Catalog

30 AĞUSTOS 2003 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA J l i J v U I l UİTİJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Battçdar yeni sezondan umutlu • GİRESUN(AA)- Giresun Balıkçılar Kooperatifı Başkanı Muzaffer Kalafat, 1 Eylül'de başlayacak yeni a\' sezonunda bol avdan son derece umutlu oldukJannı söyledi. Kalafat, Karadeniz'de bir süredir tekne ve ağlarının bakım ve onanmını yapan balıkçılann. yeni sezon balık avı için hazırlıklannın neredeyse tamamlandığını belirtti. THY'den emeklik karan • Ekonomi Servisi - Türk Hava Yollan (THY) Yönetim Kurulu, emeklilik hakkını kazanan 258 personelin aynlması yönünde karar aldı. THY'nin etkınlik, verimlilik ve rekabet gücünün arttınlması amacıyla dünkü yönetim kurulu toplantısında alınan karar, borsaya göndenlen bir yazıyla kamuoyuna duyuruldu. Modacdardan kansere savaş • Ekonomi Servisi - Türkiye'de modaya yön veren markalar, bütün dünyada her dokuz kadından bırini tehdit eden meme kanserine karşı toplumu bilinçlendirmek için harekete geçtiler. Birleşmış Markalar Derneğı Başkaıu Yalçın Ayaydın, ünlü modacı Ralph Lauren'in çızdığı tescilli amblemi taşıyan ve farldı modacılann hazırladığı tışörtlerin dernek üyesı prestijli mağazalarda satılacağını belirtti. Satışlardan elde edılecek bütün gelir, meme kanseri konusunda verilecek eğıtım ve sağlık taramalan için kullanılacak. Kaçak işe ağırceza • ANKARA(ANKA)- Kaçak çalışan yabancı işçiler ile bu kışileri çalıştıranlara ağır para cezalan geldi. Yabancılann Çalışma İzinleri Hakkında Kanun'un uygulama yönetmeliği ile doğrudan yabancı yatınmlarda yabancı personel çalıştınlmasına ilişkin esaslan düzenleyen yönetmelık Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, kaçak yabancı işçi çalıştıran işverenlere, çahştırdıklan işçi başına 2.5 milyar, gereklı izni almadan bağımsız olarak çalışan yabancıya 1 milyar, yabancı kaçak işçılere de 500 milyon lira para cezası verilecek. Üker Gmjbu'nda birleşme • Ekonomi Servisi - Ülker Grubu"nun halka açık şirketi Anadolu Gıda, Ülker Gıda ile birleşme karan aldı. Anadolu Gıda'dan borsaya göndenlen açıklamaya göre, halka açık bir statü kazanacak olan şırketın, sermaye piyasalarmın gelişmesinde ve büyümesinde önemli bir rol oynaması amaçlandı. Birleşmeyle. Ülker Grubu'nun bisküvi ve gofret operasyonlan bırleştınlirken, 1944 yılında kurulan Ülker Gıda şirketi de halka açık statü kazanmış olacak. Metalurji Mühendisleri Odası, Seydişehir Alüminyum'un pazarlık sürecini inceledi SiparişleözelleştirmeBaşbakan Erdoğan ile çok sayıda AKP milletvekili, 14-18 Mayıs'ta Fine Group'a bağlı Tekirova'daki Rixos otelde kaldı. • 20Mayıs2003'te özelleştirme karan alınması talep edildi. FATMAKOŞAR Başbakan Recep Tayyip Erdo- ğan ile AKP millervekillerinin, Seydişehir Alüminyum tesisleri- nin, yabancı maden şirketlerince incelenmesine aracılık eden gru- bun otelinde kalmasının ardın- dan "Mecüs'in tatilde olduğu dö- nemde. aceleyle çıkanlan bir ka- rarla" özelleştirme kapsamına alınması dikkat çekti. TMM0B Metalurji Mühen- disleri Odası, tesısle ilgilı pazar- lık sürecini mercek altına aldı. Buna göre. Seydişehir Alümin- yum tesisleri. Rus Sual Grubu ta- rafindan 28 Nisan'da, Fine Gro up'tan Mehmet Tutalın da ara- lannda bulunduğu bir heyet tara- findan incelendi. Bu gelişmenin ardından Başbakan Erdoğan ile çok sayıda AKP millehekili ve aileleri, 14-18 Mayıs tarihleri îsteniyor ENVER HAYKIR / ERKANT UYSAL KONYA/SEYDİŞEHİR-CHP Konya Milletvekili Atilla Kart, Seydişehir Eti Alüminyum tesislerinin özelleştirilmesiy- le kurumun maden arama ruhsatlarının da yasalara aykın olarak devredileceğine dikkat çekti. Hükümetin uygun moderni- zasyon tekliflerini reddettiğini belirten Kart, Eti Alüminyum'un özelleşririlmesi- nin anayasaya ve hukuka aykın olduğu- nu belirtti. Kart, düzenlediği toplantıda, "RteosOteller anciri vetküflerivie iktidar mensuplannın yakınlan arasmdaki iKşki ve iddialara neden cevap verilmemekte- dir" dıye sordu. Kart, şöyle konuştu: "Dünyada boksit, alümina, alüminyum ve foho süreçierini sağiayan başka bir en- tegre tesis yoktur. Dev şirkeder, tesisin ça- hşünlamaz hale getirilmesini, maden cev- herinesahip oiup üikemizde hiçbir katma değer yaratmadan bu cevheri kendi tesis- lerinegötürmekistiyorlar. Bu noktada ida- ri ve adli denetinı mekanizmalannm dev- reye girmesi yolunda başvurularda bulu- nacağız." DönemSeydişehir Ulusal Güç Birliği Dönem Sözcüsü ve ADD Şube Başkanı AB Er- baş da "Eti Aliuninyum Tesisleri'nin özd- leştirilmesi veya kapatılması Türkiye Cummıriyetfnin işgal edümesidir" dedı. Eti Alüminyum Tesisi çalışanlan ise özelleştirme karan ile ikramiyelerinin ha- len ödenmemesini protesto etti. Çelik-lş Sendikası Seydişehir Şube Başkanı Mu- harrem Oğuz, işçilerin alacaklannın 1 triryon 600 milyar lirayı bulduğuna dik- kat çekti. Oğuz, karşılannda muhatap bu- lamamaktan yakındı. arasında da Fine Gruba bağh An- talya Tekirova'daki Rkos Otel 'de kaldı. Söz konusu konaklamadan hemen sonra, Özelleştirme İda- resi, 20 Mayıs 2003 tarihinde Seydişehir Eti Alüminyum tesis- lerinin özelleştirme kapsamına alınmasını istedi. Özelleştirme karan, 14 Ağustos 2003 tarihin- de 25199 Sayıh Resmı Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. tstanbul'daki şirketi Alset Dış Ticaret'ten arayınca yurtdışında olduğunu öğrendiğimız Mehmet Tutal'ı, ceptelefonundanaradık. Ancak, Tutal. "Seydişehir trafi- ği\1e ilgüi'' arandığını öğrenince toplantıda olduğu gerekçesiyle telefonu kapattı. Uçak sanayiinden silaha, siga- radan çikolata ambalajı üretimin- de dek sanayide yüzlerce ara üründe kullanılan alüminyum metalinin kamu elinde kalması gerektiğini savunan Metalurji Mühendisleri Odası, işletmenin zarannın nedenini yılda ortala- ma 50 milyon dolar olan elektrik faturasına bağladı. Sual şirketi pazarlıkta enerji sorununun "bir biçimde" çözülmesini istiyor. Kars üzerinden elektrik vermeyi düşünen grup, elektrik santralına da talip olabilecek. Bu iki olası- lık Sual şırketinin Seydişehir Alüminyurn'la ilgili hazırladığı raporda yer aldı. Metalurji Mühendisleri Oda- sı, çalışanlann da verimliliği art- tırmak için önlemler aldığına dikkat çekti. AKP batırmaya çalışıyor Özelleştirme karanna karşı ey- lemlerini sürdüren çalışanlann önlemleri sonucunda, üretim art- hğı halde işletmenin elektrik har- caması, ton başına 15 bin 996 ki- lovatsaat olan elektrik tüketimi, geçen yıl 15 bin 835 kilovatsaate kadar düştü. Buna karşılık, "sa- öş için haznianan tesise" devlet elektriğin birimini önceki yılla- ra göre çok daha pahalıya sattı. 2001'de 3.72,2002'de 4.40 olan elektrik birim fiyatının bu yıl temmuz ayına gelindiğinde, 5 sent, bu ay için ise 5.95 sente yükseldiği görülüyor. Bu da ton başına enerji maliyetinin 703 do- lardan 934 dolara yükselmesi an- lamına geliyor. Oysa, işletme, dünya alüminyum üretimindeki elektrik fıyatlan düzeyinde (or- talama 2 dolar) enerji alabilse yıl- da 36 milyon dolar kâra geçecek. Tesislerin geçen yılki zaran 17 milyon dolardı. Seydişehir Alü- minyum Türkiye'nin en büyük 500 kuruluşu arasında 2001'de 80.. 2002"de 102. sırada ver aldı. Işçiden memura destekTürk-lş Başkanı Salih Kılıç ve baa yönetim kurulu üyeleri, KESK yöneticilerine destek ziyaretinde bulundu. KESK Genel Başkanı Sami Evren, Eğitim-Sen Genel Merkezi'nde gerçekleştirilen görüşmede yapûğı konuşmada. ziyaretin bugün gerçekleşmesinin kendileri için ayn bir önem taşıdığını smledi. Evren, "Zhareti, sürdürmüş olduğumuz mücadelede bir dayanışma olarak değeıiendiriyoruz. Bu dayaıuşma, bundan sonraki süreçte de devam etnıeli" diye konuştu. Hükümetin tavnnı da eleştiren EvTen, "KESK'in Kızdav 'da düzenlediği eylem, Türkiye'de demokratik anlayışı yeniden tartışmaya açmışnr" diye konuştu. Erdoğan, memurlara grevli toplusözleşme hakkı verilmesinden yana olduklannı söyledi Görüşmeler bugüne ertelendi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hükümetin KESK'i de davet ettiği dün- kü toplu görüşmede. memurlann 2003 yılına ilişkin alacağı konusunda ilk kez rakamlar ortaya kondu. Daha önce me- murlann 2003 yılına ilişkin alacağı ol- madığını sa\-unan hükümet, dünkü gö- rüşmede geri adım atarak 140 milyon li- ralık seyyanen zam önerisi getirdi. An- cak Türkiye Kamu-Sen, memura en az 265 milyon lira seyyanen zam verilme- sınde ısrarlı olunca müzakere sağlana- madı. Taraflar, bugün yeniden bir araya gelmeye karar verdi. Hükümetin, dün- kü görüşmede memurlara grevli toplu- sözleşme hakkı tanıyacağı sözü verme- si ise sendikalarda sürpriz bir gelişme olarak değerlendirildi. Hükümet adına toplu görüşmeleri yürüten Başbakan Yardımcısı MehmetAli Şahin dün sabah saatlerinde önce Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı Bircan Akyıldız ile bir araya geldi. 21 Ağustos'ta yapılan top- lantıda, iktidann zam oram konusunda rakam vermemesi nedeniyle görüşme- lerden çekilen KESK, hükümetin yap- tığı bu davete olumlu yanıt verdi. KESK ve Türkiye Kamu-Sen, hükü- mete öncelikli sorunlaruıın memurlann 2003 yılı alacaklan olduğunu ifade etti- ler. Sendikalar, 2003'ten kalan alacakla- nnın 400 milyon liraya denk düştüğünü söylediler. Şahin ise Başbakan Tay>ip Erdo- ğan'ın kamu çalışanlanna AB ülkele- rinde olduğu gibi siyaset yapma ve grev- li toplusözleşme hakkının verilmesini düşündüğünü aktardı. Bu yönde yasal hazırlıklar içinde de olacaklannı aktaran Şahin, bunun ilk adımını söz konusu ta- ahhüdü toplu görüşme sonucu imzalana- cak mutabakat zaptına koyarak göstere- ceklerini kaydetti. Şahin. bütçede yaşa- nan sıkınhlara işaret ederek memurlara 2003 yılı için en fazla 71 milyon lira ve- rebileceklennı ıfade etti. Sendikalann en azından 2003 yılı için 265 milyon li- ralık iyileştirme yapıhnasında ısrar et- mesi üzerine hükümet de yeni öneride bulundu. Şahin, önerisini 140 milyon li- raya çıkardı. Bu rakamın üzerine çıkarsa mali di- siplinin ve ekonominin bozulacağmı kaydeden Şahin. 2004 yılı için de top- lam yüzde 13 'lük zam önerisi getirdi. Şahin, 2003 yılına ilişkin farklann ise ancak arahk ya da ocak ayında öde- nebileceğini ifade etti. Bunun üzeri- ne taraflar, bu sabah yeniden bir araya gelmeye karar verdi. TEKEUden tütüne darbe YUSUFOZKAN İZMtR-TEKEL. ihracatçıyı sildi. Kurum, ihracatçının ki- logramını 3-4 dolara sattığı tü- tünün pazarlama hakkını 35 sente bir Alman firmasına dev- retti. Rekabet şanslannın engel- lendigini savunan ihracatçılar, TEKEL'in kendilerine rakip ya- rattığını vurguladılar. TEKEL. üreticiden almak için 600 milyon dolar ödediği tütünlerin pazarlama hakkını, Alman Vester Frug firmasına 60 milyon dolara devretti. TE- KEL yetkilileri, stoktaki ürüne talep gelmediği için bu yöntemi tercih ettiklerini söylerken ih- racatçılar ve üreticiler. devlet eliyle kendilerine rakip yaratıl- masına tepki gösterdi. Ege Tütün İhracatçılan Birli- ği Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener, anlaşmanm aynntılannı bilememenin sıkın- tısını yaşadıklannı \ıırguladı. YENİ ALANLAR SATIŞTA Trafık de özelleşiyor ANKARA(AA)- Türkiye özelleştirmede iddialı hedefler ortaya koyarken. ilginç özelleştirme alanlan da gündeme gelmeye başladı. 2004 yılında şehir içinde trafik düzeninin sağlanması ve radar hizmetleri gibi, bazı trafik hizmetlerinin özelleştirihnesi öngörülüyor. Bu kapsamda, radar hizmetlerinin özelleştirihnesi, araç muayene istasyonlannın özel sektöre devri ve şehir içindeki trafik düzeninin özel sektöre devri öngörülüyor. Bu alanda yapılacak özelleştirme ile mevcut trafik polislerinin daha çok genel koordinasyonu sağlaması planlanıyor. Orman işletmelerinin ekonomik faaliyetlerinin de özel sektöre devri planlanıyor. Bazı milli parklann işletmesinin özel sektöre verilmesi de, gündeme gelecek özelleştirme alanlan arasında bulunuyor. Öte yandan yeni özelleştirme alanlan için tek tek yasa çıkarmak yerine, bazı kamu hizmetlerinin özel sektör tarafından yapılabihnesıne ımkân sağlayan genel bir yasanın çıkanünası hedefleniyor. İŞÇt^EVREMINDEiV ŞÜKRAN SONER Uzan Dersleri Bilmediğim, ağızlara sakız olmuş bir konuda dı- şardan gazel atmak, boşuna zamanınızı almak gi- bi bir kastım yok. Uzanlar olayından. çok uzaktan kendi adıma çıkardığım kimi derslerden sadece söz etmek istiyorum. Bana göre, Türkiye'de pek çok büyük holding, kuisanmış markalar için aynı boyutları ile olmasa da geçerli olabilecek bir gelişme ve son öyküsü. Saadet zinciri kınldı. Elbette AKR Erdoğan ıktida- rı için siyasal tehdit oluşturmasalardı, tam tersi it- tifak durumlan olsaydı, kırılma olmayacaktı. Şimdi liberal, büyük sermaye cephesınden biri- leri kazara bu yazıyı okuyor olsalar, şiddetle itiraz edecekler. Uzanlar'ın karşılıksız çıkan, çok büyük rakamlan bulan banka işlemlerinden, yasadışı, hu- kuk dışı işlerden örnekler verecekler. Şüphesiz sa- adet zincirini oluştururlarken bütün büyük holding- ler, kutsanmış markalar bu boyutlarda yasa, hukuk dışı işlere kalkışmıyorlardır. Ama hepsi için az ya da çok hukuk dışılığa, kayıt dışılığa bulaşmışlık, ol- mazsa olmaz gibi bir durum. En azından holding çatısı altında kendi bankasından kendi şirketlerine kredi, o da fark etmez, iyi ilişki(!) kurulmuş banka- lardan ayrıcalıklı kredi ilişkileri geçerli. örneğin, büyük medyalannda kuralsız çalıştırma esas. Bankalannda, fabrikalannda.. bunun yapıla- madığı işletmelerde ise akıl almaz bir emek sömü- rüsü, çalışılan saatlerin karşılığının verilmemesi ku- ral. Taşeron şirketler oyunlarının haddi hesabı yok. Holding içi şirket ilişkilerinde asıl saadet zinciri ku- ruluyor. Ali'nin külahı Veli'ye giydirilip zincirleme haksız kazanç, büyüme elde ediliyor. Şimdi ellerini vicdanlanna koysalar. Uzanlar için işletilen iş bitirme çarklannın kendileri için işletildi- ğini bir an için düşünseler. Hangi büyük holding, kutsanmış marka ayakta kalabileceğini, kurulan saadet zincirinin dayanacağını savlayabilir? Dün, son aylann batma, yolsuzluk zincirinde adı sıksık geçen bankaların içinden biryetkili, işleri bi- len biri ile konuşuyordum. Anlattıkları dudak uçuk- latıyor. Falanca falanca bankalar nasıl ittifak edip kendilerinin önüne geçen filanca bankanın işini bi- tirmişler. Bankalar arası geçerli hangi işlemlere ka- pılan kapatıp işleyen çarkı durdurmuşlar. Sonra batınlan bankaya yaptıklarının benzerleri kendile- rine yönelik olarak işletilmiş. "Bilmediğimiz bir şey söyle " der gibiolduğunu- zu duyumsuyorum. Elbette sonuç alınamayan sa- yısız yolsuzluk çarkını, kirli saadet zincirlerini üç aşağı beş yukarı herkes biliyor. Uzanlar olayının düşündürdükleri, dersleri önemli. Çünkü yine bi- lenler, işin içindekiler dünyasında olaya ilişkin vur- gulamalar, alman dersler bize göre çok farklı. Ağa- bey kardeş ilişkisinde bile Uzan ailesı siyasete bu- laşmış ve alternatif muhalefet oluşturmuş olmak- tan besbelli ki bin pişmanlar. Siyasi ıktidarlarla hangi çizgide olurlarsa olsun- lar, ülkeyi hangi yöne çekerierse çeksinler, bire bir iyi geçinme stratejisinin önemi, anlamı artmış bu- lunuyor. Aralarında konuşurlarken, Uzanlar için timsah gözyaşı bile dökenleri yok. Sadece "Bundan ön- ceki siyasilerin hiçbiribuna cesaretedemedi. Ece- vit ve Bahçeli Uzanlar sayesinde siyasetten silin- diler. Erdoğan farkı, kavga edebilme, risk alabil- me cesaretinde.." türünden konuşmalar yapanlar çok. Bir anlamda kendilerini güvenceye de almış oluyoriar. örneğin "Erdoğan'm Uzanlar'a özelleş- tirme ihalesini vermiş davranıp para kaynaklan operasyonu ile aldığı ihalede de işini bitirmesini akıllı tüccar taktiği" olarak niteliyortar. Çarpıcı bir başka boyut kirli çıkar savaşlarında, bitmeyen tekelleşme hırslannda, bu yöntemleri da- ha da geçerli kılma hırsları. Yine taze gerçek kulis bilgileri arasında, rakipleri minderde değil minder dışında yenmenin yolu olarak Erdoğan Hüküme- ti'nin aracılığına başvurulann artması. Medya sa- vaşlarının satıraralannda bu türden ihbaıiarı, rakip- lere hükümet müdahalesini sağlama girişimleri var. Gerçek şu ki, hükümete sırtını dayayarak yükse- len, rakiplerini saf dışı eden holding yapılanmala- n, siyaset-sermaye ilişkisi hep vardı. Her parti, her siyasi liderin yıldızını daha fazla pariattığı, doğal ola- rak da siyasi güc edinmede sırtını dayadığı serma- ye, işadamlan isimlerini birbirdesayabiliriz. Özal'ın saitanat çevresinde yer alanlar, Demirel ailesi, Yıl- maz ekolü..en bilinenleri. Şimdi birkaç aylık deneyim Erdoğan'ın bu işler- de daha da kuralsız ve pervasız gittiği üzerine. Bu da başta Islami sermaye, hükümet ile ittifak içine giren büyük medya ve holdinglerin çok daha et- kin, elbette haksız, kirli ilişkilere girişmekte olduk- ları anlamına geliyor. Keşke Uzanlar dersleri kirli çıkar ilişkilerinin tör- pülenmesi üzerine olabilseydi. Tam tersi gelişme- lere yol açıp gidiyor.. soner@cumhuriyet.com.tr Türkiye-ingiltere PepsVden dev maça 10 bin bilet Ekonomi Servisi - Pepsi, Türk Ulusal Ta- kımı'nın ekim ayında Istanbul'da karşılaşa- cağı Ingiltere maçına bilet kampanyası ile hazırlanıyor. Pepsi'nin "İngiltere maçına _ _ 10.000 bi- let" adı al- tında baş- lattığı kampan- yada taraf- tarlar; Carrefour, Gi- ma, Real, Tansaş ve Yimpaş'lann seçilmiş mağazalanndan satın alacaklan 4 kasa 330 ml. kutu ya da 4 kasa 1 litre Pepsi ile anında maç bileti kazanacak- lar. Kampanya ile Tür- kiye Futbol Federas- yonu'nun belirlediği fiyattan çok daha uy- gun fiyata maç biletı- ne sahip olacak taraf- tarlar ulusal maç coş- kusunu. Pepsi'nin Şükrü Saracoğlu Sta- _ dı'nda ken- dileri için aynlan özel Pepsi tribü- nünde yaşa- yacak. Taraftar- lann kazandıklan bi- let, sadece maç günü kuponda bilgileri ya- zan kişı tarafından kullanılabilecek. Kampanya, 6 Eylül günü başlayıp reklam filmi ve basın ilanlan eşliğinde 5 hafta bo- yunca sürecek.