18’i aşan düşüşlerle 36 TL olan taban fiyattan kapanırken, Trabzonspor hisseleri 19.10 TL’ye çıktı. NE OLACAK? Fed’in 20 Eylül’de yapacağı toplantıdan önce bu hafta gelecek veriler ABD ekonomisinin gidişatı ve üçüncü parasal gevşemeye gerçekten ihtiyaç duyulup duyulmadığı konusunda belirleyici olacak. Uzmanlar, ISM imalat ve hizmet verileri ve tarım dışı istihdam verilerinin ABD ekonomisinin yavaşlayıp yavaşlamadığını göstermesi açısından önemli olacağını belirtiyor. ADP özel istihdam verisi ve fabrika siparişleri çarşamba; işsizlik maaş başvuruları, istihdamın maliyeti, verimlilik ve ISM imalat endeksi verileri perşembe açıklanacak. Cuma tarımdışı istihdam ve işsizlik verisi gelecek. Ülkede bugün kişisel gelirler, çekirdek PCE, bekleyen konut satışları,yarın tüketici güven endeksi duyurulacak. Avrupa’da da çarşamba günkü enflasyon ve işsizlik verileri önem taşıyor. Enflasyon ke Gözler ABD’de mer sıkma tedbirleri uygulamak isteyen liderlerin elini zayıflatırken, yükselen işsizlik oranı da bölgede diğer bir endişe kaynağını oluşturuyor. Perşembe günü gelecek olan imalat endeksi ise durgunluk riskiyle karşı karşıya olan bölgede piyasaların seyrini belirleyecek. Faiz değişmedi Suriye’den dolara boykot Ekonomi Servisi İktidar ve muhalefet arasında aylardır çatışmaların sürdüğü Suriye’de hükümet, Amerikan yaptırımlarına karşı dış ticaretinde bu haftadan itibaren dolar yerine Avro kullanma kararı aldı. Syriannow haber sitesinin bildirdiğine göre Suriye Merkez Bankası Başkanı Edib Meyale, ülkesinin Amerikan yaptırımları sebebiyle yarından itibaren ‘tüm ticari işlemlerin’ dolar yerine Avro ile yapılacağını açıkladı. Dolar yerine Avro kullanma kararının ilk kez 2005’te konuşulduğunu belirten Meyale, “Ancak maalesef o dönemde tüm ekonomik birimlerimiz buna bağlı kalmadılar” dedi. çeride tatil havası İçeride bayram tatili nedeniyle bu hafta piyasalar sadece 1.5 gün açık olacak. Kısa sürecek olan haftanın sakin geçmesi beklenirken, içeride hiçbir verinin açıklanmadığı haftada yurtdışındaki gelişmeler takip edilecek. Özellikle ABD’den gelen veriler kurların şekillenmesinde etkili olacak. Fed toplantısından önce sert bir iniş yapan altında da yatay bir seyir bekleniyor. C MY B C MY B