Catalog

SAYFA CUMHURİYET 3 ŞUBAT 2011 PERŞEMBE dishab@cumhuriyet.com.tr 10 DIŞ HABERLER Mısır’da Mübarek yanlıları muhaliflere saldırdı. Çatışmalarda 3 kişi ölürken yüzlerce kişi yaralandı SAĞNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU Atlı develi baskın ABD MÜBAREK’İ GÖZDEN ÇIKARDI ELÇİN POYRAZLAR Obama, Mübarek, El Baradey... “Mısır’daki olaylar; ‘Mübarek’in alternatifi oluşturulmadan, şirazesinden çıktığı için Batı panikte!” dediğim için Orhan Aydurmuş okurumuz itiraz ediyor: “Amerika’nın Mübarek yerine alternatifi var!” diyen okur şöyle devam ediyor: “Irak’ta atom silahlarının peşinde senaryolar yapan, eski canilere Nobel ödülü dağıtan komisyondan icazetli El Baradey akbaba gibi bekliyor!” ABD’nin, Mübarek yerine hazırda bekleyen alternatifi olsa; itibarını kaybeden Mısır Devlet Başkanı’na kapıyı göstermekte bu kadar direnir mi? Kahire’nin Tahrir Meydanı’nda Mübarek’e pabuç sallayan Mısır halkı önünde, tüm inandırıcılığını yitirmek pahasına olayların artık bir tsunami halini aldığı şu aşamada 80’lik lideri gözden çıkarmamak konusunda hâlâ Washington bu kadar dayatır mı? Obama’nın aklı “Baradey’in liderliğine” yatsa; Mübarek’e dönüp “Hadi koçum, hadi aslanım daha fazla bizi yorma. Geçti borun pazarı” demesi gerekmez mi? Oysa Obama böyle bir şey demiyor. M ısır’da Devlet Başkanı Mübarek yanlıları, muhaliflerin günlerdir gösteri yaptığı başkent Kahire’deki Tahrir Meydanı’nı bastı. Muhalefet, at ve develerle meydana giren Mübarek yanlılarının aslında sivil polis olduğunu savunuyor. WASHINGTON ABD Başkanı Barack Obama, Mısır’da muhalefet partilerini de içine alan, özgür seçimlerle sonuçlanacak bir geçiş sürecinin derhal başlaması gerektiği mesajını verdi. Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek’in seçimlerde yeniden aday olmayacağını, ancak Mısır’dan ayrılmayacağını açıklamasının ardından basına konuşan Obama, Mübarek ile telefonla görüştüğünü ve kendisinin “statükonun sürdürülebilir olmadığını ve değişimin gelmesi gerektiğini anladığını” söyledi. Mısır’ın binlerce yıl içinde pek çok dönüşüm anı yaşadığını ifade eden Obama, “Mısır halkının sesi bize bunun o anlardan biri olduğunu söylüyor” dedi. Mısır’ın liderinin kim olacağını belirlemenin başka bir ülkeye düşmeyeceğini belirten Obama, “Başkan Mübarek’e düzenli bir geçişin anlamlı, barışçıl olması ve hemen başlaması gerektiğini söyledim” dedi. Obama “Ayrıca bu süreç Mısır’ın muhalefet partilerinden geniş bir yelpazeyi kapsamalı. Özgür ve adil seçimlere gitmeli ve yalnızca demokratik ilkeleri temel alan değil aynı zamanda Mısır halkının arzularına da yanıt veren bir hükümetle sonuçlanmalı” diye konuştu. Dış Haberler Servisi Mısır’da Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek’in eylüldeki seçimlere kadar istifa etmeyeceğini açıklamasının ardından muhalif göstericilerle Mübarek yanlıları arasında çatışmalar patlak verdi. Önceki gece İskenderiye kentinde dün de başkent Kahire’de Mübarek yanlılarının saldırıları üzerine taraflar birbirine girdi. Mısır Sağlık Bakanlığı dünkü olaylarda 3 kişinin öldüğünü, 600’den fazla kişinin yaralandığını çakıldı. Mübarek yanlıları dün Kahire’nin merkezindeki Tahrir Meydanı’na girdi. İlk kez kalabalık şekilde sokaklara dökülen Mübarek yanlıları Tahrir Meydanı’nda hükümet karşıtı protestoculardan oluşan insan zincirini kırdı. Ardından tarafların taş ve sopalarla birbirine girdiğini söyleyen görgü tanıkları, çatışmaların meydanın etrafındaki sokaklara da sıçradığını duyurdu. Sivil polisler de zor kullanarak meydana girdi. Bazı kişilerin at ve develer üzerinde muhalif göstericilere saldırdıkları görülürken muhalifler bu kişileri at ve develerin üzerinden indirerek hayvanlara kendileri bindi. Muhalifler kendilerine saldıranların aslında sivil polis olduğunu, at ve develer üzerinde gelenlerin de provokasyonlar için günde 68 dolar aldıklarını bildiriyor. Silah seslerinin duyulduğu çatışmalar sırasında 26 kişinin yaralandığı, başından yaralananlar olduğu, çevrede tanklarla mevzilenen askerlerin tarafları ayırmak için ilk kez havaya ateş açmakla yetindiği başkaca bir müdahalede bulunmadığı görüldü. Obama muhalefet liderini anmıyor En fazla ne diyor? “Mısır’da olanları izliyoruz. Halk değişim ve demokrasiyi hak ediyor. Mübarek de bunun farkında. Değişim ve demokrasiye geçiş dönemini bir an önce başlatın.” Mümkün olan en retorik ve en yuvarlak laflarla ifade edilen bu temenniler arasında ABD Başkanı dünyanın merakla beklediği en kritik noktaya değinmiyor: Başlaması istenen süreci eylüldeki seçimlere dek kim yönlendirecek? Halkın günlerdir sokakta protesto ettiği Mübarek’in bizzat kendisi mi? Mübarek denli Washington’ın adamı sayılan (eski istihbaratçı) Başkan Yardımcısı Ömer Süleyman mı, yoksa muhalefet lideri Baradey mi? Obama dikkat ederseniz Baradey adını ağzına almıyor. Bu da Washington yönetiminin zaman kazanmak uğruna hâlâ “değişim/reformlar” adı altında kapalı kapılar ardında “Mübarek düzenini” sürdürmeye çalıştığını gösteriyor. Öyle ki dünya TV’lerinde hep aynı sırayla birbirini kovalayan MübarekObama açıklamaları; iki devlet başkanı arasındaki pazarlıkların ekrandaki izdüşümüne dönüşüyor. Açıklamaların ilk raundunu geçen cuma gördük. Prostestolar ivme kazanırken Mısır lideri güya Mısır halkına yönelik olarak “Mesajınızı aldım” dedi: “Ekonomik reformları yapacağım. Bir de bir başkan yardımcısı ve yeni bir hükümet atayacağım.” Mübarek’in global köy TV’lerindeki bu açıklamalarından dakikalar geçmeden, aynı TV’lerin ekranlarında arz eden Obama buna “Ekonomik reformlar kesmez. Siyasi reform lazım” diyerek yanıt verdi. CNN, BBC, El Cezire kanallarından izlediğimiz bu resmi beyanların tümü; başka deyişle, iki lider arasında –Mısır sokağının da nabzını tutan biçimde devam ettirilen pazarlıkların parçası olarak dünyaya duyuruluyordu. Mübarek’in ilk konuşması ardından, sokağın öfkesinin yükseldiği görülünce; Obama ekrandan bu defa özetle “Yetmez. Çıtayı yükselt” buyurmuştu. Önceki gece 2. raundunu gördüğümüz MübarekObama deklarasyonlarında gene aynı şablon karşımıza çıktı. Mübarek bu defa bir adım öteye giderek “Eylül de adaylığını koymayacağını!” açıkladı. Bu “dağ fare doğurdu” açıklamaları ardında; Obama da ıkına sıkına “Derhal (kiminle, nasılı meçhul) reformlara başlayın” komutunu duyurdu. Başkent Kahire’de meydan savaşına dönüşen çatışmalara ordu müdahale etmedi. (REUTERS) Ülkedeki yerli ve yabancı gazetecilerin de saldırıya uğradığı, bir CNN muhabirinin kafasından yaralandığı bildirilirken, El Masri el Yum gazetesi, El Şuruk gazetesi binasının saldırıya uğramasının ardından başkentteki binasını boşalttığını duyurdu. Mısır ordusunun Kahire’deki çatışmalar öncesinde yaptığı açıklamada ise halkın mesajının alındığı, taleplerinin duyulduğu ancak artık ülkede normal yaşantıya dönülmesi gerektiği belirtildi. Ordu sözcüsü, gösterilerin bitirilmesi çağrısında bulundu. Sözcü, “Ordu birlikleri size sesleniyor. Taleplerinizi ifade etmek için sokaklara çıktınız ve normal yaşamı yeniden kuracak olan da sizlersiniz” dedi. Mısır’daki en büyük muhalif örgütlerden Müslüman Kardeşler, devlet başkanlığlına aday olmayacağını ancak seçimlerin yapılacağı eylül ayına kadar işbaşında kalacağını duyuran Mübarek’in eylüle kadar kalmasını kabul etmediklerini bildirdi. Hükümet çağrıları dinlemiyor Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise uluslararası toplumun, Mısır’da geçiş döneminin hemen başlatılması yönündeki çağrıları geri çevrildi. Bakanlık Sözcüsü Hussam Zaki, bu çağrıların “ülkedeki durumu alevlendirmeye yönelik” olduğunu söyledi. Arap Birliği Başkanı Mısırlı diplomat Amr Musa ise devlet başkanlığına aday olmayı ciddi olarak düşündüğünü açıklarken muhalif lider, eski Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed el Baradey hükümeti “korkutma taktikleri uygulamakla” suçladı. El Baradey, çatışmalardan son derece endişeli olduğunu söyleyerek “Bu Mısır’a karşı işlenen bir suçtur. Korkum bunun bir katliama dönüşmesidir. Çatışmaları çıkaranların polis olduğuna dair elimizde kanıt var. Orduyu duruma müdahale etmeye çağırıyorum” dedi. Bütün ülkede 5 gündür kesik olan internet bağlantısı ise dün başkent Kahire ve İskenderiye kentinde yeniden açıldı. (Fotoğraflar: REUTERS/AP) ‘Şiddet durmalı’ ABD yönetimi Mısır’da yaşanan çatışmalar konusunda bir açıklama yayımlayarak şiddetin durması çağrısı yaptı. Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamada Mısır’daki bu şiddet olaylarını kınadıkları ve medya ile barışçıl göstericilere düzenlenen saldırılardan ötürü derin kaygı duydukları belirtildi. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan kınama açıklamasında ise “Mısır halkını sindirmek için kullanılan şiddet durmalı. İtidal çağrısı yapıyoruz” denildi. Türk muhabir Meydanı’nı basan Mübarek yanlıları ile muhalifler arasındaki çatışmalar saatlerce sürdü. Silah seslerinin de duyulduğu çatışmalar sırasında yüzlerce kişi yaralanırken 3 kişi yaşamını yitirdi. Develerle Tahrir kurtarıldı Mısır’ın başkenti Kahire’de Fox TV muhabiri Erol Candabakoğlu ile Mısırlı kameramanı ve şoförü dün sabah saatlerinde kaçırıldı. Candabakoğlu, AA muhabirini cep telefonuyla aradı. Ardından Türkiye’nin Kahire Büyükelçiliği, Mısır makamları nezdinde girişim başlattı. Polis tarafından yürütülen operasyon sonucu ulaşılan ekip, Türkiye’nin Kahire Büyükelçiliği’ne teslim edildi. ABD Mübarek’in istifasını istemiyor ABD Başkanı –uzun lafın kısası Mübarek’e “Git” diyemiyor. Öyle ki Mübarek’in “incir çekirdeğini” doldurmayan hamleleri dahi hummalı bir diplomasi trafiğiyle kotarılıyor. Mübarek’in “adaylıktan çekildiğini” açıklaması için Obama ta Kahire’lere özel mesajcısı, Büyükelçi Frank Wisner’i gönderiyor. Obama’nın “kararlı tavsiyesi” olarak Mübarek’in önüne konan yol haritasında, Mısır Devlet Başkanı’ndan “istifa etmesi istenmiyor”(!) sadece, “Eylül ayında bir yeni liderin seçimine olanak verecek serbest seçimlerin yapılması” talep ediliyor ki ABD zaman içinde rahatça alternatiflerini hazırlasın. Wisner’le şartlar tartışılıp müzakere edildikten sonra, Mübarek (“Eylüle dek burdayım” anlamındaki) açıklamayı yapıyor. Mübarek’le Obama eski günlerdeki gibi başka deyişle paslaşmaya devam ediyor. Karşılıklı adımlarını kâh TV’ler önünde, kâh kapalı kapılar ardında “danışıklı dövüş” şekillendiriyorlar. El Baradey bu denklemde halihazırda“Washington’ın adamı” olarak belirmiyor. Uluslararası Atom Enerjisi Başkanlığı döneminde, Bush yönetimiyle ABD’nin “Irak’taki kitlesel imha silahları tezine” karşı çıktığı için zıt düşen Baradey’e Washington güvenmiyor. Dahası ABD’deki Yahudi lobileri Baradey’i (İran’ın nükleer silahlanmasına ilişkin bilgileri sakladığı gerekçesiyle) “İran maşası” olmakla suçluyor. Kimin ne olduğunu, toz duman yatıştığında belki anlarız. Şu aşamada karar vermemekte yarar var. Şimdilik kesin olan; ABD’nin Mısır olaylarına Mübarek’in alternatifini hazırlamadan yakalanmış olmasıdır. nilgun@cumhuriyet.com.tr ‘TÜRKİYE MISIR OLMAZ’ ELÇİN POYRAZLAR ‘Mübarek hemen gitmeli’ Dış Haberler Servisi Kırgızistan’ı ziyaret eden Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek’in eylül ayındaki seçimlerde devlet başkanlığına aday olmayacağı yönündeki açıklamasının yeterli olmadığını, Mübarek’in hemen gitmesi gerektiğini söyledi. Erdoğan, Mısır’da hemen geçiş yönetimi dönemine girilmesini isteyerek, bunun mevcut durumun atlatılması için önemli olduğunu da belirtti. Başbakan, Kırgızistan Başbakanı Almazbek Atambayev ile görüşmesinin ardından basın toplantısı düzenledi. Erdoğan, basın toplantısında gazetecilerin Mısır’daki halk isyanıyla ilgili sorularını da yanıtladı. Bir gazetecinin “Hüsnü Mübarek’in eylül ayındaki seçimlerde devlet başkanlığına aday olmayacağına yönelik açıklamasını nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusuna, “Yüz binlerce insanın toplandığı o meydanda bu açıklama yeterli bir açıklama olarak görülmedi. Artık Mübarek’ten çok daha farklı bir adım atması bekleniyor. Halkın beklentisi bu. Oradaki bir demokrasi uygulamasının çok kısa bir sürede başlaması için de şu andaki mevcut yönetim güven vermiyor. Bu sürece girilmesi gerekir diye düşünüyorum. Bunun da yol haritasının, takviminin açıklanması gerekir diye düşünüyorum. Eğer bu takvim açıklanırsa o kitleler tatmin olacaktır” diye yanıt verdi. Erdoğan’a daha sonra Kırgızistan Cumhurbaşkanı Roza Otunbayeva tarafından Danaker Devlet Nişanı takdim edildi. C MY B C MY B WASHINGTON ABD’nin Türkiye Büyükelçisi Francis Ricciardone Mısır’daki olayların Türkiye’de yaşanmayacağı mesajını vererek demokratik anlamda iki ülkenin farklı aşamalarda olduğunu söyledi. Ricciardone ayrıca Türkiye’de medya özgürlüğü konusunda sorunlar olduğunu da vurguladı. Türk Amerikan Dernekleri Asamblesi’nin (ATAA) öncülüğünde Washington’da onuruna düzenlenen bir davette gazetecilere konuşan Ricciardone, “Demokratik ilerleme konusunda iki ülkeyi karşılaştıramam. Farklı aşamadalar. Her iki ülke için de heyacan verici bir dönem. Şimdiki Türkiye benim ayrıldığım dönemdeki Türkiye’den çok farklı, pek çok anlamda çok daha ileri” diye konuştu. YEMEN DEVLET BAŞKANI SALİH’DEN GERİ ADIM ir hafta önce dört kişinin kendini yaktığı Yemen’de Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih, gelecek dönem için başkanlığa adaylığını koymayacağını açıkladı. Salih, kendisine ömür boyu başkanlık yolunu açacak anayasa değişikliği sürecini de dondurduğunu belirtti. Söz konusu değişikliğin nisan ayında yapılacak seçimlerde gerçekleşmesi bekleniyordu. Salih seçimlerin ertelenebileceğini de söyledi. 2006 yılında yedi yıllığına yeniden devlet başkanı seçilen ve görevi 2013 yılında bitecek Salih, sivil toplum kuruluşları ile muhalefet liderlerinin bugünü “ayaklanma günü” ilan etmelerinin ardından muhalefetten, protesto gösterilerini iptal etmesini istedi. Muhalefet ise Salih’in çağrısına rağmen protesto gösterisinin planlandığı gibi yapılacağını bildirdi. (Fotoğraf: AP) B Davutoğlu Katar’a gidiyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Katar Emiri Şeyh Hamad bin Halife el Tani, Başbakan Tayyip Erdoğan’ı arayarak, Lübnan’daki gelişmelerle ilgili görüş alışverişinde bulundu. Dışişleri Bakanı Ahmlet Davutoğlu’nun da bugün Mısır’daki ve bölgedeki gelişmelere ilişkin görüşmelerde bulunmak üzere Katar’a gideceği belirtildi.