Catalog

1 ŞUBAT2003SALI CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Bnafseyyar saticıya karşı • D İ Y A R B A K I R AA- Di/aıbakırlı esnaf, Kırban Bayramı aeieniyle cadde ve lcadınm;an işgal eden sejya saücıya ateş püikiırdu. Kriz nedeniyle zaen zor satış yaptığından yakının esraflar, 'Cadde ve kakhnmlan geçtik. Dıkkanlanmızın önüne bik tezgah açıyoriar" dije konuştular. Petrolfiyatian yiksetd • LONDRA(AA)- AJED'de ısınma amaçlı petrol stoklannın azalması nedeniyle petrol fiyıtlan uluslararası piyısalarda, son 26 ayın en /üksek düzeyine ula>tı. Londra Ultslararası Petrol Piyasası'nda, Brent türü Kuzey Denizı petrolünün fiyatı, 17 sentlik yükselişle 32 51 dolara çıktı. ABD'run Batı Teksas petrolü ise iki senılik artışla, 35.10 dolara yükseldi. Koç mapkalarım kommaya akh • ÎSTAİ\BUL(AA)- ICoç Topluluğu, markalannı ve internet alan adlannı koruma altına almak amacıyla, 135 şirketin bağlı olduğu MARI@A adı verilen bir bilgi ağı oluşturdu. Koç Holding Yönetım Kurulu Üyesi ve Başhukuk Müşaviri Prof. Dr. Yavuz Alangoya, MARI@A kelimesinin marka ve internet alan adlan sözcüklerinin ilk harflerinin birleştınlmesiyle ortaya çıktığım kaydetti. Emekliler TÜFE farkmı istiyor • ANKARA(ANKA)- Türk Emekli-Sen Genel Başkanı Hulusi Güneş, emeklilere TÜFE farkı ödenmesinin durdurulmasını eleştirdi. Güneş, 'Yıl sonuna kadar TÜFE farklan yapılan zam miktarını aşacaktı. Hükümeti dürüstlüğe davet ediyoruz." dedi. Kar, meyve sebze fiyatmı arttırdı • İSX\NBUL(AA)- Kış mevsiminin tüm yurtta kendıni hissetirmesiyle birlikte pazara giren ürün ızalınca meyve sebze fıyatlannda artış görüldü. tstanbul'daki hallerde elma ve mandalinanın silosu 2 milyon liraya, portakal 900 bin liradan atıldı. Domates 1 milyon 300 bin liraya, lahana 500 nın lıraya fasulye 5 •nilyon liraya ulaştı. Biga'da termik santrala tepki • BİGA(AA)- Çanakkale'nin Biga jçesıne bağlı Degirmencik Köyü ahilmde İÇDAŞ fırmasının, çevredeki tersane ve demir-çelik ssislerinin enerji ihtiyacı çin termik santral kurma arişımi tepkiyle tarşılandı. Biga Belediye BaşJanı Şükrü Kemerli "Çaı ilçesinde yapımı »üreıı dev bir santral varken bölgemizde ikinci bir termik santralı kabul «iemeyiz"dedi. Yapılan zamla 4 çocuklu bir ailenin ekmek gideri asgari ücretin yansına ulaştı %ksula ekmek tokadıEkonomi Servisi-Arife günü Anka- ra'da ekmeğe gelen yüzde 33 'lük zam dar ve sabit gelirli yurttaşlarda şok et- kisi yaparken finncılar gerekçe olarak akaryakıt ve un fıyatlanndaki artışla- n gösterdi. Zamla dört çocuklu bir ai- lenin ekmek gideri 120 milyon liraya ulaştı. Böylece asgari ücretin yansı, dört çocuklu bir ailenin ancak ekmek giderini karşılayacak düzeyde kaldı. Ankara'da ekmeğin fiyatına yüzde 33.3 zam yapıldı. Piyasada daha önce 200 gramı 200 bin liradan satılan ekmeğin gramajı 300'e yükseltilirken fiyatı 400 bin li- ra oldu. Buna göre. ekmeğin kilo fi- yatı 1 milyon liradan, 1 milyon 333 bin 333 liraya yükseldi. Yeni fiyatla ekmek satışlanna önceki günden iti- baren başlandı. Fınnlar aynca, 150 gramlık yarun • 300 gramlık ekmeğin 400 bin liraya çıkması dar gelirli yurttaşın geçim sıknıtısını daha da arttınrken finncılar ekmeğe 18 aydır zam yapılmadığnıı ileri sürdü. Istanbullu finncılar zam için bayram sonrası buğdayla ilgili gelişmeleri izleyecek. ekmek üretecek, yanm ekmek 200 bin liradan satılacak. Ankara Fınncılar Odası Başkanı Yusuf EkşL un ve özellikle akaryakıt- taki fiyat artışlanna rağmen ekmeğe son 18 aydır zam yapılmadığını belirt- ti. Ankara Büyükşehir Belediyesi ta- rafindan üretilen "halk ekmeği''nin fiyatında ise şimdilik değışiklik yok. Halk Ekmek Fabrikası Müdürü AB tlkbahar. şimdilik fiyat artırmayı dü- şünmediklerini belirtirken unun çu- valını 25-27 milyon liradan aldıklan- nı, son dönemlerde unda özel bir fi- yat artışının olmadığını söyledi. İstanbul şlmdillk zamsız 200 gramlık ekmeğin 250 bin lira- dan satıldığı istanbul ise en azından bayramı zamsız geçirecek. istanbul Fınncılar Odası Başkanı Sahri Özer, buğdayda spekülatif dalgalanmalar olduğunu, ancak yapılacak buğday it- halatı nedeniyle kısa zamanda unda fiyat artışı beklemediklerini söyledi. "Ekmek zammmda tek neden un de- ğfl, asıl akaryakıt ve elektrik gjbi diğer girdi fjyadan." diyen Özer, kendileri- nin tstanbul için bayram sonrası ge- lişmeleri izleyeceklerini ancak, zam yapanlann da hakh olduklannı belirt- ti. Öte yandan, serbest ticaret anlaş- malan kapsamında verilen tavizler çerçevesinde, Toprak Mahsülleri Ofi- si (TMO), şimdiye kadar 140 bin ton, sıfır gümirük vergisi ile ekmeklik buğ- day ithal etti. Bunun 90 bin tonu de- ğirmenlere dağıtıldı, 50 bin tonunun da bayramdan sonraki hafta dagıtıl- ması öngörülüyor. Spekülasyonlann ve fiyat artışlan- nın önlenmesi için TMO'ya sıfır gümrük ile 400 bin tona kadar buğday ithalatı yetkisi verilmesi konusunda bir Bakanlar Kurulu Karan hazırlan- dı. Gerekirse bu karar kapsamında it- halat yapılabilceği belirtildi. Eğlenceli bir mağaza yaratüklannı dik getiren GOlden Yümaz, şimdi gece de klüp olan bir mağaza hedefledikkrini dile getirdL Bilardo, langırt, masaj, internet, bar ve oturma gruplan yer alan Profîlo'daki Koton'da DJ, müşteri profihne ve yoğunluğa göre farklı müzikler çahyor. AJkoDü içid yanında meyve çaylaruun yanı sıra sıcak içeçeklerin de ikram edikliği barda geçen ay 1.5 mihar lirahk içki ücretsiz olarak müşterflere ikram edilmiş. 44 kişinin çauşügı mağazada, zharetçilerin edenlerin yüzde 30'u ahşveriş yaprvor. (Fotoğraflar :VEDAK ARIK) Koton, farklılaşmanın götürdüğü büyük mağazacılık anlayışını martta Moskova'ya taşıyacak Oyunlar ve içkiler şîrketten OLCAYBÜYÜKTAŞ Rakiplerin gerek mağazacılık tarzını gerek ürün leri taklit etmesiyle başlayan farklılaşma süreci Ko ton'da, sezon sayısı ve ürün çeşitliliğinin artması nın yanı sıra büyük mağazacılık anlaşıyının geliş- mesini de sağladı. Birkaç ay önce Istanbul'da Pro filo Ahşveriş Merkezi'nde, yorulanlann dinlebile ceği oturma gruplannın yer al- dığı, anne ahşveriş yaparken baba-oğulun langırt ya da bi- lardo oynayabileceği, bir DJ'nin müzik çaldığı ve ücret- siz soğuk ve sıcak içki servisi yapıldığı net 1300 metrekarelik bir mağaza açan Koton, kısa bir süre sonra ayru tarzda 800 met- rekarelik bir mağazayı da ken- tin Anadolu yakasında açtı. Ilk açılan mağazanın kendisi- ni üç ay gibi kısa bir sürede fi- nansa etmesinin ardından söz konusu anlayışı diğer büyük kentlere taşımaya hazırlanan Koton, önce Ankara sonra Iz- mir'de açılacak mağazalann dı- şmda martta Moskova'nın en ünlü ahşveriş merkezlerinden birinde de aynı anlayışla bir mağaza açılacak. Müşterilerin isteklerini anlamak amacıyla 1999'dan itibaren danışmanlık aldıklannı ve çeşit- li araştırmalar yaptırdıklannı anlatan Koton'un or- tağı ve yöneticilerinden Gülden Yıhnaz, kendileri- ni tercih eden müşterilerin fiyattan önce servis ve çeşide ağırlık verdiklerinin ortaya çıktığını, farklı- laşma zorunluluğuyla birlikte müşterinin mağaza- l. oton 'un ortağı ve yöneticilerinden Gülden Ytlmaz, müşterinin mağazada geçirdiği süreyi arttırmayı hedeflediklerini söyledi. Koton, Profılo Ahşveriş Merkezi 'nde açtığı net 1300 metrekarelik mağazada müşteriye müzik, oyun, mesaj koltuğu servisinin yanı sıra mağaza içindeki bardan alkollü ve alkolsüz soğuk ve sıcak içki servisi de yapıyor. da geçirdiği zamanı da arttırmayı amaçladıklannı, bu gerekliliklerin de kendilerini büyük mağazcüık anlayışına götürdüğünü anlattı. Hedef marka olmak Geçen yıl 8 milyon dolarhk ciro yaptıklannı, son üç yılda her yıl üç kat büyüdüklerini anlatan Gül- den Yılmaz, 8 milyon dolarlık ciro- nun yüzde 40'nın yurtdışı satışlar- dan geldiğini söyledi. Türkiye'de lOOcivanndatedarik- çi ile çalıştıklannı anlatan Yılmaz, mağazadakiler dahil toplam çalışan sayısının 840 olduğunu, son iki yıl- da talep patlaması yaşadıklannı, 28 olan mağaza sayısını kısa bir süre içinde 33'e çıkaracaklannı dile ge- tirdi. Koton. Ole' ve Koton Man'in tes- cilli markalan olduğunu belirten Yılmaz, Line. K-Zone ve Night clup'ın da ileride markalaşabilece- ğini, 2003'te normal mağazalann yanı sıra büyük mağazacılık anlayı- şını da yurtdışına taşımayı hedefle- diklerini, Moskova dışında Paris, Milano ve Londra'da mağaza aç- mayı planlandıklannı anlattı. Damat-Tween ABD, CAP havlusu Avrupa yolcusu Türk tekstili dünya çapında hedef büyüttü Ekonomi Servisi - Türk tekstil her ge- çen gün dünya pazannda biraz daha büyüyor. Orka grubunu erkek hazır gi- yiminde uluslararası markası Damat- Tween, yaptığı bağlantılarla ABD pazarına yüzde 40 art- tırmaya hazırlanırken GAP bölgesinde üretilen havlular Avrupa ülkelerinden daha fazla sipanş alıyor. Ispanya, Almanya, Birle- şık Arap Emirliği, Suriye, Türkmenıstan ve Umman'ın da aralannda bulunduğu dün- yanın birbirinden farklı kö- şesinde 14 ülkede 21 mağazası ve çok sayıda cornerlan bulunan Damat-Twe- en, Amerika pazanna giriyor. Orka Grup Yönetim Kurulu Başka- Orakçıoğhı nı Süleyman Orakçıoğlu, Damat-Tewe- en ürünlerinin Kanada ve Kuzey Ame- rika'daki 600 farklı mağaza ve büyük ahşveriş merkezinde sahlacağını söy- ledi. istanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon thracatçılan Birlı- ği Başkanhğf na aday olacak. Orakçıoğlu, NewYork'un moda merkezi Soho semtinde 8-9 bu- tikte mart satışa başlayacaklan- nı ve bu yıl San Francisco, Ber- lin, St. Petersburg, Cidde olmak üzere 9 yeni mağaza açmayı planladıklannı belirtti. Öte yandan, GAP Bölge- si'nden başta Almanya, hıgiltere, Is- panya ve Italya olmak üzere çok sayı- da ülkeye 1 milyon 840 bin dolarlık havlu ihraç edildi. Denizlili firmadan İngiltere'ye nevresim ihracatı David Beckham'la uyumak ister misiniz? İZMİR(AA)- Menderes Tekstil'in, ManchesterUnited'ınünlüfutbolcu- su David Beckham sayesinde Deniz- li'deki fabrikasından ingiltere'ye yaptığı ihracatı arttırdıgı bil- dirildi. Menderes Tekstil Yönetim Kurulu BaşkanıAhmet Gök- san Alman takımı Borussia Dortmund ile Ingiliz Manc- hester United takımının lisans haklannı ahnayı başardıklan- nı behrterek "Önce David Beckham'ınfotoğrafimnCTTC- Beckham sim takımı ûzerine basük. tngiltere'ye yapüğımız ihracat 2 milyon dolan aştL Bu ülkede saüşlann çok iyi gittiği be- Brtiliyor. Diğernıtbolculardan da talep beküyoruz" dedi. Takımın ve oyunculann resimlerini, foto-print teknolojısiyle nevresim ta- kımlannın üzerine bastıklarını ifade eden Göksan resimli nevresim moda- sının Ahnanya'da da yayıldı- ğını ifade etti. Ilave yatırımla- ra devam edeceklerini ve Türk takımlan ile çahşmayı şimdi- lik düşünmediklerini açıkla- yan Göksan, "Iisansh üretim- İe yılda 25 milyon dolar ihra- cat yapnoruz. lskandinav pa- zanna da girdik. Hedefimiz 110 milyon dolarnk ihracat ABD kotalannı aşmak için Bulgaris- tan'da kurduğumuz fabrika sayesinde Batı pazannın içinde yer aldık. Büyük pazarlarda önemli etkinüğimiz var" dıye konuştu. İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Kuzey'in Savaşı Biz aynmında değildik. Taraflan ABD ile Irak gibi gö- rünen savaşınrengideğişiyor, aslında Zengin Kuzey'in kendi aralannda çıkar ve iktidan paylaşım boyırtu gide- rek öne çıkıyor. ABD yanına sadece Ingiltere'yi alıp Irak'a tek başına girmeye, bu arada başta Türkiye çevredeki tüm ülkete- re askeri gücü ile daha bir sağlam yerleşmeye kararlı. AB, özellikle de AB'yi oiuşturan çekirdek ülkeler, Al- manya-Fransa ekseninde, ABD'nin Ortadoğu petrolle- ri ve ticaretinde tam iktidan anlamına gelen bu girişime karşı askerle duracak güce sahip değiller. Yandan yandan kuşatma yöntemleri ile, çıkarlannı koruyacak oluşumlan sahneye koymaya çalışıyorlar. BM güçlerinin Irak'a yerieşip, savaşsız Saddam'ı de- netim altna almalan projesi, sonuç olarak AB ülkeleri- nin Irak veOrtadoğu'daki ticari, siyasi ilişkilerinin, çıkar- lannın korunmaa anlamına geliyor. Rusya'dan bayram tatıline gelen iş dünyasının tem- silcileri Rusya'nın kaygı içinde gelişmeleri izlediğini an- latıyorlar. Rusya'nın, ABD'ye karşı duracak askeri, eko- nomik gücü yok. ABD'nın bölgeye yerieşmesinın ken- dileri için önceden kurulmuş ticari ilişkiler, anlaşmalann bitmesi, Rusya ekonomisinin ağır darbe yemesi oldu- ğunu da biliyor. AB çekirdek grubunun NATO'da Türi<iye ile ilgili ka- ran veto etmesinin anlamı, "Türkiye'yi zor dunımda, savunmastz bırakmak gibi bir maksadımız yok. Türki- ye ABDyanında yeralırsa, ABD'nin müdahalesi, savaş kaçınılmaz olur" gibi bir gerekçeyle süslense de sade- ce Türkiye'yi daha zor bir durumda bırakmakla kalmı- yor, ABD-AB restleşmesinin boyuttannı da ortaya ko- yuyor. Bizim AKP iktidannın başının, Kasımpaşa küttürü ile dünya siyaseti üzerinde oynamaya kalkışmasındakı amatöriüğe, Türkiye'yi düşürdüğü zor konuma hele bir bakın. Sorumsuz, yetkisiz olarak gittiği ABD'de Beyaz Saray'da ağırlanmasının maksadını bile kavrayamadan, iç siyasette kendini meşrulaştınnada büyük oynadığı- na inanarak ABD'nin Türkiye'nin AB üyeliği için bastır- masını istemişti. Türkiye-AB ilişkilerinde tam ters tep- meye yol açtığı yetmezmiş gibi, Irak savaşına yönelik bedeli çok ağır oldu. Zengin Kuzey'in giderek boyutlanan iktıdar paylaşım savaşı elbette dünden bugüne ortaya çıkmadı. Ilk önemli somırt adımı ABD'nin Zengin Kuzey'in bütünü- nün askeri gücünün bedelini karşılamaktan vazgeçme- si idi. İki kutuplu dünyanın, Sovyetler Biriiği tehdıdinin ortadan kalkmasının ardından ABD, NATO'nun askeri maliyetini sırtlanmaktan vazgeçti. AB'nin askeri örgüt- lenmesi AGİT böylece biraz zorlama ile gündeme gel- di. Yine de Küreselleşme adı altında yeni dünya sömü- rü düzeni, tek kutuplu yapılanmanın ılk çarpıcı sonuç- lan, kaynaklann hızla Zengin Kuzey'de toplanması, Yok- sul Güney'in çok ağır, çok çarpıcı yoksullaşması oldu- ğundan gelişmelerin, siyasal, sosyal, ekonomik, aske- ri sonuçlan çok farklı sıralamada, algılamada yaşandı. Zengin Kuzey'de, şirket evliliklen, ekonomik-siyasal ittifaklann gelişmesi sürecinde, ınsanın göz ardı edildi- ği, gerçek insan haklan, sosyal devletten vazgeçildiği, dini imanı olmayan paranın kuralan içinde herşeyin be- liriendiği, ulus devletlerinin işinin bittiğı, çıkariann özdeş- leşmesi ile de artık kavga nedenlerinin ortadan kaJktığı varsayılıyordu. Savaşlar, parçalanmalar Yoksul Güney'de yoksullu- ğu paylaşmamak üzere, ideolojilerin yok edilmesiyle de, alt kimlikler öne çıkmış olarak, ırklar ve dınler, tari- katlar, mafyalar, diktatöriükler temelinde savaşlar ola- rak yaşanıyordu. Teorisyenler, uzmanlar ortalığa çıkıp, "Artık Zengin Kuzey'de savaş nedeni kalmamıştır. Sa- vaşlar ne yazık ki Yoksul Güney'de daha yaygın, par- çalanmaya yönelik olarak sürecektir" yolundakı tezle- rini bilimsel fetva olarak pazariayabiliyorlardı. 11 Eylül'e kadar dış görüntü, somut yaşananlar bu tabloya uygun görünüyordu. 11 Eylül aslında çok uzun zamandır var olan, kuralsız ekonomik düzenın kaçınıl- maz bir sonucu olan kuralstz, terör savaşlannın Zengin Kuzey'in kendini, kendi topraklannda bile savunamaz konuma düşebileceğinın çarpıcı sergilemesi oldu. ABD'nin kendini savunma adına teröre karşı olarak ilan ettiği savaşın biçımi, kurallan ise aslında gizliden giz- liyeZengin Kuzey içinde yaşanmakta olan paylaşım sa- vaşlannın dışavurumuydu. ABD 11 Eylül'ün rövanşı, El Kaide, Taleban derken aslında başta petrol, Afganistan ekonomik geçiş yoluna el koyup, Afganistan'a müda- hale gerekçesi ile bütün bölgeye Türkilere yerieşince işin rengi çok fazla değişti. Irak'ta bu gizli paylaşım kavgası iyiden iyiye suyun üs- tüne çıktı. Türkiye için oyun içinde oynanan oyunlarda, arada ezilip kalmamak, Atatürk'ün çızdiği ulusal bağım- sızlık çizgisinde, devlet geieneğınde ayakta kalabilmek çok daha fazla önem ve anlam kazanmış bulunuyor. Böylesi kritik bir noktada AKP'nin ilkesiz, deneyimsiz ik- tidan ne büyük şanssızlık. Yanlış sözcük, rastlantı değil bir tuzak. soner@cumhuriyetcom.tr I Erdoğan 'dan Kemal Derviş'eyanıt RİZE (Cumhumet) -AKP Genel Başkanı Re- cepTayjip Erdoğan, Rize'nin Güneysu ilçesinde- ki evinin önünde, basın mensuplanna yaptığı açıklamada, CHP millervekili Kemal Deniş'in, gazetelere yansıyan ve hükümetin ekonomi poli- tikalarını eleştiren açıklamalanna değindi. Erdo- ğan, "MiDetimiz rahatlama dönemine girecektir. Biz kurusıkı atmadık. Türkrve'nin durumunun ne kadar vahim olduğunu bihvorduk. Şu anda da bu durumun alryapı çahşmalan geceli gündüzlü devam ediyor" diye konuştu. BICONOMİ 196& 3306 üyesi olan Türk-lş'e bağlı Metal-lş Sendikası yaptığı oiağanaüstü kongrede kendisini feshedip DlSK'e bağlı Maden-lş Sendikası'na katl- ma karan aldı. 1970:1970 bütçesi Miilet Meclisi'nde 214 beyaz oya karşı 224 kırmızı oyia reddedildi. 197& Haliç'in temizlenmesi için Dünya Bankası'nın kredi vereceği açıklandı. 1977: Cumhuriyet Senatosu nda memur maaşlan kat sayısı 12'ye yüksettildi. 1984: Manavgat Çayı üzerindeki Oymapınar Barajı, Turgut özal tarafından açıkjı. fS9& İTÜde üretilen ilk ağır sanayi robotu, Altınay Ikbat Robotik ve Otomasyon AŞ ta- rafından Arçelik'e teslim edildi. J