Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
25 MART 2005 CUMA. CUMHURİYET SAYFA
CJJVUiı\JlfJLl_ ekonomi(«)curnhuriyet.com.tr 13
BDDK Başkanı Bilgin, reel sektördeki aksamanm bankalan da etkileyebileceğini belirtti
AçıkpozisyonuyansıEkonomi Servisi - Bankacılık
Düzenlemc ve Dcnetlemc Ku-
rumu Başkanı Tevfık Bilgin,
"Bankalanmız açık pozisyonda
dep, ancak maalesefreelsektör
açık pozisyonda. Buralardaki
aksama, bankalann mali bün-
yesinictkiler" dcdi. Bilgin, Müs-
takil Sanayici vc tşadaınlan
Derneği (MÜSİAD) tarafından
düzenlenen Geleneksel Perşem-
beToplantısı'na katıldı. Bilgin,
2000 vc 200 Tdc alınan dersler
sonucu bankalann açık pozis-
yona gitmediğini ve bu konuda
çok ihtiyatlı davrandıklarını,
kendilerinin de bunu çok yakın-
dan izlediklerini söyledi. Açık
pozisyonun, kesinlikle belirttik-
• Tevfik Bilgin, "Bankalarımız açık pozisyonda değil,
ancak maalesef reel sektör açık pozisyonda. Buralardaki
aksama, bankaların mali bünyesini etkiler" dedi. Bilgin,
Bankalar Yasası'nda değişiklik taslağı konusunda "siyasi
otoritcnin kararlanna uyacaklarını" söyledi.
leri matjlar dışında ızin vcrrne-
yecekleri ve şiddetli şekilde ta-
vır takınacaklan enstrüman ol-
duğuna dikkati çeken Bilgin
şunlan kaydetti: "Maalesef fir-
malarımı/, yabancı para borç-
lanarak açık pozisyona girmiş
durumda. Bir büyüklükvernıek
istemiyorum. Lütfen açık po/is-
yonunuz varsa, bir şekilde kar-
şdaşürmaya çalışın. Çünkü açık
po/isyondaki bir sorun ve kur-
lardaki bir hareketlilik si/i etki-
ler. Daha sonra da doğrudan
bankalan etkiler. Çünkü bu fır-
maların bankalara borçlan var.
Bunlardaki aksama,bankalann
mali bünyesini etkiler."
Karar siyasi otoritenin
Bilgin, Bankalar Yasası'nda
değişikliği öngören yasa tasla-
ğına da değindi. Bilgin, konuş-
masını şöyle sürdürdü:
"Bu taslakta tedavi aşaması
4'e çıkanldı. Hafif, bintz daha
ağır, ondaıı biraz daha ağır ve
acil ameliyat yapılması gereken
hastalar... Bunlar olmadıysa de-
dik ki, 'Bu bankada artık umut
kalmamıştır ve bu banka tasfi-
ye edilmelidir'. Son halinde
Fon'a devir eklemesi de yapıidı.
Tabii bi/ BDDK olarak bürok-
rasinin bir parçasıyız. Biz sade-
ce ön ha/ırlık yaptık. Bundan
sonraki düzenlemeler, kararlar
siyasiotoritenin kararlandır. Biz
devletin bir kurumu olarak si-
yasi otoritenin kararlanna sonu-
na kadar uyarız. Taslağın ilk ha-
li bi/.im düşüncelerimizi yansıtı-
yordu."
Bilgin, MÜSİAD'ındüzenlediğitoplantıyakataldı. (Fotoğraf: AA)
BDDK'NİN FAÎZ ÇIKMAZI
Ne banka ne
memnun
• Bankalar dünya örneklcrine aykırı
hareket edildiğini öne sürerken tüketici
dernekleri faize daha ciddi sınırlama istiyor.
BDDK'nin budüzenle-
mesi, bankalann tepkisini
çekti. Bankalar faiz dü-
zenlemesinin gelirlerine
olumsuz yansıyacağını
belirtti. Bankalar, kredi
kartlarında gecikme faizi
almak istemediklerini de
savunarak "Ancakyüksek
gecikme faizleri, tüketici
üzerinde caydıncı etki ya-
pıyor. Bu yolla pek çok tü-
ketici, borcunu gecikmeye
bırakmadan ödüyor" gö-
rüşünü savundu.
Tüketici derneklerin-
den gelen tepkiler ıse
"BDDK'den faizler konu-
sunda daha net bir sınırla-
ma beklendiği" yönünde
oldu.
Tüketici derneklerinın,
kredi kartlarına uygulanan
fai/ın, "Devlet iç borçlan-
ma senetlerine uygulanan
faizin" sınırını geçmeye-
cek bir şekilde düzenlen-
mesini istediği öğrenildi.
Bazı tüketici demekleri-
nin, BDDK'ye, "Faizler
konusunda suurlama yap-
mayacaksanız,bu yasa ölü
doğar" görüşünü ilettiği
de belirtildi.
HACERBOYACIOĞLU
ANKARA-Bankacılık
üüzenlemeve Denetleme
Kurumu (BDDK), kredi
kartlan yasa taslağının fa-
izle ilgili bölümünde, tü-
ketici derneklerini de ban-
kalan da memnun edemc-
di. Bankalar, BDDK'nin
yapmayı öngördüğü sınır-
lamaların dünya uygula-
malanna aykırı olduğunu
ileri sürerken; tüketici der-
nekleri de faize daha sıkı
alt-üst sınırlar getirilmesi
gerektiğini belirtti.
Faiz hesabı düzcnlcniyor
BDDK'nin çalışmalan
son noktasına getirdiği
kredi kartlan yasa tasla-
ğında faiz hesabı yeniden
düzenleniyor. Buna göre
kart borçlanna bileşik fa-
iz uygulanamayacak.
Bankalaı, ödenıe yapıl-
dıktan sonra kalan hesap
bakiyesi üzerinden faiz
hesaplamakla yükümlü
olacak. Gecikme-temer-
rüt faizi de, akdi faiz ora-
nının yüzde 30 fazlasını
geçemeyecck.
MuhtarKent,
Coca Cola 'nın
?
zirvesineyerleşti
Ekonomi Servisi - Efes Içe-
cek Grubu lcra Başkanı Muhtar
Kent, lifes'teki görevinden
aynlıyor. Anadolu Efes Biracılık ve
Malt Sanayii AŞ'den borsaya
gönderilen açıklamaya göre,
Kent 1 Mayıs 2005 tarihinden
geçeıli olnıak üzere merkezi
ABD'de bulunan The Coca Co-
la Company tarafından Kuzey
Asya, Avrasya ve Ortadoğu
Böjgesi Başkanı olarak atandı.
TOKİ'NİN YENİ PROJESt
Orta gelirlüere konut:
'KentPlusAtaşehir'
Ekonomi Servisi -
Başbakanlık Toplu
Konut ldaresi Başkan-
lığı (TOKİ) iştiraki
EmlakGYOAŞ tara-
fından planlanan ve
ihale edilen "KentP-
lus Ataşehir" projesi
start aldı.
Emay-İpek Ortak
Girışimi'nin gerçek-
leştıreceği 300 mılyon do-
larlık proje kapsamında,
Istanbul Ataşehir'de 1.
bölgede yollar hariç 121
bin 20 metrekarelik alan-
da, 6 ayn sitcde 2 bin 44
daireyapılacak.
Emay Inşaat ve Taahhüt
AŞ Yönetim Kurulu üyesi
Hakan Çağlar, proje ile il-
gili olarak şu bilgileri ver-
di: Proje 3 yıl içinde biti-
nlecck. 18'inci aydan iti-
baren ilk teslimatbaşlaya-
cak. 2007'nin ilk yarısın-
da yaşam başlayacak. Pro-
jenin hedel kitlesi orta vc
orta üstü gelir grubu. Da-
ire tipleri 1 oda ve salon-
dan, 4 oda ve salona kadar
değişiyor. Fiyatların, 150
bin YTL ile 300 bin YTL
arasında değişeceği umut
ediliyor. Bu mcrtebelerde
çıkması halinde, lOyılva-
deli ödeme bazında taksit-
ler ayhk 1.500 ile 3 bin
YTL arasında değişebile-
cek. Teslimata 2007'den
itibaren başlanacak.
88yülık markanınyeni
sahibi Tekfen Holding'den
sonra Narin Grubu olduEfsane marka
Karaca geri döndü
• Karaca markasını
satın alan Narin
Grubu'nun Yönetim
Kurulu Başkanı
Ibrahim Güneş,
markanın yeni
koleksiyonuyla eylül
ayında tüketicilerle
buluşacağını söyledi.
Ekonomi Servisi - 1917
yılında kurulan ve kurulu-
şuyla birlikte Türkiye'de
triko tarihini de başlatan
"Karaca" markası artık
Narin Grubu'nun.
88 yıllık Karaca markası-
nı satın alan Narin Gru-
bu'nun (Narin Group) Yö-
netim Kurulu Başkanı İb-
rahim Güneş, düzenlediği
basın toplantısında 4 yıl
aradan sonra eylül ayında
Karaca'yı yeniden tüketicilerle
buluşturacaklannı söyledi.
Markaya 2 milyon 500 bin
Euro'lukteknoloji yatırımıyap-
tıklarını kaydeden Güneş, Kara-
ca markasıyla ilk olarak kadın
ve erkek ıçin iki ayn koleksiyon
üreteceklenni belirtti. Hammad-
denin tamamını yurtdışından
getirdiklerini söyleyen Güneş,
"Öncelikle makine parkurumu-
zu yeniledik. Ardından 2005-
2006 Sonbahar-Kış koleksiyonu
için yurtdışından hammadde it-
hal ettik. Markaya yatırımlan-
mız karşılığında 2006 yılında 12
trilyonluk bir ciro hedefliyoruz"
diye konuştu.
Güneş, kısa vadede Karaca
adı altında mağaza açmayı dü-
şünmediklerini, bayiler üzerin-
Narin Grubu
Yönetim
Kurulu
Başkanı
İbrahim
Güneş (solda),
TEMA Vakfi
Kurucu'su
Hayrettin
Karaca (üstte)
den satış yapacaklarını, ilk ma-
ğazalannı 2007 yılında Istan-
bul'da 5 adet olarak planladıkla-
nnı bildirdi.
Karaca markası için ne öde-
diklerini açıklamaktan kaçınan
Güneş, daha önce markaya 3
milyon dolar değer biçildiğinın
anımsatılması üzerine, ödenen
rakamın bunun altında olduğu-
nu söyledi.
TEKFEN'E
SATILMIŞTI
TEMA Vakfı Kurııcu Başka-
nı Hayrettin Karaca'nın babası
Halil Karaca tarafından kurulan
çorap atölyesı, 85 yılda Karaca
mağa/alar zıncirı halıne geldi.
1956'da Halıl Karaca'nın ölme- ;
siyle firma Hayrettin Karaca ve
kardeşleri tarafından yönetildi. ,
Kardeşlerin hisselerini devret-
mesinın ardından Karaca'yı da- '
ha da büy üten 1 Iayrettın Karaca,
firmayı 1980 yılında oğlu
Atay'a bıraktı. Atay Karaca'nın
bir cinayete kurban gitmesinden
sonra şirketı sahipsiz kalan Hay-
rettin Karaca, şirketini yakın
dostu Nihat Gökyiğit'in ortağı
olduğu Tekfen Grubu'na sattı.
Tekfen, kâr elde etmediğı için
Karaca'yı satmaya karar verdi.
Narin Grubu ıse İbrahim Gü-
neş tarafından 1993'te lstan-
bul'da kuruldu. İlk olarak 15 ki- '
şiyle trıko ımalatına başlayan •
Narin Triko, 2002 yılında kendi
markalarını yarattı. Bayrampa-
şa'da üretıminı sürdüren şirket,
"tbrahim Güneş" ve "DE BLA-
SIO" markalanyla iç pazara tri- ,
ko üretiyor, "Nardi" ve "Narin" •
markalanyla da ihracat yapıyor.
Yapı Kredi,
Turkcell ile cepte
Ekonomi Servisi - Yapı Kredı'nin bankacılık
hızmetleri Turkcell ile cep telefonuna taşındı.
Yapı Kredi'nin mobil bankacılık hizmcti
Telemobil ve Turkcell'in SMPlus64 kartıyla
bankacılık hizmetleri, cep telefonundan
kapsamlı olarak SIM kart mönüsüyle kısa
nıesaj altyapısı kullanılarak yapılabilecek. Yapı
Kredi müşterileri, aynı zamanda SlMPlus64
kartıyla 170'ten faz.la Turkcell servısine de
kolayca erişim sağlayabilecek. Dü/enlenen
basın toplantısında konuşan Yapı Kredi
Bankası Alternatif Dağıtım Kanalları
Yöneticisı Hüseyin Özdemir, artık ceptekı,
çantadaki mobil telefonlann birer Yapı Kredi
şubesi olduğunu belirtti. Hizmetten
yararlanmak isteyen Turkcell abonesi Yapı
Kredi müşterilerinin, internet bankacılığı sitesi
Teleweb'e giriş yapmalan gerekiyor. Turkcell'den Süha Çolakoğlu ve Yapı Kredi'den Hüseyin Özdemir yeni hizmcti tanıttılar.
NOT DEFTERİ
ZEKERİYA TEMİZEL
Ekonomi İyi mi, Kötii mü?
Ekonomi iyiye mi gidiyor, kötüye mi gidiyor?
Bu soru herkesin dilinde. Ekonominin iyiye gittiği-
ni savunanlar bazı ekonomik göstergelere dayanıyor-
lar. Büyüme, enflasyon ve döviz kurlarına ilişkin gös-
tergeler geçmişe göre daha iyi.
Türkiye büyüyor. Ancak yıllardan beri uygulanan
IMF programları ile sağlanan bu sonucun halka bir
yansıması yok. Bu programın temelinde, Türkiye'ye
borçlarının ödettirilmesi var. Işyaratmayan, borçlana-
rak karşılanan tüketime ve faiz gelirlerine dayanan, bu
büyümenin sürdürülmesi ise olanaksız. Ülkemiz bü-
yük sosyal patlamalara gebe.
Enflasyon düşüyor. Halkın günlükyaşamını ilgilen-
diren maddelerin fiyatlarında bir değişiklik yok ama
enflasyon rakamları olumlu. Enflasyondaki göreceli
iyileşmenin bedeli her hafta ödenen bir milyar dolar
tutarındaki faiz.
Türk lirası değer kazanıyor. Bu kısa vadeli ser-
maye girişlerinin sürdürülmesi için zorunlu. Ekonomi
ülkeyi her an terk edebilecek 37 milyar dolar tutarın-
daki sıcak parayla ayakta duruyor. Kısa vadeli serma-
ye desteğine gereksinim duyan ekonomiye sıcak pa-
ra girişinin sürebilmesi için düşük kur, yüksek faiz uy-
gulamasının, bunun sonucundada dolar bazında yüz-
de 30'ların üzerinde faiz ödemesinin devam etmesi
gerekiyor.
Bu göstergelere bakarak ekonominin iyiye gittiğini
savunmak olanaklıysa söylenecek bir şey yok.
Ancak ekonominin başka göstergeleri ekonomide
kırılganlığın gitgide arttığını, önlem alınmaz ise yeni bir
ekonomik krizin kapıda olduğunu gösteriyor.
•••
Ekonominin kötüye gittiği konusunda uyarılarda
bulunanların dikkat çektikleri en önemli gösterge ca-
ri açığın büyümesi. Cari açığın bu yılın sonunda 15 mil-
yar dolar olacağı beklentisi hâkim.
Dış ticaret açığındaki tehlikeli artışın, önlem alın-
mazsa ekonomiyi krize sürükleyeceği açıkça ortada.
Finanse edildiği sürece sorun yaratmayacağı ileri
sürülen cari açığın asıl finansman biçiminde büyük so-
run var. Cari açık, kısa vadeli sermaye girişleri ile ya
da "net hata noksan", yani kaynağı belli olmayan dö-
viz girişleri ile finanse ediliyor.
Ekonomi için asıl tehlike yaratan durum bu.
Cari açık sıcak parayla finanse edildiği zaman, sı-
cak para elde ettiği faizi az bulup gittiğinde ekonomi
çöküyor.
Cari açık, kaynağı belli olmayan dövizlerle, kayıt dı-
şından finanse edildiği zaman da ülke "kara para ak-
layan ülke" olarak suçlanıyor.
Ülkenin nereden gelirse gelsin hertürlü paraya açık
olmasınm doğurduğu sonuçlar, sıcak paranın doğur-
duğu risklerden daha az değil.
• ••
Ülkemiz kaynağı belli olmayan paraların doğuraca-
ğı risklerin soğuk nefesini ensesinde hissetmeye baş-
ladı.
önce ABD, Türkiye'yi, kara para aklama konusun-
da açıkça suçladı. Yasemin Çongar'ın 6 Mart tarihli
Milliyet gazetesinde yayımlanan haberine göre, ABD
Dışişleri'nin raporunda; "Türkiye'de aklanan kara pa-
ranın önemli bir bölümünün vergi kaçakçılığı ile bağ-
lantılı olduğu belirtildi". "Uyuşturucu kaynaklı kara
paranın da Türk bankalannda ve diğer finans kurum-
larında aklandığı öne sürüldü". "Türkiye'dekikara pa-
ra aklama yöntemlerinin, sınırdan döviz kaçakçılığı, ül-
ke içine ve dışına banka transferleri ile gayrimenkul,
altın ve lüks otomobil alımını içerdiği" ileri sürüldü.
Bu hafta ise OECD Mali Eylem Grubu'nun (FAFT),
Türkiye'de kara para incelemesine başlayacağı ha-
berleri duyuruldu.
Bu incelemelerin sonucunda OECD de ABD ile ay-
nı sonuçlara ulaşırsa Türkiye yaptırımlarla karşı kar-
şıya kalacak.
Kaynağı belli olmayan paralar yüzünden kara para
aklayan bir ülke sayıldığında karşı karşıya kalacağı
yaptırımların altından kalkması o kadar kolay görün-
müyor. O andan itibaren ilişkide bulunduğumuz ülke-
ler her transferde kaynak araştırması yapacak, daki-
kalarla gerçekleştirilen transferler haftalarca sürecek,
en sonunda Türkiye'den yapılan işlemler kabul edil-
memeye başlayacaktır. Transferlerde karşılaşılan güç-
lükler dış ticaretinin çökmesine neden olabilecektir.
Bu durum olumsuz göstergelerden sadece birinin
sonucu.
Bu koşullar altında sadece iyi görünen birkaç eko-
nomik göstergeye bakarak diğer gerçeklere kulak tı-
kamak, hatta bu tehlikelere dikkat çekenleri suçlamak
tutarlı oluyor mu?
temizel@cumhuriyet.com.tr
Soros 'a yolsuzluk cezası
PARİS (AA) -
Uluslararası ya-
tırımcı George
Soros, hakkında,
bilgi sızdırmak
yoluyla gayri
meşru kazanç
sağlamak suçundan bir
Fransız mahkemesince
verilen para cezası için aç-
tığı tenıyiz davasını kay-
betti. Temyiz mahkemesi,
Soros'u 2.2 milyon Euro
para cezasına mahkûm
eden alt mahkeme karan-
nı onayladı. So-
ros'un avukatlan
temyiz mahke-
nıesinin kararını
da Yüksek Mah-
keme'de temyiz
edeceklerini söy-
lediler. Soros, 1988 yılın-
da Societe Generale ban-
kasını satın almaya yöne-
lik bir özel girişimi meşru
olmayan kaynaklardan
öğrenip 2 milyon dolar
haksız kazanç sağlamakla
suçlanmıştı.
MALİYE YAŞAMJNDAN /MUSTAFA PAMUKOĞLU
pamukm(»superonline.com
Gelir Vergisi beyan dönemi 31 Mart
günü bitiyor. Bugün kâr paylarının na-
sıl vergilendiğini açıklamaya çalışaca-
ğız. Kurumlar Vergisi beyan dönemin-
de bu konuya şirketler yönünden de
bakacağız.
Vergiye Tabi Kâr Payları
1- Kâr payları, Gelir Vergisi Kanu-
nu'nun 75. maddesinin 1,2 ve 3. bent-
lerinde yer almış ve gelir vergisine tabı
kılınmıştır. Bunlar; 1 - Her türlü hisse se-
netlerinin kâr payları 2- iştirak hissele-
rinden doğan kazançlar 3- Kurumların
yönetim kurulu üyelerine verilen kâr
payları
a- Hisse senetleri bilindiği gibi ano-
nim şirketlerde ortaklık haklarını temsil
eden belgelerdir. Anonim şirketi kuran-
ların kurucu hisse senetleri ve sadece
kâr payı, tasfiye kârından pay alan yö-
netime karışmayan intifa sahiplerine
verilen intifa senetleri karşılığı verilen
kâr payları ile pay sahiplerine hazırlık
devresinde faiz olarak veya başka ad-
larla yapılan ödemeler, Sermaye Piya-
sası Kanunu'na göre kurulan yatırım
fonları katılma belgelerine ödenen kâr
payları da gelir vergisine tabidir.
b- Anonim şirket dışındaki şirketler-
Kâr Paylarının Vergilenmesi
de ortaklık payları iştirak hisseleri ola-
rak adlandırılır. ümited şirket ortakları-
nın aldıkları kâr payları, yıllara sari in-
şaat işleri için kurulan iş ortaklıklarının
gerçek kişi ortaklarına verilen kâr pay-
ları, kooperatiflerin üyelerine dağıttık-
ları kazançlar iştirak hisselerinden do-
ğan kazançlar olarak kabul edilir ve ge-
lir vergisine tabi tutulur. Kooperatifler-
de özellikle tüketim ve işletme koope-
ratiflerinde ortaklarla yapılan muame-
lelerden doğan kârların bu muamele-
ler oranında dağıtılması halinde bu da-
ğıtım, kazanç dağıtımı sayılmaz.
2- Yönetim kurulu başkan ve üyele-
rine bilindiği gibi huzur hakkı ve/veya
kârdan pay verilebilir. Bu sıfatlarından
dolayı ödenen veya sağlanan para,
ayın ve menfaatlera ücret olarak, kâr
payları ise menkul sermaye iradı olarak
Gelir Vergisi'ne tabidir.
kâr Paylarında Vergiden Istisna
Tam mükellef kurumdan yani Türki-
ye'de mukim şirketler ve diğer kurum-
lardan alınan kâr paylarının yarısı Gelir
Vergisi'nden müstesnadır. (GVK 22.
madde 2. Bent). Istisna edilen bu tutar
üzerinden GVK 94. maddesi uyarınca
Gelir Vergisi kesintisi yapılır (bu hük-
mün anlamı şirket kâr dağıtımı yapar-
ken dağıtılan tutarın tümü üzerinden
yani istisna edilen yarısı düşülmeden
gelir vergisi kesintisinin yapılacağıdır)
ve tevkif edilen vergınin tamamı, kâr
payının yıllık beyanname ile beyan edil-
mesi halinde hesaplanan vergiden
mahsup edilir.
Kâr Paylarının Beyanı
Yukarıda belirtilen istisna düşüldük-
ten sonra kalan kısım Gelir Vergisi Ka-
nunu'nun 86. maddesinde öngörülen
"vergiye tabi gelir"d\r. Bu vergiye tabi
gelir 14.000 YTL'yi aşıyorsa beyan edi-
lecek ve kesinti yoluyla ödenen vergi
mahsup edilecektir.
Örnek
Bir şirketin yönetim kurulu başkanı
2004 yılında 60.000 YTL kâr payı almış
ve bunun üzerinden % 10 Gelir Vergi-
si kesintisi yapılmıştır. Bu kişinin vergi
hesabı şöyle yapılacaktır:
60.000 YTL-30.000 YTL= Vergiye Ta-
bi Gelir=30.000 YTL. 14.000 YTL'yi aş-
tığından yıllık beyanname verilecek he-
saplanan 8.100 YTL vergisinden 6.000
YTL stopaj düşüldükten sonra 2.100
YTL ilave gelir vergisi ödenecektir.
Kâr Paylarının Dayanağı Kurum-
ların Elde Ettiği Kazançlardır
Kâr dağıtımı yapılabilmesi için şirket-
lerin ve diğer kurumların kazanç elde
etmesi gerekir. Bu kazançların bazıları
da kurumlar vergisinden istisnadır. Ya-
ni vergiye tabi kılınmaz. Bu şekilde olan
kazançlar da kâr payı olarak dağıtıla-
bilir. Bu durumda Gelir Vergisi Kanu-
nu'nun geçici 62. ve 61. maddesine
bakmak ve ona göre vergileme yap-
mak gerekmektedir.
1-31.12.1998 veya daha önceki ta-
rihlerde sona eren hesap dönemlerine
aıt elde edilen kazançların dağıtılma-
sında Gelir Vergisi kesintisi yapılmaz.
Bunu elde eden kişi beyanname ver-
mez. Bu kâr payları Gelir Vergisi'nden
müstesnadır.
2- 31.12.2002-2001 -2000-1999 yıl-
larına ait kazançların dağıtılması halin-
de Gelir Vergisi kesintisi yapılmaz. Bu
kazançlardan kâr payı elde eden kişi el-
de ettiği kâr paylarının net tutarına el-
de ettiği kâr payının 1/9'unu ekleye-
cek, sonra bulunan tutarın yarısını ver-
giye tabi gelir olarak dikkate alacaktır.
Bu gelir nedeniyle beyanname veril-
mesi halinde vergiye tabi gelirin 1/5'i
beyanname üzerinden ödenen vergi-
den mahsup edilecektir.
3- Geçici 61. madde uyarınca
% 19.8 oranında vergi kesintisine tabi
tutulmuş yatırım indirimi istisnasından
yararlanan kazançların dağıtımında da
yukarıdaki şekilde vergileme yapıla-
caktır.
NOT: Gelir Vergisi Kanunu'nun 86.
maddesi gereği yapılırken, örneğin
14.000 YTL sınırının aşılıp aşılmadığı-
na bakılırken vergiye tabi gelir olarak
kanun koyucunun tanımı, brüt gelirden
istisna ve indirimler düşüldükten son-
ra kalan vergi oranının uygulanacağı
gelirdir. Genellikle bu hususta yanlışlık
yapılmaktadır. Örneğin mesken kira
gelirinde istisna düştükten sonra % 25
götürü giderden sonraki kısmı 14.000
YTL ile karşılaştırılması gerektiğini dü-
şünenler var. Bu yanlıştır. k,