Catalog

Cumhuriyet tntiw Sahibi: CUMHirRİYET VAKFI aimaİLHANSELÇUK Genel Yayın Yönetrneni: tbrahim Yıldız # Yazıışleri Müdürü: Safim AlpasfanGSorumlu Müdür Mehmet Sucu # Haber Merkezi Müdürü: Hakan Kara tsuhbarat Cengiz Yıldırım 0 Ekonomı Öz- lem Vüzak • Kültür Eaemen Berköz 0 Spor Abdülkadir N üceltnan 9 Makaleler: Sami Ka- raören • Düzeltme: Abdullah Yazıcı • Bıl- gı-Belge. Edibe Buğra • Yurt Haberlerv Meh- met Faraç 0 A\rupa Temsüctsı Güra\ Öz Yaym Kurulu: İlhan Selçuk (Baş- kan), Emre Kongar (Danışman). Orhan Erinç, Hikmet Çetin- kaya, Şükran Soner, tbrahim Yıİdız, Orhan Bursah, Musta- fa Balbav, Hakan Kara. AnkaraTemsılcıst Mustafı Balba> AtatürkBuhanNo 125,Kat4. Bakanlıüaı Tel 41950:O(7hatı. Faks 41950r•IzmırTemsıkısı. Serd»rKızık.HZı>aBK 1352S 2 3Tel 4411220 Faks.4418"45 #\danaTemsılcısı~.Çetin\iğenoğlıı,İJ»nuCd. 119 S No \ l.Tel 363 12 11. Faks- 36? 12 15 \ntaha Temsılcısı \hmM Onrçogta Cumhumet Cad 80 5 Tel: 0242 243005" Fax 2430509 Müessese Mudüm Erol Erkut • Bılgılşlem Ahmet korulsan 9 Sa- tış Fazilet Kuza Genei M u d ü r Yrd (Satış) Tül»\ Muthı Dökn # Mudur "ı rd ı Fınans \e Operasyon ı Erhan Ozdemir # Pazarlana Dı- rektörû" Tüla; Tosun Tel 0212 354 33 00 Faks 021:554 32 9" V a\imla>an: \enıGun Haba \jansı Basın -.e Vayınaak K Ş. Tuıiocagı Caıl 'V 41 CagaloÇlu M334 ktanbul PK :4o - SıAecı '4435 ( a Tel tt< 212ı 51iu5 IJ5 UO nao Faû I0İ12I5P55 9Î B»skı: Mertı.oGaîeteDefgıBasunVavıncılılıSaınaTıc ^5 Bartaros Buhan \ o USBeşlsaş-tsLDsjptıııı: MedaDağıumPaarlamaSan \« A.Ş 21 KASIM2003 Imsak:5.!9 Gûneş:6.51 Öğle: U 57 İkındı\426 Akşanv 16.50 Yatsr 18.15 İstanbul'daki terör olaylarının ardından güvenlik önlemleri en üst düzeye çıkarıldı Tüıkiyekırmızıalaraıdaî ngi Itere büyükelçilikleri ve ABD I alarmda. Binalann önünde I araçların yavaşlamasına ve I durmasına izin verilmiyor. HSBC şubeleri ve sinagoglar etrafında yoğun güvenlik önlemleri alındı. Gümrüklerde titiz arama çalışmaları yapılıyor. Büyük alışveriş merkezlerine giriş çıkışlardaki kontroller sıkılaştınldı. Bazı üniversiteler ve liseler bayram tatiline erken başladı. Haber Merkezi - îstanbıJ'daki saldınlann ardından Türkiye genelınde önlenler en üst düzeye çıkarıldı. Araçlar yavaşlatılmıyor Ankara'dakı en yoğun önlemler, "Protokol Yolu" üzerindekı Ingiliz Büyükelçiliği öninde alındı. Büyükelçilik önünde araçlann yavaşlamasına dahi izin verilmiyor. tngiliz güvenhk görevlilen kapı önünde çevik kuvvet polisi ile bırlıkte nöbet tatmaya başladı. Güvenlik birimleri, Başbakanhk, bakanhklar. kamu kurum ve kuruluşlanna ait binalann bulunduğu yerlerde şüpheli gördükleri araç ve kişiler üzerinde uygulama yapmaya başladılar. Pat amalann duyulmasının ardından Meclis'te önlemler arttınldı, genel kurul salonunda arama yapıldı. TBMM'de kampusa giren tüm yurttaşlar ve araçlarda arama yapılması, kimlik kontrolü gibi rutm önlemler konusunda dikkatli davranmalan için görevliler uyanldı. Devrİye geziyorlar Gaziosmanpaşa'da bulunan Israıl Büyükelçiliği önündeki güvenlik önlemleri de ABD ve tngiltere Büyükelçiliği'nde olduğu gibı en üst düzeye çıkanldı. Büyükelçilik önünde sivıl giyimli Israil güvenlik görevlilerinin de de\Tİye gezdikleri gözlendi. Cumhurbaşkanhğı ve Başbakanhk konutlarmın bulunduğu caddede ise sivil polisler devriye gezmeye başladı. IStanbUİ'da şüpheli görülen kapalı kasalı kamyonet ve pick-up'larda arama yapan güvenlik güçleri uygulamanın süreceğim açıkladı. ABD, lstanbul Başkonsolosluğu'ndakı vize faaliyetlerini askıya aldı. ttalya"nın tstanbul Başkonsolosluğu da geçici olarak kapatıldı. • • Üniversitelertatil îstanbul"daBilgıve Marmara üniversıteleri bayram tatilinı erken başlahhrken Ankara'dakı Bilkent Üniversitesi "güvenük" gerekçesiyle iki gün tatil edildı. Özel îzmır Amerikan Lisesi de eğitime iki gün ara verdi. Bilkent Üniversitesi Rektör Vekilı Abdullah Atalar. sabah saatlennde okula bir bomba ihbannın ulaştığıru. ancak bir bulguya rastlanmadığını söyledı. Sinagoglarda önlem Bursa'da, HSBC şubeleri, Geruş Sınagogu ve ahşvenş merkezleri etraftnda çok sıkı güvenlik önlemlen alındı. HSBC'nin merkez şubesinin arka tarafindaki otopark boşaltıhrken sinagogun bulunduğu Arap Şükrü Sokağı'nda park halindeki araçlar kaldınldı. Aramalar tİtİZ Kapıkule, îpsala ve Pazarkule sınır kapılannda terör olaylanna karşı personel sayısı arttvnlarak daha titiz arama ve inceleme yapılmaya başlandığı bildirildı. Edırne Emniyet Müdürlüğü ve ılçelerdeki personel. günde ıkı vardiya esasına göre dışanda görev yapmaya başladı. UÇUŞİara d e v a m Ingiliz Havayolu şırketı (Britısh Aınvays-BA), bombalı saldınlardan sonra İstanbul uçuşlannı askıya almayacağını açıkladı. BA sözcüsü yaptığı açıklamada, "GüvenBk uzmanlanndan oluşan eldbimiz durunıu yakmdan taldp ediyor. Şu andaki güvenlik koşullanndan memnunuz, bu yüzden normal uçuş progratnımıza devam etmeye karar \erdik" dedi. Turistlere sıkı güvenlik Kuşadası Limanı'ru işleten Ege Porst AŞ yetkilıleri, AA muhabinne yaptıklan açıklamada, saldırmın olduğu saatlerde, limana Ingıliz ve Italyanlardan oluşan 2 bin turisti taşıyan Costa Classic gemisınin yanaştığıtu, bu nedenle güvenlik önlemlerinin arttınldığıru belirttiler. GENEL MÜDÜRLÜK YİRMİBEŞ TRİLYONA SİGORTAU HSBC Bank Türkiye'nin Genel Müdürlük binasının dün hedef olmasırun ardından, bankanın Türkiye genelindeki bütün şubeleri kapatıldı. HSBC Bank'ın Genel Müdürlüğü'nden yapılan açıklamaya göre, Genel Müdürlük binasında ağır hasar oluştu ve çalışanlardan yaşamını kaybedenler ile yaralılar bulunuyor. Müşterileri ile çalışanlannı tehlikeye atmarnak ıçin şubelerin Türkiye genelinde dün kapatıldığını duyuran HSCB Genel Müdürlüğü yetkilileri, ticari faaliyetlerine bugün başlamayı hedefledikkrini açıkladı. Açıklamada, HSCB'nin Türkiye'den çekilmesinin söz konusu olmadığı belirtildı. Banka, Türkiye"de 159 şube ve 5421 personel ile hizmet veriyor. HSBC Bank'ın Zıncirlukuyu'daki Genel Müdürlük binasında bine yakın kışi çalışıyor. HSBC Bank AŞ'nin Levenfteki genel müdürlük bi- nasmın 25.6 tnlyon liraya sigortalı olduğu açıklandı. ABD'Iİ PERSONELE GÜVENLİK TAHLIYESI VE İZİN Amerikan tesislerinde görev yapan personel ^g amacıyla tahliye edildi. Bombalı saldırı olasılığma karşı Hilton Otelfmn alt katındaki ABD Hastanesi, Türk-.\BD Ortak Sa\-unma Tesisi (TUSLOG) ile Montrö Meydanı'nda ABDTilerin alış\eriş yaptığı PX Mağazası'ndaki çahşanlar tesislerden çıkanldı. ,\ED tesislerindeki görevlilere ikinci bir emre kadar "•izinir olduklan duyuruldu. tzmir Emniyet Müdürlüğü, tstanbul'daki saldınlann ardından kentteki yabancı ülke konsolosluklan, bankalar ve halkın yoğun olduğu yerlerde önlemlerini arttırdı. Saldından sonra tzmir Emniyet Müdürlüğü Haber Merkezi'nden yapılan anonsla polislerden kentteki hassas noktalarla özelükle HSBC banka şubeleri önünde dikkatli olunması istendi. Adnan Menderes Havalimanı, otogar ve tren istasyonlan, îzmir Metrosu'nda da önlemlenn alındığı açıklandı. HSBC'nin Leventteki binası saldmnın ardından savaştan çıkmışa döndü. Hedef ItıgStere Saldırüara hedef olan îngiliz bankası HSBCyüzde 100 yabancı sermayeli Ekonomi Servisi - HSBC Bank. îngiliz egemenliğinin AmiralGe- misT olarak anılan Rio Tinto şir- ketinin ortaklan arasında, îngiliz Kraliyet Ailesi'nın de en büyük ki- şisel yatırımcı olduğu ve dünya- nın en büyük maden şirketi (yüz- de 12. 5Tikpazarpayıylabirinci sı- rada) Rio Tinto'nun büyük hisse- dan Rothchild Ailesi'nın 1839 yı- lında kontrolünü aldığı HSBC'nin (Hong-Kong Shangai BankCorpo- ration) merkezi Londra'da. Yabancı sermaye Türkiye'deki tek îngiliz banka- sı olan HSBC, 1990 yılında îstan- bul'da Midland Bank AŞ olarak kuruldu. Yüzde 100 yabancı ser- mayeli bir banka olan Midland Bank'ın ismi 1999 yılında HSBC Bank AS olarak değiştirildi. HSBC 'nin adı. grubun çekırde- ğini oluşruran ve 1865 yılında ku- rulan "Hong-KongShan^ıaiBan- kingCooperation Limited*den ge- lıyor. Hong Kong'da çahşan tskoç asıllı İngihz işadamı Thomas Sut- herland tarafından yerel bir banka HSBC<XWolarakkurulan HSBC, şuanda As- ya, A\Tupa, Güney ve Kuzey Ame- rika, Afrika ve Okyanusya kıtala- nnda toplam 79 ülkede, 9.500 ofıs ve 218 bin kişilik bir personelle faaliyet gösteriyor. 6.1 milyar dolar kâr Grubun 30 Hazıran itibanyla toplam aktifleri 983 milyar dolara, yılın ilk 6 ayındaki vergi öncesi toplam kân da 6 milyar 112 mil- yon dolara ulaşıyor. HSBC Bank Türkiye, Haziran 2003 tarihi itiba- nyla yaklaşık 3 katrilyon lira ak- tif büyüklüğe sahip. Grubun tüm dünyadaki müşterüerinin sayısı ise 11 milyonu internet üzerinden ol- mak üzere, 100 milyon kişiyi bu- luyor. HSBC, uzun süredir ilgi gös- terdiği Türkıye pazanna 2001 Ey- lül'ünde bir yıl önce girdıği kriz- den sonra Tasarruf Mevduao Sigor- ta Fonu'na de\Tedilen Demirbank'ı satın alarak gırmişti. Aralannda HSBC 'nin de bulun- duğu Türkiye'de faaliyet gösteren neredeyse bütünyabancı bankala- nn ortağı olduğu Rio Tinto'nun sahibi olan Rothschild Ailesi, ay- nı zamanda tsrail'in kurulmasında ve ülkenin finanse edilmesindeki rolüyle tanınıyor. Demirbank'ı almıştı Devlet Denetim Elemanlan Der- neği'nin (DENETDE) sitesinde yer alan ve demeğin Denetim Der- gisi'nde yayımlanan "İngilizEge- menBği'nmAmiralGmisiRio Tin- to" adlı çalışmaya göre, Rio Tin- to, îran devletiyle Namibya'daki Rossing Uranyum firmasına or- tak. Rio Tinto'nun îran'ın nükleer hammaddesinı temin ettiği öne sü- riilen raporda, uranyum şirketinde tran'ın hisse oranının yüzde 10, Rio Tinto'nunpayının iseyüzde 67 olduğu vurgulamyor. Bu arada HSBC Bank, geçen günlerde Irak'ta bankacılık fa- aliyetlerinde bulunmak için baş- \-urudabulunmuştu. HSBC, Tür- kiye pazanna Demirbank'ı satuı ahrak girmişti. Teknoloji işe yar İ stanbul'da meydana gelen saldırılann ardından, telefon trafiğinde büyük bir yoğunluk yaşandı. Trafik aksadı, elektrik kesildi ve panik yaşandı. HSBC Bank'ın Zincirlikuyu binası ve Galatasaray'daki îngiliz Başkonsolosluğu yakınlannda meydana gelen saldırılan radyo ve televizyonlardan duyan vatandaşlar, yakınlan hakkında bilgi alabitmek için cep telefonlarıyla iletişim kurmaya çalıştılar. Ancak 17 Ağustos ve 12 Kasım depremlerinde olduğu gibi cep telefonlan kilitlendi ve konuşmak mümkün olamadı. Turkcell yetkilileri, saldırılar nedeniyle İstanbul bölgesini kapsayan Turkcell şebekesinde yaşanan yoğunluk nedeniyle santralların yüksek kapasiteyle çalıştığını belirttiler. SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN ...Fesüphânallah!.. Once haftalık bir haber dergısı, arkasın- dan gündelik ıkı gazete; aynı gun, iki te- levizyon haber merkezi; biraz şaşkın, epey- ce meraklı, aynı şeyi soruyor; bu konuda, ko- nuşmak istiyorlar; kafalanna takılan, deş- mek istedikleri sorun, geçenlerde haftalık bir siyaset dergisine, söylediklerim; böyle bir şey olmuş muymuş; bunun anlamı ney- mtş, vs! Aslında gösterilen alâkanın ne ka- daryanltş, hatta üzücü birşey olduğunu fark etmiyoriar, düşündüm taşındım, sonunda kahnmı sizinle paylaşmaya karar verdim. önce sorulan soru, ona verdığim cevap: "...soru: çekişmeler istisman doğuru- yor. Hatta siz bir konuşmanızda, 1960 ve 1980 darbeterini bir Atatürkçülük istirma- n' olarak değerlendiriyorsunuz? Cevap: Mustafa Kemal Paşa bunu bin defa söylüyon 'ordu siyasete kanşma- sın' diyor. Gâzi'yi iktidardan düşürmek için, iki defa teşebbüs oluyor. Gâzi, on- lara diyor ki: 'ya askerliği, ya siyaseti ter- cih edin; demokrasilerde böyle şey ol- maz!'..." (Aksıyon dergisı. 10 Kasım 2003) Sınek uçsaduyup, 'Küreselleşme'yeya- rarını değerlendiren Media'mızın, bu satır- larda 'keşfedip' merak ettiği; ne midır? Gâ- zi 1 nin askerin siyasete kanşmasına kar- şı olup olmadığı, bin askerierin, onu 'ik- tidardan düşürmek' isteyip istemedikle- ri, iki? Benı 'hıcrana garkeden' ise, Türki- ye'de haber saltanatı suren mestek erbabı- nın, ülkesının 'ınkılâp tarihi'ne bu kadar ya- bancılaşmış olması: sorduklannı, bilmeme- leri 'dehşetengız' bır'cehaletın', açıkveutan- dıncı kanıtıdır. Zira,... İstese bu Işi 'cunta'yla yapardı... Türkiye'de, okul çocuklan bıle, a) Mus- tafa Kemal Paşa'nın, ordunun siyase- te kanşmasına; daha Selânikteyken, Itti- hatçı zaabitler'in polıtikaya bulaşması yü- zünden, karşı olduğunu, okur ve ögrenirier. b) Ikınci itırazı, I. Dünya Savaşı'nda, Türk Ordulan'nın sıyasi sebeplerden aynı Ittihat- çılar tarafından, Alman Genelkurmayı'nın emrine verilmesine, karşı çıkışıyla somut- laşmıştır. c) ...fakat asıl, son derece önemli bir tu- tumu vardır ki, o tutumunu değerlendiımek; onun nasıl bir inkılâpçı, Cihet-i Askeriye ile inkılâb'ın -dolayısıyla 'iktidar'ın kaynağı hakkındakı, demokratik' düşüncesiniaçık- ça gösterır. Gâzi, Samsun'a doğru yola çıkarken, Ih- tilâl'in ana kadrosu belli olmuştu; Karabe- kir Kâzım Paşa, görevli olarak, 15. Kolor- du Kumandanlığı'na gitti; Ali Fuat Paşa ise, 12. Kolordu Kumandanlığı'na, Ankara'ya; pla- na göre, Mustafa Kemal Paşa, Ordu Mü- fettişi olarak, Samsun üzerinden Anado- lu'ya intikal edecek. Erzurum'da Karabe- Wr Kâzım Paşa'ya; Hüseyin Rauf Bey ise, Bandırma üzerinden Ege'ye geçip, orada durumu tetkikettikten sonra, Ankara'daAli Fuat Paşa'ya mülâki olacaktı. Hüseyin Ra- uf Bey'in, aslında Bahriyelı (Hamidiye kah- ramanı) olduğu düşünülürse, ınküâbın ilk kadrosu ıçınde, 'sivil' kimse yoktur; üstelik Gâzi, Erkân-ı Harbiye-i Umumiye'den, Anadolu'daki birliklerin hemen hepsi üze- rmde kumanda yetkisi alarak gitmektedir. Bundan ne mi çıkar. Şu: Eğer o istesey- di, Istiklâl Savaşı'nı ve sonraki inkılâbı, bu beş kişilik 'askeri cunta'ya dayanarak ör- gürUer ve yürütür, kimse de ona hayır di- yemezdi; ama öyie yapmamıştr. 'Amas- yaTamımrnden başlayarak, datma 'hâkımi- yet-i mıllıye'den. halkın ıradesı'nden söz edi- yor; ihtilâli ve inkılâbı oluşturacak 'sivil kad- ro'yu tesis edebilmek ıçin, kongrelere baş- vuruyor; 'cunta'yla sorunsuz vekılçıksız gö- türebileceği 'devrim sürecı'ni halkia özdeş- leştirebılmek için, Anadolu'da kendiliğin- den gelişen 'kongreleri', Erzurum ve Srvas Korvgreleri'yle bütünleyerek, neticedeTür- kiye Büyük Mitlet Meclisi'ne bağlıyon o kadar halktan, halkın mecfeinden, milletin ira- desındenvehâkımiyetınden yanadır ki; Mec- lis açıldıktan itibaren, Anadolu Ihtilâli'ne mensup Silahlı Kuvvetler'in sıfatı, TOrioye Sü- yük Millet Medisi'nin Ordu/an'dır. Yalnız bu kadan bile, Mustafa Kemal'in yapacağı inkılâbı, ne kadaretraflı düşünmüş olduğunun; asla ve kat'a, askeri bir rejim, bir 'darbe' düşünmediğinin kanrtı değil midır? Türkiye media'sında haber sorumlusu ki- şıler, bunu nasıl bilmez ve değeriendıremez de, onun adına 'cuntacılık' senaryolan ya- zar, sağduyusuylaherşeyı kestiren halkın gon- lünde, böylece kendıtennı ıkı paralıkederter? Ustü örtülü geçllmlstlr... Merakhsı, her röportajda soru sorulanın cevaplannı, röportajcının özettemekzo- runda kalacağını bilir; sayfa az, söylenen söz çoktur, bu defa daöyle oldu, cevabım bu ka- dar kısa değildi, ama elli yıllık bir gazeteci ola- rak, onların özetleyeceğını, işlerının acele ol- duğunu biliyordum; yaptıklan özete ıtırazda etmiyorum; hayretim, malûmu ılândan ıba- ret olan cevaplann uyandırdığı, telâş ve me- raka! Şimdisırageldı 'askerler'in, Mustafa Ke- mal Paşa'nın tlân eytediği Cumhuriyet'e; duşmanla -yâni işgalci ve emperyalistle- iş ve çıkarbiriiğı kurmuş 'hanedan'a karşı, 'sert çıktığı' ıçin; onu iktidardan uzaklaştırmak hesaplannavetertiplerine! Gerçektebu. 'ulu- sal bırliği bozmamak' kaygısıyla; 'Cumhuri- yetricâlınin'üstü örtülü geçtikleri bir konu- dur; oysa Mustafa Kemal Paşa, Nutuk'ta açıkaçık; Ismet Paşa 'Hatralar'ında, epey- ce 'kapalı' durumu anlatıyor. Şöyte bir göz atamaz mıyız? Meraklısı için NOT: Bu not, daha zi- yade gençlere: 'Fesüphânallah'; aşağı yukan beş yüzyıldır, Anadolu Türkçe- sinde, büyük bir hayretin rfâdesi olarak kullanılır. e-mail:tilahan isnet.net.tr http://www.bilgiyayinevi.com.tr/ailhan Faks:0-212 / 260 19 88