Catalog

CMYB C M Y B SAYFA CUMHURİYET 1 NİSAN 2009 ÇARŞAMBA 10 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr ? “Balbay’ın Yanı Başındayız!” Nöbetinde Buluşalım! Pazartesi - Perşembe saat 11.00 - 13.00’te Cumhuriyet Gazetesinin Bahçesinde 4 NİSAN 2009 CUMARTESİ S:13.00’te “DEMOKRASİ ve YEREL SEÇİMLER” KONULU KONFERANSTA; YARGITAY ONURSAL BAŞSAVCISI Değerli Hukukçu Sayın SABİH KANADOĞLU İLE BULUŞUYORUZ. SEN GELMEZSEN BİR EKSİĞİZ Yer : BARIŞ MANÇO KÜLTÜR MERKEZİ, (Caferağa Spor Salonu Yanı-KADIKÖY ÜCRETSİZ ETKİNLİĞİMİZ HALKA AÇIKTIR. İletişim : 0536.739 02 29 - 0505.815 10 17 0544.384 45 52 - 0532.281 54 54 CUMOK İSTANBUL ÇAĞRISI www.cumokistanbul.org Latin-Arap zirvesi başladı Dış Haberler Servisi - Arap ve Latin Amerika ülkelerini bir araya getiren 2. Latam-Arap zirvesi, dün Katar’õn başkenti Doha’da başladõ. Zirveye katõlan Venezüella Devlet Başkanõ Hugo Chavez, ülkesi gibi petrol zengini olan Arap ülkelerinden, ABD Dolarõ’na karşõ yeni bir para birimi oluşturulmasõ konusunda destek istedi. İlki 2005’te Brezilya’da düzenlenen zirve, bölge ülkeleri arasõndaki ilişkileri geliştirmeyi amaçlõyor. Son üç yõlda iki bölge arasõndaki ticari ilişkilerin üç kat arttõğõ belirtiliyor. ABD’li vekillerden Gül’e mektup WASHINGTON (AA) - ABD’de iktidardaki Demokrat Parti’ye mensup 4 milletvekili, Cumhurbaşkanõ Abdullah Gül ve Ermenistan Devlet Başkanõ Serj Sarkisyan’a ortak bir mektup yazarak, Türkiye ile Ermenistan arasõndaki ilişkileri geliştirme çabalarõnõ desteklediklerini bildirdi. İmzacõlar arasõnda yer alan Kongre’deki Türk- Amerikan Dostluk Grubu’nun eşbaşkanõ Robert Wexler, “Erivan ile Ankara arasõndaki farklõlõklarõn aşõlmasõ, işbirliğinin ve diplomatik ilişkilerin geliştirilmesi, ABD’nin, Ermenistan’õn ve Türkiye’nin çõkarõnadõr” dedi. Prag, İsrail’den rahatsız PRAG (AA) - AB Dönem Başkanõ Çek Cumhuriyeti’nin Dõşişleri Bakanõ Karel Schwarzenberg, İsrail hükümetinin bazõ adõmlarõndan memnun olmadõklarõnõ belirtti. İsrail’in aralõk ve ocak aylarõndaki Gazze saldõrõlarõnõn ardõndan, Kudüs yakõnlarõndaki ve Gazze’deki inşaat çalõşmalarõnõn çok sõnõrlõ olduğuna dikkat çeken Schwarzenberg, İsrail’de yeni kurulan hükümetin de bölgede heyecan yaratmadõğõnõ söyledi. ABD’deki düşünce kuruluşu CSIS, ülkenin geleceğini laiklerle dindarlar arasõndaki savaşõmõn belirleyeceğini bildirdi Türkiye’nin geleceği belirsiz ELÇİN POYRAZLAR WASHINGTON - ABD’nin önde gelen dü- şünce kuruluşlarõndan Stratejik ve Uluslararasõ Araştõrmalar Merkezi (CSIS) Türkiye-ABD iliş- kilerine yönelik kapsamlõ bir rapor hazõrladõ. “Türkiye’nin Değişen Dinamikleri” başlõklõ raporda Türkiye’nin belirsiz bir geçiş dönemi- ne girdiği görüşü öne sürüldü. Raporda Türki- ye’nin geleceğinin laik ve dindar güçler ara- sõndaki savaşõm sonucu şekilleneceği, Fethul- lah Gülen hareketinin içerden sistemi değiş- tirmeyi hedeflediği, AKP’nin giderek milliyet- çi ve hoşgörüsüz bir tutum içine girdiği ve ciddi eko- nomik gerilemenin milliyetçi duygularõ ve ordunun etkisini artõracağõ gibi değerlendirmeler yer aldõ. ABD-Türkiye arasõnda ortak çõkarlarõn büyük oranda kesiştiğine işaret edilen raporda, ABD yö- netiminin Ermeni tezlerini tanõmasõ durumunda iki ülke arasõndaki ilişkilerin bozulacağõ ifade edildi. CSIS uzmanlarõ Bülent Alirıza, Edward Chow, Andrew C. Kuchins, Haim Malka, Julianne Smith, Stephen Flanagan ve Samuel Brannen ta- rafõndan kaleme alõnan 100 sayfalõk raporda dikkat çekici görüşler şöyle:  Göreceli olarak istikrarlõ bir dönemin ardõndan Türk siyaseti belirsiz geçiş dönemlerinden birine gi- riyor olabilir. Türkiye’nin geleceği laik ve dindar güçler arasõndaki savaşõm, küresel mali krizin et- kileri ve AB liderlerinin Türkiye’nin katõlõmõna yö- nelik kararlarõyla şekillenecek.  AKP giderek milliyetçi ve hoşgörüsüz bir tu- tum alõyor. AKP’nin Türk siyasetindeki baskõnlõ- ğõ bir parça diğer partilerin zayõflõğõna bağlõ.  AKP’nin iktidarda kalmayõ sürdürmesi Tür- kiye’de giderek artan ve görünür olan dindarlõğõ yansõtõyor ve güçlendiriyor. AKP yeni bir kapatõlma tehditine karşõ anayasada büyük bir değişiklikten kaçõnacaktõr.  Gülen hareketinin etkisi AKP ile paralellik ta- şõyor. Her ikisi de Türk laikliğinin sert yanlarõnõ yu- muşatma çabasõ içinde olmasõna karşõn aralarõnda farklõlõklar var. Gülen hareketi doğrudan iktidara ulaşma yerine Türkiye’de ve dõşarõda etkisini artõ- racak yandaşlar kazanmaya odaklanõyor. Gülen ha- reketi uzun vadeli stratejisiyle meydan okuma yerine sistemi içeriden yavaş yavaş değiştirmeyi hedefliyor. Cumhurbaşkanõ Abdullah Gül’e Başbakan Tayyip Er- doğan’dan daha yakõn olan Gülen hareketi eğitim sis- teminde, polis gücünde ve medyada özellikle etkili.  Eğer Ankara’da daha milliyetçi sivil ya da as- keri bir liderlik ortaya çõkarsa bu ABD ve Türkiye arasõndaki ittifakõ tehdit etmeyecektir. Açõk- ça İslamcõ olmuş bir Türkiye işbirliğini cid- di bir biçimde azaltarak özellikle Ortadoğu’da ABD’nin politikalarõnõ engelleyebilir. Atatürk’ün ideolojisi devletin resmi dog- masõ olarak kalacak ve seçilmiş hükümetlerin bu ilkeler dõşõnda hareket etmesini engellemeyi sür- dürecek. Kemalizm olarak tanõmlanan bu kõ- sõtlamalar Türkiye’de İslamcõ bir devletin ya- ratõlmasõnõ etkin bir biçimde engelliyor.  Türkiye’de sivil-asker ilişkileri Batõlõ mo- dellerden çok farklõ. Türk ordusu geniş bir oto- nomiye ve ulusal güvenlik konularõnõn dõşõnda kayda değer bir etkiye sahip.  Başbakan Erdoğan kapatma davasõndan bu yana Kürt sorunu konusunda gözle görü- lür bir biçimde Türk ordusuna yaklaştõ.  Büyük bir ekonomik gerileme ülkede mil- liyetçi duygularõ ateşleyebilir ve demokrasi- yi aşõndõrabilir. Türk ordusu bu durumda po- litik liderliğe soyunmaz ama etkisini artõrabilir. Bu ABD-Türkiye arasõndaki ittifakõn sonu an- lamõna gelmezken ortak çõkarlarda daha sõnõrlõ bir işbirliği sürdürülür.  AB sürecine yönelik reformlar yavaşlarsa Türkiye Kürtlere, Alevilere ve Müslüman ol- mayan azõnlõklara karşõ daha hoşgörüsüz, muhalifler ve ifade özgürlüğü konusunda daha kapalõ bir ülke haline gelebilir.  Erdoğan Milli Görüş’ün kalbinde olan Türk-İslam sentezini savunuyor. Zaman için- de Türk milliyetçiliğini İslamdan daha fazla öne çõkaran yeni milliyetçi bir politikacõ ona kafa tutabilir. Türk iç politikasõnõn geleceği nasõl olursa olsun halk dindar kalacak ve AKP’nin ardõndan kim gelirse gelsin bu ger- çeği görmek durumunda. Ermeni tezleri tanınırsa ilişkiler zor bir döneme girer  Türk politikasõnõn belirsizliğe girdiği bu dönemde Washington ve Ankara arasõnda cid- di bir krizden kaçõnmak gerekiyor. ABD yö- netiminin Ermeni tezlerini tanõmasõ ya da Kongre’de kabul edilmesine izin vermesi du- rumunda Türklerin vereceği çok sert yanõt iki- li ilişkilerde çok zor bir döneme girilmesine neden olacak.  ABD’nin Türkiye’nin gerilimli iç poli- tikasõna dahil olmaktan kaçõnmasõ gerekiyor. Laikler ve AKP arasõndaki mücadeleye yö- nelik ABD’nin herhangi bir ifadesi içişlerine karõşmak olarak yorumlanacak. Washington Türk politikasõnõn değişken ve tahmin edile- mez kalacağõnõ kabul etmeli. Raporda ayrõca iki ülke arasõnda İran, Irak, Su- riye, Rusya, Karadeniz, Kafkaslar, Orta Asya, Af- ganistan ve enerji konularõnda stratejik işbirliğine yönelik olasõlõklar değerlendiriliyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye ziyareti sõrasõnda muhalefet partisi liderleri ile de görüşmek isteyen ABD Başkanõ Barack Obama’ya ABD Büyükelçiliği’nin “toplu görüşme” yaptõrmak istemesi krize neden oldu. MHP lideri Devlet Bahçeli, 3 muhale- fet lideriyle toplu görüşmenin “protokol kurallarına aykırı olduğu”nu belirte- rek görüşmeyi reddederken Meclis Baş- kanlõğõ da kõsa süreli de olsa ayrõ ayrõ gö- rüşme planlama kararõ aldõ. ABD’nin Ankara Büyükelçiliği, 6 Ni- san’da saat 14.30’da Meclis’e gelmesi planlanan Obama’nõn istemi doğrultu- sunda, genel kurulda konuşma saati olarak belirlenen 15.15’e kadarki bölü- mün muhalefet liderleriyle görüşmeye ayrõldõğõnõ belirtti. Ancak elçilik, gü- venlik gerekçesiyle görüşmenin Meclis Başkanõ ve 3 muhalefet lideriyle toplu- ca yapõlmasõnõ önerdi. MHP Grup Baş- kanvekili Mehmet Şandır, toplu gö- rüşmenin protokol kurallarõna aykõrõ olduğunu belirterek ayrõ görüşme talep etti. DTP’den Ahmet Türk’ün ise, Obama ile görüşeceği bilgisi verildi. Gö- rüşmenin baş başa ya da toplu olabile- ceği dile getirildi. TBMM Başkanõ Top- tan da, 4-5’er dakika da olsa görüşme- nin ayrõ ayrõ yapõlacağõnõ grup başkan- vekillerine iletti. MHP’nin itirazõ, Mec- lis kulislerine “Bahçeli Obama’yla gö- rüşmeyi reddetti” şeklinde yansõdõ. Bunun üzerine MHP yöneticileri, “Ge- nel başkanımız toplu görüşmenin hem diplomatik kurallara uymayacağı hem de nezaketsizlik olacağını belirtti. Ayrı ayrı görüşme talep ettik” dedi- ler. Meclis Başkanlõğõ da muhalefetin “toplu görüşmenin protokol kuralla- rına aykırı olduğu” görüşünü haklõ bu- larak, liderlerle tek tek görüşmeye dö- nük yeni program hazõrlama kararõ aldõ ve kõsa süre sonra programõ netleştire- ceğini bildirdi. CHP Genel Başkanõ Deniz Baykal da “Meclis Başkanı Toptan’a da sor- dum. Ben bunu üçlü görüşme diye al- gılamadım. Bireysel görüşme diye al- gıladım. Amerikalıların mekânı gü- venlik açısından değerlendirmek is- tediklerini sanıyorum. Belki başkan- lık divanı salonunda görüşme olabilir ya da Meclis Başkanı’na da söyledim, başkanın odası da olabilir” dedi. BAHÇELİ ‘TOPLU GÖRÜŞMEYİ’ REDDETTİ Obama gelmeden Meclis’te kriz çıkardı Davos’tan ortak tatbikata Dış Haberler Servisi - Türkiye ve İsrail’in yazõn ortak deniz tatbikatõ yapacağõ bildirildi. İsrail devlet radyosu, İsrail’in 27 Aralõk-18 Ocak günlerinde Filistin’in Gazze Şeridi’ne düzenlediği kanlõ saldõrõ- larõn ardõndan iki ülke ilişkilerinde gerilim yaşanmasõna rağmen bü- yük çaplõ olacağõ belirtilen bu tat- bikatõn yapõlacağõnõ duyurdu. İs- viçre’nin Davos kasabõnda düzen- lenen Dünya Ekonomik Foru- mu’ndaki bir panelde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile İsrail Cumhurbaşkanõ Şimon Peres’in atõşmasõ ve Erdoğan’õn Peres’e sert ifadelerle çõkõştõktan sonra sa- lonu terk etmesi üzerine, iki ülke ilişkileri tarihindeki en gergin dö- neme girilmişti. Türk ve İsrailli diplomatlar, bu krizin ardõndan ilk defa önceki akşam müsteşar düze- yinde bir araya geldi. Dõşişleri Ba- kanlõğõ Müsteşarõ Büyükelçi Er- tuğrul Apakan ile İsrail Dõşişleri Bakanlõğõ Müsteşarõ Yossi Gal’in Ankara’daki görüşmelerinde, iki ülke ilişkilerinin nasõl eski seyrine dönebileceği ele alõndõ. Irak’taki İngiliz askerleri, işgalin 6. yılı dolarken çekilmeye resmen başladı. Güneydeki Basra kentindeki törende, İngilizlerin yönetimindeki askeri üs Amerikan ordusuna devredildi. Göndere İngiliz bayrağı yerine ABD bayrağı çekilirken konuşan Amerikalı komutan General Ray Odierno, “Uluslarımız birlikte döktüğümüz kanla bağlanmıştır. Bu hiç kimsenin koparamayacağı bir bağdır” dedi. İşgalin ilk aylarında sayıları 46 bine ulaşan İngiliz askerlerinden geriye kalan 4 bin 100’ünün temmuz ayı sonuna kadar evlerine dönmesi öngörülüyor. 2003’ten beri Irak’ta ölen İngiliz askerlerinin sayısı ise 179. (Fotoğraf: AFP) ngilizlerçekilmeyebaşladıİ Erdoğan Milli Görüş’ün kalbinde olan Türk-İslam sentezini savunuyor. Zaman içinde Türk milliyetçiliğini İslamdan daha fazla öne çõkaran yeni milliyetçi bir politikacõ ona kafa tutabilir. Gülen hareketi ve AKP arasõnda farklõlõklar var. Eğitim sisteminde, polis gücünde ve medyada özellikle etkili olan Gülen hareketi uzun vadeli stratejisiyle meydan okuma yerine sistemi içeriden yavaş yavaş değiştirmeyi hedefliyor. Chavez