Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
30 MART 2005 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
H J J V U i l UİVUL ekonomi(f«cumhuriyet.com.tr 13
YDK Bakû-Ceyhan hattındaki 30 milyon dolara mal olacak rötann nedenlerini buldu:
'Geçikme Tepe Grubu'ndan'MURATKJŞLALI
ANKARA - Başbakanhk' Yüksek
Denetleme Kurulu (YDK), BÖTAŞ'ın
Bakû-Tiflis-Ceyhan (BTC) hattını 10
Mayıs 2005 larihine kadar yetiştire-
meyecek olmasının ana nedeninin Te-
pe Grubu'ndan kaynaklandığını tes-
pit etti.
YDK, bir kısmı ışin yetiştirilmesi
için olmak üzere Tepe'ye \fi milyon
dolar fazladan ödeme yapan ve Fernas
şirketine 29 milyon dolarlık bir acil du-
rum ekibi oluşturtan BOFAŞ'ı "gecik-
meyi önlcmck için yeterince hızlı hare-
kete geçmemckle" eleştirdi.
YDK fazladan ödemelerin tahsili
için hııkuki yola başvurulma$ını da is-
tedi. Cumhuriyct'in görüş almak için
aradığı Tepe Grubu yetkilileifi ise her-
hangi bir yanıt vermediler.
Cumhuriyet'e açıklamada bulunan
bir yetkili, "Bakû-Ceyhan hatlının ta-
mamlanmasının haziran sonıına kaldı-
ğmı" doğrulayarak "Tahkime gidece-
• Başbakanhk YDK
gecikmenin ana nedeninin
Tepe Grubu'na verilen
LOT A boru hattı ile
istasyon montaj
işlerindeki geciknıelerden
kaynaklandığını bildirdi.
BÖTAŞ'ın Tepe
Grubu'na fazladan 16
milyon dolar ödeme
yaptığı da ortaya çıktı.
ğiz" dedi. BOTAŞ tahkimde kaybeder-
se kurum BTC'nin sahibi olan konsor-
siyuma (BTC Co) 2 aylık gecikme ne-
deniyle günlüğü 500 bin dolardan yak-
laşık 30 milyon dolar ceza ödeyecek.
Başbakanhk YDK'nin "BOTAŞ
2003 Yıh Raporu"nıın BTC Projesi ile
ilgili bölümünde "Projenin bitiş tarihi
10.05.2005'in yaklaşık 2 aylıkbir gecik-
meye uğrayacağı anlaşümıştır" dene-
rek şu tespitlere yer verildi: "LOT A
(Gürcistan sının-Er/urum petrol boru
hattı) bölümündcn sorumlu Tepe/Na-
cap konsorsiyumu içindc yer alan, ay-
nca istasyonlann inşaat ve montaj işle-
rini yürüten Tepe Şirketi'nin, projenin
tüın yürütülüşünü aksatacak, BÖ-
TAŞ'ın önenüi miktarda cezaya girme-
sine neden olacak bir çahşma şekli ve
hızla işleri yürüttüğü anlaşılmaktadır.
Direktörlük(BOTAŞ) Tepe Şirketi işle-
rinin önenüi bir bölümünü üstlenmek
zorunda kalmıştır."
Raporda BOTAŞ da eleştirilerek
"Proje başlangıcında müteahhit fırma
seçiminde yaptığıişlerve iş yürütmeye-
tencği açısmdan şirketin değerlendiril-
mesinin çok başanh olmadığı ve daha
sonra iş yürütnıedeki zayıflığuun anla-
şılmasına karşıngerekliönlemin zama-
nındaaünnıadığıanlaşılmaktadıı" ifa-
deleri de yeraldı.
Tepe'ye fazladan ödeme
YDK raporunda, Tepe Grubu'na
"işlerin hızlandırıhnası için ek makinc,
ekipnıan ve personel sağlanarak3. eki-
bin çalıştıı ılınası nedeniyle 6 milyon
dolar, köprü yıkılması nedeniyle4 mil-
yon dolar, Hasankalc nehir geçişi ve di-
ğer iş dcgişiklikleri için 5 milyon 937
bin dolarolmak üzeretoplam 15.9 mil-
yon dolar ödenmesine kararverildiği"
belirtildi.
Rapora göre BOTAŞ'a bağh BTC
direktörlüğü "BTCprojesinintümün-
de yavaş yürüyen işjcrc kaydınlabile-
cek bir acil duruın ekibi" de oluştur-
du. BTC direktörlüğü, bu ekip için
Fernas şirketiyle, kendi ifadesiyle
"maliyeti ııornıal piyasa koşulları ile
karşüaşhrıldığında yüksekolduğu göz-
lemlenen" bir sözleşme imzaladı. Di-
rektörlük Fernas'a 9 ay için 29.4 mil-
yon dolar ödedi.
BİNDE 5 AZALDI
Ücretlerde
reel erirhe
üüsürüyor
ANKARA (ANKA) - DlH'nin imalat
sanayiinde çalışanlann kişi başına
kazanç endekslerinin sonuçlanna göre,
geçen yılın ekim-aralık aylarıhı
kapsayan dördüncü üç aylık döneminde
imalat sanayiinde üretimde çalışan kişi
başına kazanç, 2003'ün aynı dönemine
göre nominal olarak kamuya ait
işyerlerinde yüzde 12.4, özel sektöre ait
işyerlerinde ise yiizde 12.3 oranında
arttı. Sektördeki ortalama artuş ise
yüzde 9.2 olarak gerçekleşti. Enflasyon
(TÜFH) oranıyla indirgenerel:
hesaplanan kişi başına reel kazanç
endeksi ise bir önceki yılın aynı
dönemine göre kamuda yüzde 2.5, özel
sektörde yüzde 2.3 artarken reel olarak
binde 5 düştü.
EKONOMİK SOSYAL KONSEY
ESK yeniden
yapılanıyor
ANKARA (AA) -1 Iazırlanan yasa
taslağı ile Likonomik ve Sosyal Konsey
(ESK) yeniden yapılandınlırken
Konsey'de kamunun etkinliği azaltıhyor.
Daha önce başbakan ya da belirlediği
başbakan yardımcısının başkanhğında
toplanan konsey, yeni düzenlemede,
kendi üyeleri arasından seçilen bir
başkan tarafından yönetilecek-
Konseyde 3 sivil toplum grubu ile
hükümet temsilcileri yanında, engelliler,
çevre, tüketici, kadın ve gençlik
alanlannda etkinlik gösteren'gönüllü
kuruluşların temsilcileri de yer alacak.
Konsey başkanlığı ve yardımcılıkları, üç
sivil toplum grubu arasında dönüşümlü
olarak sürdürülecek.
SEKTOREL DERN ÎKLER
Akgerman,
12 hıruluşu
temsil edecek
Ekononü Servisi - Sektörel Dernekler
Federasyonu (SEDEFED) Yönetim
Kurulu Başkanlığı'na Bülentt Akgerman
seçildi. Güngör Keşci'nin işjyoğunluğu
nedeniyle aynldığı başkanhk görevine,
SEDEFED üyesi 12 derneğim temsil
edildiği Yönetim Kurulu'nca, 2 yıllık
dönenı için TÜSlAD Yönetim Kurulu
Üyesi ve Meslek Örgütleriyle llişkiler
Komisyonu Başkanı Biilent Akgerman
getirildi. Akgerman, öncelikle AB ile
müzakerelerde sektörlerin yaptığı
çalışmaların koordine edileoeğini ve
sanayiyi ilgilendiren konulardaki ortak
görüşlerle müzakere heyetine destek
olunacağını kaydetti.
TEKLİF İSTEDt
Dışbank'a alıcı
aranıyor
Ekononü Servisi - Doğan I Iölding,
Dışbank'la ilgili değerlendirme
çalışmalarını sürdüren bazı uluslararası
bankalardan, tekliflerini suninalannı
istedı. Doğan Holding'den IMKB'ye
gönderilen açıklamada, Dışbank'la ilgili
olarak bazı uluslararası bankalardan,
çalışmalarını olgunlaştırarak tekliflerini
sunmalannın istendiği ve konuyla ilgili
gelişmelerın kamuya usulüne uygun
olarak açıklanacağı bildirildi
Dünya Bankası Türkiye Direktörü Vorkink hâlâ riskler olduğunu dile getirdi:
Cari açığa dikkat ecülmeli
• Dünya Bankası Türkiye
Direktörü Vorkink, cari açığa
dikkat çekerken TÜSlAD
Başkanı Sabancı da var olan
en büyük sorunun dış ticaret
açığı olduğunu yineledi.
Ekonomi Servisi - Dünya Bankası
Türkiye Üirektörü Andrew Vorkink,
Türkiye'nin son yıllarda makroeko-
nomik politikaları sürdürebilmek
için büyük aşamalar kaydettiğini, an-
cak hâlâ riskler bulunduğunu ifade
etti." Risklertamamenortadan kalk-
mamıştır, mesela cari açıkla ilgili ko-
nuya dikkat cdilıncsi la/ıın" diyen
Vorkink, bankacılık sektöründeki
risklerin de azaldığına, devlet banka-
larının kamuda değil, özel sektörde
daha iyi işletilebüeceğine inandığını
dile getirdi.
Türk Sanayicileri ve Işadamları
Derneği (TÜSlAD), Dünya Bankası
Türkiye Temsilciliği ve Uluslararası
Finans Kurumu (IFC) tarafından
"Türkiye'de Dünya Bankası Grubu:
Türk Şirketleri İçin tş tmkânları Se-
mineri" düzenlendi.
Seminerde konuşan Vorkink, önü-
müzdeki hafta Istanbul için 400 mil-
yon dolarlık kredinin müzakere edi-
Toplantıda Öıııer Sabancı (üsttc ortada), Dünya Bankasf nın Ttirkiye'de yabancı yatırımlann artmasında büyük ro-
lü olduğunu dile getirirken Vorkink, amaçlarının Türkiye'nin istikrarh büyiimesi olduğunu belirtti. (Fotoğraf: AA)
leceğini, burada amacın gelecektekı
depremlerin riskini azaltabilmek ve
acil durumlara karşı hazırhklı bulun-
mak olduğunu söyledi.
Eşitsizliklerin azaltılmasıyla ilgili
çalışmalara da işaret eden Vorkink,
Türk nüfusunun yüzde 27'sinin yok-
sulluk çizgisinin altında yani günde
2 dolar 15 sentten daha az harcayaca-
ğını belirterek "20 milyon kişi Türki-
ye' de yoksullukçizgisinin alandadır"
dedi. TÜSlAD Yönetim Kurulu Baş-
kanı Ömer Sabancı da, Dünya Ban-
kası'nın Türkiye'de yabancı yatırım-
lann artması konusunda büyük rolü
olduğunu belirterek "Türkiye yatı-
nmdaöncelikli ülkeolmah" dedi. Son
yıllarda önemli gelişmeler yaşandığı-
nı anlatan Sabancı, var olan en büyük
sorunun ise dış ticaret açığı olduğu-
nu ymeledi.
Sabancı, hızh büyümenin ithalatı
tetiklemesiyle oluşan 15.5 milyar do-
larlık cari işlemler açığının, dışardan
yatınmlar ve Türk bankacılık sektö-
rünün çabalarıyla finanse edildiğini
ifade etti.
ABD Türk işadamlarmı komşu ülkede iş yapmaya çağmyor, ama...
Irak'ta yollar dikenli
AKIN BODUR
İSKENDERUN
ABD'nin Adana Konsolo-
su ScootyReid'ın, Türk sa-
nayici ve işadamlannı 'risk'
ve 'iş'in bulunduğunu söy-
lediği ve işgale karşı direni-
şin sürdüğü Irak'ta iş yapma-
ya çağınrken, Türk-Irak İş
Konseyi de Irak'ta iş yapma-
nın önündeki engelleri hazırla-
dığı raporla ortaya koydu.
Türk-Irak İş Konseyi Dış Eko-
nomik llişkiler Kurulu'nun ha-
zırladığı ve TABA'nın lskende-
run'da düzenlediği panelde kon-
sey başkanı ErcümentAksoy ta-
rafından dağıtılan raporda,
Irak'ta iş yapmanın önündeki
engeller sıralandı.
Türk-Irak İş Konseyi'nin
• Türk-Irak İş Konseyi, Irak'ta iş yapmanm
zorluklarmı bir raporda topladı. Güvenlikten
yoksun şirketlerin sigorta yaptıramadıkları Irak'ta
anayasal bir dizi engel de bulunuyor.
kitapçık haline getırilen 2003 fa-
aliyet raporunda, engeller ara-
sında 'yaürım yasağı'na da dik-
kat çekildi. Irak anayasasının
doğal kaynaklann, temel üretim
araçlarının sahipliği ile gayri-
menkullerin yabancılar tarafın-
dan mülkiyetini yasakladığı be-
lirtilen raporda, Iraklı firmalann
yabancı sermaye ile hisse ortak-
lığının yasak olduğu, ancak pro-
je bazında yapılabilen ortaklık-
larda da sürecin hantal işlediği
dile getirildi.
lrak'a 120 dolayındaki Türk
kamyon ve TIR'ına saldırı dü-
zenlendiği ve çok sayıdaki şofö-
rün yaşamını yitirdiğı, yaralan-
dığı ve aracının yakıldığının
anımsatıldığı raporda, "Irak'ta
güvenlik durumu son derece is-
tikrarsız olup, Amerikan vatan-
daşlarına ve tesislerûıe yönelik
terörist saldırı ihtinıali oldukça
yükscktir. Kanunsuzluk ülkenin
birçok yerinde devam etnıekte-
diı. Haliha/.ııda, birçok şirket
Irak'taki iş faaliyetlerini sigorta
ettirememektedir. Irak'ın mev-
cut mali ve bankacılık altyapısı
belirlenmemiştir. Ayrıca Irakta-
rafından kullanılacak para biri-
nıi halen görüşülmemektedir"
cümlelerine yer verildi.
EKONOMt POLİTtK
ERİNÇ YELDAN
Faiz Dışı Fazla Paranoyası
Sürerken İç Borçlar
Hazine Müsteşarlığı'ncayayımlanan veriler, kon-
solide bütçede 2005'in Ocak ve Şubat aylarında
toplam 6.8 katrilyon TL düzeyinde faiz dışı fazla
(FDF) yaratılmış olduğunu belirtiyor. Yıl sonu için
belirlenen 27.3 katrilyon TL'lik FDF hedefinin yüz-
de 25'ine daha ilk iki ayda ulaşılmış olduğunu bel-
geleyen bu sonuç karşısında AKP hükümeti "pi-
yasalar"\n büyük takdirini toplamış durumda. Oy-
le ki, devletin maliye politikasında faiz dışı fazla ver-
mekten başka hiçbir görevi olmadığına inanan "pi-
yasalar" için bu gelişme büyük bir başarı sayıl-
makta. FDF hedefinin ne kadar daha üstüne çıkı-
lırsa da bu başarının katmerleşeceğine inanılmak-
ta...
Peki, FDF hedefinin üstündesürdürülen bu "ba-
şarı" gerçekte ne anlama gelmektedir? FDF hedef-
lerine ulaşılması kamunun borç yükünü ne dere-
cede etkilemektedir? Ve en nihayet, FDF rekorla-
rının peşi sıra kırılmasının ne gibi iktisadi ve sos-
yal maliyetleri vardır?
2005'in ilk iki ayına ait iç borç verileri geçen haf-
ta içinde açıklanmış idi. Aşağıdaki tablo, son iki se-
ne boyunca iç borç stoku ve bütçe dengelerinin
gelişimini özetlemektedir. Verilere göre, 2003 so-
nunda 194.4 katrilyon TL olan konsolide bütçe iç
borç stoku, 2005 Şubat ayı itibarıyla 231.1 katril-
yon TL'ye ulaşmış durumdadır. Dolayısıyla iç borç
stoku 14 ayda yüzde 18.9 oranında artış göster-
miştir. Söz konusu on dört aylık dönemde üretici
fiyatlarında enflasyonun sadece yüzde 10.8 oldu-
ğu düşünülürse, iç borç stokunun reel olarak yüz-
de 7.3 artmış olduğu görülmektedir.
Faiz dışı fazla hedeflerinde kırılan rekorlar iç borç
stokunun reel olarak artışını engelleyememiştir.
İç Borç Stoku ve Bütçe Uygulaması Sonuçları
(Katrilyon TL)
2005
^ 2003 2004 Ocak-Şubat
IçborçstöRu ~ T94.4 224.5 23T7T
FaizTıarcamaları 58.2 56.5 8.1
BOtçe dengesi -M8~-3Ö.3 -f.3
Faiz dışı fazla TB7 262 fI8
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı, www.hazine.gov.tr
Butespitimizin uzantılarını bütçenin bazı önem-
li kalemleri ile sürdürelim. Tablodaki verilere göre
kamu sektörü, merkezi bütçesinde 2003'te 58 kat-
rilyon, 2004'te de 56 katrilyon TL faiz harcaması
gerçekleştirmiştir. Faiz harcamaları, 2004'ün top-
lam bütçe harcamalarının yüzde 40'ına, vergi ge-
lirlerinin ise yüzde 63'üne ulaşmaktadır. 2005 için
faiz harcama hedefi, toplam harcamalarıh yüzde
36'sı, vergi geliri hedefinin ise yüzde 53'üdür. Dev-
let 2004'te faiz dışı bütçesinde 26.2 katrilyon TL'lik
(rekor düzeyinde) fazla yaratmasına karşın, faiz
harcamalarının dayanılmaz yükü karşısında 30.3
katrilyon TLtutarında bütçe açığı ile karşı karşıya
kalmıştır.
Faiz dışı harcamalarda söz konusu rekor fazla-
ların toplumsal maliyeti, kamunun sağlık, eğitim ve
sosyal yatırım hizmetlerinin giderek geriletilmesi
olarak karşımıza çıkmaktadır. Örneğin, 1990'ların
başında toplam kamu harcamalarının yüzde 20'si-
ne ulaşan eğitim harcamalarının payı, 2003'te yüz-
de 11 'e geriletilmiş durumdadır. Benzer şekilde,
sağlık hizmetlerinin payı da aynı dönemde yüzde
4'den, yüzde 2.3'e düşürülmüştür.
Türkiye'nin maliye politikası kamu hizmeti üre-
temez bir konuma sürüklenmiş durumdadır. İç
borç stokunun önlenemezyükselişi karşısında "fi-
nansal sistemin sağlığı" ve "olumlu beklentiler"
sloganları altında sürdürülmeye çalışılan faiz dışı
fazla politikaları da giderek işlevini yitiren bir para-
noyaya dönüşmektedir.
EN YÜKSEK TEKLlFİ VERMÎŞLERDt
Hyundcd, vagon
fabrikasını gezdi
ADAPAZARI(AA)-
TCDD'ninaçtığı ortak
hızh tren üretimi iha-
lesine katılarak en dü-
şük teklifi veren Hy un-
daiROTEM'in yetki-
lileri, Türkiye Vagon
Fabrikası AŞ (TÜVA-
SAŞ) tesislerini geze-
rek incelemede bulun-
dular.
TÜVASAŞ'ın Ada-
pazarı'ndaki arazisin-
de yeni tesis kurulma-
sına ilişkinTCDD'nin
açtığı ihaleye en iyi
teklifi veren Hyundai
Rotem Grup Başkanı
Soon Won Chung ve
beraberindekilere, te-
sislerle ilgili multiviz-
yon gösterimi sunuldu.
TUVASAŞ arazısin-
de tesis kurmaya uy-
gun olan bölümü gezen
ve bilgi alan heyet, da-
ha sonra TÜVASAŞ
Genel Müdürü ibrahim
Ertiryaki ve diğer yet-
kililerle toplantı yaptı.
ÎLGİ TOPLUMUNA DOĞRU/ ÖZLEM YÜZAK
oztem.yuzak@cumhuiryet.coin.tr
Nicholas Lardy^dünyaca ün-
lü bir Çin uzmanı. önceki akşam
İş Yatırım'ın 3 yıldır düzenlediği
"Gen/ş/4ç/"toplantılarının konu-
ğuydu. Tüm dünyanın kaygıyla
izlediği Çin'in büyümesini, bu
büyümenin küresel ekonomide
yarattığı ve yaratacağı etkileri
anlattı.
Lardy'nin anlattığına göre
Çin'in büyümesinden Hong
Kong, Tayyan gibi Uzakdoğu ile
Orta Amerika ülkeleri ciddi zarar
görecek. Çin'e hammadde ve
özellikle yarı iletkenler gibi yük-
sek teknoloji satanlar kazançlı çı-
kacak. Türkiye ise bu durumdan
"orta şiddette" etkilenecek.
"Çünkü Türkiye entegre ve ge-
lişmiş bir pazara sahip, üstelik
gûmrük birliği var, ayrıca modern
bir tekstil sanayi söz konusu...
Türkiye ucuz mal üreterek Çin ile
rekabet edemez. Rekabetin yo-
lu daha pahalı, daha aranan mal-
lar üretmek" diye anlatan
Lardy'yi dinlerken aynı masayı
paylaştığımız iki tekstilci ile konu-
Çin Büyüpken Kazananlar, Kaybedenler.şuyoruz. Son yıllarda tüm yatı-
rımlarını Ar-Ge'ye yönelttiklerini,
dikişsiz pantolon ürettiklerini ve
Çin'in kendileri için bir tehdit
oluşturmadığını anlatıyorlar. An-
cak ne yazık ki Türkiye'de teks-
til sektörünü çoğunluğu aynı şe-
yi söylemek mümkün değil. Gö-
rünen o ki hızla önlem alınmazsa
oldukça büyük bir sarsıntı bizi
bekliyor.
Lardy, özellikle konfeksiyonda
Çin'in dünya ticaretinden daha
fazla pay almasına çok da göz
yumulmayacağını şöyle anlatı-
yor: 'Çin, Dünya Ticaret Örgü-
tü'ne girerken (örgüte üye ülke-
lere Çin'e karşı kota koyma hak-
kı tanıyorum' dedi. Bu sene so-
nundan 2008 yılının sonuna ka-
dar Çin'in konfeksiyon ürünleri-
ne kota konabilecek. ABD'nin
kota koyacağını zannediyorum.
ABD, AB ve diğer ülkeler Çin'e
karşı birtakım sınırlamalargetirir-
se, bu Çin'deki büyümeyiyavaş-
latabilir ama durdurmaz."
• • •
Çin'in en azından 10 yıl daha
en hızlı büyüyen ekonomi olma-
yı sürdürecek nedenlerini Lardy
şu şekilde özetliyor:
- Çok yüksek oranda ulusal ta-
sarrufları olması. Düşük gelirine
karşın sermaye oluşumu için ye-
terli tasarrufa sahip. Bu da gide-
rek daha fazla fabrika kurma ye-
teneğini geliştiriyor.
- Çalışan kesimin hızh bir şe-
kilde tarımdan ayrılıp imalat ve
hizmet sektörüne yönelmesi
hem katma değeri hem de ve-
rimliliği yükseltiyor.
- Altyapı yatırımlarına ağırlık
vermeyi sürdürüyor. Demiryolu
ağı ve kara yolları ile ticareti da-
ha güçlendiriyor.
- Açık ve rekabetçi bir ekono-
mik yapıya sahip. İmalat sanayi-
ini açmasına karşın telekomüni-
kasyon, bankacılık, güvenlik ve
çeşitli hizmet dallarında temkinli
• ••
olmayı sürdürüyor.
- Çin'in en büyük gücü; düşük
işgücü maliyetine dayalı emek
yoğun üretim. Ancak hızlayüksek
teknoloji ürünlerine de yöneliyor.
• • •
Evet bütün dünya pür dikkat
Çin'i izliyor. özellikle de ABD.
CIA tarafından hazırlanan ve
2020 yılında küresel ekonomiyi
nelerin beklediğinin öngörüldü-
ğü raporun neredeyse yarıdan
fazlası Çin'deki gelişmelere,
Çin'in enerji ihtiyaçlarına ayrılmış
durumda. Gelişmiş ülkelerin fir-
maları bir yandan yakınırken bir
yandan da ellerini ovuşturarak
bu dev pazardan alabildiğine ya-
rarlanmanın imkânlarını arıyor-
lar. Coca Cola ve Kentucky Fri-
ed Chicken yiyecek ve içecek
pazarına hâkim, Kodak film ve
fotoğraf kâğıdı pazarının yarısını
ele geçirmiş durumda. Procter
and Gamble, Volsvvagen Çin pa-
zarında çok ciddi kârlar elde edi-
yorlar. Çin Türkiye için tehdit ol-
maktan uzaklaşıp fırsata dönü-
şebilir mi, dönüşemez mi yaşa-
yıp göreceğiz. Çin'in olağanüs-
tü gelişimine ilişkin yabancı bir
uzmanın, üstelik ABD Dış llişki-
ler Konseyi üyesi bir uzmanın
değerlendirmelerini dinlemek
şüphesiz önemli. Ancak şu soru
daaklagelmiyor değil: BizimÇin
konusunda uzmanlaşmış, Türki-
ye'nin çıkarları doğrultusunda
bilgi verebilecek, deneyimlerini
aktarabilecek kendi uzmanları-
mız yok mu?
Ben en azından bir kişiyi tanı-
yorum. OECD'de üst düzey yö-
netici..olarak görev yapan Meh-
met Öğütçü, bir sohbet sırasın-
da Çin hükümetinin kendisini za-
man zaman davet edip görüşle-
rini aldığını aktarmıştı. Türkiye
buna ne3en gerek görmüyor? Ve
belki de en önemlisi üniversite-
lerde Çin konusuna özel bir yer
ayrılması... Tehditleri ancak çok
iyi kavradığımızda fırsata dönüş-
türme şansımız vardır.
VATBO'DAN ÖNERİ
OHAL illerine
teşvik verilsin
VAN (AA) - Van Ticaret Borsası (VAT-
BO) Başkanı Feridun Irak, "Olağanüstü
Hal (OHAL) uygulaması hangi illerde ya-
pıldıysa teşvikler de o illerde uygulanma-
lıdır" dedi. Uşak, Düzce, Afyon gibi iller
teşvik yasası içerisinde yer alıyorsa hiçbir
yatınmcırun Batı 'dan gelerek Doğu'da ya-
tınm yapmayacağını savunan Irak, "Bu
bölgedeki meslekörgütleri, siviltoplum ör-
gütü temsilcilerinin de niçin buralarda ya-
bnm yapmadığını sorgulamamız gereki-
yor. Biz her zaman için Batı'dan bir kur-
tancı mi bekleyeceğiz? Bu konııda bizim
hükümete bir önerimiz var. Teşvik yasası-
nı kapsayan iller, ınilli gelirle belirlenme-
nıcli, buna bir sınır çizilmelidir. Bu nedcn-
le olağanüstü hal (OHAL) uygulaması
hangi illerde yapıldıysa teşvik de o illerde
uygulanmalıdu-" dedi.