Catalog

7 EVLÜL 2002 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER ^Yeniden sorusturma basladı Eken davasında Demir dinlendi İstanbul Haber Servisi - "Susuriuk davasT kapsa- mında çarptınldığı 6 yıllık ağnr h_apis cezasının infa- zı amacıyla cezaevinde bu- lunan KorkutEkeo'ınye- niden yargılanmasını ön- gö-ren kararnederuyle "na- ip hâkinT (araştırmave soruşturmayı yürütmekle görevlendiri- len yargıç) Nilgün Uçar, tanıklan din- lemeye baş- ladı. Istanbul Adliyesi'ne gelen döne- min Asayiş Şube Müdürü Sedat Demir ve avukat Fa- tih Volkan, 7. Ağır Ceza Mahkemesi'nde hâkim Uçar" a yaklaşık birer saat süreyle tanık olarak ifade verdiler. "Susurluk dava- sTnın gerekçeli karannda • Sorusturma kapsamında emekli Korgeneral Atilla Kurtaran, emekli Tümgeneral Cumhur Evcil ve Susuriuk davası samklartndan Hakkı Yaman Namh da dinlenecek. Eken'in, Haluk Kıra'nın İstanbul Asayiş Şube Mü- dürlüğü'nden kaçmasına zemin hazırladığı belirtil- mişti. Bu nedenle döne- min şube müdürü olan ve "Kıra'nuı fıranna yardnn- cı" olduğu gerekçesiyle yargılanıp beraat eden Demir'in ifa- desine baş- vurulduğu bildinldi. Hâkim Uçar, arala- nnda emekli Korgeneral AtillaKurta- ran, emekli Tümgeneral Cumhur Evcil ve Susur- luk davası sanıklanndan Hakkı Yaman Namlı nın da bulunduğu tanıklan dın- leyıp gerekli delillen top- ladıktan sonra hazırlaya- cağı dosyayı mahkeme he- yetine sunacak. SÖZÇİZGİNİN Turhan Selçuk Liseli ÇağlaDikel, Kalkmma ZirvesVnin düzenlediğiyanşmada İstanbuldeprem haritasıyla ilk 10'a girdi Geleceğinkentplancısı Çağla DikeL projesinde Istanbul'u 3 bölgeye ayınh. İstanbul Haber Servisi-Özel Kalamış Fen Lisesi 10. sınıföğ- rencisi Çağla Dikel, Johannes- burg'da düzenlenen 2002 Sûr- dürülebilir Kalkınma Dünya Zirve Toplantısı kapsamında 4 kuruluş tarafindan düzenle- nen proje yanşmasında, "tstan- bul'da Zemin, Şehirleşme ve Deprem Etki Alanlan" adlı projesiyle ilk 10 arasına girdi. Çeşitli ülkelerden 200'den fazla lise, ko- lej ve üniversite öğrencisinin projeleri- nin yanştığı etkınlikte Dikel, tstanbul'un deprem haritastnı çıkararak önerilerini sıraladı. Aralannda Birleşmiş MilletlerÇe\Te Programı ve dünyaca ünlü National Ge- F~H Yerteşıme uygun alanlar I I Öntem alınarak yerieşriebitecek E Park ve orman • Çalışmalannda okul müdiresi Nüzhet Tolga, coğrafya öğretmenleri tlknür Özsoy ve Aysema Gediz'in desteğini gördüğünü söyleyen Dikel, önerilerini şöyle sıraladı: %/ Kentin yerleşim planı, nüfus artış oranına göre düzenlenmeli. %/ Ruhsatsız binalann yapımı önlenmeli. \/ Yeni binalara oturma izni vermeden önce binalar mutlaka sağlamlık denetiminden geçirilmeli. ographic Society'nin de bulunduğu dört kuruluşun düzenlediği "Benim Tophı- mum Bizim Dünyamız^ konulu proje yanşmasında dereceye girdiği projesi- ni anlatan Dikel, çarpık kentleşme, dep- remin olumsuz etkileri ve şehir-bölge planlama gibi konulara ilgi duyduğunu vurgulayarak projesinde zemin erüdü verilerine göre Istanbul'u 3 bölgeye ayır- dığını söyledi. Öteki projelerle birlikte internette www.geography.org sıtesinde yer alan çalışmasında Dikel tstanbul"u, "yerle- şime uygun alanlar". "destek gereken alanlar" ve "bütünüyle yerle- şime kapalı olması ve ağaçlan- (fanbnası gereken alanlar" ola- rak üçe aytrdığını anlattı. "Risk haritası ve kente iüş- kin aynm, bütünüyle kendi öz- gün projem" diyen Dikel, Tür- kiye"nin nüfus artış hızını mut- laka denetim altına alması ge- rektiğini vurguladı. Dikel. "Sadece yasa çıkarmak yet- mez. yasalara uyulması, uymayanlar hakkında gereğinin \apılması da gere- kir. Yahıcca sağlam zemin ya da sağ- lam yapı da yeterfi değiL Bu iki ö/eIKk bir arada bulunmalı. Srvil toplum ör- gütlerinin de katkısı>1a insanlar deprem konusunda bihnçlendirilmeli'" dedi. \ Grev karanna iptal • İstanbul Haber Servisi- DlSK'e bağlı Genel-İş Sendikası'nın örgütlü bulunduğu Bağcılar ve Fatih belediyelerinde işverenle yapılan toplu iş sözleşmesi » görüşmelerinde anlaşma ; sağlanamaması ûzerine alınan grev j karan, 'yasal zamanda atlama' gerekçesiyle Iş Mahkemeleri tarafuıdan iptal edildi. Orhan Pamuk'a tepkj • KONYA (Cumhuriyet) - Yazar Orhan Pamuk'un 30 Ağustos günü ulusal bir gazetede yayımlanan "Okumayan Konyalıya değil, j okuyan Koreliye yazıyorum" j sözlerine tepki geldi. Türkiye * Yazarlar Birliği Konya Şubesi, kentin çeşitli yerlerine üzerinde,"Artık Orhan Pamuk okumuyoruz. Çünkü Konyalıyız" afişler astı. Tiipklere ait mezar taşı ANKARA (AA) - Prof. Dr. Veli Sevin'in Hakkâri'de yaptığı kazıda MÖ 1200 yıllanna ait "Balbal" adı verilen Türklerin kullandığı mezar taşlan bulundu. Türklerin "MÖ 12001ü yıllarda bu bölgede I yaşadıklannı" karutlayan çok ! öoemli bir buluntu özelliğini taşıyan mezar taşlan, Türk Tarih Kurumu'nca 9-13 Eylül'de gerçekleştirilecek, "Türk Tarih Kongresi"yle bilim dünyasına sunUacak. 1 Yadılara moral • İstanbul Haber Servisi - Yaşlılar Hafusı nedeniyle İstanbul'da , bulınan huzur ve bakımevlerinde i kalaa yaklaşık 400 yaşlı, Kumkapı esnan tarafindan ağırlandı. Kunkapı'daki restoranlarda bıraıaya gelen yaşlılar gönüllerince eşleıme firsatı buldu. fstedikleri gsbiyiyip içen ve gönüllerince eğleıen yaşlılar, "Üç yıldır Kunkapı esnafi bizi Yaşlılar Kafası içinde bir gece ağırlıyor. Inuulmamak çok güzel bir duygu. Bu bnuda emeği geçen herkese teşeıkür ediyoruz" dediler. Şişe Cam Rusya 'da fabrika açtı Şişe Cam'ın Rusya'da kurduğu cam ambalaj fabrikasu dün Deviet Bakanı Tunca Toskay'ın kaüldığı törenle açıldı. Açıbşa Şişe Cam Yönetim Kurulu Başkanı ve tş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince, Şişe Cam Genel Müdürü Doğan Ankan, Türldye'nin Moskova Büyükelçisi Kurtuluş Taşkent ve yaklaşık 60 Idşilik Türk ve Rus davetii kaüldı. Moskova'nın 200 kflometre doğusundaki Madimir kenti yakınlannda bulunan 15 bin nüfuslu Garohovetz kasabasında kurulan toplanı yaünm hacmi 70 mihon dolan bulacak olan fabrika, dün açılışı yapılan ilk bölümüyle yılda 300 bin şişe üretecek. Fabrika 2004 yılında kurulacak 3. finnla toplanı bir miryar şişe kapasitesryie alanında AMiıpa'nın en büyüklerinden olacak. (Fotoğraf: AA) Askeri darbenin Türkiye'ye verdiği zarar, çeşitli etkinliklerle irdelenecek 78'ffler 12 EyKü'ü anlalacak Jağlık karnemi kaybettim. Hükümsüzdür. HACER YONEY fstanbul Haber Servisi - 78'liler Vakfi Girişimi, 12 Eylül askeri dar- besinin Türkiye'ye verdiği zaran bir dizi etkinliİde kamuoyuna anla- tacak. Etkinlikler kapsamında kon- ser, sergi ve panel düzenlenecek. 78'liler Dayanışma ve Araştırma Vakfı Girişimi'nce düzenlenen "12 Eylül ve Türldye'' konulu etkinlik- ler, Tünel'deki Tank Zafer Tunaya Kültür Merkezi'nde gerçekleştirile- cek. Etkinliklerin programı şöyle: -11 Eylül: 12 Eylül konulu kari- katürsergisi, saat 19.30'daki kokteyl- le açılacak. Sergi 14 Eylül akşamı- na dek gezilebilecek. -12 Eylül: 12 Eylül konulu basın toplantısı saat 12.00'de. Saat 14.00'te başlayacak "12 EylülveMizah" ko- nulu panele konuşmacı olarak Hıf- aTopuz, TanOral, Metin Üstündağ ve Semih Poroy katılacak. Oturu- mu Nâzım Alpman yönetecek. -13 Eylül: Sinema kuşağında sa- at 18.30'da "Garaj OBmpo", saat 20.30'da "Kalemlerin Gecesi" adlı filmler gösterilecek. -14 Eylül: "12 Eylül ve Türkiye" konulu sempozyum, eski TGS Ge- nel Başkanı Nail Güreli'nin yöne- timinde saat 10.00'da başlayacak. Sempozyumda Prof. Dr. Semih Ge- malmaz ve Fikretllkiz, "12 Eylül ve Hukuk", Mustafa Sönmez "12 Ey- lül ve Ekonomi", Banş Pirhasan "12E>1ülve Kültür", UmurTalu "12 Eylül ve Medya" ve Alaattin Dinçer "İ2 Eylül ve Eğram" konulu bildı- ri sunacaklar. Sempozyum sonrasında gerçek- leşfirilecek'tartışma 13.00 ile 17.00 arasında düzenlenecek. Nail Güre- li'nin yöneteceği tartışmaya Ergin Cinmen. Hasip Kaplan, Şükran So- ner. Ercan Karakaş. Alaattin Din- çer ve Ragıp Duran katılacak. -14 Eylül: "12Eylül'denÇüoyo- ruz" konseri, Esenyurt'taki Rıfat Ilgaz Kültür Merkezi'nde (Açıkha- va Tiyatrosu) saat 19.30'da başlaya- cak. Ğül Selçuk'un sunup Mümtaz Sevinç'in şiir okuyacağı konserde, "12 Eylül ŞahMeri" adlı belgesel gösterilecek. Konserde, Ruhi Su Korosu, Cahit Berkay ve Moğollar, Koma Asmin, Sezai Sanoğlu. Kâ- zun KovTincu. Grup Göçebe, Suavi, Darağacından Mektuplar, Muam- mer Ketençoğlu, Rutkav Aziz, Ro- jin, Bulutsuzluk Özlemi, Hilmi Ya- rayıCL Melike Demirağ ve Ferhat Tunç sahne alacak. Konser biletle- ri, Beyoğlu Ada, Metropol, Bakır- köy Arkadaş, Kadıköy Seyhan, Pen- guen ve Kalkedon kitabevlerinden alınabilecek. Konser için ücretsiz olarak kalka- cak otobüsler saat 18.00'de Taksim ÎETT Hareket Amirliği önünden, Kadıköy'de eskı ÎETT Hareket Amirliği önünden, Okmeydanı Şark Kahvesi önünden, Bakrrköy ÎETT Hareket Amirliği önünden, Avcılar ÎETT Hareket Amirliği önünden (son durak) ve Bağcılar Meyda- nı'ndan kalkacak. ARAYIŞ TOKTAMIŞ ATEŞ Yüzyıllamn Birikimi Bu yazının başlığını, "Yüzyılların Birikimi" mi; yok- sa, "Yüzyılların Alışkanlıklan" mı koyma arasında çok tereddüt ettim. Zira biraz aşağıda göreceğiniz üzere. "Birikim", belli "/4//p/can/;Wa/7n"sürmesınden başka bir şey değıl ve kolayına değişmiyor. Beni bu konuya eğilmeye ıten şey; Gökhan Ak- çura'nın, "Ivır Zıvır Tarihi" başlıklı çok keyif veren çalışmasının 3. cildindeki (s. 8), Türklerin ticarı zih- nıyetıni ırdelediğı bölum oldu. Özellikle, "llan teş- hirdir, teşhir ayıptır" sloganıyla özetlenen "reklam anlayışı", ya da "anlayışsızlığı"; beni rahmetli Ho- cam Prof. Dr. Sabri Ulgener'in, Osmanlıların ah- lak ve ticaret zihniyeti üzerindeki yazılarına ve çok değerli düşüncelerine taşıdı. • • • Rahmetli Hocamın uzun araştırmalardan sonra vardığı sonuç. Osmanh'nın (ve elbette Türklerin) tı- carete pek yatkın olmadıkları ıdi. Zira atalarımız için "para kazanma hırsı"; diğer "zararlı hırslar" gibi, ayıp- lanacak bir şeydı. Ve bu nedenle: para kazanmak ıçın, sağa-sola saldıran kişılere, pek de iyi gözle bak- mazlardı. Çarşıda dükkânını erken açıp geç kapatan es- naf ayıplanırdı. Zira bu tutum, "para kazanma hır- sını" gösterirdi ki: biraz yukarda değindiğim üzere, bu hırsın mazur görülmesi söz konusu değıldi. • • • İlk gençliğimizde, "tevatür" gibısınden dinlediği- miz bazı olaylar vardı. Bunlardan birinde. Kapalı- çarşı'da bir kunduracı anlatılırdı. Bir müşteri sa- bahtan giderek ayakkabı almak istemış. Kundura- cı müşterınin kulağına eğilmış ve "Ben bu sabah siftahımı yaptım " demiş. "Ama komşum henüz sif- tahını yapmadı. Aynı ayakkabı onda da var. Ona git ve ayakkabını oradan al. Böylece o da sıftah yap- mış olur"... Gençliğimde, "Böyle saçmalık olmaz" diye dü- şünürdüm. "Hangi esnaf müşterisini komşusuna gönderir?" Fakat bugün, bu tutumun olabilirliğini duşunüyorum. Hele Osmanlı'nın ahlak anlayışı ve ticaret zihniyetini biraz öğrendikten sonra... • • • Aslında bu konuda. daha genç yaşlarımda da kafayormuştum. 1960'ların sonlarında; biryandan "iktisat" alanında yeterlilik sınavına hazırlanırken bir yandan da "Osmanlı Toplumunun Kuruluş Dö- nemi Siyasal Yapısı", başlıklı doktora tezimi kale- me almaya çabalıyordum. Tarih eğıtımim ve "tarih- çi" alfyapım olmadığı için, "2. el belgelerden" ça- lışmakla birlikte, ilginç saptamalar yapabilmiştim. örneğin, Oğuzlar'ın Islamiyetı kabul etmelerinden ve kısmen göçebe yaşamı terk edip kentlere yer- leşmelerinden sonra, dogal olarak bazılan ticaret yap- maya başlamışlardır. Fakat Oğuzlar'ın çoğunluğu, ticari yaşamı seçen arkadaşlarını eleştirirlermiş. Onlara "tembel, işe yaramaz" anlamında, "yatuk" derlermiş. Bu tutumu ve zihniyeti, Müslümanlıkla açıklama- mız mümkün değıldir. Düşününüz ki; Islam pey- gamberı, bızzat tüccar ıdi ve tıcareti ve tüccan yü- celten hadisleri vardır. öyle anlaşılıyor ki Oğuzlar'ın ticareti hor görmelerinin nedeni, bu işın "göçebe zrhniyetine" pek uymaması. Avnca müşteriye "dil dökmeyi" hoş karşılamayan, gururlu bir yapılarının olduğunu düşünebiliriz. • • • Yüzyılların bu "birikimi" düşünüldüğünde, Os- manh'nın kapitalizme neden geçemediğini ve 2. Meşrutiyet'le başlayan ve Cumhuriyet'in ilk yılların- da, 1929 Buhranı'na kadar geçen sürede gözledi- ğimiz, "Deviet eliyle kapitalist yaratma.politikası- nın", neden başanlı olmadığını anlıyoruz. Deviet eliyle kapitalist ve bir kapitalist sınıf yarat- ma çabaları, DP zamanında "Her mahallede bir milyoneryaratacağım" sloganıyla yeniden yaşama geçırildi. Fakat gene başarılamadı. 1980'lere dek... Yüzyıllann "alışkanlıklan" kolayına değişmiyor. istanbuVda Uzakdoğu lezzeti Değişik külrürleri tanıtmak amacıyla özel haftalar düzenleyen Svvissotel İstanbul'da "Vlalezya Yemek- leri" haftası başladı. Swissotel İstanbuL "Tourism IVla- laysia". "Malezja Havayollan*1 . "Mandarin Orien- taJ Kuala Lumpur" ve "Doluca Şarapları*'nııı kat- kılamia düzenlenen "Malezya \emekleri Fesrh-ali", 14 Eylül'e dek sürecek. Festrval boyunca ziyaretçiler Uzakdoğu mutfağınm farkh lezzederini tatma ola- nağı bulacaklar. (Fotoğraf: ALPERİZBUL) Doğu Karadeniz ve iç kesimler Etkili yağış uyansı ANKARA (AA) - Doğu Karadeniz ve yurdun iç kesimleri için etkili yağış uyan- sında bulunuldu. Deviet Meteoroloji îşleri Genel Müdürlü- ğü'nce yapılan "mete- orolojik uyan"ya göre halen yurdun kuzey ve iç bölgelerinde görü- len sağanak yağışla- nn, bugün yurdun ku- zeydoğu kesimlerinde de\am edeceği ve Do- ğu Karadeniz'de etkili olacağı tahmin edili- yor. Yann ise Marma- ra'nın kuzey ve doğu- su, îç Ege. Göller Yö- resi, îç Anadolu'nun kuzeybatısı ve Batı Karadeniz'de yeniden başlayacak sağanak yağışlar, hafta başında yurdun kuzey ve iç kesimlerinde devam edecek. Sağanak ve gök gü- rültülü sağanak yağış- lann; yann iç kesim- lerde, pazartesi günü Orta ve Doğu Karade- niz'de yer yer etkili ol- ması bekleniyor. Bu- gün ve hafta başında Doğu Karadeniz'de, yann ise iç kesimlerde görülecek etkili sağa- nak yağışlann oluştu- racağı olumsuz şartlar nedeniyle ilgililerin ve vatandaşlann tedbirli olmalan istendi.