Catalog

9 /VĞUSTOS 2005 SALI CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur(§ cumhuriyet.com.tr 15 Doğal güzellikler ve tarihsel değerlerin banndığı bir ortamda, sanatla ve sanatçılarla buluşmak Aspat'ta yaz atölyesi...KAYA ÖZSEZGİN Hem üretim hem sergileme bağlamında, kıyı kentlerine taşın- ması, sanatın doğasındakı açık hava özlemınin bır sonucu mu- dur? Özellikle büyük kentin kar- maşasından yorulan sanatçılar açısından bakıldığında, bu soruya olumlu yanıt vermek gerekiyor. Öte yandan, gezginlerde tanık ol- duğumuz macera arayışı ve devi- nim tutkusu, sanatçı doğasını, da- ha çok da yaz aylannda etkiler. Gergin sinirlerin yumuşaması için yeni esin kaynaklanna ihtiyaç vardır. Bu kaynaklan körükler yaz aylan, sanatçının üretim yoğunlu- ğuna yeni açılımlar kazandınr. Çevreden gelecek bu yöndeki önerilere olumlu yaklaşır sanat- çı; bu tür öneriler, onun çahşma aşkını kamçılar. Belki bundan olacak, kolektif çahşma isteğıni güdümleyici talepler karşısında duyarsız kalmaz. Dört duvarla sı- nırlı atölyenin dar ortamından, or- taklaşa çahşmaya olanak veren sı- nırsız ve serbest ortamlara açıl- maya özendirici öneriler gelince, bunlan geri çevirmez; olanaklan ölçüsünde katıluncı olmaya çalı- şır. Ortaklaşa çahşma atmosferi- ne yatkın sanatçılar, yaz aylann- da doğayla yakın temasta bulun- manın cazıbesı de eklenince, bir arada bulunmamn ve yararlı etki- leşımin sinerjisinden, doğaldır ki uzak durmazlar. 'Asude* ortamlar... Bakir doğa, sanatın ana vatanı- dır. Ancak teknoloji ve nüfus yo- ğunluğu, bu vatanı günümüzde kenardan köşeden kemırdikçe, sa- natın soluk alacağı alanlan da da- raltıyor ister istemez. O nedenle Türkiye'de bir on yıl var ki, sanat- çı, böyle alanlann arayışı içinde. Ona bu arayışında destek veren kişi ve kuruluşlar da, doğadan ka- zanılmış "asude" ortamlarda, sa- natçılan ağırlamanın yanşı için- deler bır süreden ben. îşte Aspat, bu yörelerden biri. Adını, hemen yanı başındaki dağ- dan alan bu yöre, Bodrum'un merkezinden Akyarlar'a ve Tur- gutreis'e uzanan yol üzerinde, ay- nı adla bilinen koyun içinde antik Termera krallığının limanı olarak tanınıyor çevrede. Üzerinde Çıfıt • III. Açık Hava Resim Atölyesi'ne bu yıl katılanlar Yavuz Tanyeli, Resul Aytemur, Gülgün Başanr, Argun Okumuşoğlu, Seyfi Ankan ve Şahin Paksoy'dan oluşuyor. Bu sanatçılann aynı kuşağa mensup olmalan, birlikte çalışmanın verimini de arttınyordu doğal olarak. Onlara yakın çevreden sanatçılar da katıldı. Kalesi, eteklerindeki tarih kalın- tılan ve çevresini saran kaya çı- kıntılanyla güzel bır uyum yara- tan Aspat Dağı, koyun çevresin- deki çıplak dağ yükseltileri karşı- smda, eski bir Uzakdoğu resmin- den kopup gelmiş piramidal yapı- sıyla bütün koya hâkim bir ko- numda. Karadan denize doğru e- sen rü2gânn altmda hafif çırpın- tılı tertemiz denizine benzer bir deniz, Bodrum'un başka yörele- rinde var mı, bihniyorum. 1970'li yıllann ortalannda Bodrum'a ilk gidişimden bu yana, Halikar- nas'ta çok şey değişti kuşkusuz. Birçok kıyı beldesinde olduğu gi- bi, değişim burayı da olumsuz yönde etkilemiş; dağ-taş yazlıkçı- lartn hücumuna uğramış. Aspat koyunun bir ölçüde bu hücumdan yakasını kurtarmış gö- rünmesi, buranın yeterince keşfe- dilmemiş ve arsa rantma teslim olmamış yapısıyla mı ılgili? Işin o yanını uzmanlan araştırsın. A- ma geleceği görebilen aydın bir kişi, Aspat koyunda üçyüz dö- nümlük bir alanda, tatıl yapacak- lan için güzel bir tesis oluşrur- muş. Ankara'da birkaç yıldır fa- aliyet gösteren Tayan Sanat Gale- risi'nin sahibi ve yönetmenı Mu- rat Balkan, kurduğu bu tesiste, bu yıl üçüncüsünü gerçekleştirdi- ği güzel bir geleneği de başlatmış. Aspat'ta tatillerini geçirmeye ge- len ziyaretçilerin, doğal güzellik- ler ve tarihsel değerlerin banndı- ğı bir ortamda, sanat ve sanatçı- larla buluşmalarını sağlamak amacıyla, "Açık Hava Resim ve Heykel Atölyeleri" oluşturmuş. Günde ortalama üç yüz kişiye hiz- met veren bu ortamın düzlük alanlan, daha şimdiden açık bir heykel müzesüıe dönüşmüş görü- nüyor. Resimlerden de küçük çap- ta bir koleksiyon, oluşma aşama- sında. Yeni resimler devreye gir- dikçe, bunlar Galeri Tayan'da ser- gilenecek. Aynca ilk on yıllık sü- re tamamlandığında, heykel ça- hşmalan, "Açık Hava Taş Hey- kel Müzesi" adı altında bir kitap- ta toplanacak. 'Aspat Beactr, 'Aspat sanat' olunca Bu kez, temmuz ayı boyunca Aspat'a davet edilerek gelen sa- natçılar, ortak çahşma alanlannı paylaşarak yoğun bir üretim tem- posu içinde çalıştılar. III. Açık Hava Resim Atölyesi'ne bu yıl katılanlar Yavuz Tanyeli, Resul Aytemur, Gülgün Başanr, Ar- gun Okumuşoğlu, Seyfi Arıkan ve Şahin Paksoy'dan oluşuyor. Bu sanatçılann aynı kuşağa men- sup olmalan, birlikte çalışmanın verimini de arttınyordu doğal ola- rak. Onlara yakın çevreden sanat- çılar da katıldı. Konulann genellikle Aspat do- ğasından ve yaşamından seçil- mesi, bu sanatçılann kendilerine özgü anlatım biçimlerinden ödün vermelerini gerektirmiyor elbet. Aralannda bulunduğum birkaç günlük süre içinde, tümünün de Aspat gibi huzurlu ve sakin bir ortamda, kendi gönüllerine göre "takılıp" sohbet ortamının ya- rattığı iletişim keyfini yaşamak- tan mutluluk duyduklanna tanık oldum. Kent ortamında, dolaylı biçimde de olsa kimi zaman "do- laşmak", büyük fırsatlar doğdu- ğunda, yerini daha "anlayışlı" diyaloglara bırakabiliyor. Aytas Marmara Katı, Birnur Eralde- mir, Refa Emrali, Suat Karaas- lan ve Filinta Önal'ın katıldığı heykel atölyesi, işin bütün gürül- tüsünü bastıran uyumluluğu, bel- ki biraz daha öne çıkanyordu. Mermer gibi paylaşılan bir mal- zemenin duru ve şeffaf yapısı ar- kasında, bu arkadaşlann, işlerine tutku ölçüsünde sanlmış olma- larının da bu uyumluluğu olum- lu yönde etkilediği sanınm söy- lenebilir. Resme oranla heykelin, açık alanlara dikilmiş görüntü- süyle daha ilk bakışta algılanır olması, bu sanat dalını, burada da dikkatlerden kaçırmıyordu. Mermerin yanında başka malze- melerin de kullanım ortamında değerlendirilmesi, bu bağlamda- ki tekdüzeliğin kınlmasında sa- nınm etkili olacaktır. 30 Tem- muz günü düzenlenen açıhş kok- teyli, hemen belirtmeliyim, bü- yük kentlerimizdeki açılışlan kıskandıracak yoğunluktaydı. Böyle bir ilgi, tatili, denizde güneşlenmekten ibaret sanmanın yanlışlığına bir kez daha vurgu yapmanın ötesinde, sanatı yaz aylannda tatile çıkarma alışkan- lığına, hele de sanatı entelektüel bir snobizmin fildişi kulesine hapsetme dar görüşlülüğüne yö- nelik eleştiri olarak da alınabilir. "Aspat Beach"i, "Aspat Sa- naf'a dönüştüren Murat Bal- kan'ı ve yardımcısı Filiz Yaşa- roğlu'nu, bu güzel girişiminden dolayı kutlamak kalıyor geriye. Bir başka şey daha: Söz konusu girişim, sonunda, bir "Müze As- pat" olgusuyla da bütünleşebil- meli. GDANSK NATIONAL GALERIA FOTOGRAFH Türkiye'den kareler Polonya'da Kültür Servisi - Polonya'nın en önemli sanat galerilerinden Gdansk National Galeria Fotografii, ilk kez bir Türk fotoğraf sanatçısını ağırlayacak. Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Işık Aksoy'un objektifiyle 'Lost Houses In Agony' adını taşıyan fotoğraf sergisi; sanatçının Türkiye'nın çeşitli yerlerindeki sivil mimari yapılann 30 yıl öncesi ve bugününü gösteren 45 siyah-beyaz ve renkli fotoğrafından oluşuyor. 27 Ağustos'a kadar görülebilecek olan serginin yer aldığı galeri, 500 yıllık Gdansk National Museum'a bağlı. Yılda on fotoğraf sergisinin düzenlendiği galeride Polonyah sanatçılann fotoğraflan, Gdansk'la ilgili belgesel fotoğraflar ve özellikle Ikinci Dünya Savaşı sonrası Doğu Polonya ile ilgili çalışmalardan oluşan büyük bir koleksiyon yer ahyor. Aksoy'un 32 yıl önce Ankara, Marmara Adası, Kayseri, Çandarlı, Ordu ve Safranbolu'da çekmiş olduğu 25 siyah-beyaz ve aynı sivil mimari yapılann günümüzde çekilmiş 15 renkli fotoğrafından oluşan sergisi, Türkiye'deki sivil mimari yapılan ve kültürel mirasını, korunması gereken değerleri konu ahyor. Sponsorluğunu Kolin Inşaat'ın üstlendiği sergide, Ankara Hacettepe Üniversitesi cıvanndaki eski Ankara sokaklanndaki evler, Ordu'da Bolabanlı Yalısı, Marmara Adası evleri gibi sivil mimari yapılan, içinde yaşayanlarla beraber fotoğraflanmış... MadridKadınlar Filarmoni Orkestrası kuruldu Avrupa 'nın kadınlardan oluşan ilk filarmoni orkestrası SEGOVİA (AFP) - Avru- pa'nın tümüyle kadın sanatçılar- dan oluşan ilk filarmoni orkest- rası olan Madrid Kadınlar Filar- moni Orkestrası (OSMUM) kuruldu. Orkestranın şefliğini üstlenen Isabel Lopez Calzada, eserleri çok tanınmamış birçok kadın besteci olduğunu belirtti. Calzada. böyle bir orkestra kur- ma düşüncesinin çıkış noktası- nın da bu olduğunu açıkladı. "Onlara dikkat çekerek ben görevimi yapıyorum sadece" diyen Calzada, kadm bestecile- rin yaptıklannın Clara Schu- mann, Alma Mahler ya da Fan- ny Mendelssohn'un ürünleriyle suurlı kalmamasımn amaçladı- ğım sözlerine ekledi. Geçen hafta Segovia kentinde bir konser veren orkestra, fla- menko yorumcusu Carmen Li- nares'e eşlik etti. Konserde, Manuel de Falla'nın 'Love, The Socrerer' adh yapıtını ses- lendirdi. Orkestrannı, seslendir- diği bu yapıt da özel bir çahşma. Falla'nın yapıtma, annesini şarkı söylerken dinlediğinde, esinlenerek dört yeni şarkı ekle- diğini söyleyen Calzada, "Bu beste, özellikle kadınlar için yapıldı. Ve ilk seslendirilişinin de yine kadınlar tarafından yapüıyor olması çok mutluluk verici" açıklamasını yaptı. Or- kestrada, çeşitli ülkelerden sa- natçı ve solistler yer ahyor. Venezüellah kemancı Susana Avalos, îspanyol çello sanatçısı Victoria Mendez, bunlardan yalnızca ikisi. Tümüyle kadın- lardan oluşan orkestralar, daha önce ABD ve Güney Kore'de de kurulmuştu. Tamamıyla özel gi- rişimle kurulan bu orkestrada, 70 sanatçı yer ahyor. Samatya Babk Festivali Kültür Servisi - FotoYAK adlı ama- tör fotoğraf grubu, Şehn Istanbul der- neği tarafından bu yıl 2'ncisi düzenle- nen 'Samatya Baük Festivali'nde bir dia gösterisi sunacak. Festival 3-4 Ey- lül 2005 tarihinde Samatya Meyda- nı'nda devam edecek ve dia göstensi her iki gün de saat 21 .OO'de başlayacak. Dia gösterisinin yanı sıra, festival sü- resince fotoğraflama etkinliği de ger- çekleştirilecek. 2 gün boyunca Fo- toYAK üyesi olsun olmasın, dileyen herkes toplulukla birlikte fotoğraf çekebilecek. Domingo emekliye ayrılacak • BERLtN (AA) - Ispanyollann dünyaca ünlü opera sanatçısı tenor Placido Domingo, Berlin'de verdiği bir açık hava konserinin ardından düzenledıği basın toplantısında kariyerini noktalamasının yakın olduğunu söyledi. 64 yaşındakı şarkıcı kariyerini tek bir konserle mi yoksa bir turneyle mi noktalayacağına henüz karar veremediğini belirtti. Îspanyol sanatçı, efsanevi Luciano Pavarotti ve Jose Carreras ile birlikte dünyanın en önemli üç tenorundan biri olarak gösteriliyor. 'Anlatmak İçin Yaşamak' • Kültür Servisi - Gabriel Garcia Marquez'in yaşamöyküsünü anlattığı anı kıtabı "Anlatmak için Yaşamak", 1 Eylül'de Can Yayınlan tarafından Türk okurlarla buluşturulacak. Türk okurlarının 'Yüzyıllık Yalnızhk', 'Benim Hüzünlü Orospulanm', 'Başkan Babamızm Sonbahan', 'Kırmızı Pazartesi', 'Kolera Günlerinde Aşk', 'Yaprak Fırtınası', 'Bir Kaçınlma Öyküsü' gibi kitaplanyla yakından tanıdığı Marquez, bu kez ailesinin ve kendısının yaşam deneyimlerini anlatıyor. Marquez kitabında anılannın yanı sıra bir yazann kendi üslubunu oluştururken ve geliştirirken hangı özellıklere sahip olması konusunda da yol göstenyor. Kıtap Ispanya'da bır haftada 300.000 adet satarak rekor kırdı. Şaşkın'ın çekimleri başladı • MANAVGAT (AA) - Başrollerini Onur Unsal, Evrım Akın, Ahmet Mümtaz Taylan'ın paylaştığı, Şahin Alparslan'ın yönettiği romantik-komedi tarzındaki 'Şaşkm' adlı filminin çekimlerine, Antalya'nın Manavgat ilçesine bağlı Side beldesinde başlandı. Senaryosunu Doğu Yücel ile Şahin Alpaslan'ın yazdığı 90 dakikalık fihnde, Onur Ünsal, Evnm Akın. Ahmet Mümtaz Taylan ve Çelık Bilge gibi ünlü oyuncular rol ahyor. Alman oyuncu Ise VVerner öldü • BERLtN (AA) - Almanya'nın tanınmış oyunculanndan Ilse Werner, 84 yaşında vefat etti. Yakın arkadaşlanndan Edeltraut Langhals- Declair, tanınmış oyuncunun Lübeck kentinde öldüğünü açıkladı. Söylediği çok sayıdaki şarkıyla da tanınan Werner, yaklaşık 30 filmde rol almıştı. Coppoia'dan Beat KuşağT yorumu • Kültür Servisi - Francis Ford Coppola, Jack Kerouac'ın ünlü romanı On The Road'u beyazperdeye uyarlamaya hazırlanıyor. Jack Kerouac ile Alen Ginsberg gibi birçok ısmin bır araya gelerek 1950'lerin Amerikan kültürü karşısında çok farklı bir yaşam görüşüyle ortaya çıktığı 'Beat Kuşağı' için, bu romanın 1957'de yayımlanması dönüm noktası olmuştu. Kerouac, 'Beat Kuşağı'nı tanıtan bu romanda, tkinci Dünya Savaşı'nı ızleyen dönemde ABD ve Meksika gezisınden yola çıkıyor. Uzun süredir bu romanı filme çekmek isteyen ve 1968'de firması Zoetrope olarak haklannı satın alan Cappola, 2006'da çekimlerine başlanacak filmde senarist olarak Jose Rivera, yönetmen olarak ise Walter Sales ile çahşacak. Filmde Kerouac rolünü Billy Crudup, Moriarty karakterini ise Collin Farell canJandıracak. Sezar imzalı taş • AMASRA (AA) - Bartın'ın Amasra ilçesindeki Amasra Kalesi'nın surlanna geçmiş yıllarda gelişigüzel yerleştirilen Sezar imzalı taşın, restorasyon çalışmasında sökülerek müzeye konulması isteniyor. MÖ 30 yıllarında Roma döneminde inşa edildiği tahmin edilen Amasra Kalesi, Cenova armalan, örgülerde kullanılan kartal ve öküz başı benzeri fıgürlü taşlan ve ortaçağ savunma sistemlerinin belirli ölçüde korunabildiği yapısıyla tanhı yapıtlar arasında özgün bir örnek oluşturuyor. Amasra Müze Müdürü Ziyaeddin Taşçı, Sezar imzalı taşlann genellikle mabet veya ımparatorluğun özel mülkiyetini taşıyan binalarda bulundugunu, kalelerde böyle taşlara rastlanmadığını söyledi. Tarihi kalenin birincı giriş kapısının bulunduğu alandaki surların zeminle bırleştiği yerdeki taşın geçmişte yıkılan antik bir binanın kalıntılan arasından alınarak kalede kullanılmış olabileceğini belirten Taşçı, şöyle konuştu: "Sezar imzalı taşın Cenevızlıler veya Osmanlı Dönemi'ndeki onanmlar sırasında kalede alelade kullanıldığı tahmin ediliyor. Taşın orada olmaması gerekiyor. Bu tarz imparator imzalı taşlar büyük ihtimalle antik binalann en üst kısmında veya kapı gırişinde olur. Kalede başlatılması planlanan restorasyon çalışmalarında tarihi taş çıkânlarak uygun yere konulabilir veya müzede sergilenebilır." dedi. BUGÜN • ENKA AÇIKHAVA TİYATROSU'nda 21.15'te 'Çevirmen/Interpreter' adh fihnin gösterimi. (0 212 276 22 14) • NÂZIM HİKMET KÜLTÜR MERKEZİ'nde 21. 15 te Borunu Öttür' adlı filmin gösterimı. (0 216 449 06 89)