Catalog

10NİŞAN 2005PAZAR CUMHURİYET SAYFA J\_U l_j J. LJ JY kulturC«cumhuriyet.com.tr 15 KULE CANBAZI SUNAY AKIN Bir danspistidir doğa!..Mıiziğin evrcnsclliğindc, tiim insanlann bır araya geldığı en büyük ülkedır dans alanı. Burada din, dil ve ıık ayıınıı yoktur. Hüzünden kahkahaya, mutluluktan öfkeye kadaı heı türlü duygu, bedeııin hareketle- riyle anlatılır bu ulkcde. Tarıh öncesı çağlara kadar iner dansın ta- rihi. Ayin vc büyü işlerinde kullanılır uzun yıllar. Sonra, duyguların anlatıldığı bır sahne sanalına dönüşür. îrlandalı ünlü ya- zar Bernard Shavv'un şu sözii, dans ve ibadeti çok güzel bütünleştiıiı. "Dans et- mek sanattır, der Headlem. Sanat iba- dettir, dcr Ruskin. Kiliscye neden uy- gun olmasın ki o ibadct? Şarkı söylüyo- ruz da, niçin dans etmeyelim kilisede?" Dramın, geçmişlen gelen iki istek olan dans etme ve masal dınlemenın birleşme- sinden doğduğuna inanan Shaw'a göre, dans edcn bir insan yalay bir isleğı dikcy anlatma çabasındadır!.. Bir başkaldırıdır dans etmek Cinsiyet ayrımcıliğına karşı açılan bır ısyaıı bayra- ğıdır. Dans eden insan günlük yaşamında yaptığı hareketlerden arındırır bedenım. Müzigin ırmağında yıkanır ve tüm kirle- rınden arınır. Masallar ülkesinin anahtarı... Evrensel bir dildir dans. Sö/cükler ağız- dan değıl, bedenin hareketlerıyle ıletıhr karşı tarafa. Duygularınızı yaptığınız dansla bır Afrıkah ya da bır Eskımo'ya ra- hatlıkla anlatabilirsiniz. Doğayla da bü- tünleşir dans cdcn insan. Müzık bir rüzgâr oluverir ve tarladaki başaklar gibi aynı sa~ lınıma katar dans edenleri Ya da çakılraş- larını hareket ettiren dalgalar gibı ınsanla- n aynı ezgide buluşturur. Masallar ülkesinin kapısını açan bır anahtardır dans. Orada, düşlerimiz bizi bekler. Bu ülkede tek yasak yürümektır!... Dans ederek gezebilirsiniz sokakları. Yü- rüdüğünüz an sıhır bozulur ve Külkedisı gibi balkabağından dünyanıza geri döner- sinız!... Kadın ya da erkek, çocuk ya da ıhtıyar... Herkes, ama herkes dans edebilir. Öyle ki, bedensel özürlü olmayı bıle mazeret kabul etmez dans. Duygu!... Evet, birazcık duy- gu yeterlidır dans ıçın. Yasaklardan dans da payına düşenı al- mıştır. Örneğın, Papa Zakarıas 744 yılın- da dans etmeyi yasaklamıstır. Ağır tempo- lu bir ispanyol dansı olan 'Sarabande' de din adamlarının yasaklamalanyla karşılaş mıştır. Bu dansta, şeytanın rol aldığı iddia edilmekteydı. Ne garıptir kı, Cervantes, ünlü eseri Don Kişot'ta, Sarabande'ye sal- dıran papazların larafını tutnıaktadır!.. Cinsel duyguları kışkırttığı gerekçesıyle 'vals' de saldırıya uğramıstır. Kızılderılıler arasında, 1900'liı yılların ba^ında ortaya eıkan 'Hayalet Dansı 1 en- gellenen bır başka danstır. Yasağın nede- ni, dansın, toplama kamplarına tıkılan Kı- zılderılıler arasında özgürlük duygusunu ateşlemesidir. Dansın başkentı mı? Elbette Paris!.. 19, yüzyılda, 1800 dans salonu vardı, ka- pılan l'arıs sokaklanna açılan Fransa kra- lı 14. Louis, en çok dans dersı alan ınsan- dır Yirmı yıl boyunca her gun, düzenli olarak dans dersi alan 14. Louis, 'Krali- yet Dans Akademisi'nin de kurucusudur. Mutluluğal..' tnsan yaşamında en unutulmaz dansın 'Evlilik Dansı' olduğu söylenir. Ne bü- yük bir yanılgıdır bu!.. Ne kadın gelinli- ğin, ne de erkek damatlığın içinde rahat- tır. Üstünde üniformaya dönüşnıüş elbi- seyle insan nasıl doğal olabılır, sevgihsı- nin tenini, dokunuşunu hissedebilir? Bu dansın müzığı de mutlaka 'La Cumpar- sita'dır. Düğünlerin vazgeçilmezi olan bu şarkı 1917 yılında, Uruguaylı Mathus Rodrigues tarafından bestelenmiştiı. Genç bestecı şarkının telıf haklarını edi- tör Ricardi'ye satar. Aldığı tüm parayı da bır at yarışında kaybeder. Yani, ınsanların 'mutluluğa' adım atarken yaptıkları dan- sın müzığı, tnutsuzluk getirmiştir besteci- sine!.. Dünyanm en çok, 1900'lü yılların ilk yarışında yaşanan ıkı büyük savaş arasın- da dans ettiği kabul edilir. Bu dönemde dans tutkusunun sinemayı da esir aldığı gözlemlenır. Izleyıcıye neşelı zaman ge- çirten müzikal filmlerin mantar gibi bit- melerının yanında, bır dans yarışmasında yaşanan dramları ele alan 'Atları da Vu- rurlar' adlı film, sinemanın klasikleri ara- sına girmeyı başarır. tstanbul'da 'Dan Sokağı' var ama 'Dans Sokağı' yok! . Ne demektir ki dan?.. Dan Sokağı'nda çocuklar ellerınde oyuncak tabancalarla birbirlerine 'Dan... Dan...' dıye ateş edıyorlardır. Dans Soka- ğı 1 ndaki çocukların oyunlarını düşleyebi- hyor musunuz? Bunca lafı ınsanlar arasındakı dans ıçın arka arkaya sıraladık. Peki ya, yıldızların gecenın sıyah kumaşıyla, rüzgârın yaprak- laı ve çiçek tozlarıyla, dalgaların yosunlar- la, çakıltaslarıyla olan dansı?.. Doğa dans eder; insanlar etse de, etme- se de!.. Portakal Sanat ve Kültür Evl'nln düzenledlğl etkinlik çarşamba günü saat 21.00'de Cotırad international Otel'lnde Ilkbahar Gece MüzayedesVne özelyapıtlar... Kültür Servisi - Portakal Sanat vc Kültür Fvi düzenleyeceği îlkbahar Gece Müzayedesi, 13 Nisan Çarşamba saat 21.00'de Conrad Internatıonal Otel'ınde yapılacak Birbirindcn değerli yapılların satışa sunulacağı müzayedede en önemli yapıt, •*+ tüm parçalarıyla eksıksız ve mükemmel bır kondisyona sahip * * olan Tonıbak At Alınhğı. Yapıt, özel koleksıyonlarda son derece nadir rastlanacak bir örneği oluşturmasının yanı sıra bugüne kadar ilk kez bır müzayedede satışa sunulacak. Aile koleksiyonunda yer alan önemli bir başka yapıt da Envcr Paşa'nın resmettıği, karakalem peyzaj ve portrelerden oluşan albüm. Albümün kapağında Enver Paşa'nın eşi Naciye Sultan'a ithafı yer almakta. Türk hat saıidtmın büyük ustalarından Ahnıed Karahisari, Şeyh Hamdullah, Hafız Osnıan, Kazaskeı Mustafa İzzet, Mahmud Celaleddin'e aıt hılye-ı şerif ve levhalar müzayedede ilgi göreceklcr arasında. Klasik Türk resim sanatının ünlü ressamlarından, Halife Abdülmecit, Hüseyin Zekai Paşa, Na/.uıi Ziya, Halil Paşa, Avni Lifij, Şevkct Dağ, Feyhaman Dııran, Hikmet Onat, Namık İsınail ve İbrahiın Çallı imzalı tablolar da müzayedede yer alacak. Tombak mığfer, üzengi, ibrik ve gülabdanların da satışa sunulacağı müzayede de, ayrıca Kanuni Sııltan SüleymaıTdan, Sultan Abdülmecit'e ferman ve berat koleksiyonları da sergılenecek. Yapıtlar, 6- 12 Nisan tarihleri ve 11.00- 20.00 saatleri arasında Portakal Sanat Evı'nde görülebılır (0 212 225 46 37) ESİNTİLER ZEYNEP ORAL Ttena Drake'in Düşündüpdükleri Uluslararası Istanbul Film Festivali doludiz- gın surüyor. Sınema tarıhinın zengın mırasını paylaşmak isteyen gençler, yeryüzünün 'öbür ucu'ndan gelen filmleri, farklı toplumları, fark- lı yaşantıları merak edenler Istıklal Cadde- sı'nde sınemadan sınemaya koşup duruyor... Büyük Şarlo'nun tüm kalplere ve doruklara yerleşmesiyle, bence hakkı biraz da yenmiş Buster Keaton'un 1927 yapımı sessız filmi 'Genera/'ı, Akbank Oda Orkestrası'nın ses- lendirdiği Carl Davies'in müziği eşliğinde iz- lemek, ne müthiş bir keyîfti... Ancak burada festivalde izlediğim tüm filmlerin tadinı sizler- le paylaşmaya olanağım yok. Yakında vızyo- na girecek olan ve geçen yıl Venedik Altın As- lan ödülü de dahil sayısız ödülü toplayan 'Ve- ra Drake' filmi üzerine duygularımı paylaşmak ıstıyomm. Usta yönetmen Mike Leigh, 'Vera Drake'in öyküsünü çok sessiz, neredeyse fısıldayarak anlatıyor. Ama filmden çıktığınızda bu fısıltı- nın gerisınde tokat yemiş gıbı oluyorsunuz... 1950'ler Ingıltere'sınde savaş sonrası acı- ların ve yoksulluğun egemen olduğu ortam- da tepeden tırnağa 'iyilik meleği' kesilmiş, herkesin yardımına koşan, varlıklı evlerde te- mızlık ışçısı olarak çalışan, kendı aılesine, ya- kınlarına, komşularma kol kanat geren, yü- zünden gülümseme, bakışlarından şefkat, dudaklarından mırıldandığı şarkı hiç eksik ol- mayan, herkese (polislere bile) "canım" diye hıtap eden, cömert mi cömert bır kadın, Ve- ra... Mike Leigh, daha ilk andan hem Vera'ya hem de film boyunca karşılaşacağımız herke- se ınanmamızı, sonuna dek inanmamızı sağ- lıyor... Bu yardımsever kadın, başı 'derde'gir- miş genç kızlara, kadınlara kürtaja gidiyor. Para karşılığında değil, sırf yardım etmek ıçın (Poliste olsun, mahkemede olsun hep aynı gerekçeyi öne sürecektir: Yardım etmek, baş- ka bir kadına yardım etmek...) O yıllarda In- giltere'de kürtaj yasaktır. Kadın bedeni üze- rınde devletin, dini kurumların, yasaların ege- menlığı hüküm sürmektedir. Filmi izlerken kadınların bu yolda verdikle- ri amansız mücadeleyi düşünmeden edemi- yorsunuz. Bugün bize olağanmış gıbı gelen, kadının kendi bedeni üzerınde hak sahıbı ola- bılmesı ıçın verılen mücadeleleri... Aradan ni- ce on yıllar geçse de bugün hâlâ bu mücade- le sürüyor. Kürtaj, hâlâ dünyanm birçok yerin- de yasal engellemelerle karşı karşıya. Kürtaj hâlâ tartışma konusu. Hıç unutmuyorum, son Amerikan seçimlerinde Başkan Bush'un ye- niden seçilme nedenlerinden biri, kürtajı ya- saklamak konusunda gösterdiği kararlılıktı... Oysa, Mike Leigh'in de filmde bize göster- diği gibi, kürtaj konusu sınıfsal konumlarla doğrudan bağlantılı. Varlıklılar, nerede olursa olsun, toplum yasaları, ceza yasaları ne der- se desin bu sorunu çözebiliyor. Çözemeyen- ler, ekonomik olanağı olmayanlar... Fılme ılişkın birçok eleştırmen, Mike Le- igh'in bu konuda 'tarafsız' davrandığını söy- leyip durdu. Ben katılmıyorum. Vera'nın da- mat namzedi, pek konuşmayan, pek akıllı bi- le sayılmayan Reg'in ağzından bu sınıfsal ba- kış açısının vurgulanması bıle, yönetmenın taraf olduğunu, bu adaletsizlıği gözlerönüne serdığını ortaya koyuyor. (Mike Leigh, "çak- tırmadan" bir başka noktayı da vurguluyor: Zengin olmanın, kadına karşı şiddeti, sömü- rüyü, tecavüzü önlemediğini...) Yalnız Vera'yı oynayan Imelda Staunton'un değil, tüm oyuncuların 'sahicilıği'yie taçlanı- yor film. Filmden çıkarken yumruk yemiş gibi olu- yorsunuz ve kadınların mücadelesinde daha çok çalışmak gerektiğine yeniden inanıyorsu- nuz. www.zeyneporal.com faks:0212-2571650 Galeri • Sergi • At©lue • Soınertevi ORHAN ALGOK Hcykcl Scıgisi / 4 - 22 Nisan 2005 T.C. ZtRAAT BANKASI A.Ş. tıııol Q&if//ıi~/ rÇ'h'hrisi MüeyvetSk. Nn:liiiııt'.l-1ST. -Tel: NECDET OKSUZ 9 - 30 Nisan 2005 M2TİSAN POYRACIK SOKAK 32/1 Nİ$ANTA$I / TEL 0212 247 90 81 NİLUFER AGRIBOZER resim sergisi 3 - 30 nisan 2005 Atiye Şokak, Uz;ıy Ap, 3/2 Teşvikıy» 80200 Istanbul Tei,/Fax. 0212-227 73 75 21 DEĞERLİ SANATÇI ile 10. KURULUŞ YILDONUMÜ SERGİSİ 5 - 30 Nisan 2005 Paut P UM (JIÇIIHJJ htngun 1200JS 30arası İBKeleCd SelmSk No II/2I Caddobosldn-İST Tal'(0216) 360 99 64 AMILESTONE AKBANK KULTUR SANAT MERKEZİ SUNAR Sarkis 07 Nisan >28MayısO5> april may Akbank Kültür Sanat Merkezi'nde Sarkis, 7 Nisan-28 Mayıs 2005 tarihleri arasında, her katını sergi kavramının içine aldığı, geniş kapsamlı bır çalışma ile siz sanatseverlerle buluşuyor. Bu bütünleştirici projeyle Sarkis; Akbank Kültür Sanat Merkezi'nin her alanına dağılan ve her bölüşumü bir düzenleme ıçine sokan bır çalışmanın içine giriyor. Ali Akay'ın koordinatörlüğünü yaptığı bu sergide, Canan Göknıl'in kostum icrasıyla, Çağdaş Turk Muziği, dans, tartışma okulu, su içinde suluboya atölyesi, fotoğraf ve çocuk kostümlennden oluşmuş yerleştirme, fotoğraflar, kitaplar ve videolar, filmler ve konferanslar, konser bir bütünün içinde yer alıyor... Akbank Kültür Sanat Merkezi tüm bu hareketliliği bünyesinde dile getiriyor, işleme sokuyor. >Sergi AKBANKKÜLTÜRI SANATI MERKEZİ 1 1 Sergi Pazartesi, Salı ve resmı tatil gunlerı hariç 11.00-19.00 saatleri arasında gezilebillr. , Akbank Kultur Sanat Merkezi Istıklal Cad No1 14-18 34435 Beyoğlu, Istanbul , Daha fazla bilgi için > 021? 252 35 00/01 > www akbanksanat com muhsin bilyap reeim moda câ. earraf all sk. no.27 kadıkpy %e\ 330 6110 • www muhelnbllyap com GALERİ ve SERGİ İlanlarınız içln (0212)293 89 78 perareklam@perareklam com.tr perareklam@superonlıne com www. perareklam.com .tr ALP BARTU Resim Sereisi / 4 - 22 Nisan 200S T.C. ZIRAAT BANKASI A.S. Mik-vvot Sk. No: : 0212 251 42 4N / 0532 573 7(ı S A N A T G A L E R I S 1 S A N A T E V I BAHATTİN ODABAŞI RESİM SERGİSİ 8 NİSAN - 28 NİSAN 2005 Caferafla Mah Moda Cad Gune; Apt Ko 19 Kat 1 Dair? t Ksîıll; ISTAN8UL Ttl 0!18<S0l7SS'Fll 0216 4S017 68 ı-nıll Inlodmoısanaı com • w«b www ııiDrsanal cotn IX)LUCA AI.MEI.EK tSrt/ta/'i/a/ru't/ ^ DERYA ALTINEL "mare meum" Resim Sergisi 26 Mart- 19 Nisan 2005 Tel (0212) 269 80 14 / Fax (0212) 284 35 66 Nlspetıye. Aytar Cd NılApl No 24/8 Levent-İST pazar-p lesı harıç 11 00-19 00 arası açıktır KARSU TEKSTIL GALERİSİ ORHAN TAYLAN Resim Sergisi 23 Mart 15 Nisan 2005 Gazetecıler Sltesl Yazarlar Sk No 26 80300 Esentepe / ISTANBUL Tel- 212 288 33 89/ Faks 0212 267 24 44 e-mall: sanatgalerlsl@karsu com tr www karsu com tr/tr/galeri/index html