Catalog

SAYFA CUMHURİYET 20 HAZİRAN 2004 PAZAR 14 KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr Sanatçı içinden geldiği gibi çalışmalı diyen Orhan Peker neyi görüp sevdiyse onu çizdi Bambaşka gözlerinandındaALAATrtN BENDER Liseyi bitirdiğim yıllardı. Sanınm. bir yılbaşıydı. Rahmetli babamın ge- drdiği Meteksan takvimindeki resim- ler çok dikkatimi çekmişti. Başka, bam- Daşka gözlerin ardında saklı resimler- ü onlar. Alnında püskül, beyaz bir at ?aşı; topraktan fişkırırcasına bir Âşık Vfeysdportresi; kocaman gagalanyla ka- -a kargalar; duvar kenannda terk edil- niş tek kürek; başlangıçta ne olduğu- ÎU o zamanlar çok kestiremediğim ko- fuşturan tulumbacılar(itfaiyeciler) çok net haürladığım resimlerden birkaçı. "Avni Arbaş, ne kadar kükremiş, şa- ha kalkmış, Kuvayi Milliye atlannın nessamrysa; Orhan Peker de o denü yor- gun, bitkin araba atiarmın, beygirie- rin ressanuydı" der Ferit Edgû. Öte yandan, Orhan Peker'in "Hüzünlü At" adlı resmine ilişkin olarak da "Boy- nundayem torbasu başı hafıf öne eğik, boyu ve ayaklan olağanüstü uzun,toy- naîdan resmin dışında kalmış bu at, duvarda yerini akbğmdanbu yana,için- debuiunduğu mekânabir yabnzbkyay- maya başiadı" diye sürdürür. 10'lar Crubu'nun Icurucularından Şair-ressam tlhan Berk ise "Or- han'ın büriinresimkrindeinsan, hay- van, ölüdoğa resimlerinde olsun içten içe hep bir yahnzlık,aa gözeçarpar. Bu en avdınhk resimkrinde de vurur. (_) Orhan'uı yaşamı gözlerinevurmuştur. Öte yandan, bu gözlerden vuran ise yalnız ve yalnız hüzündür. Bu yüzden onlara göz olarak bakmadan önce hü- zün diyebakmah.BuncayabuzüğL,hüz- nü bu gözler nereden topiamışür diye düşündüğümde, öyle koiay kolay bir yere oturtamadun" demektedir. Kendi eliyle yazdığı kısa yaşamöy- küsünde de belirttiğı gibi 1927 doğum- lu Orhan Peker, daha çocukluk yılla- nnda ak kâğıda damlayan siyah mü- rekkep lekelerinde çekici, ekspresifbi- çimler görmeyi başarabilmiştir. 1945 yılında TUranErolve FlkretOtyam ile birlikte akademide Bedri Rahmi Atöl- yesi'nekaydolur. I947yıhndaarkadaş- lanyla birlikte 10'lar Grubu'nu kurar. Akademiyi bitirdiğinde öğretmen ol- orgun, bitkin araba atlannı, beygirleri çizdi Orhan Peker... Ellerinde hortumlar sağa sola koşturan tulumbacılan da... Sonra dünyaya horozlanan horozlan, ikili, üçlü güvercinleri, çökmüş kara mandalan, mavi çaydanlıklan, kan kırmızı karpuzlan... En sevdiği konulanndan biri de kedileri 'başka'ydı... mayı hiç düşünmez. Ilk kışısel sergı- sini 1953 yılında îstanbuTda Cep Ti- yatrosu'nda açar. 1956 yılında Salz- burg'da "Oskar Kokoschka Yaz Aka- denüsTnde ustanın bir resmini kop- yalar ve Kokoschka, kendi resmine çok benzeyen bu resme hem kendi im- zasıru atar hem de "Ash ile kanşürryo- rum"yazar. 1959'daAnkara'yayerle- şir. 1960 yılında Samanpazan yangını- na tanık olur. Bu yangın, Orhan'ı çok etkilemiştir. Enkaz içinde dolaşır. Itfa- iye Müzesı'ni gezer. Ve sonuçta "Tu- hımbacılar" konulu dizi resimleri or- taya çıkar. Ellennde hortumJar sağa sola koşuşturan tulumbacılar... Itfaıyecileri atlar izler. Sokağa her çı- kışında rastladığı hep de arabalara ko- şulmuş, üzgün. sessiz yük beygirleri; kimi zamanyem torbalannagömülmüş beygirler. Sonuçta, 1965 yılındaki dev- let resim yanşmasında "Beyaz Atiar" resmiyle gelen bırincilik ödülü. Yaşamı 'başka'taşıyor 1967 yılında Özden Erdem (kendi- si hayatta olup tanışma fırsatı elde et- tim) ile evlenir. Artık Özden ve siyah- beyaz kedisi "Başka" da yerini alırre- simlerinde. Ak ile kara değil miydi Orhan'ın temel renkleri? Şezlongda Başka, gramofon dinlerken Başka, her yerde Başka. Bambaşka resimlerdi on- lar. Güvercınler de onun ana temalann- dan bıriydi, değil miydi ki hep etraf- taydılar. Tekli, ikıli, sinmış, bir köşe- ye çekilmiş üşüyen güvercinler. Ve diz çökmüş ikili üçlü kara mandalar. Bun- ca melankoliye karşın Peker en canlı olanın da, en canlı rengın de hakkını asla yemedi. Öfkeli ıbığiyle dünyaya horozlanan horozlannda, kırmızı gra- mofonlannda, kırmızılı şezlonglann- da, kırmızı sandalyesi, mavi çaydanlı- ğında, kırmızılı ev ve karpuz dilimle- ri resimlerinde de bir o kadar çarpıcıy- dı. Peker' in bir başka ilginç yanı da ga- zete kâğıdından keçeye kadar çok il- ginç malzemelerüzerine de resim yap- mış olması idi. Dışavurumculuk, Pe- ker'in resimierinde hep ağırbasmış, ko- nu sıkıntısı hiç çekmemiş, yanı başın- daki bir tuzluk ve yumurtayı dahi ce- saretle resmedebilmişti. Orhan Peker'in Âşık Veysel portre- sinin (TRT yanşmasında başarı ödülü kazanmıştır) yanına AKye Berger ve Ragıp Buluç portrelerini de dışavu- rumcu ömekler olarak katabiliriz. An- cak, Aliye Berger portresi tlhan Berk' in dediğı gibi "Birç]ğlık,biryangındırsan- kL Asıl da bir renk cümbüşü". "Resûn sanatmda her şeyden önceiç- tenliğe inanmnı. Sanatçı, topiuma bu yoldanvarabilir.Sanatçı her şeydenön- ce içinden geldiği gibi çauşmaİıdır. Sü- rekli ve içtenKkü bir çafaşma sanatçuun dilini yapar. Gerçi üshıp bir tutsakhk- nr gerçekte. Üsteİik günümüzde fabri- kasyon yapan patentressamlan da ala- bildiğuıeçoğalnuşür. Bunlann ünkrin- den ileriye fazla bir şey kalacağını san- nuyorunı. Ben değişmeyi (ana görüşler- den sapmadan) doğal buluyorum" di- ye yazmıştı Orhan Peker. Sanat paylaşılmak lçln Öylesine ıçerdi ki Orhan Peker, ar- kadaşlan onun ertesi gün kalkamaya- cağından endışelenirken onlan demir gıbı ayakta karşılardı. Ancak, sonunda vücudu da isyan etmiş vebenden buka- dar dercesine sanhğa yakalanmıştı. Or- han Peker'in son haberini alan eski dos- tu Fikret Otyam şöyle yazar: "Ahnış- um o kara haberi, o kara haber ki telg- raftan tez gider, tez dagıhr. Orhan ka- raciğer kanseri idi, Orhan siroz idL Sa- nlık idi ki bunlann hiçbirisi de iflah et- tirnıezdi adanu_" 1978 yılının 28 Mayıs akşamında Orhan Peker eserleri ve dostlanyla ve- dalaşrı... Sanat, paylaşılmak için. Kaynakça: 1994 tarihinde - Milli Re- asürans Sanat Galerisi tarafindan bas- önlan Orhan Peker Kataloğu. - Şubat 2002 tarihinde Milli Reasü- rans Sanat Galerisi tarafindan bastın- lan Orhan Peker Kataloğu. DVD / VCD Vanilor Ash SELÇUK J The Crucible (Cadı Kazanı) / Yön: Nic- holas Hytner / Oyn: DanieJ Day Lewis, Wi- nona Ryder / 1996, renkli, 124 dakika / 20Th Century Fox-Tıglon. Arthur Miller'ın ünlü oyunundan ikinci kez uyar- lanan film, 17. yüzyılda Amerika'nın Salem kasa- basındaki püritenlerin sos- yal isterileri, dinsel zulüm- leri, cinselliğe yöneltilmiş öçleri üstüne yetkin birdnam. Ilk versiyonu 1957'de "Sa- lem Cadılan" olarak Ray- mond Rouleau tarafindan Fransızca çekilenfilminbu In- gilizce versiyonunda 1692'de tutucu Salemliler, bir avuç dengesiz çocuğun attığı ifti- ralarla dürüst, mert, inançlı Hıristiyanları şeytanla işbirtiği yapmaktan, cadılıktan yar- gılamaya girişirler. Toplu bir çılgınlığa dönü- şen yargı sürecinde halk çığnn- dan çıkmaya başlar, bu kitlesel isteri birçok iyi insanın, sonun- da ölümünügetirecektir. A. Mil- ler bu oyunuyla ABD'de 1947- 58 arasındaki antikomünist dö- nemdeki Cadı Avı'na gönder- mede bulunarak birçok değer- li insanın, sanatçının yok yere suçlandığının, haksız yere hü- küm giydiğinin, bu dönemin Amerikan tarihinde en utanç verici, en karanlık dönem ol- duğunun ve öyle olarak da yazılacağının altını çiziyor. • • • Auto Focus / Yön: Paul Schrader / Oyn: Greg Kinnear, Willem Dafoe/2003, renkli, 101 dakika/ Columbia Tristar - Sony Robert Graysmith'in T h e Murder Of Bob Crane" ad- lı kitabından uyarlanan film, yaşam biçimiyle göz önün- deki kariyeri çelişkilerle do- lu 60'lann ünlü TVyildızı Bob Crane'in gerçek yaşamöy- küsünü gösteriyor. İyi bir Hı- ristiyan, koca ve baba olan Bob, üne ulaşır ulaşmaz apayn bir kimlik olup çıkar. Asalak video teknisyeni John'la birlikte seks âlem- lerine dalarak üstelik bun- lan videoya kaydeder. Den- gesiz yaşantısının sonu- cunda mesleğinde düşüşe geçen Bob, saplantılı seks düşkünlüğüyle ailesini, şev- diklerini teker teker yitirmeye başlar. Ö2el Bölümler'de filmin yapı- mı, iletisi, görsel biçemi, set görüntüleri, çıkanlmış sahneler, tanıklann anlatı- mıyla Scottsdale Cinayeti belgeselleri, yaratıcı kadro- nun yorumlanyla filmi izle- me seçeneği var. Karmaşık ve aykın karakterleri anlatma- yı seven P. Schrader, ironi yüklü dramında ün kazan- manın beraberinde getirdiği çürümeyi, cinsel bağımlılık kavramını, ideal Amerikan er- keğinin değişimi olgusunu us- ta bir anlatımla irdeliyor. İstanbul'a yeni kültür merkezi • Kültür Servisi - Garanti Bankası 'nın desteğiyle kurulan Boğaziçi Üniversitesi Garanti Kültür Merkezi önceki gün açıldı. Festivallerden konserlere, tiyatro gösterilerinden konferanslara kadar pek çok etkinliği e\ sahipliği yapabilecek nitelikte olan kültür merkezinin açılışında Boğaziçi Üniversitesi Rektörii Prof. Dr. Sabih Tansal ve Garanti Bankası Genel Müdürii Ergıın Özen konuşma yaptılar. Tansal'ın Özen'e katkılanndan dolayı plaket vermesinın ardından gece Fazıl Say'ın konseriyle sona erdi. Say konserde Bach ve Busoni'nin 'Chaconne', Ravel'ın 'Sonatıne', Gershvvin'in '6 Parça'nın yanı sıra kendi yapıtlan olan 'Kara Toprak', "Sevenlere Dair' ve 'Paganini Caz'ı seslendirdi. Üç bin metrekarelik alanda kurulu Boğaziçi Üniversitesi Garanti Kültür Merkezi'nin 500 kişilik büyük salonu çok amaçlı semıner odaları, iki araç kapasiteli kapah otoparkı, kafeteryası ve yaz aylannda konaklama olanağı bulunuyor. Merhum Ayhan Şahenk'ın önderliğinde başlayan tasan tstanbul'un kültür sanat ve bilgi yaşamına hizmet \ermeyi amaçlıyor. Savaş Büke için yarışma • Kültür Servisi - Zonguldak Kültür Eğıtım Vakfi'nın (ZOKEV) her yıl bir sanatçı adına düzenlediği yanşma, bu yıl mizah öykücüsü Savaş Büke anısına, mizah öyküsü dalında yapıldı.Yanşmanın büyük ödülünün sahibi "Çete' adlı öyküsüyle Mehmet Fırat Pırselim oldu. Toprak Işık'ın 'Köy Minibüsü' öyküsü mansiyon, Bülent Karakaş da 'Sabaha Karşı Gelen' adlı öyküsüyle jüri özel ödülüne değer bulundu. Ödül töreni 7. Karaelmas Uluslararası Kültür ve Sanat FestK^li etkinlikleri çerçevesinde, 26 Hazıran günü, saat 18.30'da, Zonguldak Maden Mühendisleri Odası Lokali'nde gerçekleştirilecek. Törene Büke'nın arkadaşı şaır M. Mahzun Doğan, Büke'nin Türk edebiyatındaki yeri üzerine bir konuşma yapacak Gönül Suveren'e ödül • Kültür Servisi - Çevin Derneği, 2000'den beri \erdiğı, daha önce Tahsin Yücel, Aykut Kazancıgil ve Vedat Günyol'un aldıklan 'Çeviri Derneği Onur Üyeliği' ödülünü bu yıl Gönül Suveren'e verdi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Ingiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdikten sonra dört yıl Amerika Birleşik Devletleri'nde kalan Suveren bugüne kadar dilimize, Dickens'tan Asimov'a, Wilbur Smith'ten Stephen King'e, klasiklerden bilimkurgu yapıtlanna, Nobel ödüllülerden çok satanlara kadar pek çok yazardan dört yüzden fazla nitelikli çe\iri kazandırdı. Bütün yaşamını çeviriye adamış olan Suveren, ödülünü, sağhk sorunlan yüzünden, evinde Çeviri Derneği Başkanı Prof. Dr. Hasan Anamur'un elinden aldı. Babalar Günü'nün şairleni • Kültür Servisi - Cemal Süreya Kültür Sanat Derneği, bugün saat 15.00'te, Don Kişot Kültür Merkezi'nde 18 şairin katılacağı 'Türk Edebiyatmda Baba Şiirleri' konulu bir etkinlik düzenliyor. Etkinlikte aralannda Hüseyin Alemdar. Zeynep Aliye, Kadir Aydemir, Bedrettin Aykın, Nurullah Can, Metin Cengiz, Müslim Çelik, Tekin Gönenç, Arife Kalender, Ayten Mutlu'nun da buiunduğu birçok şair şiır okuyacak. 'Etkinliğin sunucusu Filiz Leloğlu Oskay ise 'Türk Edebiyatından Baba Şiirleri' - 'Hep Babam îçin' adlı derlemesini ımzalayacak. (0 216 346 52 63) TÜRKİYE JOKEY KULÜBÜ RESİM YARIŞMASI 2004, İSTANBUL Yanşmanın konusu ve amacı: Türkiye Jokey Kulübü, Avrupa Biriiği sürecinde bulunan Türk/ye'nin uluslararası düzeydekı sanatsal ve kültürel bırikimine katkıda bulunmak.Türk sanatçılarını özendırmek, Türk Sanatı'na özgün eserler kazandırmak amacıyla geleneksel resim yanşmalannın 6'ncısını 2004 yılında gerçekleştirecektır. Yanşmanın konusu "At, At yanşı, At Yetıştiriciliği ve Hipodromlar"dır. Ödüller Birincilik ödülü Ikıncilik ödülü Üçüncülük ödülü Mansiyon (3 adet) Yanşma Takvimi: Teslim Tarihi Sonuçlann llanı 12.000.000.000 TL 8.000.000.000 TL. 6.000.000.000 TL. 3.000.000.000 TL. (her biri için) 15 Eylül2004 22 Eylül 2004 Teslim tarihi ve yeri: Eserler, 1 -15 Eylül 2004 tarihleri arasında Istanbul Velıefendı Hıpodromu Türkiye Jokey Kulübü Müzesi ile Ankara 75'nci Yıl, Izmir Şirinyer, Adana Yeşiloba, Bursa Osmangazi, Şanlıurfa ve Elazığ Hipodrom Müdüriüklerine elden teslim edılecektir. Yanşma şartnameleri Hipodrom Müdürlükleri ve www.tjk.org adresli TJK Web sitesinden temin edilebilir. Bilgi için: Tel : (0 212) 444 0 855 / Dahili: 337 Faks: (0 212) 571 93 29 ANKARA 3. AİLE MAHKEMESİ'NDEN EsasNo: 2003 143 Davalı: Aslan Ehırsun Davacı Hatun Dursun tarafindan davalı Aslan Dursun aleyhine açılan boşanma da- %'asında; Esentepe Tanzim Sk. No: 10 Kartal adresıne davetiye tebliğ edılememış, yapılan araştınnalara rağmen başka adresınız bulunamadığından dava dılekçesı \e duruşma gününün ilanen tebliğıne karar verilmiştır 23.11 2004 günü saat 9.30'da yapılacak duruşmaya gelmediğiniz veya kendinizi bır vekılle temsıl ettırmedığıniz takdırde HUMK.nun 213-377. maddelerine göre yokluğunuzda yargılama yapılarak karar \e- rilecektir. Davetiye yerine geçmek üzere keyfıvet ilanen tebliğ olunur. 10.6.2004 Basın: 28519 Cahide Sonku Kültür Merkezi'nden Hanımlara Özel Kurslar HANIMLARA Rahatlama ve Kişisel Gelişim Seminerleri Kendisine Güven Toplulukta Konuşabilme llgilenenlerin müracaatlarını bekliyoruz. Yaş sınırımız yoktur. Bilgi almak için Tel: 0212 343 50 96 Ergenekon Cad. No: 98 Pangaltı (Eski Dormen Tiyatrosu) "AÇIKHAVA RESSAMLARIARANIYOR" Istanbul Ticaret Odası bimayesinde Eminönü Meydanı'nda kurulmakta olan "Açıkhava Sanat Merkezi"nde görev alacak açıkhava ressamlan, hat, tezhip, ebru sanatçıları aranmaktadır. llgilenen kişilerin 21 - 28 Haziran 2004 tarihleri arasında aşağıda belirtilen adrese, resim örnekleriyle birlikte şahsen başvurmaları rica olunur. Arya Sponsorluk ve lletişim Danışmanlığı Galata Deresi Cad. Zincirli Iş Merkezi No:8 Kat:5 Zincirlidere, Mecıdıyeköy / ISTANBUL Tel: (212)281 25 88 www.aryasponsorluk.com.tr İLAN TC SUSURLÜK ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN Esas No: 2004 258 Karar No: 2004'176 Davacı Mustafa Akdeniz vekılı tarafindan nüfus idaresi aleyhine mahkememıze açılan ısım tashihi da- vasının mahkememizde yapüıp bitinlen açık yargıla- ması sonunda- Mahkememizin 11.6.2004 tanh ve 2004 258 Esas 2004 176 Karar sayılı ilamı ile Balıkesır ılı Susurluk ilçesi Sultaniye Mahallesı cilt no: 5, hane no: 235'de nüfusa kayıtlı 12.02.1965 d.lu Rahmı ve Hilmıye oğlu Mustafa Akdemır'in adının nüfusda Banş Akdemir oîarak tashıhıne, karar kesınleştığinde davacının Banş olarak nüfusta tahsis edildıği hususunun adli sıcıl ista- tıstik genel müdürlüğü ve davacının 0210057 77 vergı numarası dahılınde ılgili olduğu vergı daıresi müdür- lüğüne bıldırilmesıne karar venlmıştır, 14.06.2004 Bastn. 28572 ÇOCUK SENFONİ ORKESTRASI KURULUYOR Bursa Filarmoni Derneği, kurulacak olan Çocuk Senfoni Orkestrası için çocuk çalgıcılar arıyor. Aşağıdaki enstrümanları yetkin biçimde çalabi- len 7-17 yaş arası sanatçı adaylarının özgeçmişlerini ön kayıt için 0224- 2438056 No'lu fax numarasına veya yncso04@yahoo.com adresine yazılı olarak bildirmeleri gerekmektedir. Alınacak Enstrümanlar Keman, Viyola, Çello, Kontrbas, Flüt, Obua, Klarinet, Fagot, Trompet, Trombon, Korno, Timpani, Vurmalı Çalgıiar. 3AŞVÜRU H»fta k;i I33O- 18 OO Cumartesi II OO- 14 OO