Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 9 EYLÜL 2008 SALI
10 DIŞ HABERLER
CMYB
C M Y B
dishab@cumhuriyet.com.tr
9 EYLÜL 2008 SALI CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr
Mısır’da can
kaybı artıyor
Dış Haberler
Servisi - Mõsõr’õn
başkenti Kahire’nin
bir gecekondu
mahallesinde
cumartesi günü
meydana gelen toprak
kaymasõnda ölenlerin
sayõsõnõn 47’ye
yükseldiği bildirildi.
Yetkililer, felaket
bölgesinden şimdiye
kadar 47 kişinin
cesedinin çõkarõldõğõnõ,
dün itibarõyla
kurtarma
çalõşmalarõnda ağõr
makinelerin de
kullanõlmasõna
başlandõğõnõ açõkladõ.
Kurtarma
çalõşmalarõna katõlan
işçilerin halen toprak
altõnda olduğu sanõlan
yüzlerce kişiye
ulaşabilmek için
evlerin üzerine çöken
kaya parçalarõnõ ağõr
makinelerle
kaldõrmaya
başladõklarõ belirtildi.
Saharov ödülü
adayları
BRÜKSEL
(Cumhuriyet) -
Tibet’in sürgündeki
ruhani lideri Dalay
Lama ve Kolombiya
Devrimci Silahlõ
Kuvvetleri (FARC)
tarafõndan 2002
yõlõnda kaçõrõldõktan
altõ yõl sonra geçen
temmuz ayõnda serbest
bõrakõlan Ingrid
Betancourt, Avrupa
Parlamentosu (AP)
2008 Saharov İnsan
Haklarõ Ödülü’ne aday
gösterildiler. Bu yõlki
Saharov Ödülü için
gösterilen 8 adaydan
bir diğeri ise
Avrupa’daki
Romanlarõn haklarõnõ
savunan “Avrupa
Roman Haklarõ
Merkezi”. Merkez,
AP’nin en kalabalõk
grubu olan Hõristiyan
Demokratlar
tarafõndan aday
gösterildi. Aralõk
ayõnda Strasbourg’da
yapõlacak 20. ödül
törenine, daha önce bu
ödülü almõş bütün
ödül sahipleri davetli.
1995’te Leyla Zana,
AP tarafõndan Saharov
ödülüne layõk
görülmüştü.
İran: Cheney ile
görüşme yok
TAHRAN (AA) -
İran, ABD Başkan
Yardõmcõsõ Dick
Cheney ile
görüşmenin söz
konusu olmadõğõnõ
bildirdi. İran Dõşişleri
Bakanlõğõ, bir grup
İranlõ milletvekilinin,
Cheney ile gizlice
görüşme yapacağõ
yönünde Batõ
medyasõnda yer alan
haberlerin gerçeği
yansõtmadõğõnõ
açõkladõ. İtalya basõnõ,
Cheney’in Roma’yõ
ziyaretinde bazõ İranlõ
temsilcilerle gizli
görüşmelerde
bulunacağõnõ yazmõştõ.
Afganistan’da Taliban’õ bahane eden Amerikan kuvvetleri katliama devam ediyor
3 yõlda 3 bin sivil öldü
Dış Haberler Servisi - ABD’deki İn-
san Haklarõ İzleme Örgütü’nün adlõ ha-
zõrladõğõ rapora göre, 2005 yõlõ sonundan
2008 yõlõnõn Ağustos ayõna kadarki dö-
nemde Afganistan’daki Amerikan ve
NATO birliklerinin hava ve kara ope-
rasyonlarõnda 1086 sivil can verdi. Ay-
nõ dönemde dinci Taliban militanlarõnõn
saldõrõlarõnda da 2016 Afgan sivil öldü.
Örgütün Asya direktörü Brad Adams,
“ABD’nin bu kadar çok sayıda sivili
öldüren yanlışlara son vermesi gere-
kiyor. Bazı sivillerin ölümünde Tali-
ban’ın onları kalkan olarak kullan-
ması etken olsa da, daha iyi önlemler
alabilecek olan ABD bunu bahane ola-
rak kullanmamalı” dedi.
Raporda, Amerikan ordusunun, bir-
likleri doğrudan saldõrõ altõnda olmadõğõ
durumlarda bile hava bombardõmanõ dü-
zenlemesinin, Cenevre Sözleşmele-
ri’nden kaynaklanan uluslararasõ yü-
kümlülüklerinin ihlali anlamõna geldi-
ğine dikkat çekilerek “sahadaki taktik
savaşı kazanmak için bombalara gü-
venen ABD ve NATO güçlerinin,
toplumun desteğini kazanmak için
sürdürülen stratejik savaşı kaybet-
tiği” yorumu yapõldõ. Raporda ayrõca,
bazõ NATO yetkililerinin de, Afganis-
tan’õn hava sahasõnõ kontrol altõnda
tutan Amerikan ordusunun hava gücü-
ne çok fazla başvurduğundan şikâyet et-
tiğine dikkat çekildi.
ABD Savunma Bakanlõğõ Pentagon
sözcüsü Yarbay Mark Wright ise Ta-
liban militanlarõnõn ve diğer direnişçi-
lerin kimi zaman sivillerin evlerinin
içinden Amerikan askerlerine ateş aç-
tõklarõnõ belirterek “Savaş zamanında
her sivilin ölümü çok büyük bir tra-
jedidir” dedi. Wright, 2001 yõlõ so-
nunda Afganistan’a askeri müdahalede
bulunarak Taliban hareketini iktidardan
indiren ABD’nin, “Afgan halkını ve
hükümetini desteklemek için orada
bulunduğunu” savundu.
Afganistan’da halen 42 bini aşkõn
Amerikan askeri ile NATO komutasõ al-
tõnda 40 civarõnda ülkeden 50 bin ya-
bancõ asker bulunuyor.
Afganistan’daki en kõdemli ABD’li
komutan General David McKiernan,
Herat vilayetine bağlõ Azizabad’da 22
Ağustos’ta Amerikan hava bombardõ-
manõ nedeniyle 90 sivilin öldüğü id-
diasõyla ilgili yeni bir soruşturma baş-
latõlacağõnõ duyurdu. McKiernan, “el-
de edilen yeni bilgiler ışığında, böl-
geye incelemelerde bulunması için bir
generalin gönderilmesinin uygun
olacağını” kaydetti.
Olayõ incelemekle görevli Afgan hü-
kümeti komisyonu, bombardõmanda
en az 50’si çocuk, yaklaşõk 20’si kadõn
90 civarõnda sivilin öldüğünü tespit et-
miş, Amerikan ordusu ise ölen sivil sa-
yõsõnõn yalnõzca 7 olduğunu ve 35 mi-
litanõn da etkisin hale getirildiğini öne
sürmüştü. Afgan Devlet Başkanõ Ha-
mid Karzai, halkõn yükselen tepkisi
üzerine iki Afgan subayõ görevden al-
mõş ve ülkedeki yabancõ askerlerin
varlõğõnõn gözden geçirileceğini açõk-
lamõştõ.
Katliamın dehşet verici
görüntüleri
Ajanslara konuşan BM ve Afgan
hükümet yetkilileri, Amerikan ordusunu
yeniden soruşturma açmaya iten sebe-
bin, bir cami avlusundaki katledilmiş
çocuklarõn cesetlerini gösteren cep te-
lefonu video kaydõ olduğunu söyledi.
Amerikan haber ajansõ AP, bir diplo-
matõn anlatõmlarõna dayandõrdõğõ ha-
berinde, kafataslarõ ve uzuvlarõ parça-
lanmõş, kimileri bebeklik çağõndaki
çocuklarõn cesetlerini gösteren kaydõn
“ürkütücü olduğunu” belirtti.
Dış Haberler Servisi - Avrupa Birliği
(AB) dönem başkanõ Fransa
Cumhurbaşkanõ Nicolas Sarkozy dün
Rusya’nõn başkenti Moskova’ya
giderek Kafkaslar’daki krizle ilgili
görüşmelerde bulundu. Avrupa
Komisyonu Başkanõ Jose Manuel
Barroso ve AB Ortak Dõş Politika ve
Güvenlik Yüksek Temsilcisi Javier
Solana’nõn eşlik ettiği Sarkozy,
Moskova’da Rusya Devlet Başkanõ
Dimitriy Medvedev ile bir araya
geldi.Medvedev, görüşme öncesinde
yaptõğõ açõklamada, Gürcistan’la
Güney Osetya arasõndaki anlaşmazlõğa
son vermenin yollarõnõ ele alacaklarõnõ
söyleyerek, bir ay önce ülkesiyle
Gürcistan arasõnda varõlan mutabakatõn
yerine getirilme sürecini de
değerlendireceklerini belirtti.
Girişimleriyle Rusya ile Gürcistan
arasõnda ateşkes sağlanmasõna katkõda
bulunan Sarkozy de “Herkes üzerine
düşen görevi ne kadar çabuk yerine
getirirse, barışa da o kadar çabuk
ulaşmış oluruz” dedi. Görüşmeler
sõrasõnda Gürcistan’a AB gözlemci
misyonunun gönderilmesi konusunun
da detaylõ bir şekilde gündeme gelmesi
beklenirken Rusya Dõşişleri Bakanlõğõ
Sözcüsü Andrey Nesterenko buna
karşõ olduklarõ yolunda açõklama
yapmasõ dikkatleri çekti. Sarkozy’nin
Rusya’dan sonraki durağõ ise
Gürcistan. Bu arada, Gürcistan ile
Rusya arasõnda çõkan çatõşmalar
nedeniyle 30 binden fazla sivilin
mülteci durumuna düştüğü belirtildi.
Dış Haberler Servisi - Pakistan’õn
doğusundaki Kuzey Veziristan
bölgesinde bir köyde,
Afganistan’daki ABD güçleri
tarafõndan düzenlendiği sanõlan
saldõrõda, aralarõnda kadõn ve
çocuklarõn da bulunduğu 13 kişi
öldü, yaklaşõk 25 sivil yaralandõ.
Pilotsuz uçaklarla düzenlenen ve
Taliban liderlerinden Celaleddin
Hakkani’nin kurduğu medreseyi
hedef alan füze saldõrõsõ, ABD’nin
insansõz uçakla bir haftada bölgeye
düzenlediği 4. saldõrõ oldu. Saldõrõda
medrese yakõnõndaki evlerin de zarar
gördüğü ve 7 yabancõ uyruklu
militanõn yanõ sõra 6 sivilin de
hayatõnõ kaybettiği bildirildi. İşgalin
başladõğõ 2001 yõlõna kadar Taliban
yönetiminin Savunma Bakanõ olan
Hakkani tarafõndan kurulan okul,
daha önce de çeşitli saldõrõlara hedef
olmuştu. ABD’nin Afganistan
sõnõrõndaki aşiret bölgesine
düzenlediği ve sivillerin ölümüne yol
açan saldõrõlarõ, son dönemde
Pakistan’da büyük tepki yaratõyor.
Pakistan yönetimini Taliban’a karşõ
yeterince sert önlemler almamakla
eleştiren ABD ve Afgan güçlerinin,
geçen hafta aynõ bölgeye düzenlediği
saldõrõda 15’ten fazla sivili
öldürmesi, Pakistan hükümeti
tarafõndan da kõnanmõştõ. Bu olayõn
ardõndan insansõz ABD uçaklarõyla
düzenlenen iki ayrõ saldõrõda beş
militan ile iki kadõn ve üç çocuk
hayatõnõ kaybetmişti.
İnsan Haklarõ İzleme Örgütü’nün
raporuna göre, Afganistan’da
son 3 yõldõr Amerikan ve NATO
güçlerinin operasyonlarõnda, bini
aşkõn sivil öldü. Amerikalõlar,
Taliban’õn sivilleri kalkan olarak
kullanmasõnõ bahane ediyor.
Taliban saldõrõlarõnda ise 2 bin
kişiden fazla ölen oldu.
Afganistan’da sivil ölümlerin ulaştığı boyutlar bütün dünyada tepki yaratıyor.
PAKİSTAN
ABD yine
insansõz
uçakla vurdu
Şovmen
Başbakan’a dava
İstifasını isteyen göstericilerin
yaklaşık 2 haftadır çalışma binasını
işgal altında tuttuğu Tayland
Başbakanı Samak Sundaravej,
“görevi başındayken özel televizyon
kanallarındaki yemek
programlarına çıktığı” gerekçesiyle
yargılandığı Anayasa
Mahkemesi’nde kendisini savundu.
Bugün kararını vermesi beklenen
mahkemenin suçlu bulması halinde
Samak görevini bırakmak zorunda
kalacak. Hakkında ayrıca üç
yolsuzluk ve bir hakaret davası
açılan Tayland Başbakanı kendisini
savunurken, “Başbakanlığı’nın ilk
iki ayındayken çıktığı programlar
karşılığında maaş değil, yalnızca
sembolik bir ücret aldığını” söyledi.
Televizyon şirketi de, çalışanları
olmayan Samak’a çıktığı 4 şov için
yalnızca 2300 ABD Doları tutarında
para ödendiğini bildirdi. Tayland
anayasasına göre, başbakanın ve
bakanların kâr amacı güden
kuruluşlarda çalışması yasak.
Muhalefet, 26 Ağustos’tan beri
başbakanlık binasına giriş çıkışları
engelliyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy, Rus-
ya Devlet Başkanı Medvedev’le Mos-
kova’da bir araya geldi. (AFP)
Sarkozy
kriz turunda
RUSYA’YA SUÇLAMA
Dava Adalet
Divanı’nda
Dış Haberler Servisi - Gürcistan’õn
Abhazya ve Güney Osetya’da “etnik
temizlik” yapmakla suçladõğõ Rusya
aleyhinde Uluslararasõ Lahey Adalet
Divanõ’na yaptõğõ başvurunun
görüşülmesine dün başlandõ.
Mahkeme, Gürcistan’õn talebini ve
Rusya’nõn itirazõnõ çarşambaya kadar
dinleyecek ve Tiflis hükümetinin,
sivillerin korunmasõ için acilen
alõnmasõnõ istediği tedbirlerle ilgili
kararõnõ birkaç hafta içinde açõklayacak.
Gürcistan, Rus güçlerini, 1990
başlarõndan geçen ayki savaşa kadar,
sivil halkõ evlerini terke zorlama,
kasabalara ve köylere saldõrmakla
suçluyor. Gürcistan, bu süre içinde
binlerce sivilin öldüğünü ve 300 bin
kişinin mülteci durumuna düştüğünü
iddia ediyor.Rusya ise Gürcistan’õ
suçlayarak, geçen ay Güney Osetya’ya
saldõrõsõ sõrasõnda insanlõğa karşõ suç
işlediğini öne sürüyor.
15 hâkimden oluşan Lahey Adalet
Divanõ’ndaki davanõn da birkaç ay
veya birkaç yõlda sonuçlanabileceği
belirtiliyor.
Scientology
tarikatına
Fransa’da
dava açılıyor
Dış Haberler Servisi - Fransa’da Sci-
entology tarikatõ hakkõnda “dolandırıcı-
lık ve yasadışı ilaç kullanımını teşvik et-
me” suçlamalarõndan dava açõlacağõ bil-
dirildi. Fransa’da bir mahkeme, tarikata
dersler, kitaplar, ilaçlar ve insan zihninin
durumunu belirlediği öne sürülen bir cihaz
için 20 bin Avro’dan fazla para ödediği-
ni belirten bir kadõnõn şikâyetini haklõ bul-
du. Fransõz Eczacõlar Birliği’nin de tarikat
hakkõnda şikâyette bulunduğu bildirildi.
Mahkemeye yakõn bir kaynak, tarikatõn
Fransa’daki örgütü ve kitap dükkânõnõn faa-
liyetlerinin inceleneceğini ve suçlu bu-
lunmasõ halinde bu faaliyetlere son veri-
leceğini söyledi. Davada 7 Scientology
üyesinin de “yasadışı ilaç satışı” suçla-
masõyla yargõlanacağõ belirtildi.
Bilimkurgu yazarõ L. Ron Hubbard ta-
rafõndan 1954’te kurulan ve üyeleri ara-
sõnda Tom Cruise gibi ünlü isimlerin de
bulunduğu Scientology, ABD’de 20 yõl-
dõr resmen tanõnõyor. Tarikat üyelerinden
kendilerine para bağõşlamasõnõ ve yük-
selmek için çeşitli dersler almalarõnõ zo-
runlu kõlõyor.
Sundarajev
KAVŞAK
ÖZGEN ACAR
Karadeniz NATO Gölü Oluyor!
Ajda Pekkan,“Petrol” şarkısı ile
1980’de Eurovision Yarışması’nda boy
gösterdiğinden bu yana kuyulardan ne
petroller aktı, nice doğalgazlar fışkırdı.
Dünya haritasında sınırlar altüst oldu, ama
şarkının içeriği değişmedi.
O tarihte, Vashington ve Moskova
odaklı iki kutup vardı. Şarkının üzerinden
on yıl geçmeden, Moskova odaklı SSCB
dağıldı. SSCB içindeki eski sosyalist
cumhuriyetler bağımsızlıklarını ilan ettiler.
Avrupa’daki Varşova Paktı ülkeleri tek ku-
tuplu bir dünya haritasında yerlerini aldı-
lar.
Karadeniz ve Kafkasya’da haritalardaki
değişikliliklere göz atalım. Karadeniz ve
Kafkasya’da tek NATO üyesi Türkiye
idi. Türkiye, bu bölgede geleneksel de-
yimiyle NATO’nun “tek” ileri karakoluydu.
Türkiye dışında, tüm yöre haritasına
“orak-çekiç” egemendi.
Bugün aynı haritaya baktığımızda Bul-
garistan ve Romanya’da orak-çekicin ye-
rinde NATO bayrağını görüyoruz. Gür-
cistan ve Ukrayna NATO bayrağını taşı-
maya hazırlar. Gürcistan olayından son-
ra ABD’de “seçim meçim ya da tayfun
mayfun” denilmeden, Başkan Yardımcı-
sı Dick Cheney soluğu Kafkasya ve
Karadeniz’de aldı. Önce Azerbaycan’ı zi-
yaret etti. Çünkü Rusya’nın yeni Devlet
Başkanı Dimitri Medvedev’in ilk işi, ara-
lıkta imzalanan Azerbaycan-Türkmenis-
tan-Kazakistan “Hazar Kıyısı Boru Hattı”
tasarısını hızlandırmak için Bakû’ya git-
miş, Dağlık Karabağ ve Tahran ile ilişki-
leri görüşmüştü. Moskova ayrıca Ba-
kû’nun doğalgazına da talipti.
Cheney, Bakû’dan sonra gittiği Gür-
cistan’a 1 milyar dolarlık yardım paketi ile
NATO üyeliğini götürdü. Cheney, Uk-
rayna’ya “NATO üyeliğiniz çantada kek-
lik” sözü verdi. Karadeniz’de NATO ya-
yılması hızlandı.
Bu olaylardan önce Türkiye
Başbakanı Recep Tayyip Er-
doğan’ın açıkladığı “Kafkas
İstikrar Platformu (KİP)” öneri-
sini Vashington destekledi.
Gerçekte, öneri Vaşington’da
oluşturulmuştu. Hedefte, baş
ağrıtan bu bölgede Hazar pet-
rolünü güvenlik altına almak ya-
tıyordu. Vashington, Ankara’yı
“ileri karakol” olmaktan çıkar-
tıp “bölge gücü” diye sırtını sı-
vayıp Kafkasya’da görevlen-
diriyordu.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün fut-
bol maçı için Ermenistan’a gidişinin altık
yıllık diplomatik geçmişini cuma günü yaz-
mıştık. Bu gezi de Vashington çıkışlı
planın bir parçası idi. Yüzyıllık tarihin yaz-
gısı ile sınırları kapalı iki komşu arasındaki
yakınlaşma, KİP’e katkı yapmakla, Er-
menistan’ın ekonomik güçlenmesine
yardım etmekle kalmayacak; ayrıca tem-
cit pilavı gibi her yıl ısıtıldığı için Ankara-
Vaşington arasında gerilimlere yol açan
“soykırım tasarısı” da gündemden düşe-
cekti. Washington için NATO bayrağını
yakın gelecekte, Ermenistan’da da dal-
galandırmak kaçınılmazdı. Böylece, Tür-
k i y e - A z e r b a y c a n - G ü r c i s t a n -
Ermenistan ile Hazar ve Orta Asya yöre-
sinin petrol ve doğalgazı için “istikrarlı” ge-
çiş bölgesi yaratılacaktı.
Türkiye’ye bir de Doğu Akdeniz’in gü-
venliğini sağlama amacıyla Suriye-İsrail
görüşmelerinde “kolaylaştırıcı” görevi
verilerek Ankara’nın “bölge gücü” oldu-
ğu inancı pekiştirildi. Bununla da yetinil-
medi, 4 Eylül’de AB, Arap Birliği ve Kör-
fez İşbirliği liderleri toplantısına “bölge gü-
cünün” başbakanı Erdoğan da dahil
edildi. Suriye Başbakanı Beşşar Esad,
AB Dönem Başkanı Fransa Cumhur-
başkanı Nikolas Sarkozy ve Katar Emi-
ri Şeyh Hamad Bin Halife el Tani top-
lantı sonrasında “bölge gücü” ya da ki-
milerine göre “ABD’nin taşeronu” deni-
len Erdoğan’a “övgüler” yağdırdılar.
Çocukların “lego” oyununda resmi ta-
mamlamak için küpleri birleştirdikleri gi-
bi, Vashington, bir yandan İsrail’in gü-
venliğini sağlıyor, İran’ın Körfez’de olası
engellemesine karşı Ortadoğu petrol ve
doğalgazını da Akdeniz’deki NATO var-
lığına emanet ediyordu.
Cheney, Kafkasya ve Karadeniz’de
dolaşırken, Dışişleri Bakanı Condoleez-
za Rice da ABD’nin “yedi devlet teröris-
tinden biri” ilan ettiği Libya’ya 55 yıl ara-
dan sonra giden ilk Amerikalı bakan ol-
du. Libya’ya 1953’te ABD Dışişleri Bakanı
John Foster Dulles ve 1957’de Başkan
Richard Nikson gitmiş, daha sonra ip-
ler kopmuştu. Rice, Libya’ya neden git-
ti?
Kafkasya’da görüldüğü gibi Mosko-
va’nın eli armut toplamıyor. Vladimir
Putin, başkanlıktan ayrılmadan önce ni-
sanda Libya’ya gitmiş, Muammer Kad-
dafi ile milyar dolarların konuşulduğu bir
görüşme yapmıştı. Putin, Libya’nın “de-
mode” silahlarının yenilenmesi amacıy-
la, uçaksavar sistemlerinin kurulması,
MIG ve Sukhoi uçakları, helikopterler, de-
nizaltılar, savaş gemilerinin satışı dahil 2.5
milyar dolarlık bir gündem oluşturmuştu.
Bu ziyaretten iki ay önce Sarkozy de Kad-
dafi’ye Fransız savaş uçaklarını önermişti.
1988’de İskoçya’da Lockerbie yakınında
Libya’nın düşürdüğü Pan Am uçağı ola-
yını bağışlayan İngiltere’nin eski Başba-
kanı Tony Blair de Libya’da aynı amaç-
la boy göstermişti.
Putin’in ana amacı, Rus Gazprom şir-
ketinin Libya’da yatırım yaparak doğalgaz
alanında ortaklık kurmasıydı. Moskova,
nasıl Karadeniz’de İtalyan Eni şirketiyle or-
taklık yaparak denizaltından boru hattıy-
la “Mavi Akım’ı” Türkiye’ye ulaştırmışsa,
Libya doğalgazını da Eni ile ortaklaşa ön-
ce İtalya’ya ulaştırmanın, sonra Avrupa’ya
pazarlamanın peşindeydi.
Putin’in ardından İtalyan Başbakanı Sil-
vio Berlusconi de on gün önce Lib-
ya’daydı. Berlusconi beklenmedik bi-
çimde İtalya’nın Libya’daki sömürgecilik
yılları tazminatı olarak 25 yılda 5 milyar do-
lar ödeyeceğini açıkladı. Putin ile ortak
amacı, Libya doğalgazının denizaltın-
dan İtalya’ya uzatılması, Avrupa’da pa-
zarlanmasıydı.
Libya 2003’te kitle imha silahı yapı-
mından vazgeçtiğini açıklamakla kalma-
mış, ABD istihbaratınca da doğrulanmıştı.
Karadeniz ve Kafkasya’da NATO bayra-
ğı ardında boy gösteren ABD’nin, Akde-
niz’de Rusya’nın Libya’da önemli adım-
lar atması Rice’ı palas pandıras Lib-
ya’ya, ardından Tunus ve Cezayir’e uçur-
muştu.
Uluslararası alanda bu oluşumlar ya-
şanırken dış ticaretten sorumlu Devlet Ba-
kanı Kürşad Tüzmen, Rusya’ya “güm-
rüklerde misilleme” yapılacağını açıkladı.
Hükümetinden “olur” almadan, devlet
adamlığı ile bağdaşmayan bu davranışa
Bakanlar Kurulu karşı çıktı. Doğal koşul-
larda “istifa etmesi” gereken Tüzmen hâ-
lâ koltuğunda oturuyordu!
Elmek: oacar@superonline.com Faks: 0312. 442 79 90
Irak’õn başkenti Bağdat’taki õslahevlerinde yüzlerce çocuğa insanlõk dõşõ muamele yapõlõyor
Çocuk mahkûmlara tecavüz
Dış Haberler Servisi - Irak’õn başkenti
Bağdat’taki õslahevlerinde tutulan ço-
cuklarõn işkence gördükleri ve tecavüze
uğradõklarõ belirtildi.
2004 yõlõnda ortaya çõkan ABD yö-
netimindeki Ebu Garib Cezaevi’ndeki iş-
kence skandalõ hafõzalardan silinmezken
gözler yeterli sağlõk, barõnma ve eğitim
koşullarõnõn bulunmadõğõ õslahevlerinde
kötü muameleyle karşõ karşõya bulunan
Iraklõ “çocuk mahkûmlara” çevrildi.
Aralarõnda 9 yaşõnda olanlarõn da bu-
lunduğu yüzlerce erkek çocuğun hava-
landõrmasõ çalõşmayan aşõrõ kalabalõk kü-
çük hücrelerde yaşam savaşõ verdiklerini
yazan İngiliz Guardian gazetesi, ço-
cuklarõn õslahevindeki gardiyanlar tara-
fõndan sõk sõk dövüldüklerini, tecavüze
uğradõklarõnõ anlatan ifadelerine yer
verdi. Bağdat’ta bulunan konuyla ilgili
yabancõ bir uzmanõn cezaevine konan ço-
cuklarõn uluslararasõ kurallarõn kendile-
rine sağladõğõ savunma hakkõna sahip ol-
madõklarõ yönündeki ifadesine de dikkat
çekildi. Mahkemeye genelde tanõk çağ-
rõlmadõğõnõ ve sadece suçlanan kişinin
“itirafının” kanõt olarak kullanõldõğõnõ
söyleyen uzman avukatlara dosyanõn
mahkeme günü verildiğini ve bu yüzden
savunma tarafõnõn durum değerlendir-
mesi için müvekkiliyle bir araya gelme
şansõ bulamadõğõnõ kaydetti. Mahke-
menin ortalama 25 dakika içinde davayla
ilgili karar verdiğine de işaret edildi.
Tedavileri yapılmıyor
Guardian’õn haberinde, geçen kasõm-
da õslahevindeki öğretmenlerin ücretle-
rin düşüklüğü gerekçesiyle istifa etme-
lerinin ardõndan hâlâ çocuklarõn eğitim
görmedikleri, sosyal, spor aktiviteleri içe-
ren programlarõn yaşama geçirilmediği-
nin de altõ çizildi.
Geçen yõl BM yetkililerinin Bağdat’ta
mahkemeye çõkarõlmayõ bekleyen ço-
cuklarõn yerleştirildiği Tobçi õslahevine
yönelik ziyaretlerinin ardõndan hazõrla-
dõklarõ raporda konuştuklarõ çocuklarõn
kendilerine dövüldüklerini, cinsel istis-
mara uğradõklarõnõ anlattõklarõna dikkat
çektikleri hatõrlatõldõ ve ayrõca hasta ço-
cuklara gerekli müdahalede bulunul-
madõğõ uyarõsõ da yapõldõ. Islahevine
konan çocuklara çoğu zaman battaniye,
çarşaf verilmediği belirtildi.
Guardian muhabirine konuşan ço-
cuklar, õslahevlerinde 40 derecenin üze-
rindeki sõcaklõklarda havalandõrma ve ye-
terli su olmadan tutulduklarõnõ ve en iyi
olasõlõkla üç günde bir banyo yapmala-
rõna izin verildiğini söylediler. 16 yõllõk
yaşamõnõn 3 yõlõndan fazlasõnõ Bağ-
dat’taki Karkh õslahevinde geçirmekte
olan Ömer Ali, vücudundaki yaralarõ
göstererek karşõ karşõya kaldõğõ gardiyan
şiddetini anlatõrken bir yandan da õs-
lahevinde bulunan 4 yurtta her biri en az
75 çocuğun tutulduğu, 5’e 10 metre bü-
yüklüğündeki hücrelerde iki katlõ ran-
zalarda ya da beton zeminlerde uyu-
duklarõnõ belirtti. Ömer Ali, gardiyanlarõn
çocuklarõ başka odalara alarak tecavüz
ettiklerini de iddia etti. Elektriği jene-
ratörlerle sağladõklarõnõ anlatan Ömer Ali,
bunun için gardiyanlara para ödemek zo-
runda kaldõklarõnõ da savundu. Haberde
ABD askerlerinin gözaltõna aldõklarõnõ
“konuşmazsanız Iraklara teslim ede-
riz” diyerek tehdit ettikleri belirtildi.
Iraklõ yetkililer ise cezaevlerindeki
kötü koşullarõn gerekçesi olarak kaynak
yetersizliğini gösteriyor. Islahevlerinin,
kapasitelerinin üzerinde dolu olduğunu
kabul eden yetkililer buna karşõn geçen
yõla göre cezaevindeki çocuk sayõsõnda
azalma olduğunu söylüyor.
İngiltere’de yayõmlanan Guardian gazetesi, Bağdat’taki
õslahevlerinde gardiyanlarõn çocuk mahkûmlara tecavüz
ettiklerini yazdõ. Koşullarõn çok kötü olduğu õslahevlerinde
çocuklara işkence yaygõn.
Ike kasırgasının, Karayip deni-
zinde ada ülkesi Turk ve Kai-
kos’tan sonra vurduğu Haiti’de
58, Dominik Cumhuriyeti’nde 1 kişi hayatını kaybetti. Bir hafta içinde önce Hanna, ardından Ike kasırga-
sının vurduğu Karayipler bölgesinde ölenlerin sayısı 600’ü buldu. Haiti’den sonra Bahama adalarının gü-
neyini, ardından da Küba’yı vuran ve Meksika Körfezi’ne doğru ilerleyen kasırganın yüz binlerce kişinin
barınaklara ya da daha yüksek yerlere tahliye edildiği Havana’yı da vurabileceği, Florida Keys bölgesinde
de etkili olabileceği bildiriliyor. Önce Hanna kasırgasının vurduğu Haiti’de evleri yıkan, tekneleri sürükle-
yen ve sellere neden olan Ike kasırgası yüzünden Florida’dan Meksika’ya kadar milyonlarca kişi endişeli
bir bekleyiş içinde. Küba’da bir haftadan kısa süre içinde tahliye edilenlerin sayısı 800 bini buldu. Küba
tarihinde ilk kez bu kadar kısa aralıklarla peş peşe kasırga felaketleri yaşandı. (Fotoğraf: AP)
Karayiplerkasõrgayateslim
SPD’de saray darbesi
OSMAN ÇUTSAY
FRANKFURT - Almanya’da ikti-
darõn sosyal demokrat ortağõ SPD’de
yõllardõr devam eden “iç savaş”, bir
anda yeni boyutlar kazandõ. Eski baş-
bakan Gerhard Schröder’in “pren-
si” kabul edilen ve halen hükümette
dõşişleri bakanlõğõ görevini yürüten
Frank-Walter Steinmeier’in 2009
Eylül ayõnda yapõlacak genel seçimlere
SPD’nin başbakan adayõ olarak gir-
mesi pazar günü öğleden sonra “sürp-
riz bir biçimde” karara bağlanõrken,
partinin eski başkanlarõndan Franz
Müntefering de yeniden başkanlõğa
getirildi. SPD’nin sendika kökenli ve
sol kanada yakõn sayõlan başkanõ Kurt
Beck’in son dönemde kendisine yö-
nelik “entrikalardan yakınarak”
görevinden ayrõlmasõ, partide sol ve
sağ kanatlar arasõndaki sürtüşmenin ye-
ni bir aşamasõ olarak yorumlandõ.
Steinmeier ve Müntefering’in Schrö-
der ile birlikte hazõrladõğõ “Agenda
2010” başlõklõ neoliberal program,
çalõşanlar, işsizler ve emekliler için
sosyal haklarda büyük gerileme anla-
mõna gelmiş, Sol Parti ve lideri Oskar
Lafontaine tarafõndan da “sosyal de-
mokrasiye ihanet” olarak mahkûm
edilmişti. SPD’nin üye sayõsõ yarõ ya-
rõya erimiş ve bu yõl tarihinde ilk kez
Hõristiyan Demokrat Birlik (CDU)
partisindeki üye sayõsõnõn gerisine
düşmüştü.
Siyasal gözlemcilerin, SPD üst yö-
netimindeki son gelişmeleri açõkça
“darbe” başlõğõ altõnda yorumlamasõ
dikkat çekiyor.
Öte yandan, Başbakan Angela Mer-
kel’in “SPD paramparça” şeklinde-
ki vurgusu da, koalisyon içi huzur-
suzluk ve erken seçim olasõlõğõna yö-
nelik bir sinyal olarak değerlendirildi.
Günün Bilmecesi!
Doğan-Er-Doğan
“Besle kargayı oysun gözünü!”
Acaba karga kim?
MCCAIN
SIÇRAMA YAPTI
ELÇİN POYRAZLAR
WASHINGTON - ABD’de 4 Ka-
sõm’daki başkanlõk seçiminde yarõşan
Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayõ
John McCain, rakibi Demokrat Parti-
li Barack Obama karşõsõnda 10 puan
öne geçti. USA Today gazetesi ile Gal-
lup kuruluşunun hafta sonunda kayõtlõ
olmayan seçmenler arasõnda yaptõğõ
ankete göre McCain yüzde 54 puan alõr-
ken Obama yüzde 44’te kaldõ.
McCain’in başkan yardõmcõsõ adayõ
olarak Alaska Valisi Sarah Palin’i
seçmiş olmasõnõn parti tabanõnõ “heye-
canlandırdığı” ve Cumhuriyetçi Par-
ti’nin geçen hafta düzenlediği kurulta-
yõn başarõlõ olmasõnõn bu sonuçlarda et-
kili olduğu görüşü ileri sürülüyor.
Aynõ anket sonucuna göre McCain,
kayõtlõ seçmenler arasõnda da önde. Ka-
yõtlõ seçmenler arasõnda McCain yüz-
de 50 oranõnda destek alõrken Oba-
ma’ya destek yüzde 46. Anket, 1022 ki-
şinin katõlõmõyla cuma-pazar günleri
arasõnda yapõldõ. İki kuruluşun düzen-
li olarak yaptõğõ ankete göre, Cumhu-
riyetçi Parti’nin kongresinden hemen
önce Obama, McCain’in 7 puan fark-
la önünde gidiyordu. Partilerin kon-
grelerinin sonrasõnda anketlerde sõç-
rama yapmasõnõn olağan olduğuna işa-
ret eden uzmanlar, elde edilen avanta-
jõn korunmasõnõn ise daha büyük önem
taşõdõğõnõ belirtti. Buna göre Obama,
partisinin ağustos sonundaki kongre-
sinin ardõndan anketlerde elde ettiği sõç-
ramayõ koruyamadõ.
OLMERT İÇİN
SON DÖNEMEÇ
Dış Haberler Servisi - İsrail poli-
si, aylardõr süren soruşturmanõn ar-
dõndan İsrail Başbakanõ Ehud Ol-
mert hakkõndaki rüşvet, görevi kötü-
ye kullanma ve vergide usulsüzlük id-
dialarõyla ilgili dosyayõ “dava açılması
tavsiyesiyle” başsavcõlõğa gönderdi.
Polis, önceki gün yaptõğõ toplantõnõn
ardõndan Olmert’e seçim kampanya-
larõ sõrasõnda verildiği iddia edilen pa-
ralar ile yurtdõşõ seyahatlerinin çifte fa-
turalandõrõlmasõ iddialarõndan dolayõ
suç duyurusu tavsiyesinde bulundu.
Başsavcõlõğõn polisin tavsiyesi doğ-
rultusunda karar almasõ durumunda, İs-
rail’de ilk kez bir başbakan hakkõnda
rüşvetten dava açõlmõş olacak. Ol-
mert, dava açõlmasõ halinde istifa ede-
ceğini açõklamõştõ.