Catalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 21 AĞUSTOS 2009 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B PARA-META-PARA MUSTAFA SÖNMEZ Başbakan’ın Damadının “Enerjik” Büyümesi… Biliyorsunuz, Başbakan Erdoğan’ın damadı Be- rat Albayrak, Çalık Holding’in CEO’su… Yani 1 nu- marası… Ahmet Çalık, Fethullahçı Zaman gazete- sinin imtiyaz sahibi Ali Akbulut’un kayınbiraderi... Ça- lık Holding inşaat, enerji, tekstil, finans, telekomüni- kasyonda faaliyet gösteriyordu. Başbakan, onu medyada da “görevlendirdi”. Sabah-atv grubu, ka- mu bankaları kredileriyle alınıp holdinge monte edil- di, yandaş medya yapıldı. Medya para kazandırmaz. Tersine, para yer… Ama para getiren bir işin de ol- ması lazım, medya silahlanmasını finanse etmek için… Bu iş de enerji işi.. Özünde denim kumaşı uzmanı olan Çalık’ın, Türk- menbaşı ile arası hep iyi olageldi. Türkmenistan’da başlayan enerji işlerini Türkiye’de sürdürme ve ge- nişletme de AKP iktidarı ile hızlandı. Kendi ifadeleriyle 19 bin 80 kişiyi istihdam eden Ça- lık’ın, dolayısıyla damadın gözü daha çok, daha çok enerjide… ABD’nin Irak işgaliyle, Türkiye’nin enerjide önem- li bir koridor olacağının belli olması ile Çalık, enerji işine biraz daha sokuldu. Çalık Holding’in enerji sektöründeki faaliyetleri hep Ankara, dolayısıyla birinci derecede Başbakan bağlantılıdır. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Enerji Piyasası Denetleme Kurulu, DSİ, BOTAŞ… Başba- kan’a akrabalık, kararların hızla Çalık için alınmasın- da etkili olmuş görünüyor. Türkiye’de enerji işine ilk giriş, kamu kuruluşu BO- TAŞ’tan (ÖİB üstünden) Bursagaz’ın alınarak Çalık’a verilmesi ile başladı. Ardından yine Ankara devre- deydi. Türkiye Kömür İşletmeleri’nin Çankırı-Orta lin- yit sahası ruhsat devir ihalesini alan Çalık, Aralık 2006 yılında, termik santral (160 MW) işini başlattı. Bitmedi... Yine Ankara, Enerji Piyasası Denetleme Kurulu’ndan hidroelektrik santralı lisansları alındı. Ada- cami HES (30 MW), Topaktaş HES (9 MW), Kızka- yası HES (130 MW), Aksu HES (130 MW), Düzhan- lar HES (10MW), Vadi HES (60MW), Sarpıcık (32MW) ve Demircili RES (40MW) projelerinin lisansları An- kara’dan altın tepsiler içinde sunuldu, sunulmaya de- vam ediyor… Çalık Enerji ve damat, yine Ankara bağlantılı pet- rol ve gaz konusuna da dalmıştır. Haziran 2006’da Bakanlar Kurulu’ndan “Boru Hattı Belgesi”ni alan da- madın şirketi Samsun-Ceyhan petrol boru hattı- nın “mal”ı da, kayınpeder Başbakan aracılığıyla, son yapılan Putin görüşmesi sırasında Rusya’dan temin edilmiş görünüyor… Bu boru hattı projesinde İtalyan ENI ve Indian Oil gibi güçlü ortakları bulmada da Başbakan’ın hakkını yememek lazım. ENI’nin varlığı Berlusconi’nin ilgisini açıklıyor zaten... Ankara, da- madın şirketine Ceyhan’da rafineri ve petrokimya tesisi için lisans da vermiştir. Ama, biliyorsunuz ay- nı lisans, Doğan Grubu-OMV ortaklığı POAŞ’a veril- memiştir. Aynı zamanda Nabucco’nun kurucu or- taklarından olan dünyanın önemli firmalarından OMV’nin bu “dirsek”ten dolayı Doğan’dan hissele- rin tamamını alacağı ve Doğan’ı “by-pass” ederek işe devam edeceği -belki Çalık ile(?)- yazılıp konuşulmaya başlanmıştır. Bursa’da, doğalgaz dağıtım hizmetini kamu kuru- luşu BOTAŞ’tan alan Bursagaz’ı, Kayserigaz izle- miştir. Kayseri ili doğalgaz dağıtım işi dönüp dolaşıp Çalık Enerji bünyesine geçmiştir. Damadın holdingi, enerjide hamle üstüne hamle yapmaya devam et- mektedir. Türkiye’de CNG (sıkıştırılmış doğalgaz) dağıtımı alanında faaliyet göstermek üzere, Çalık Ener- ji’nin yüzde 50 katılımıyla kurulan Naturelgaz AŞ’nin misyonu boru hattıyla ulaşılamayan sanayi ve evsel doğalgaz kullanıcılarına tüp ile yakıt ulaştırmak... Ad- rese teslim borusuz doğalgaz sevkıyatını sağlayan Na- turelgaz; Bursa, Adapazarı, Antalya, İzmir ve Balı- kesir’de müşterilerine hizmet sunuyor ve daha da nur- lu ufuklara doğru yol alacak gibi görünüyor... Çalık, Tuz Gölü bölgesinde BOTAŞ’ın sahalarına yakın bir bölgede doğalgaz depolama tesisi kurmak için de lisans almanın eşiğinde ve nurlu ufuklara doğru doludizgin yol alıyor… Çalık’la ilgili sorunlu bir konu da TPAO Genel Mü- dürü Osman Saim Dinç’in Çalık’a transferi. Benzer bir durum da şu: Osman Saim Dinç döneminin ge- nel müdür yardımcısı Mete Gürel de Doğan Enerji Başkan Yardımcısı oldu. Doğan Enerji, TPAO’nun Ak- çakoca doğalgaz sahasında, ortağı. Tuhaf işler!.. mustafasnmz@cumhuriyet.com.tr DİSK üyeleri, ‘Yatõrõm yapacağõm’ diye İşsizlik Fonu’ndaki paralara el koyan AKP iktidarõnõ protesto etti MakinemühendislerindenKESK’edestek KESK’in toplu iş sözleşmesi hakkı için çekildiği toplugörüşmelerde dün 3. tur gerçekleştirildi. Görüşmeler bugün devam edecek. Toplugörüşmelerde 3. turdan ‘söz’ çõktõ ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Kamu İşveren Kurulu ile memur sendikalarõ arasõnda yürü- tülen toplugörüşmelerin 3. turu so- na erdi. Memur-Sen Genel Başkanõ Ah- met Gündoğdu, Başbakanlõk Merkez Bina’da gerçekleştirilen toplantõnõn ardõndan yaptõğõ açõk- lamada, toplantõnõn verimli geçti- ğini söyledi. Gündoğdu, toplantõda özellikle tedavi ve görev yolluklarõnõ ken- disi ödeyip daha sonra bu ödeme- leri alamadõklarõ için mağduriyet yaşayan kamu görevlileri ve bazõ belediyelerde maaşlarõnõ alamayan kamu görevlilerinin sorunlarõnõ gündeme getirdiklerini bildirdi. Gündoğdu, ayrõca hizmet kollarõ- nõn genel ve özel sorunlarõnõ Ka- mu İşveren Kurulu’na anlattõkla- rõnõ ve Bakan’õn ‘gelecek seneye ölmez burada olursak, bu ma- sada bunların takibi ve gideril- mesi için elimizden geleni yap- tığımız göreceksiniz’ dediğini aktardõ. Toplugörüşmelerde bugün grevli, toplu sözleşmeli sendika hakkõ talebinin gündeme gelmesi bekleniyor. Türkiye Kamu-Sen Genel Baş- kanõ Bircan Akyıldız da top- lantõda sendika yetkililerinin hiz- met kollarõnõn sorunlarõna ilişkin sunum yaptõklarõnõ söyledi. Ak- yõldõz, ayrõca bugünkü toplantõ- ya “sendikal faaliyetlerde Tür- kiye Kamu-Sen’e yönelik ay- rımcılık yapıldığını” gösteren belgeleri içeren bir klasörle ge- leceğini bildirdi. TMMOB Makina Mühendisleri Odasõ Başkanõ Emin Koramaz, açõklama yaparak yõllardõr “toplugörüşme” adõ altõnda tek yanlõ bir oyun sahneye konulduğunu iddia ederek, Kamu Emekçileri Sendikalarõ Konfederasyonu’nun (KESK) toplu iş sözleşmesi hakkõ için masadan kalkmasõnõ doğru bulduklarõnõ ve desteklediklerini bildirdi. İstanbul Haber Servisi - Türki- ye Devrimci İşçi Sendikalarõ Kon- federasyonu (DİSK), AKP iktida- rõnca İşsizlik Fonu’ndaki kaynağõn yatõrõm amaçlõ olarak kullanõlmasõ- na ilişkin 11 Ağustos’ta kabul edi- len yasayõ, başta İstanbul ve Anka- ra olmak üzere yurdun çeşitli ille- rindeki Türkiye İş Kurumu (İŞ- KUR) il müdürlükleri önünde dü- zenlediği eylemlerle protesto etti. İstanbul Tophane’deki İŞKUR önündeki yarõm saatlik oturma ey- leminde konuşan DİSK Genel Baş- kanõ Süleyman Çelebi, Türkiye bütçesinin yüzde 15’ine ulaşan de- vasa kaynağõn yağmaya açõlmasõna engel olacaklarõnõ ve hukuki müca- delelerini sürdüreceklerini söyledi. Kriz fırsatçılığı AKP’nin TBMM tatil- deyken toplanarak söz ko- nusu yasayõ çõkarmasõnõ “kriz fırsatçılığı” diye niteleyen Çelebi, 6 milyon işsizden yalnõzca 292 bini- nin yararlanabil- diği 42 milyar TL’lik fonun Türkiye bütçesi- nin yüzde 15’ine ulaştõğõnõ, yatõ- rõm aldatmasõyla bunun bütçeye ak- tarõlmasõnõn vicdanlarõ yaraladõğõnõ belirterek şunlarõ söyledi: “Bu kanun değişikliği en ağır hak gasplarından biridir. Bu fon da daha önce acı biçimde ya- şadığımız SSK açıkları ve Zo- runlu Tasarruf Hesapları’nın akıbetine uğrayacaktır. Çalı- şanların parasının yönetimi ve kontrolü çalışanların örgütle- rinde olmalıdır. DİSK işçi sını- fının çıkarlarını zedeleyen sal- dırılara karşı, bir- leşik bir işçi ve sendikal mü- cadelesini yükselte- cek, yasanın iptali için hukuk sü- reci dahil her türlü zeminde mücadelesini sürdürecektir. Bu fonun amaç dışı kullanılmasına, AKP’nin siyasi öncelikleri için çarçur edilmesine izin verme- yecektir. İşçi sınıfının parasına göz diken kriz fırsatçıları amaç- larına ulaşamayacaktır. Bir kez daha hükümeti uyarıyoruz; iş- sizlik fonundan elinizi çekin.” Sert uyarı DİSK üyeleri gösterilerde “AKP elini işsizlik fonundan çek”, “ Emperyalizmin krizinin bedelini ödemeyeceğiz” dövizleri taşõdõ, “İşsizlik fonu gasp edilemez”, “İş- çilerin birliği sermayeyi yene- cek”, “Zafer direnen emekçinin olacak”, “AKP yasanı al başına çal” sloganlarõ attõ. Borç stoku 414.5 milyar lira TOBB’den insana yatırıma destek Ekonomi Servisi - Ekonomi Gaze- tecileri Derneği’nin girişimi Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Başbakanlõk Tanõtma Fonu ve Basõn- Yayõn ve Enformasyon Genel Mü- dürlüğü (BYEGM) koordinatörlü- ğünde yürütülen projeye destek olarak 30 gazetecinin, Londra ve Washing- ton’da üç ay süreyle İngilizce dil eği- timi almasõna katkõ sağlõyor. ‘Uzun vadeli bakmalıyız’ TOBB ve BYEGM’nin yaptõğõ or- tak açõklamada, projenin ilk aşama- sõnda, 58 kursiyerin 3 ay süreyle TÖ- MER’de 300 saat süreyle aldõklarõ kursun 7 Ağustos 2009 tarihi itibarõy- la sona erdiği ve kursu 53 kursiyerin başarõyla tamamladõğõ kaydedildi. TOBB Başkanõ Rifat Hisarcıklı- oğlu, konuyla ilgili yaptõğõ açõklama- da, “TOBB Türkiye Medya ve İleti- şim Meclisi’nde geliştirilen ve yine meclisimizin bir üyesi olan Başba- kanlık Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü’nün koordinas- yonunda ortaklaşa yürütülen bu proje, basın sektörünün kuruluş amacına hizmet edecek bir ortaklı- ğın göstergesi olmuştur” dedi. Hisarcõklõoğlu, beşeri sermayeye yapõlan bu yatõrõmõn, Türkiye, sanayi ve iş dünyasõ için uzun vadede önem- li sonuçlar doğuracağõnõ bildirdi. Hi- sarcõklõoğlu, emeği geçenlere teşekkür ederek, başarõ dileğinde bulundu. Ankara (Cumhuriyet) - Merkezi Yönetim Brüt Borç Stoku, Temmuz ayõ sonu itibarõyla 414.5 milyar lirayõ buldu. Bu rakam haziran sonunda 408.9 milyar liraydõ. Hazine Müsteşarlõğõ’nõn 31 Temmuz 2009 tarihi itibarõyla açõkladõğõ “Merkezi Yönetim Brüt Borç Stoku” ve “Hazine Ala- cak Verileri”ne göre, temmuz ayõ sonu itibarõyla 414.5 milyar li- ra olan Merkezi Yönetim Brüt Borç Stokunun 289 milyar lirasõ TL cinsinden, 125.1 milyar lirasõ döviz cinsinden ve geriye kalan 0.4 milyar lirasõ ise dövize endeksli borçlardan oluşuyor. Brüt borç sto- kunun yüzde 57.7’si iç piyasaya, yüzde 16.5’i kamu kesimine olan iç borçlardan meydana geliyor. Dõş borçlarõn ağõrlõğõ ise yüzde 25.8. Aynõ tarih itiba- rõyla Hazine ala- caklarõ 26 milyar lira. Hazine ala- cak stoku içinde en yüksek pay da 14.2 milyar lira ile mahalli idare- lere ait. İtalyan Ferroli Türkiye’de üreteceğikombiyidünyayasatacak Ekonomi Servisi - Vakõf- bank, West LB AG’nin koor- dinatörlüğünde 11 ülkeden 29 bankanõn katõlõmõyla uluslar- arasõ piyasalardan toplam 736 milyon dolarlõk sendikasyon kredisi temin etti. 203.5 milyon dolar ve 372.5 milyon Avro olarak iki dilimden oluşan bir yõl vadeli sendikasyon kredisi- ni Vakõfbank, dõş ticaretin fi- nansmanõnda kullanacağõnõ açõkladõ. Vakõfbank Uluslararasõ İliş- kiler ve Yatõrõmcõ İlişkilerinden Sorumlu Genel Müdür Yar- dõmcõsõ Tanju Yüksel, yaban- cõ bankalarõn bu denli negatif bir atmosfer içinde Vakõfbank’a sendikasyon sağlamasõnõn olumlu olduğunu, Türkiye eko- nomisinin ve bankacõlõk siste- minin sağlam duruşunun, ya- bancõ bankalarõn işini kolay- laştõrdõğõnõ belirtti. Krediye öncülük eden West LB AG’nin sendikasyonlardan sorumlu yöneticisi David Pep- per, Türkiye’ye yönelik olarak uluslararasõ bankalarõn pozitif bir yaklaşõmda olduğunu ifade ederek, “Uluslararası banka- ların gözünde Türkiye ve Türk bankaları özel ve ben- zersiz bir konumda olmaya devam edecek. Türkiye’den iki banka daha piyasalara çıkmış durumda. Yenilerinde başarılı olacaklarına inanı- yoruz” diye konuştu. Ekonomi Servisi - Isõtma ve soğutma sektörü firmalarõndan Ferroli’nin Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü Çetin Çakmakçı, Ferroli Türkiye olarak 2010 yõlõ başõndan itibaren kombi üretimi- ne başlayacaklarõnõ ifade ederek, Ferroli’nin dünyadaki yeni bir modelinin Türkiye’de üretilip ihraç edileceğini bildirdi. Çakmakçõ, düzenlediği basõn toplantõ- sõnda, Türkiye’de yaklaşõk bir milyar dolar büyüklüğündeki õsõtma pazarõnõn krizden en çok etkilendiğini ve geçen yõla göre 2009’da pazar- da yüzde 25 oranõnda da- ralma beklediklerini kay- detti. KDV’yi indirin Çakmakçõ şu değer- lendirmeyi yaptõ: “Sektörde yılın ilk ya- rısında ise yüzde 30-35 oranında daral- ma yaşandı. Pazarın hareketlenebilme- si için desteğe ihtiyacımız var. Birçok sek- töre uygulanan KDV indiriminin ısıtma sektörüne de acilen uygulanması gere- kiyor. KDV inerse sektör olarak bekle- diğimiz yüzde 25 daralmanın daha az ola- cağını düşünüyoruz.” Yõlõn ilk 6 ayõnda kombi satõşlarõnda bir miktar düşüş, ancak kazan satõşlarõnda yüzde 40’lara varan artõşlarõn söz konusu ol- duğunu bildiren Çakmakçõ, Düzce’de üret- tikleri radyatör ve havlupan ürünlerinin sa- tõşõnda geçen yõlõn aynõ dönemine göre yüz- de 25 civarõnda artõş olduğunu söyledi. Çak- makçõ “2009 hedefimiz 2008’de 72 milyon Avro’luk ciromuzu ko- rumak” dedi. Çakmakçõ’nõn verdiği bilgiye göre, Ferroli Tür- kiye, İngiltere’den İran’a, Fransa’dan Pakistan’a, Romanya’dan Yeni Ze- landa ve Avustralya’ya kadar toplam 30 ülkeye ihracat yapõyor. Toplam üretiminin yüzde 40’õnõ ihraç ediyor, yüz- de 60’õnõ ise iç pazarda satõyor. Yõl sonu- na kadar 10 milyon Avro’luk bir ihracat ger- çekleştirmeyi hedefliyor. Geçen yõl en çok ihracatõ Ukrayna ve Rusya’ya yapmõştõk. Şimdi ise İran, Avustralya, İrlanda, Yeni Ze- landa ve Çin’e mal gönderiyor. Genel Müdür Çakmakçõ, Ferroli Türkiye’nin kombi üretimine başlayacağõnõ ifade ederek, Ferroli’nin dünyadaki yeni bir modelinin Türkiye’de üretilip ihraç edileceğini belirtti. K I S A . . . K I S A . . . Siemens’ten hibrit motosiklet Aselsan siparişi topladı ABD’de ham petrol stoklarõnõn geçen hafta düştüğünü ortaya koyan rapo- run ardõndan petrol fiyatlarõ bir günde yüzde 4 artõşla 72 dolarõn üs- tüne çõktõ. Vakõfbank’a 736 milyon dolarlõk sendikasyon TOBB, Başbakanlõk Tanõtma Fonu ve Basõn-Yayõn ve Enformasyon Genel Müdürlüğü koordinatörlüğünde yürütülen projeye destek olarak 30 gazetecinin, Londra ve Washington’da üç ay süreyle İngilizce dil eğitimi almasõna katkõ sağlõyor. Siemens dünyanõn ilk elektrikli motosikletini geliştirdi. 26 beygir güç üreten elektrik motoruyla hõ- zõnõ saatte 160 km’ye kadar çõka- rabilen motosiklet, 110 volt ve 5 sa- atte şarjõnõ tamamlayabiliyor. Aselsan yurtdõşõnda toplam 16.8 mil- yon Avro tutarõnda stabilize makine- li tüfek silah sistemi siparişi aldõğõnõ açõkladõ. Teslimatõn 24 ayda ta- mamlanmasõ öngörülüyor. İngiltere bütçesinde rekor açık Resesyonun vergi gelirlerini düşürmesi ve işsizlik yardõmõ alanlarõn sayõsõnõn art- masõyla İngiltere’nin temmuzda bütçe açõğõ 13.2 milyar dolara çõktõ. Böylece açõk, kayõtlarõn tutulmaya başladõğõ 1993’ten beri görülen en yüksek rakama ulaştõ. Petrol fiyatları uçuşa geçti Başta İstanbul ve Ankara olmak üzere birçok ildeki İŞKUR bürolarõ önünde toplanan işçiler, “AKP elini işsizlik fonundan çek”, “ Emperyalizmin krizinin bedelini ödemeyeceğiz” dövizleri taşõdõ, “İşsizlik fonu gasp edilemez”, “İşçilerin birliği sermayeyi yenecek”, “Zafer direnen emekçinin olacak”, “AKP yasanõ al başõna çal” sloganlarõ attõ. İşçinin fonundan elini çek Merkez Bankasõ’nõn (TCMB) ağustos ayõ ikinci dönem beklenti anketinde yõl sonu TÜFE beklentisi yüzde 5.87’den yüzde 5.94’e yükseldi. Ankete göre, 2009 cari açõk tahmini 10.836 milyar dolara, da- ralma tahmini yüzde 5.1’e çõktõ. TÜFE BEKLENTİSİ YÜZDE 5.9 Çetin Çakmakçı. Hisarcıklıoğlu. (Fotoğraf: VEDAT ARIK)