Catalog

26 AĞUSTOS 2003 SALI CUMHURİYET SAYFA JbiJvUIM U1VJJ. ekonomi(5 cumhuriyet.com.tr 13 Peugmthedel buyuttu • İSTANBUL(AA) - Karsan, bu yıl 90 milyon dolar cıro ve 20 milyon dolar ihracat hedefliyor. Peugeot lisansıyla üretim yapan Karsan Otomotiv'in Genel Müdürü Ahmet Can Karabağ, Fiat Ducato, Peugeot Boxer ve Citroen Jumper Van ripı araçiann Avrupa pazan içın minibüse çevirım ışinin başlaması ve Ukrayna'ya yapılacak J9 satışlanyla cironun 150 milyon dolara ulaşmasının beklendiğini belirtti. Tarımda ücnettep arttı • ANKARA(AA)- Tanmsal işletmelerde, 2002 yılında sürekli tarun ışçilerine ödenen ortalama aylık ücret, 2001 yılına göre, kadınlar için yüzde 19.5, erkekler için yüzde 22.6 oranında arttı. DlE'run, anketine göre, tanm işletmelerinde. sürekli kadın tanm işçilerine ödenen ortalama aylık ücret 194 milyon 763 bin lira, erkekler için de 248 milyon 440 bin lira olarak belirlendi. Svvissotel villa yapıp satacak • İSTANBUL(AA)- Svvissotel'i bünyesinde bulunduran dünyanın en büyük otel zincirlerinden Raffles International Hotels& Resorts, Göcek'te villa yapıp satacak. Aynca, zincir, THY özel yolcu programı Mıles & Miies ortaklan arasına da katıldı. Göcek"te 1 Ekim'de başlayacak 136villanın yapımı 18 ayda tamamlanacak. DTÖ'den yeni urfaşma metni • CENEVRE(AA)- Türkiye'nin de üyesı bulunduğu Dünya Ticaret Örgütü çerçevesındekı küresel ticaretin serbestleştirilmesine ilışkin müzakerelerde, geçen hafta sonundaki toplantıda da sonuç alınamayınca, yenı bir uzlaşma önerisi metni hazırlandı. Metinde, AB ve ABD'nin tanm ürünleri ithalatında gümrük tarifelennin kısılması görüşüyeraldı. Lafapge'den Türk şirkete fnanchise • ZONGULDAK (AA) - Zonguldak Ereğli'deki Lafarge Beton Tesisi, ilçedeki Balcı Beton Şirketi'ne devTedildi. Lafarge'nin, her işinin kayıtlı olmasırun kendileri içın tercih nedeni olduğunu söyleyen Balcı Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkaru Yüksel Balcı, Lafarge-Balcı Beton'un, ülkede franchise sistemiyle ahnan 3. beton santralı olduğunu belirtti. e-bankacılığa • İSTANBUL(AA)- Türkıye Bankalar Birliği'nın internet üzerinden bankacılık eğitimi, geniş ilgi gördü. 30 Mayıs 2003'te hizmete giren "tbb-bes.org.tr"de ücretsiz Bankacılık Eğitımi'ni alan kışi sayısı 2 bin 10'aulaştı. Tekstüciler yeni dennek kurdu • Ekonomi Servisi - Tekstıl ve hammadde ithalatçılan, Türn Tekstil ve Hammadde İthalatçılan Derneğı(TÜTHÎD)adı altında bırleştı.50 üyeyle kurulan derneğin başkanlığına Mete Armağan seçildi. Kooperatifler borçlan tasfiye edilmediği için piyasaya müdahale edemediler Birlik çiflçiyi koruyamadı• Yürürlüğe girmesinin üzerinden 3 yıl geçmesine karşın Özerklik Yasası'nm gereğı yerine getirilmeyince, tanm satış kooperatifleri, bilançolanndaki trilyon liralık borçlar nedeniyle ürün alımı yapamadı. E4TMAKOŞAR Kayısıdan findığa, ayçiçeğin- den pamuğa, tiitüne kadar he- men hemen bütün tanm üriinle- rinde üretici bugünlerde kan ağ- lıyor. Kimi ürünlerde pnm des- teğinin gecikmesinden yakınan üreticinin temel sorunu, tanm satış kooperatiflerinin bu yıl ilk kez tam anlamıyla pıyasanın dı- şında kalması. Dünya Bankası destekli Tür- kiye Tanm Reformu Uygulama Projesi (ARİP) çerçevesinde Haziran 2000'de yürürlüğe gı- ren 4572 Sayılı Özerklik Yasa- sı'nın gerekleri yenne getiril- meyince kooperatifler, piyasa- Tüccar ve ihracatçı kazandı, üretici kaybetti Birliklerin piyasaya müdahale edememesınden ihracatçı ve tüccar kazançlı çıkarken üretici kaybetti: Kayısı: Türkiye, kayısı üretiminde dünya tekeli konumunda ve bu yıla kadar fiyatta belirleyici olabiliyordu. Üretimin yüzde 90'ını, hiç sıkıntı çekmeden 70 ülkeye ihraç eden Kayısıbırlik bu sezonda ise bilançosundaki 10 trilyon liralık "borç" nedeniyle kaynak bulamadı ve piyasaya giremedi. Bunun sonucunda kayısımn kilogram fiyatı geçen yılki 3 dolarlık duzeymden bu \ıl 1 9 dolara genledı. Fındık: Fiskobirlik, düşük fiyat dayatmalannın gölgesinde 2 milyon 200 bin liraltk net fiyat açıkladı. Üretici findığı artan maliyetlere karşın neredeyse aynı düzeyde elden çıkarmak zorunda kalacak. Pamuk: Alım ve girdi destegi sıfirlanan stratejik ürün pamuk üreticisinin kooperatifi Çukobirlik yok olma noktasına geldi. Üreticinin kâr edemediği için pamuk ekimini azaltması sonucunda Türkiye ithalatçı konumuna geldı. Tanş de pnm desteği açıklanmadığı için alıma başlayamadı. Tütün: Sözleşmeli üretim yapılan tütünde ekim yapan aile sayısı giderek düşüyor. 150 bine yakın üretici, Tekel'in alım yapmaması sonucunda tüccann ucuza kapatması nedeniyle artık geçirnini tütünden sağlayamıyor. Ayçiçeği: Üretici, yetinmek zorunda kaidığı destek priminin miktan yine zamanında açıklanmadığı için bulabildiği fiyata elden çıkarmak zorunda kalıyor. dan ahm yapabilecek parayı bu- lamadılar. Çünkü. söz konusu yasaya göre kooperatiflerin, "si- yasi karariann befirieyici oldu- ğu dönemde Hazine'ye yapük- lan borçlar" tasfiye (tahkim) edilecekti. Üretici yalnız kaldı Böylece tanm satış koopera- tifleri, seçim dönemlerinde üre- ticinin maliyeti ve piyasanın gerçeklerini dikkate almadan alım fiyatı açıklayan politika- cılann büyüttüğu faturayı öde- mediğı için ışlevini sürdürebile- cekti. Ancak umulan olmadı ve tanm satış kooperatifleri daha önceki yıllara ait borçlan tasfi- ye edilmediği için bilançolann- daki borçlan kimseye açıklaya- madılar. Ankara'nın da musluk- lan neredeyse tamamen kapat- ması sonucunda üretici, tüccar ile ihracatçının işbirliği karşı- sında yalnız kaldı. Tanm reformunun uygulan- masından sorumlu olan Yeni- den Yapılandırma Kurulu, Sa- nayi Bakanlığı'ndan bakanın seçtiği 4 üye, Hazine'den 2 ve 1 de birliklerin temsilcisinden oluşuyor. Söz konusu kurul, borçlann tasfiyesıyle ılgili çahşmalardan da sonımlu. Aradan 3 yılı aşkın süre geçmesine karşın borç tas- fıyesini (tahkim) gerçekleşrir- meyen kurul. buna karşıhk, bır- lıklere, "işleünelerini tasfiye et- me, gayrimenkulkrini elden ÇH karma ve çahşan sayısını azalt- ma" yönünde baskı yapıyor. Gerçekte Hazine'ye ait olan borçlar hâlâ bilançolannda gö- ründüğü için iç ve dış piyasadan kredi bulamayan birlikler ise ürün alamadıkça biraz daha çık- maza ginyor. Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkaru İbrabimYedtin, özerk- lik çabası gibi görünen operas- yonun aslında tanm satış ko- operatiflerini yok etme planı ol- duğunu söyledi. 150 bine yalan üretici, Tekel'in alım yapmamaa sonucunda rüccann ucuza kapatması nedenh le arük geçimini tütünden sağlayamıyot AYÇİÇEĞI ÜRETtClLERl Kooperatiften şikâyetçiler \tort Haberter Servisi - Çonım, merkez ilçeye bağlı üreticiler, Karade- niz Birlik Yönetim Ku- rulu Başkanı Dursun Ü- gen ve Karadenız Birlik Müdürü Mikail Kara- kuş'un ayçiçeği rekolte beyanlannın alınması konusunda kendilerine zorluk çıkardığından dert yandı. Çeşitlı köy- lerden bır grup ayçiçeği ürerıcisi, günlerdir Birlik Müdürü Karakuş ile gö- rüşemediklerini, beyan- lan da kendisi olmadan kimsenin almadığını vurguladılar. Kooperarifyönetimin- de bulunan ınsanlann kendı adamlannın ve kendilerine oy verecek- lerin rekolte beyanlannı aldıklannı ıddia eden üreticiler, "Eğer biz re- kolte beyanlannı vere- mezsek, liem Çorum Ka- radeniz Birük secimkrin- de, hem de Samsun Böl- ge seçimlerinde seçme ve secilme hakkınuz olma- yacak. 4 gündür müdürü yerinde bulamıyonız" dedıler. Çiftçiler, geçen yıllar- da rekolte beyanını, bir- likte bulunan tüm çalı- şanlann aldığını, müdü- re teslim edihne uygula- masının bu yıl başlandı- ğını anlattılar. Bu arada Çorum'da yaşanan kuraklık nede- niyle binlerce çiftçi mağ- dur oldu. Susuzluktan dolayı şeker pancarlan kurudu. Bozbağ köyün- den bir grup çiftçi Ço- rum Ziraat Odası Başka- nı Selahattin Biçer'i zi- yaret ederek sorunlannı anlattılar. Tarlasında ku- ruyan pancarlanm oda yetkılılerine gösteren Arif Görmez ısünli çift- çi. arazilennde hasar tes- piti yapıbnasmı ıstedi. 'Faiz zararlı' diyen Kamu Bankalan Ortak Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Saym: Faizsiz bankacıbğı ben başlatbm Gecihnefaizlerinin kaldınlmanıası eleştiriliyor SSKprimaffi beğenilmediEkonomi Servisi - Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Sinan Aygün, 2 Ağustos'ta uygulamaya konulan, Bağ-Kur ve SSK prim borçlanmn yeniden f yapılandınhnasının özüne de, şekline de ^P tepki gösterdiklerini belirtti. 4 katrilyon lirası SSK olmak üzere toplam 18 katrilyon liralık birikmiş alacaklan tahsil etmek amacıyla başlatılan uygulamayı eleştiren Aygün, "Böyle banş eksikoJsun. Vatandaşın devletiyle banşması değil, küsmesi için hazuiannuş bu yasa geri çekümelidir" dedi. Aygün, yaptığı yazılı açıklamada, SSK ve Bağ- Kur prim borçlanmn yeniden yapılandınlmasuun vergi banşıyla uzaktan yakından ilgisi olmadığının altını çizerek, "Iki banş arasında yaman çefişldler var. Vergi banşmda gecikme zammı yerine TEFE uygulanırken. SSK ve Bağ- Kur'da gecikme zammı korundu. Vergi Banp'nda taksit süresince faiz uygulanmazken SSK ve Bağ- Kur'da faiz konuldu. Vergi Barışf nda taksit süresi bellivken, SSK ve Bağ- Kur'da taksit borca göre değisiyor. Borcun ne zaman biteceğj de beUi değil. Gecikme zamnuna u\ gulanacak TEFE şu anda eksi çıkarken, SSK ve Bag- Kur'da iskonto faizi her an artabilir" dedi. Söz konusu uygulama, 3 milyonu aşkın sigortalısı bulunan Bağ-Kur'da 30 Ağustos'ta, 53 bin mektup gönderilen SSK'de 5 Eylül'de sona enyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - AKP hükümeti tarafından Kamu Bankalan Ortak Yönetim Kurulu Başkanlığı 'na getirilen Ze- ki Sayın. faizi zararlı bulduğunu açıkladı. Sayın. Habertürk'te yavımlanan Basın Ku- lübü programında "çanHCi" açıklamalarda bulundu. Kendisini "faizsiz bankacıhğıTür- kh'e'ye getiren kişr olarak tamtan Sayın'ın açıklamalan özetle şöyle: ÖzeDeşnrmeyi, söz \erdiginıiz için yapıyo- ruz: Halk Bankası'na kasımdan itibaren ge- lecek teklifleri bekliyoruz. Aslında özelleştirme için ekonomik açıdan doğru bir zaman değil. Ama bu söz verilmiş, yapılacak. Ben. Halk Bankası Ziraat'le bir- leşmediği zaman daha ça- buk özelleşeceğini düşünü- yorum. Murakjplann raporian değerlendirilse kriz olmaz- dı: Murakıplar. kayıth mu- dileri tespit eder. Kayıtlı ol- mayanlan göremezler. Fa- kat bazı öngörüleri olabilir, bunlan da raporlara ekler- ler. Eğer bu raporlar geriye dönük tetkik edilirse. mut- laka gerçekler ortaya çıkar. BDDK. halkın anlaya- cağı açıklama yapmalı: Bunun gecikmeve taham- mülü yok. Imar Banka- Zeki Sayın Halk Bankası'nı özelleştirmek için ekonomik açıdan doğru bir zaman olmadtğını söyledi sı'nda bir anda yönetim kurulu bankayı terk ediyor. BDDK, kayyum vazifesi yapıp hemen yönetime el koyuyor. Hemen ar- dından 150-160 kışi istifa ediyor. Olacak şey değil. Faizsiz bankacıogı ben getirdim: Faızden kazanç sağlajavim diye hayatımda hiç he- sap yapmadım. Fınans kuriımunda var pa- ram. 1 aylık-3 aylık kâr-zarar ortaklığında param \ar. Faiz gelirini takip eden biri deği- lim. Faiz geliri de tahsil etmedim. Faizsizsistem güzebe yapılmah: Biz gelin- ce yavınlar \apıldı; "Bunlar faizsiz fınans kurumundan geidi HaikBankası'nı \e Zira- at'i faizsiz banka yapacaklar" diye. Eğer fa- izsiz güzelse bırak yapsın. Eğer milletin le- hineyse bırak yapsın. Hem faizden şikâyet ediyor, hem de bunlar faizi kaldıracak diye şikâyet ediyor. 'ADah yasakladı:' Allah. insan için fayda- lı olan hiçbir şeyi yasakla- mamış. Eğer bir şeyi ya- saklamışsa insanlar için faydalı değildir. Faizi ya- saklamış. Ama ticaret de yürüyor. AKP'ye mfllet\ekilliği için başvurdum: Ama be- ni aday yapmadılar. Kırşe- hir memleketim. oradan aday adayı oldum. yapma- dılar. Kenıal Unakıtan da istemiyordu. Bana. "Üzül- me canını sıknıa. olur böy- le şeyler" dedi. Faizsizçahşsak dahaçok me\ duattoplanz: Rekabe- tin olduğu ortamda faizsiz bankacılık çalışır. hem de çok güzel çalışır. Kâr sis- temi tespit edilirken, enf- lasyon durumu göz önüne alınır. Kâr zarar ortaklığı- na para yatıran hiç kimse, "Benbu kadarpa- ra istiyorum" demez, deme hakkı yoktur. Halk Bankası ve Ziraat, faizsiz çalışsa daha büyük paralar yatınlır bu bankalara. 5 vakit namaz kıbyorum elhamdülillah: Teftış yaptığım günlerden bu yana kılıyo- nım. Sıvil bir lıseden mezunum. Takıyye yapsan bir yerden beUi olur. 5 vakit namaz kılanm elhamdülillah. İŞÇİMNEVREMNDEN ŞÜKRAN SONER Taşeron Ekolas'ın adını izmit'te bile duyan yok. Oysa Izmit- liler 31 gündür Pirelli'deki direnişi yakından izliyorlar. Kapının önünde yaz sıcağında direnen işçiler, eşleri- nin katkılanyla renklenen eylemleri ile yöre halkının il- gi odağında olmayı başanyorlar. Kadınlar ve çocuk- lar, zaman zaman yinelenen yürüyüşlerde öndeler. Ye- rel televizyonlann düzenledikleri açık oturumlarda on- larkonuşuyoriar.. Halkevleri'nin düzenlediği "Yoksullar Buluşuyor, Kadınlar Konuşuyor" gündemli Izmit buluşması et- kinliğini boş bırakmadılar. Tartışmalarda söz alarak kendi sorunlannı gündeme taşıdılar. Ekolas direnişi tabii ki büyük medyanın sansür kap- sama alanında. Kötü örnek oluşturmaması için ha- berlerine yer yok. Oysa ülke çapında işverenler ve ör- gütleri, yöre çapında da işçiler bu direnişin gelişme- lerini çok yakından izliyorlar. Çünkü sonuçlan başka işyerleri ve uygulamalar için çok önemli örnek oluş- turacak. Yeni Iş Yasası uygulamasından sonra bir ta- şaron işletmede ilk örgüitlenme girişimi, ilk yargı ka- rarian... öykü aslında çok bildik ve işletmelerimizde yaygın uygulamanın turnusol kâğıdı ile çıkanlmış bir kopya- sı gibi. Fabrikadaki üretimde, esas işin bağlantılı iş- lerini yapan işçiler önemli gruplar halinde taşaron şir- ketler kadrolannda görünüyorlar. Sözleşmeler, yasa- lar ile gelen haklar rafta kalıyor. örneğin girdi çıktı iş- lemleri ile kıdem tazminatı oluşturulmuyor, ücretler hep asgari ücrette tutulabiliyor. Fazla mesai keyfe göre, işçilerin yemekleri, giyinip soyunduklan yerler bile aynlabiliyor.. aynlıyor da aynlıyor. Ekolas işçileri Pirelli fabrikasının üretiminin içinde, toplam 200 işçi. Ayn işverende, ayn işyeri olarak gös- terildikleri için nakliye işkolunda sayılıyoriar. Oysa ge- rek sendikal, gerekse Iş Yasası hükümleri aynı işlet- mede esas lastik işkolunda, sözleşme kapsamında olmalannı gerekli kılıyor. Hukuku kim dinliyor ki? Içlerinde 2-3 yıldan 14-15 yıla kadar hep asgari üc- rette çalışanlar var. Beraber çalıştıklan sözJeşme kap- samındaki arkadaşlanndan sadece üç-beş katın al- tında ücret almaktan değil, çok olumsuz koşullarda çalıştınlmaktan bunalmışlar. Yeni yasanın yürürlüğe girmesinin ardından, yeni yasanın tanıdığı hak ve hu- kuk kavramlannı kullanarak sendikal örgütlenmeye karar vermişler. Sendikaya girdikleri gibi de toptan iş- ten atılmışlar. Şimdi hak, hukuk savaşımını direnerek sürdürüyorlar. önce müfetişler, bilirkişi raportan, sonra yargı, çok açık gelişmeler karşısında haklılıklannı teslim etmiş- ler. Yani sendika üyesi olduklan için haksız işten atıl- dıklan saptanmış. Yasaya göre işe iadeleri gerekecek. Ama işveren ne tularsa tutsun, ceza nrteliğinde olu- şacak tazminatlan da ödeyip işe almama eğiliminde. Yasa bir uygulansa bırakın ülke çapında, yöredeki bü- tün çevre fabrikalarda da çok yaygın olan taşeron- laştırma eliyle emek sömürüsünde kötü örnek oluş- turacak. Bu nedenle işveren cephesi bastınyor. İşçiler de, bugün 33. günleri olacak, fabrikanın önünden aynl- mıyorlar. Üstelik kadınlann gösterdiği büyük destek sayesinde sesleri yörede çok gür çıkıyor. Kadınlar susmuyor, konuşuyorlar... "Kocam ilk işe girdiğinde ilk çocuğum karnımday- dı. Şimdi üçüncüsü büyüyor. Hâlâ asgari ücret. Hâ- lâ kocam günde 8 artı 8,16saat, asgari ücret ve top- lam insafa kalmış bir-iki saatlik mesai ücretine talim ediyor. İnsan gibi karnımızın doyduğu günü hiç bil- miyorum. Çocuklar baba yüzü görmeden büyüdü- ler. Tabii bu sabah çocuklara kuru çayla kahvaltı ver- mek zorunda kaldım. Ama ne fark eder ki? Sürün- mekse sürünmek, kocam pes ederse bu saatten sonra ben izin vermem. Akşam patronun adamlan eve geldi. Beni ortalık- ta gözükmemem, yürüyüşlere katılmamam, yerel te- levizyonlarda konuşmamam için uyardılar. Imza ve- rirse, davadan cayarsa kocamı işe gerialacaklarmış. Biliyorum ki, birkaç ay çalıştınp yine sokağa ataıiar. Sonuna kadar direnmeliyiz. Seçim zamanı bizden oy isteyen siyasiler, millet- vekillerimiz AKP'Iİ yöneticiler kaçacak delik anyor- lar. Elimizde haklılığımızı gösteren mahkeme karar- lan, 'hık, mık' ediyohar. Kim kaybedecek, seçimde ne olacak görecekler." Yoksullann buluşmasında sadece direnen işçilerin eşleri yok. Izmit'in yoksul mahallelerinden gelmiş ka- dınlar, Tükiye'nin pek çok yöresinden örgüt oluştur- mayı başarmış kadınlann temsilcileri, yurtdışından katılımlarda var. BrezilyaTopraksız Köylüler Işgal Ha- reketi'nin, 1.5 milyonluk birörgütlenmenin kadın söz- cüsü, topraksız köylülerin işgal ettikleri topraklar üze- rindeki üretim ve ortak yaşamlarında kadınlann oy- nadıklan öncü rolü anlatıyor. Depremin bölgede ya- rattığı kadın kooperatifi yemek üretiminde direnişçi işçilerin eşleri ile ortak üretime geçişlerinin öyküsü- nü veriyor. BizJer habersiz olsak da birileri bir yerier- de bir şeyleri değiştirmek üzere direniyorlar.. soner@cumhuriyet.com.tr Çorlu'dan Çinli yatınmcıya davet ÇORLU (AA)-Tekır- dağ'ın Çorlu ilçesinde- ki Şahinler Holding bünyesinde kurulu bu- lunan Avrupa Serbest Bölgesi'ni (ASB) ge- zen Çin Halk Cumhuri- yeti heyetine. buraya yatınm yapmalan ha- linde standart fiyat üze- rinden yüzde 50 indinm uygulanacağı açıklandı. Serbest Bölge model- lerini incelemek üzere Türkiye'de bulunan ve başkanlığını Çin Ticaret Odası Yatınmlar Başka- nı Chang Jiannan'ın yaptığı heyete ASB mo- delleri ile ilgili bilgiler aktaran ABS Genel Mü- dürü Remzi Mirdoğan, eylül ayı içinde yeni ya- pılan 5 fabrikanın daha hizmete açılacağını be- lirtti. Türkiye'deki Ser- best Bölgeler %e Avrupa , Serbest Bölgesi ile ilgi- li bilgiler aktaran Mir- doğan. Çinli yatınmcı- lann ASB'ye yatınm yapmalan halinde AB ülkelerine ürün sathkla- n zaman ödedikleri Gümrük Vergısfnden muaf olacaklarmı söy- ledi. Çinli yatırımcılar da hammaddeyi Çin'den getirmeyi tercih ederler- se sadece getirdikleri hammaddelerle ilgili çeşitli sorular sorarak, tüm aynntılı bilgileri al- dılar. ASB Genel Müdürü Mirdoğan, Şahinler Holding'in dünyadaki 27 şirkette toplam 12 bin çalışanımn olduğu- nu, ağırbk olarak tekstil üzerine hizmet verdik- lerini, bu alanda dünya- da 24., Avrupa'da 4. ve Türkiye'de 1. büyük fir- manın Şahinler Hol- dıng olduğunu anlattı.