Catalog

25 MAYIS 2008 PAZAR CUMHÜRİYET SAYFA KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr 19 Fethinin 555. yılında Istanbul, kendisini sanat ve aydınlanma kenti yapacak çağdaş fatihini bekliyor 'İstanbul' dedim de akhma geldi KULE CANBA SUNAY AKIN Cankurtaran tren istasyonunun yanmda bir mezar vardır. Bu mezann taşında yazılanlan an- cak dikkatli gözler okuyabilir: "Fatih şehitle- rinden Ali Baba / Ruhuna fatiha". tstanbul'un fethi sırasında, sur dibinde ölmüş Ali Baba. Gö- rememiş kentin ahnışını. Gömüldüğü yer uııu- tulmamış Ali Baba'nın. Bunu, kentin tarihine, kültürüne sahip çıkan yöneticilerc mi borçlu- yuz?.. Hayır!.. Mezar taşında şunlar da yazılı- dır: u Uğur Boyahanesi tarafından yapıl- mıştır." Ali Baba'nın mezarı yanından geçer- ken şu soruyu soranm kendime: "Fatih'in sponsoru kimdi acaba?"... Kız Kulesl ndeki iğde ağacı tstanbul'un yeni yerleşinı alanlanna Rume- likavağı, Çınaraltı, Söğütlüçeşnıe, Sakızağacı, Cevizli, Acıbadem gibi adlar konulamıyor. Çün- kü hepsi de kesilen ağaçların yerine inşa edil- mişlerdir. Kız Kulesi'nde ağaçlann olduğu da unutuldu üstelik!.. Evet efendim, Kız Kulesi'nde ağaçlar vardı bir zamanlar. 1680 yılında yapı- lan bir İstanbul haritasında sözünü ettiğimiz ağaçlar görülebilir. Bu harita, Ekrem Işın'ın "îstanbul'da Gündelik Hayat" adlı kitabının 37. sayfasında yer almaktadır. Salah Birsel de Üsküdarlı bir halk şairinin, Kız Kulesi'ndeki iğ- de ağacma yazdığı bir şiirden söz eder dene- melerinde!.. Şu sokak adlarma ne buyrulur: "Si- mitçi Tahir Sokağı"... "Simitçi Şakir So- kağı"... "Simitçi Salih Sokağı"... Günü- müzde bir sokağma simitçi adı konulur mu Is- tanbul'un?.. Hadi simitçiden vazgeçtik, bir kitapçmın adını yazabilirmiyiz, yeni açılan so- kakların tabelalanna?.. Biz en iyisi "Kitapçı Kazım" ve "Kitapçı Mehmet" sokaklannın adlannı koruyalım, yeter!.. Seyyar yoğurt sa- tıcılan geçerdi sokakJardan. Ellerinde çıngı- raklan bağınrlardı "Kaymak yoğuuuurt" di- ye... Serencebey Yokuşu'nda oturan Cemal Reşit Rey öylesine etkilenir ki bu sesten, pi- yanosunun başına geçer vc bir prelüd hazırlar. İstanbul'da yaşayan müzisyenler, güzel hava- larda odalannın pencerclerini açtıklannda, markete yoğurt getiren kamyonetin sesini duy- maktadırlar. Galata Köprüsü üsründe bir güvercin gaga- sı ya da tavşan ağzıyla küçük kâğıtlara yazılan şiirleri çektiren maniciler de kalmadı artık... Va- purlarda şiirlerini satan "Şiir yazarı Manisa Kırkağaçlı şair" Muharrem Coşkun da gö- riilmez oldu nicedir... Tramvay, Abdülhak Ha- mit'in evinin önünden geçtikten sonra durak- ta dururmuş. Şair, durakta iner ve geriye doğ- ru yürürmüş. Bir gün, taın evin önünde tram- vay durur ve kapılar açılır. Abdülhak Hamit "Neden durduk? Durağa gelmedik ki!.." di- ye sorduğunda, şu karşılığı alır vatmandan: "Beyefendi, bizim için şairlere her yer du- raktır..." Sahi, bir şairi tanıyan otobüs şoförü var mıdır lstanbul'da? Yeni camiler yapıldı ls- tanbul'da. Hiçbirinin minaresinin tepesine "klavye"si ve "maus"uyla birlikte bir bilgi- sayar konulmadı. Oysa Hattat Mehmet Efen- di, yaptırdığı Defterdar Camii'niıı minaresine o dönemin yazı araç-gcreçleri olan hokka ve ka- lem koydurtmuştur. Bu duyarlığın günümüz- deki karşırı tam takım bir bilgisayardır. Var mı bunu gerçekleştirecek bir babayiğit?... Ve mahyalar!.. Ramazan ayı boyunca, iki mi- nare arasına yazılan yazılar. Bugün kolay; ampullerle kuruluyor mahyalar. Latin harfleri de kolaylaştınyor işi. Ama yüz yıl öncesinde öyle miydi?.. Ateşle yazıhrdı yazılar. Hem de OsmanhcaL Yalnızcayazı mı?.. Hayır!.. Re- sim de yapılırdı mahyalarda!.. Yanlış okuma- dınız; iki minare arasına resim çizilirdi ateşle!.. Resmi yasaklayan kurumun tepesine yelkenli gemi, çorba kâsesi, Kız Kulesi, savaş topu ve vazo içinde çiçekler gibi resimler yapardı mahya ustalan. 1826'da mahyacılığa başlayan Hezarfen Abdüllatif Efendi, Süleymaniye Ca- mii'nin üç şerefeli minareleri arasına üç halat çeker. En üste bir at arabası konduran Abdül- latif Efendi, orta halata o dönemin Galata Köprüsü'nü resmeder. En alta ise kayıklar ve balıklar çizer. îlk film gösterisi 22 Aralık 1895 'te, Paris'de Lumiere kardeşler tarafından gerçekleştirilir. Sinema sözcüğünün kökeni Grekçedeki "kinema"dır. Kinema, harekct demektir. Bizim Abdüllatif Efendi'nin mah- yasma bakanlar, at arabasının köprü üsründe, kayıklann ve balıklann da köprü altında "ki- nema" yani hareket halinde olduklannı görürler. Yalmzca Istanbul'a özoüdür mahya Islam kültürünü yaşayan kentler arasında yal- mzca Istanbul'a özgüdür mahya. îlk kez Is- tanbul'un minareleri arasında yazı olarak gö- rülmüş, sonradan resme dönüşmüştür. Halk öy- lesine sevmiş ki ateşten resim yapılmasını, Üs- küdar Meydanı'ndaİci camiye ikinci minare ya- pılmıştır. Tarihi Eyüp Camii'nin minareleri de alçak olduğundan, mahya kurulabilsin diye bi- rer şerefe uzatılmıştır. Tüm bunlar, gecenin si- yah tuvaline ateş kırmızısıyla resim yapılsın di- yedir!.. İstanbul, fethinin 555. yılında, kendi- sini sanat ve aydınlanma kenti yapacak çağdaş fatihini bekliyor!.. Eimuntas Nekrosius 'a tiyatro onur ödülü verilecek Kültiir Servisi - İKSV tarafından AYGAZ ve OPET sponsorluğunda dü- zenlenen 16. Uluslararası İstanbul Ti- yatro Festivali'nin Tiyatro Onur Ödül- İeri'nin üçüncüsü, tiyatro ve opera yo- rumlarıyla dünyaca tanınan Litvanyalı yönetınen Eimuntas Nekrosius'a su- nulacak. Nekrosius'a ödülü, bu akşam sa- at 19.00'da AKM Büyük Salon'da ken- di yorumladığı "Faust" oyunundan ön- ce suııulacak. Eimuntas Nekrosius için yapılacak törcnde ödülünü kendisine Istanbul Kiiltür Sanat Vakfı Yönetiın Ku- rulu Başkanı Şakir Eczacıbaşı verecek. Ödül Töreni'nin ardından Nekrosius ve topluluğu Meno Fortas'm geçen yıl Ital- yan Eleştirmenler Demeği tarafından Ital- ya'da sahnelcnen 'En Başarıh Yaban- cı Oyun' ödülünü kazanan "Faust" yorumu İstanbul Tiyatro Festivali se- yircisiyle buluşacak. Teneke oyuncaklardan öyuncaklı çocukfotoğraflarına Kültür Servisi - Şehir Müzesi ve Collection Club üyelerinden Turgay Tuna, Kemal Suman,Turgut Göksoy, Cumhur Sönmez ve Yeşim Armutak işbirliği ile hazırlanan "Oyuncaklar" sergisi devam ediyor. Yıldız Sarayı içindeki İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Müzesi 'nde düzenlenen sergide, müze koleksiyonunda önemli bir yere sahip ve uzun yıllardır sergilenmeyen Eyüp Oyuncaklan ve koleksiyonerlerin teneke oyuncaklan, bebekler, tahta, teneke ve plastikten yapılmış çeşitli arabalar ve öyuncaklı çocuk fotoğrafları yer alıyor. Küratörlüğünü Yasemin Masaracı'nın 20 Haziran'a dek sürecek sergide uzun yıllar ser- gilenmeyen Eyüp Oyuncaklan da bulunuyor. üstlendiği sergi, 20 Haziran'a dek gezilebilir. (0 212 258 53 44) ESÎNTİLER ZEYNEP ORAL Trabzon'dan Sevgiler... Yeryüzünün en güzel ül- kesi benim ülkem. Doğasıy- la, insanıyla, toprağı, havası, suyuyla... Ah bir de, bir de değerini bilebilsek... Hırsla, çıkar tutkusuyla sömüre sö- müre, kemire kemire, birbiri- mizi yiye yiye berbat etme- sek! Evliya Çelebi'nin "Su ve havasının güzelliğinden, bü- tün halkı eğlence ve gezinti ehli olup işrete meyilli, gam- sız kayıtsız, zarif, sadık, âşık kimseler olup, yüzlerinin ren- gi kırmızıdır. Kadınlan Abaza, Gürcü, Çerkez güzelleri ol- duğundan güzel kız ve yakı- şıklı delikanlılan olurki, herbi- ri sanki birer ay parçasıdır" dediği kıyılardaydım... Trab- zon'da... Evliya Çelebi'nin izini sür- mek, ay parçalarının peşine düşmek için değil, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derne- ği'nin gerçekleştirdiği 'Trab- zon 3. Kitap ve Kültür Şöle- ni'ne katılmak için oraday- dım. Trabzon'a çok gitmişliğjm var. Sonuncusu iki yıl ön- ceydi... Bir kez daha yeşilin, beton duvarlar, beton yapı- lar karşısında yenik düştü- ğünü gördüm. Denize ve or- mana nasıl hakaret edildiği- ni gördüm. Denizi doldurup kıyıya otoyol yapanlar gidip hiç mi görmez, hiç mi utan- maz gafletlerinden?.. Yapıl- dığı günden beri o otoyolun "tamiri" bitmedi. Bu kez Trabzon'dan muhteşem bir öğle yemeği için Sürmene'ye giderken, yol yine "tamir" ediliyordu! Cehalete ve gericiliğe karşı ÇYDD'nin Trabzon Kitap ve Kültür Şenliği, her yıl Ka- radenizli bir sanatçıya, aydı- na adanıyor, onun adını ta- sıyor. llki, eşsiz araştırmacı Ismet Zeki Eyuboğlu'na, ikincisi Kazım Koyuncu'ya, şimdiki üçüncüsü ise Hasan Izzettin Dinamo'ya adan- mıştı. 21-25 Mayıs arasın- da çeşitli yazarlar, çizerler, şairler, müzisyenler, sine- macılarla buluşmalar, ku- caklaşmalar, konuşmalar, gösteriler, konserlerden olu- şan şenlik, "Bu kentin ay- dınlık günlerine yeniden ka- vuşabileceği bir Trabzon klasiğiyaratalım veyaşatalım" düşüncesinden doğmuştu. Yani cehalete karşı, geri- ciliğe karşı, karanlığa karşı, ırkçılığa karşı, ayrımcılığa ve sömürüye karşı bir buluş- maydı. "Bebeklerden katil yaratmaya" karşı bir kucak- laşmaydı. En büyük destekçisi Trab- zon Belediyesi ve Nokta Ki- tabevi'ydi. Geniş bir alana yayılmış ki- tap fuannda her stand ilgi gö- rüyor, açık havada yer alan her konuşmanın geniş bir dinleyici kitlesi oluyordu. Bu dernek, bu fuar, bu şenlik bir kez daha yükselen dalgala- ra, sarp kayalara, azgın fırtı- nalara karşın deniz feneri görevini ve işlevini yerine getiriyordu. 'Hava atacak kadar kültür' Rastlantı bu ya, benim ko- nuşma ve imza günüm, ga- zetemizin çizerlerinden kari- katür sanatçısı Kamil Ma- saracı'nın konuşmasıyla ay- nı güne denk geldi. Bu rast- lantıdan doğrusu çok yarar- landım! Kim demiş karika- türcüler konuşamaz diye! Yaşamdan yakaladığı ke- sitleri, "saldırı sanatı" diye nitelediği karikatürle akta- ran Masaracı, ayrıntılı göz- lemlere, akılcı saptamalara yer verir. Ama benim için onun en belirgin özelliği, kül- tür konularına verdiği önem- dir. "Kültür-çizik"\en anım- sayın! Bunlarda, kültürel yok- sunluğu fark ettirmeyi ken- dine amaç edinmiştir. Konuşmasında herkesi gülmekten geçirirken acı acı da düşündürüyordu. Şu sap- tamaya bakar mısınız: "Kimsenin fazla kültürde gözü yokl Hava atacak kadar olsun, yeter!" Bugün Trabzon Kitap ve Kültür Şenliği'nin son günü. Eğer Trabzon'daysanız ve henüz kitap fuarına uğrama- dıysanız, derhal soluğu ora- da alın. Kitaplarla haşır ne- şir olmak, Ahmet Ümit'ten "Suç ve Edebiyat", Alaettin Bahçekapılı'dan "Dinamo, Aziz Nesin, Velidedeoğlu ve Diğer Işıklar" sohbetlerine, Hasan Izzettin Dinamo anma gecesine katılabilirsiniz... Insanın kahpesi, Ne arslana, ne kaplana benzer. Insanoğlunun kahpesi, llk bakışta sana bana ben- zer diyen, Akçaabat'ın Ahan- da Köyü'nden çıkan yazarı, şairi çok yönüyle tanıyabi- lirsiniz. Yaşamı boyunca "Güzel bir Türkiye hayali ve mutlu in- sanlar I Oturdu yazamadığım şiir- lerime boydan boya" demiş- ti... Inanın o güzel Türkiye'yi yaratmakelimizde... e-posta: zeynep@zeyne- poral.com Batı Karadeniz kıyısında, fındık ve ıhlamur ağaçiarıyla içiçe, Ankara ve İstanbura 3 saat uzaklıkta. Cumhuriyef okurlarına özel indirim! www.mesenotel.com McnuelaHotelBodrumun incisi Bitez koyunda mayıs ayı dostlar arasında tatil keyfi ftrsatı Denize sıfır özel plajh, botanik bahçesini andıran doğasıyla mavi ve yeşilin bütünleştiği tatil cennetidir... 20 Yılı aşkın kaliteli ve güleryüzlü hizmeti ile özenli ve titiz mutfağı ile ... OTELİMİZE AİT TEKNEYLE ÜCRETSİZ TEKNE TURLARI Tel: 0252.363 79 04 GSM: 0533.722 81 81 Daha fazla bilgi için: http://www.manuelahotel.com Goıleri • Seryi • AVölye ' Seınettevi tri? (02f2j SQS SQ /.V Ç A Ğ D A Ş S A N A T 2 1 - C O N T E M P O R A R Y A R T 2 1 YAZ SERGİSİ SUMMER EXHIBITION Erol AKYAVAŞ, Özdemir ALTAN, Selim ALTAN, Halil AKDENİZ, Koray ARİŞ, Tomyr ATAGÖK, Ertuğrul ATEŞ, Bedri BAYKAM, Bülent ÇINAR, Adnan ÇOKER, Şinan DEMİRTAŞ, ismet DOĞAN, Burhan DOĞANÇAY, Hülya DUZENLİ, Devrim ERBİL, Seçil EREL,Berna ERKÜN.Hüseyin GEZER, Mehmet GÜLERYÜZ, Dagmar GOĞDÜN, Meriç HIZAL, Ergin İNAN, Balkan Naci İSLİMYELİ, Nur KOÇAK, Can MADEN, Zühtü MÜRJDOĞLU, Tülin ONAT, Hakan ONUR, Zekai ORMANCI, H.Avni ÖZTOPÇU , Yusuf TAKTAK, Ömer ULUÇ, Utku VARLIK, Pınar YEŞİLADA 21 MAYIS - 30 TEMMUZ 2008 Tel: 0216.385.12 03 Fa* 0216. 467 26 T, 1 9 8 5 D E N B E R İ Bağdat Cad. Ogün Sok. 3/B Caddebostan SANAT GALERİ8İ SEVGİ GÜZELIŞIK KOC " Resim " & ŞİRİN İRİS " Cam Bezeme " 10-30Mayıs'Q8 Tel: 0216.362 18 26 - Fax: 410 91 97 Sinan Ercan Sok. No:38 Öztor Srtesl B Blok 81090 Kozyatağı - istanbul www.bakrac.com / info@bakrac.com Pazar haric açığız 11.00 -18.00 artin demirci Resim Sergisi 24 mayıs-15 haziran'08 harmony s a n a t g a l e r i s i icadiye caddesi 70 kuzguncuk tel 0 2 1 6 5 5 3 21 6 7 Faks 0216 553 8 9 22 www.harmonygaleri .com galerimiz pazarlesı hariç hsrgün 11.00-19.00 soalleri arası açittır. muhöin bilyap resîtn atölye»! Am\m\ mpdi d. sArrsf «fl »l<. no;27 y td: 0216 330 8110 • Mw.muh»JnbllyapAxn GALERİ ve SERGİ ilanlanmzîçin 10212)293 89 78 perareklam@perareklam.com.tr perareklam@superonline.com www.perareklam.com.tr KARMA RESİM SERGİSİ 27 Mayıs - 7 Haziran 08 Zeliha AYTAK Ayşegül KOÇ Yadigar OCAKDAN Gürel KONURALP Mehmet DABAKOĞLU Açıhş.-27 Mayıs 2008 Sah Saat: 18.00- 20.00 Bahçeşehir Belediyesi Gelişim ve Kültür Merkezi OTElveflPART GENİŞ BİLGİ, FİYAT ve REZERVASYON www.diplomathotel.com.tr 252-476 7145 veya 537-825 7979 HOT€L MAVI D€NIZTURUHÇ • MARMAHIS Habercem.com, basın meslek ilkelerine uymaya söz vermez, uyar! •Habercem.com, daha fazla demokrasi talep eder, • Habercem.com, 'öteki'lerin sesidir, • Habercem.com, insan odaklıdır, • Habercem.com, ülkesinin değerlerine sahip çıkar. ÖZGÜR HABER BİR TIK ÖTEDE' STLAR TIYATRv^SU İBELC^ sıvas93Y.ı/ıtn Y'.r,.ı,.M GLNCO FRKAL Mı./ıh FAZIL SAY Oıv^ı ÖZLEM KAYA SON 2 OYUN 31 Mayıs C.tesi 20:30 rC~=T: ^=^ MuammerKaracaTiyatrosu(0212)252 59 35 (f E F E S 1 6 Haziran Cuma 20:30 ^ ^ 5 ^ Caddebostan Kültür Merkezi (0216) 467 25 68 w u ^ n ^ T o m E F E S l'ilspn'in kültür ve sanata katkıları artarak sürecek.