Catalog

13 MAYIS 2008 SALI CUMHURİYET KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr SAYFA 15 Gencer'in külleri Türkiye'ye gelecek. Cuma günü onu Boğaz'ın sularına uğurlayacağız Divanın SCHI yolcıılıifiu Gencer Ankara 'da anıldı... ANKARA (Cunıhuriyet Bürosu) - Milano'daki cvindc solunıım ve kalp yetmczliği ncdeniyle ya- şamım yitiren "20. Yüz- yılın Son Divası" Leyla Gcnccr, düıı Devlet Opc- ra ve Balesi Genel Mü- dürlüğü'nde (DOB) dü- zcnlenen törenle anıldı. Lcyla Gencer için Mila- no'daki La Scala Opera- sı'nda yapılan törenle eş- zamanlı başlayan törcnde konuşan DOB Genel Mü- dür Yardımcısı Şenol Tir- yaki, Gencer'in 80 yıllık ömriinü, onuru ve yaratı- cılığıyla sürdürdüğünü söyledi. Eski DOB Genel Müdürü Remzi Buhara- lı. u Güzel yıldız aranıız- dan kaydı. Giindüz gök- yüzündc yıldızlar gö- rfinnıcz, anıa o giindüz vakti bilc yansıyacak bir sanalcı olarak akıllarda kalacak" dedi. Gencer'in çok mütevazı bir sanatçı olduğunu belirten Opera Solistleri Derneği Başka- nı Tunccr Tercan da Gencer'in Türkiye'nin adını dünyada en iyi dü- zeyde temsil ettiğini söy- ledi. Tercan, "Türkiye Cumhu- riycti, Lcyla Gcnccr'lc ne kadar övünse a/dır" diye konuştu. Konuşma- ların ardından Gencer'le ilgili sinevizyon göstcrisi sunuldu, DOB binası önündeki Leyla Gencer heykeline çelenk bırakı- larak saygı dııruşunda bu- lunuldu. Anma töreninde katılımın az olmasıysa dikkat çekti. Gencer'in ilk sahneye çıktığı yer olan 693 kişilik Opera Sahnesi'nde düzenlenen törene yaklaşık 40 kişinin katılması tepki yarattı. 1AYAN NE J l- Cf II / I l/t i ZEYNEP ORAL MİLANO - Viale Mai- no'da 17 numaralı apart- man... Leyla Gencer'in 40 yılı aşkm süredir yaşadığı apart- ınan... Önü eiçeklcrle dolu... Avluyu geçerken başınıı kaldı- np balkona bakıyonını. O bal- kondan bin kez bana el salladı. Karşılarken. yoicu ederken... Bu kez, biz onu yolcu edeceğiz, son yolculuğuna uğurlaya- • Törenin sonunda herkcs çiçeklerle örtülü tabutun önünden geçiyor, saygı dııruşunda bulunuyor ve kilise boşahyor. Önümden bir dııygu seli akıyor... Cenaze arabasmdayım. Krcmatoryuma gidiyoruz. Vasiyet etmişti. Yakümak istemişti. Burada yetkililere onu tcslim etmeden ö'nce, ııçsuz bucaksız yeşilliğin biryerindc, yine Kemal Hoca Vii/j yol göstenciliğinde cenaze namazı kılınıyor... cağız... Apartman daircsine gi- riyorum... lçcride herkes \ fısıltıyla konuşuyor. Sa- bahın erkeıı saatleri, ama şimdiden ziyaretçi dolu... Gençler, öğrenciİeri, daha yaşlılar, çok yaşlılar (hay- ranlan, nıüzisyenler...). Ai- le yakmları, lstanbul Kültür Sanat Vakfı Müdürü Görgün Taner, Ankara Devlet Opera vc Balesi Genel Müdürü Rcngim Gökmen, lstanbul Devlet Opera ve Balesi Mü- dürü Suat Arıkan, ilk gözü- meçarpanlar... Leyla Hanıın yatak oda- sında sanki uyuyor. Çevresi o çok sevdiği bcyaz çiçek- lerle dolu. Orkidcler, ley- laklar, zaınbaklar, en çok da güller, beyaz güller... Yü- zü açık. Dileyen yanına gidip onıınla vedalaşıyor... Yattığı ycrde, o beyaz çi- çeklcr arasanda, sanki Alceste rolünc hazırlanrnış gibi... Hani o oynadığı va- kit, yalnız diıileyicileri değil, orkcstrayı vc sahne arkadaşlarını da gözyaşlarına boğan Alceste... Milano'daki tslanıi cemaatin tcm- silcisi vc inıanıı Sayın Kemal Gül ge- liyor. Leyla Hanım'ın üzcri örtülüyor. Kemal Hoca çok anlamlı vc kısacık bir konuşma yapıyor ve duasını cdiyor. İtal- yanlar, Türkler orada kim varsa, kimi ellerini göğe açarak, kimi haç çıkara- rak amiıı diyor... Sor YazarL Dramafi Lcyla Gcnccr için Milano'da düzenlenen törene Gencer'in dostları ile lşte bu kadar... Türkiye ve ttalya'dan çok sayıda sanatsever katıldı. (Fotoğraf: AA) ı ACIMIZ ÇOK BÜYÜKTÜR... ANISI ÖNÜNDE SAYGIYLA EĞİLEREK Dünya operctsındcm bir yıldız kaydı ERHAN KARAESMEN O pera sanatı, bilindi- ği gibi, Batı kültü- rünü yücclten et- kinliklere kaynaklık edegel- miştir. Tünı müzik sanatçıla- n ve solistleri içinde opera yıl- dızlanmn çok ayn bir yere sa- hip olduğu, sadece sanat-kül- tür çevrelerinde dcğil, genel kamuoyunda da büyük say- gınlığa ulaştıklan bilinegclir. Leyla Gencer bu alanda bi- zim iklimimizden çıkma en ileri düzeydeki sanatçıydı. ama onun ötesinde opera sa- natının evrensel ölçütlere vu- rulması durumunda da en dar clcklerdcn geçip alta süzül- meyi becermis. çok az sayıdaki müzisycnden biriydi. VVagner vc Mozart opcralan- nın Flagstad, Niclscıı. Szharz- kopt gibi cfsanevi seslerle örül- düğü ve ltalyan operasınm Callas- Tebaldi ikilisinin ezici kontrolü ;ıl tında bulunduğu bir döncmde, gencecik bir Türk sesinin dünya arenasmda boy göstermesinin güç- lüğünü düşünün. Ses nitcliği, tını güzelliği oralarda mesafe almaya tek başıııa yetcn unsurlar dcğil; olağanüstü bir sosyal çevre becc- risi ve şiddetli kıskançlıkların kol gezdiği bu alanda, müthiş bir sa- bır, psikolojik denge ve azimlı bir karaktcrin ürünü olan bir dayanım gücü gerekir. Zamanıiıda plak şirketlerinin ıskaladığı "bilinmeyen bir Türk kızı"na yatınm yapnıanın riskli görüldüğü bir dönemde, Leyla Hanını tükenmcz bir sabır ve ala- bildigine güleryüzlü bir azime da- yalı müthiş çalışma tcmposuyla bunlan aştı. Sahnc üzenndeki du- ruşunun sesinin yumuşaklığını ta- mamlayan zarafcti, kendisiylc ki- şisel ilişkilere girebilenlcre gös- terdiği zeki, kültürlü ve dostane tcpkiler sonucunda da. 6O'lı yıllar boyunca adı gittikçe büyüdü. Hay- ranları rol aldığı temsillerde sah- neye çıkan merdivenlerin üzerine falan yerleştirdikleri amatör ses ka- yıt cihazlarıyla Leyla Hanını'ı ka- yıtlara geçirdiler. Bu kayıtlardan, daha sonraki yıllarda, karaplaklara dökühnüş korsan ürünler türctildi. Bunlar yüz binlerce sattı. Büyük plak şirketleri o tröst yapılarının verdiği cesaretle ayılıp Leyla Gencer'den canlı yayınlar yap- nıa noktasına geldiğinde ise, Leyla Hanını aktif ses sanatçı- lığını artık bırakmıştı. 20 yıla yaklaşıyor, lstanbul festivallerinin tarihi konscrle- rinden birinde çok değer verdiği Aydııı Gün'ün kolunda sah- neye cıkıp parlak şarkıcılık dö- neminin veda konserini verdi- ğinde, alkıştan inleyen o Aya Irini'de insanlarhem çok mut- lu hem de hüzünlüydü. O gün- lerde kcndisiyle yaptığımız kı- sa bir söylcşjde mutluluk ve hü- zün karışımı o karmaşık duy- guyu Leyla Hanım'ın da yoğun biçimde yaşadığını gözlemiş ve duyumsamıştık. Çok parlak da olsa bir şcy bitiyordu. Leyla Hanım, olağanüstü zekâsı vc kül- türüyle, işi uzatmadan tanı kıva- mında bitirme karannı vermişti. çok anlamlıydı. Müzik sanatı ve özelliklc opera alanındaki benzersiz kültürü, ak- tif sanatçılığı bırakmasından son- raki dönemlerde dc, onu hep ope- ra dünyasınm etkin noktalannda yol gösterici kültür insanı konu- munda tuttu. Kendi ülkesinde adı- na konmıış bir ses yanşmasına sü- reklilik kazandıramayan yerli kül- rürsüzlüğümüzün ürünü büyük umursamazlık ve saygısızlık ise bir ağıt yazısmda bile lıatırlanması ge- rekcn bir büyük keyifsizlik unsu- ruydıı. Acımız çok büyüktür... Anısı önündc saygıyla cğilcrek. )N VEDA... Dakikalarilcrliyor. Leyla Geııcer'le son vedalaşmalar... (Aynntılarını bel- ki bir başka gün anlatınm sizlere.) Ta- butuna kondu. Tabutun kapağı yerlcş- tirildi. Tabut gömnmüyor, çünkü iize- ri bembcyaz güllcrle kaplı. Öndc cenaze arabası, arkada öteki arabalar, La Sca- la'nın hcmen yakınmdaki Santa Babi- la Kiliscsi'ne geldik. Burası hcm bir ki- lisc hcm de en önemli törcnlcr için kul- lanılan, Milatıo kentinin simgelerinden biri olan görkcmli bir mekân. Kilisenin önü, beklenıcdiğinı denli kalabalık. Içeri girmeden, dcmek herkes dışarıda bekliyor diye geçirirken içimden, ya- nıldığımı görüyorum. lçerisi çoktan dolmuş, dışandaki kalabalık içcri gi- renıcyenlcr... La Scala'nm Genel Sa- nat Yönetmcni Lisner, yıllann sopra- nosu, rol arkadaşı Mirella Freni vc da- ha sayısız sanatçı kapıda sanlıyorlar ta- buta... Kilisede HcandePin bir ağıdı karşı- ladı Leyla Geııcer'i... Orgun başında La Scala'nın Amerikalı piyanisti Jamcs Vaughan. "Norma Opcrasf'ndan "Casta Diva" aryasınm melodisi yük- seldiğinde orgdan, artık kimse göz- yaşlarını tutamıyordu. (Leyla Gen- cer'in unutulmaz rollerinden biri...) Bakirclcr Tanrıçası Norma kcndini ateşc atarak ölürnü seçmişti. Milanolular "Diva"lanna "Scıı bizim tanrıçamız- sın" diyerekveda ediyordu... AKSAYAN TEK NOTA YOK ltalyanca konuşmalaryapılıyor. Son- ra, bu kez plaktan La Scala Opcrası'nın eski bir kaydını dinliyoruz: Verdi'nin "La Forza Dcl Destino" (Kaderin Gücü) opcrasından "La Vergine deg- li Angeli" aıyası... Yinc unutulmaz rol- lerinden biri ve yaşammın son günle- ıinde Leyla Gencer'iıı dinlediği tek plak, tek 317a... Bütün bu kalabalık ncrcden çıktı di- ye bakıyorum. Franca Cella yanı ba- şunda fisıldıyor: "Hayranları, ama cn çok mcslektâşlarr* diyor. Sonra ekli- yor: "En çok da öğrenciİeri..." Tek tük Türkçe duyuyorum: "Biz burada ya- şayan sıradan Türkleriz" diyenler sıkça... Milaııo BaşkonsolumuzNihal Çevik, her şeyin yolunda gitmesi için didinip duruyor. Gerçekten de aksayan tek nota yok.ıTam Lcyla Hanım'ın is- tediği gibi, hcr şey mükemmcl. Mi- zansenkusursuz... Törenin sonunda herkes çiçeklerle ör- tülü tabutun önünden geçiyor, saygı du- ruşunda bulunuyor ve kilise boşahyor. Önümden bir duygıı seli akıyor... Cenaze arabasmdayım. Kıemator- yuma gidiyoruz. Vasiyet etmişti. Ya- kılmak istemişti. Burada yetkililere onu tcslim etmcden önce, uçsuz bu- caksız yeşilliğin bir yerinde, yine Ke- mal Iloca'nın yol göstcriciliginde ce- naze namazı kılınıyor... lşte bu kadar... Onu orada bıraktık. Külleri Türki- ye'ye gelccck. Cuma günü onu Bo- gaz'ın sularına uğurlayacağız... fliet DEMİR ....,„, Fatlh Leyla Mahmut KORKMAZÜNVERKARAKAYA urküleri Yorumlayan: LEYLA Kostüm: Gönüi SIPAH1OĞLU İki Temmuz Anısına Bakırköy ve Beşiktaş Belediyelerinin Desteği ile AYDINLIĞA NÖBET TUTANLAR İÇİN AKATLAR KÜLTÜR MERKEZİ BEŞİKTAŞ GişeTel: 212.351 93 84 17 Mayıs Cumartesi 20:30 24 Mayıs Cumartesi 20:30 ATAKÖY YUNUS EMRE KÜLTÜR MERKEZİ GişeTel: 212.661 38 95 07 Mayıs Çarşamba 20:30 Bilgiiçin: 0212.560 70 83 0533.773 68 07 0552.211 22 34 www.meydansahnesi.com katkıları ile ALKAZAR SİNEMALARI J / i 1 A ® » fisss? 4CSHBBBİHL.. i KIRMIZI BALON'un yolculuğu Salon 1: KUUMa [12:00-14:00-16:15-18:45-21:00 Salon 2: i ' ! BBMB1 BMJIirMy YOtCUUlftl , ,' [12:00-14:30-16:45-19:15-21:30 \li Salon 3: = • LOTFBI Ufk S*«H İ14:15 -16:30 -19:00 Salon 3: KARANUÖN EÖLGESİNDt [1Z:00 - 21:15 istiklalCad No i79Beyoğlu 0212 293 24 66-67 D^STLAR TIYATR^SU .dostlartıyalrosu.con TESEL OYUN SlVaS93nuan-V«ral«ı GENCO ERKAL MfM FAZIL SAY c, ft) ÛZLEM KAYA SON OYUN 31 Mayıs C.tesi 20:30 r C I ^ Muammer Karaca Tiyatrosu (0212)2525935 www.efeskeyfi.com EFES Pilsen'in kültür ve sanata katkıları artarak sürecek. taSO'dan son konserlep • Kültür Servisi - Alcxandcr Rahbari yönetimindcki lstanbul Devlet Senfoni Orkestrası sezonu bu hafta iki konserle kapatıyor. 16 Mayıs Cuma akşamı saat 19.30'da ve 17 Mayıs Cumartesi günü saat 11.00'de Atatürk Kültür Merkezi'ndc yapılacak olan konserlerin solistleri klarnet sanatçısı Mcrve Kazokoğlu vc soprano Feıyal Türkoğlu. DenizBank sponsorluğunda gerçeklcşcn konscrlerde Hasan Uçarsu'nun "Cevza'yla Lamcnlo", Wolfgang Amadeus Mozart'm "Klarnet Konçertosu", Gustav Mahler'in "4. Senfoni" adlı yapıtları seslendirilecek. (0 212 243 10 68 / www.mybilet.com) Ertaş, Kadıköy Livane'de • Kültür Servisi - Halk müziğimizin önde gelen ozanlanndan Neşet Ertaş, 18 Mayıs Pazar saat 21 .OO'de Kadıköy'deki Livane Pub'da sevenleriyle buluşacak. Ozan, babası Muharrcm Ertaş gibi, halk müziğimiz açisından bakıldığmda, özcllikle Kırşehir ve Orta Anadolu yöresi kültürümüzün önemli tcmsilcilerinden biri. (0216414 40 96) Olympos'ta GençlikFestivali • Kültür Servisi - Bu yıl ilk kez düzcnlenecek olan Olympos Music Fcst 08,16-19 Mayıs tarihleri arasmda farklı şehirlcrden ünivcrsitc öğıcncilerinin katıhnııyla, kamp alanında konaklamalı olarak Antalya Olympos Babylon Town'da yapılacak. Dört gün sürecek olan müzik festivalinde Gevende, Ayyuka, Direc-t. Dorian, Kıeş, 110, Makine, Hariçten Gazelciler, Catafalque, Rakı, Nükleer Başlıklı Kız, Revolters, Psychopop, Yeni Harman, Rectifier, Yolgezer birer konser verecck. Stüdyo Turizm vc Organizasyon tarafından düzenlenen ve MTV Türkiye'nin medya sponsorluğu ile dcsteklenen fcstivalin biletleri Bilcli.v tarafından satışa sunuldu. (www.olymposmusictest.com ) İBŞT'de çocuklara tiyatro • Kültür Servisi - lstanbul Büyükşehir Bclcdiyesi Şehir Tiyatroları "Çocuk Tiyatro Eğitim Birimi" 7. Dönem öğrenciİeri iki yıllık eğitim süresini geçen pazar bitirdi. Çocuk tiyatrosu, İBŞT'de 1934'tcMuhsin Ertuğrul'un isteğiyle kuruldu. Daha sonra bu oluşuma çocuk korosu ve dans eğitimi cklendi. Fğitim programında müzik, yaratıcı drama, hareket-dans, sahne ııygulama, görsel tasarım dersleri yer alıyor. (0 212 219 10 78) Oda OPkestrası'nın konseri • Kültür Servisi - Hakan Şensoy yönetimindeki lstanbul Oda Orkestrası'nın bu ay vereceği konserin solisti keman sanatçısı Cihat Aşkm olacak. 15 Mayıs akşamı saat 20.30'da Caddebostan Kültür Merkezi'nde yapılacak olan konserde Cihat Aşkm yaylı çalgılar için düzcnicmesini kendisinin yaptığı Pablo de Sarasate'nin Op. 20 "Zigcunenveisen" Çingene Havalan, yaylı çalgılar için düzcnlemesini Hakan Şensoy'un yaptığı Op. 25 Carmen Fantasy adlı yapıtları seslendirecek. Konserin ikinci yarısında ise Edward Elgar'ın Op. 20 Yaylı Sazlar Scrcnadı, William Walton'ın V. Hcnry Film Müziği'nden 2 Parça, Gustav Holst'un St. Paul Süit adlı yapıtları yorumlanacak. Ücretsiz olan konserin davetiyeleri CKM gişesi'nden ahnabilir. (0216 386 29 49) szcgösterl sanatları sahnesi YAZAN:UğurMUMCU OYUNLAŞT1RAN: Uğur MUMCU- Rutkay AZİZ YÖNETEN: Mchmet ULAY MÜZİK: Timur SELÇUK HAREKET DÜZENİ: Gizem ERDEN 1Ş1K TASARIM: Yüksel AYMAZ DEKOR-KOSTÜM: M. Ziya ÜLKENCİLER FİLM TASARIM: Önder ÖNSAL GENEL SANAT YÖNETMENİ: Orhan AYDIN OYNAYANLAH .Mehmet Ü1AY . O r h a n AYDIN . E e c e p IENEH . M u s t a f a KIEA1RPEPE . T a n e r OZCEVİZ . D e n i z ATAM Kayhan KOŞAH . C e n k ŞENGÜL •e Oğuz TUNÇ ! 9 -10 Mayıs tarihli gosteriraizin biletleri tûkenniştir. j | Sejircimiziı göstenmiş oldığu ilglye teşekkir ederiz. | Vo^inçcgmcsi Sokak. No.3 AKSARAY / İST (Pettevniyal Usesl Arfca Sokaflı) Tol: O212 621 AS 52