Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA
+
CUMHURİYET 17 NİSAN 2003 PERŞEMBE
10 D I Ş H A B E R L E R dishab@cumhuriyet.com.tr
NATOkoruması
sona erdi
• AIYKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Dışışlen Bakanhğı.
NATO Anlaşması'nın 4.
maddesı kapsamında
Türkiye'ye dönük
savunma yardımlanna
gereksinımin ortadan
lalktığını bıldirdi.
AWACS ve Patriotlarla
nükleer-biyolojık ve
kimyasal saldınlanna
fcarşı getirilen savunma
ekipleri de Türkiye'den
çekilecek. Dışışlen
Bakanlığı'ndan dün
yapılan açıklamada, Irak
operasyonunun artık
Türkiye içın tehdit
yaratmayacağının
öngörüldüğü belirtilerek
şu görüşlere yer venldr
"NATO makamlan,
ûlkemizdekı ittifak
destek unsurlannın
çekilmesi işlemini TSK
ile NATO arasında
eşgüdümlü olarak
gerçekleştirilecektir."
'Essahaf intihar
ettfsavı
• VİYANA(AA)-Irak
Enformasyon Bakanı
Muhammed Saıd
Essahaf ın Bağdat'ın
düşmesinden kısa süre
önce intihar ettıği ıddia
edildi. tsrailde yayın
yapan Kol Israil radyosu,
Arap kaynaklara
dayanarak verdıği
haberde, Essahaf ın,
başkent Bağdat'ın
düşmesinden kısa süre
önce ıntıhar ettiğını öne
sürdü. Ancak radyo,
Essahaf m nerede
intihar ettiğı veya
cesedinin bulunup
bulunmadığına ilişkin
bilgi veımedi.
Bip gazeteci ve
bir asker öldü
• Dış Haberler Servisi -
Bağdat yakınında önceki
gün geçırdiği trafik
kazasında yaralanan
Arjantinli kadın
kamereman öldü.
America TV'den
Veronica Cabrera'nın
ölümüyle savaşta ölen
gazetecilerin sayısı 13'e
çıktı. Kazada, America
TV'nin muhabiri Mario
Podesta, olay yerinde
ölmüştü. ABD Merkez
Komutanlığı'nm
Katar'daki karargâhı da
1 Amerikan Denız
Piyadesi'nin önceki gün
"dost ateşinde"
öldüğünü duyurdu.
Olayla ilgili
soruşturmanın
başlatıldığı belirtilen
açıklamada, ölen askenn
adı ve olayın meydana
geldiği yer hakkında
bilgi verilmedi.
Hlistin'e abtuka
• KUDÜS(AA)-îsrail
ordusunun Fılıstin
topraklanmn tamamını
ablukaya aldığı bildirildi.
IsTaıl asken sözcüsü,
Yahudilerin Hamursuz
(Fısıh) Bayramı sırasında
saldından endişe ederek
Fılistin topraklannın
tamamınm ablukaya
aluıdığını söyledi. Israil,
dün başlayan ve bir hafta
sürecek bayram
nedeniyle Filıstinlilere
seyahat yasağı da
getirmeyi kararlaştırmış,
Filistinlı militanlann
saldın düzenleyebileceği
yönünde ahnan ıhbarlar
üzerine, bayramda Batı
Şeria ve Gazze'den
Israil'e geçişlerin
kapahlacağını bildırmişti.
Suriye
anlaşmaya hazır
• SYDNEY(AA)-
Surıye Dışışlen Bakanı
Faruk El Şara. tüm
Ortadoğu'yu kitle imha
silahlanndan anndıracak
bir anlaşmayı
imzalamaya hazır
olduklannı söyledi. Şara,
Sunye'nin kimyasal
silahlan bulunduğu veya
Irak'ınsilahlannı
topraklannda sakladığı
yönündeki ABD'nin
svçlamalannı öa reddetti.
Gözyaşları
herşeyi
anlatıyor
Irak'a düzenlenen hava bombanfamanı
çocuklan annesiz, babasız, evsiz bıraktL
Tıpkı. hastaneye getirilen bu iki küçük
kızkardeş, gibL. Nicesinin adını bflmiyoruz.
Ancak çekilen acdann semboUeştiği bir isim
var. Bagdafta 30 Mart'ta ABD'nin fiize
saMınsı sonucunda bütün ailesini ve iki
kohınu kaybeden 12 yaşmdaki Iraklı AH
İsmail Abbas'm dünyaya yansıyan
görüntüleri, savaşın gerçek yüzünün simgesi
olmuştu. Vücudunun yüzde 20'sinden
fazlasında yanık olan Âli İsmail, önceki
gece Bağdat'tan uçakla Kuveyt'teki Saud
A. Albabtain Yanık ve Plastik Cerrahi
Merkezi'ne götürüldü. Kuveyfteki
doktoriar, \iicudunun yûzde 20'sinden
fazlasında yanık olan Abbas'ı amenyat
etmcden önce, yanan böigelere doloı
nakletmeyi plaiıhyor. Daha sonra da protez
taküacak. Ali,fiizesaldınsında hamile
annesi babasu kardeşi ile birlikte ailesüün
toplam 20 üyesini kaybetmişti. (AP)
Irak'taki kitle imha silahlan nerede?.. Saddam Hüseyin nerede?.. ElKaide bağlantısına ne oldu?.
avaştan geriye sorularkaldıDış Haberler Servisi - ABD ve tngil-
tere'nın Irak'a 20 Mart'ta başlattığı sal-
dın, dün 28 gününü doldurdu .. Başkent
Bağdat'ın yanı sıra dığer büyük kentler
de düştü. Saddam Hüseyin rejımı dev-
nldı. Ancak bugune kadar pek az sorun
çözüldü, çok az soru yanıtlandı
Ingiltere'de yayımlanan ve Irak saldı-
nsına muhalefetiyle dıkkatı çeken The
Independent gazetesı dün 1 sayfasında,
çeşitli sorularla savaşı sorguladı...
• Kitle imha silahlan: Asıl soru
"Irak'ta kitle imha silahı hiç var mıydı?"
olmalıydı. . ABD ve Ingıltere, var oldu-
ğunu ıddia ettikleri bu sılahlann varlı-
ğını savaşın yasal nedenı olarak göster-
di ancak ülkede nükleer. kimyasal ya da
biyolojik sılah bulunduğu şu ana kadar
hiçbır şekilde kanıtlanamadı.
• îngiliz The Independent gazetesi, Irak'a saldınların 28. gününde, ABD ve Ingiltere'nin
başlattığı bu savaşta herkesin yanıtını en çok merak ettiği sorulan, birinci sayfasına taşıdı.
akla yakın bir olasıhk gıbı gelıyor. An- arasında bağlantı olduğu savlannı orta-
cakAmerikahlar"geneDikleençokara- ya atarak Iraka saldın olasılığını hep
Yanıtlanması gereken asıl soru şu:
"Kitie imha silahı varsa Saddam Hüse-
yin neden bir tekini bile kullanmadı?"
• Saddam Hüseyin nerede? Sad-
dam Hüseyin'in Belarusa kaçtığından
Bağdat'takı saraylannın altındakı karma-
şık tünel sıstemlerinde saklandığına ka-
dar pek çok söylenti var.
Saddam'ın bombardımanlarda ölme-
diği kesinleşti. Irak üdennin Suriye'ye
kaçtığı öyküsüne de inanılabılir.
Ancak Suriye Saddam'ı banndırma-
sı durumunda vurulma su"asmın kendi-
sine geleceğini biliyor.
Dolaytsıyla Saddam'ın Şamüzerinden
Belarus ya da Rusya'ya kaçtığı daha
dıklan adamlan bulamıyor*
El Kaıde lideri Usamebin Ladin'ı hâ-
lâbulamadılar. Taleban liden Molla Mu-
hammed Ömerı bıle yakalayamadılar.
Iraklılar bazı komplo teorileri üretme-
yebaşladılarbile...
Halka göre, bu teorilerin en korkun-
cu ABD'nin 1991 Körfez Savaşı'nda
olduğu gibı Saddam Hüseyin'in yaşa-
masına ızın verdıği ve yeniden iktidara
getirmesı!
• El Kaide bağlanüsma ne oldu?
11 Eylül saldınlannın ardından Washıng-
ton yönetimi El Kaide ve Bağdat rejimı
gündemde tuttu. Bu kampanya başanlı ol-
du ve Amerikalıların yansı Saddam re-
jiminin suçlu olduğuna ınandı.
Londra ve VVashıngton sürekli olarak
El Kaide'ninyenı saldınlar düzenleyece-
ğı iddialannı ısıtıp durdu. Bu ilişki bu-
güne dek kanıtlanamadığı gibi laik Baas
yönetimi ile köktendıncı El Kaide arasın-
da derin ideolojık farklılıklar bulunuyor.
• Savaş karşrtıcephe ne yapıyor?
Fransa ve Almanya'ya göre, savaşın ba-
şanlı olması uluslararası hukukun çiğ-
nenmesini ve BM'nın ısteğıne karşı ge-
lınmesini haklı çıkarmıyor. Pans ve Ber-
Gazetecflerin kasten öldüriilmesi savaş suçu kapsanuna giriyor.
CenevreSözleşmesi'ne uyuldu mu?
CenevTe Sözleşmesi'ne göre,
ışgalci güçler sivıllenn
korunmasından ve yağmalann
önlenmesınden sorumlu. Sivil
yerleşimlen havadan
bombalayarak halkı öldüren.
sivillere karşı yasak olmasına
karşın mısket bombası
kullanan. müze, kütüphane ve
hastanelenn bıle
yağmalanmasına göz yuman
müttefikler sözleşmeyı
çiğnedı. Işgal güçleri Irak
askerlerinın dın adamı
kılığına gırerek kendilenne
saldırdığını bıldirdi.
Bu doğruydu ama ülkeleri
ışgal altındaydı. tkınci
Dünya Savaşı'nda Alman
ışgalcilere karşı savaşan
îngılizlerin hepsi üniforma mı
giyiyordu?
Yeniden
yapılandırma
pastasını kim
ylyecek?
Savaşın mali ödülü çok
büyük... Ülkenin petrol
endüstrisinin onanmı,
modernizasyonu, altyapısımn
onanmı ve yemlenmesi, okul,
hastane ve yerel yönetim
kurulması gibi yeniden
yapılandırma işlemlerinin 100
mih/ar dolan bulması
beklenıyor. ABD. "ganimet
gahbindir" diyor. Dışişleri
tarafindan ıhale dağıtımıyla
görevlendirilen Amerikan
Kalkmma Ajansı USAıd, şu
ana kadar 82 milyon dolarlık
ihale dağıttı. Ama bu sadece
başlangıç. Hasar gören petrol
sahalannın onanmı işı, ihaleye
bile açılmadan Başkan
Yardımcısı Dkk Cheney'nin bir
zamanlar yönetim kurulu
başkanı olduğu Halliburton
petrol şirketine verilmişti.
Ancak iç tepkileT yüzünden
Washington yönetimi
Halliburton'ı ihaleye
girmeye zorladı.
Bütün kentierde Saddam Hüstvin hevkelleri yüanyor.
Insanifelaketyaşanıyor mu?
Savaş, yaptınmlann ve
büyük yoksulluğun etkisini
daha da arttırdı. Savaş
öncesmde bile halkın
yüzde 60'ı yiyecek
yardımına muhtaçtı.
Irak'ta güvenlik
sağlanamadığı ıçin
BM ve diğer yardım
kuruluşlan çalışmalanna
başlayamadı. Çoğu kentte su
ve elekrrik yok. Zaten
yaptınmlar yüzünden büyük
sıkıntı çeken hastanelenn
çoğu savaş ve
yağmalamalar yüzünden
çalışamaz hale geldı.
5 milyon nüfuslu Bağdat"ta
sadece 32 hastane
çalışıyor.
Ülkede salgın hastalık
tehlikesi var.
ABD'nin 'kahramanca kurtarma operasyonunun' perde arkası
Er Jessica nasd kurtuldu?
Dış Haberler Servisi - ABD'li
genç kadın asker Jessica Lynch'in
kurtanlmasının, ordu tarafindan
basına yansıtıldığı gibi "HoBy-
woodfibniniandıran bir kahra-
manhk öyküsü, müthiş bir ope-
rasyon" olmadığı görgü tanık-
lan konuştukça ortaya çıkıyor.
îngiliz Tımes gazetesinın ha-
berine göre, olay kahramanca
bir operasyon olmadığı gibi Jes-
sıca'yı kurtarmaya çalışan dok-
toriar da askerlerin zorbalıklany-
la karşılaştı. Nasınye Hastane-
si'ndeki doktorlara göre, Irak
askerleri kentten çekıldıkten 1
gün sonra ABD bırlıklennin has-
taneye düzenledığı saldınya kar-
şı direniş olmadı. Koğuşlan ba-
sıp rejimin adamlannı arayan
askerler 4 doktorla biri felçli ve
serum venlen 2 hastayı bağlayıp
kelepçeledı.
23 Mart'ta pusuya düşürülen
birlıkte bulunan Jessica, Irak as-
kerleri tarafindan hastaneye ge-
tirildiğinde, 24 yaşındaki genç
doktorHaritElHusona nöbet-
çiydi ve kızın bakımını üstlendi.
Jessica'nın bir bacağıyla kolu
kınktı, başından yaralanmıştı ve
akciğer ödemı vardı. tlaç ve mal-
zeme sıkıntısı çeken, yaralılarla
dolup taşan hastanede Jessica'nın
bakırnı yapıldı ve genç kız hız-
la ıyileştı. Durumu düzeldikten
sonra. istıhbarat subaylan bzın
Bağdat'taki bir hastaneye gönde-
rileceğini bıldirdi.
Cankurtarana ateş açıldı
Bunun üzerine doktoru, Jes-
sica'yı cankurtarana koyup Ame-
rikan askerlerine teslim etmek
istedi. Ancak kontrol noktasın-
dakı askerler cankurtarana ateş
açınca araç geri döndü. 1 Ni-
san'da Baas yetkilileri Jessica'yı
almaya geldiğinde doktorlar kı-
zı sakladı ve kaçtığını söyledi.
ABD "kurtanna'' operasyonu
2 Nisan'da gerçekleşti. Hastane
bombalandı, helikopter v e tank-
larla gelen askerler bınayı bastı.
4 doktor ve 2 hasta bağlandı ve
sorgulandı. Jessica'nın odasuıa
saklanan hastane müdürü asker-
ler tarafindan götürüldü. 3 gün
sonra geri döndüğünde bütün
vücudu morluklarla kaphydı. As-
kerler, Jessica'nın yattığ^ \e ya-
talak hastalann bedeninde yara-
lar açılmaması için özel olarak
tasarlanmış yatağı da parçaladı.
Sağlıkçılardan
Bush'amektup
ANKARA (CumhuriyetBürosu) - An-
kara Sağlık Platformu, ABD'nin ve tn-
giltere'nin Irak'ı işgalini protesto ettı.
Yüksel Caddesi'ndeki tnsan Haklan
Amtı önünde toplanan sivil toplum ör-
gütü üyelen. "tşgaH durdurun, Ortado-
ğu'dan defolun", *Bu ülke, bu halk satı-
hk değfl", "Savaşa değil, sağbğa bütçe"
sloganlan atarak ABD'nin Ankara Bü-
yükelçilıği'ne yürüdü.
SES Ankara Şube Başkanı Erkan Sü-
mer, "ABD ve lngfltere'nin Irak'a yöne-
lik sakunsnun hiçbir meşruiyeti olmadı-
ğuu" söyledi.
Daha sonra, ABD Büyükelçiliğı'nin
bahçesme, George W. Bush ve Tony
Blair'e ıletilmek üzere mektup atıldı.
lin. ABD'nin şimdi de Suriye'yi hedef
göstermesıni, güç kullanarak demokra-
sının yerleştirilmesini öngören yeni Ame-
nkan doktnninın bir parçası olarak gö-
rüyor ve kaygılanıyor.
•Irakhlar kendilerini 'kurtulmuş'
hissediyor mu? tlk günlerde Iraklıla-
nn duygulan değışkenlik gösteriyordu.
Ama ABD askerlennın sıvılleri öldür-
mesi, bırlıklenn yağmalama olaylanna
seyirci kalması, elekrrik ve suyun hâlâ
venlememesı sonucu, belirsız duygu-
lar düşmanlığa dönüştü.
Yaşanan kargaşa içinde Iraklılar, bas-
kı alnnda yaşayan ama ıstikrarlı bir top-
lumun vahşı ve kuralsız bu' topluma dö-
nüşmesinde bir yarar görmedı.
Askerler. halkın üzerine aynm gözet-
meden ateş açtı. Bağdat bir "serbestateş
bölgesine" dönüşürken kontrol
noktalannda pek çok araca ateş
açıldı, sivıller öldürüldü.
Amerikalılar yaralılara yetişe-
meyen hastanelenn bıle yağmalan-
masma ızin verdı. Artık Bağdat'ta
Amerikan karşıtı gösteriler yapı-
lıyor.
•Başdat'ta vurulan iki pa-
zaryennigerçekten kim bom-
baladl? Şaab'daki çarşıda 68, Şu-
la'daki pazarda 47 sivil öldü. Iş-
gal güçleri saldınlardan Irak'ı so-
rumlu tuttu.
Ancak Şaab'daki saldındayer-
de açılan, bırbirinden eşit uzaklık-
taki. mükemmele yakın iki çuku-
ru Irak uçaksavar ateşinin yap-
ması mümkün değil.
Şula'daki saldırının ardından
okuma yazma bilmeyen yaşlı bir
adam, üzerinde ABD'ye aıt oldu-
ğunu gösteren ışaretler bulunan şa-
rapnel parçası buldu. Irak gizli
polisı baskıcı ve acımasız olabi-
lir ama ABD'ye aıt şarapnel par-
çalan toplayıp "sonradan bulun-
ması için gömecek" kadar ya da
"yaşlı bir adamı ikna edici bir
oyuncu olarak kullanacak" kadar
"zekj" olamaz...
•ABD'nin yeni hedefi Ku-
zey Kore mi? Washington Sun-
ye, Iran ve Kuzey Kore'de "büyük
değişnnlerr>
görmek istiyor. Kuzey
Kore açıkça nükleer sılah progra-
mına başladığını ılan erti.
Bu durumda, Suriye ve tran'dan
çok daha tehlikelı olduğu için Pen-
tagon'un ciddi ciddi Kuzey Ko-
re'yi vurmak isteyeceğini düşün-
mek zor.
• Askerler ne kadar kala-
cak? Kentleruı güvenlığinın tama-
men sağlanması için en az birkaç
hafta gerekıyor. Irak'ta 200-225
bin ABD askeri ve 45 bin îngiliz
askeri bulunuyor.
Yani, îngiliz ordusunun dörtte
bin ve Amenkan ordusunun on-
dabınnden fazlası cephede. îkı ül-
kenın de bu mıktarda askennı
uzun süre yabancı bir ülkede tu-
tabümesı zor. îngiltere, askerleri-
nı bölgede en fazla 6 ay tutacak.
• Savaşta kaç ölü var? 119
Amerikalı. 30 îngiliz asken öldü.
10 Amerikan askeri de kayıp. ABD
ordusuna göre, 3 bin 650 Irak as-
keri öldürüldü. Irak, 3 Nisan'a ka-
dar 1254 sivilin öldüğünü, 5 bin-
den fazlasının da yaralandığını
açıkladı.