Catalog

CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Kuru bamyada fiyat artışı • K0N\A (AA) - Konya Ticaret Odası veri lerinden edinilen bilgiye göre, geçen yıl eyiü de kilosu 6 milyon 850 birı lira olan kuru bamyanın fiyatı 20 milyon liraya kadar yükseldı. Konya'daki kuru baınya saücılan fiyatlardaki aşın artış nedeniye talebin adeta bıçak gibi kesildiğ-jıi ifade ederek, "Eskiden kilo kilo sattğımız kuru bamyalan grannJa bile satamıyoruz" diye konuştular. Ülker'den iddialara ret • İSTANBUL(AA) - Ülker Gıda'nın sahibi Sabri Ülker, basında çıkan "hortumlamayapıldı" iddiasını "Hortumlama gibi şahsıma yöneltılen saygısız ifadeye karşı şunu belirteyim ki, lcurum sermayesini 2 trilyon liradan 50 trilyon liraya çıkanp tamamını ödeyen Sabri Ülker'e bu isnadı akJı başında birisi yöneltebilir mi?" sözleriyle yalanladı. tsviçre'de OLFO SA isimli bir şirketinin bulunmadığını, hiçbir zaman da olmadığını belirten Ülker, Family Finans'ta çocuklarına kullandınlan kredi olmadığını, aksine kendi ricasıyla çocuklannm bir kısım kişisel tasarruflannı kuruma yatırdığını belirtti. AG80TEC2002 fuarı açıldı • ANKARA (AA) - Tanm ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp, "'Bugün Türkiye'de sulanabilır alanlann dörtte biri sulanabihyorsa, hayvan alanında ciddi araştırmalar başlatılmamışsa bunun sorumlulan 30 yıldır bu ülkeyi idare edenlerdir" dedi. Bu yıl altıncısı düzenlenen "AGROTEC'2002 Uluslararası Tanm Fuan"nın açılışında konuşan Gökalp, tanmın terk edildiği bir ülkenin gelişmesinin imkânsız olduğunu vurguladı. Yaşar Holding'e İstanbul yaklaşımı • EkoDomi Servisi - Yaşar Topluluğu Şirketleri, kredi ilişkisi içinde bulunduğu ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) devredilen bankalar adına, Fon yönetimi ile bakiye kredilerin tasfiyesi protokolü imzaladı. Yaşar Holding'den yapılan açıklamada, protokolün ana esaslan ile ilgili bilgi verildi. Söz konusu bankalar nezdinde Yaşar topluluğu şirketlerinin 31 Aralık 2001 tarihi itibanyla borcunun 132 milyon dolan nakdı olmak üzere toplam 144 milyon dolar olduğu belirtildi. Japonya'ya katrilyonluk dava • TOKYO (AA) - Yapımına Japonya'nın finansal yardım sağladıgı baraj yüzûnden geleneksel yaşam tarzlan zarar gören binlerce Endonezyalı, Japon hükümetine tazminat davası açh. 3 bin 861 Endonezyalı adına açılan davada her davacı ıçin yaklaşık 69 milyar lira tazminat talep edildı. Barajın, doğal yaşama da büyük zarar verdiğini belirten köylü avukatlan, projeye mali iestek veren Japonya'nın birinci dereceden sorumlu olduğunu savunuyor. Aip France'te grev • Ekonomi Servisi - Fransız Hava Yollan Air France'te çalışan 3 bin 900 îilot, ücret zamlannın yetersiz olması ledeniyle cumadan pazartesiye kadar ;ürecek dört günlük bekJenmedik bir ;reve çıktı. Havayollan şirketi grev ıederiyle uzun ve kısa mesafeli ıçuşlınnı iptal etmek zorunda râldıklannı duyurdu. Bankalann geçen aylarda kredi kartı borçlanna 'insaflı davranması' yasal önlemler olmadığı halde tüketiciyi cesaretlendirdi Krizedüşenkartasarıldı• Bankalann yüzde 175'le başlayan ve 600'lere kadar ulaşan fahiş temerrüt faizi uygulamalan nedeniyle bir dönem göz korkutan kredi kartlan yeniden can simidi olmaya başladı. FATMAKOŞAR Resmi istatistiklere göre nüfusun yüzde 50'sinin yoksulluk sınınnda ya- şadığı Türkiye'de kredi kartlannın kullanım oranlan ile harcama tutarla- n giderek artıyor. Kredi kartıyla yapı- lan alışverişler krize paralel artarken pek çok insanın kredi kartını Merkez Bankası'nın "kara Hstesine" girme- den kullanmayı sürdürmesi, bankala- nn 6-7 ay önce uyguladıklan temer- rüt faizlerinde ciddi oranda indirime gitmiş olmasına bağlanıyor. Merkez Bankası'nın listesi geçen 10 ay içinde, yani krizin en ağır etki- lerinin hissedildiği dönemde kabardı. Ancak temmuz ayında tüketici kredi- si ve kredi kartı borcunu ödemeyen ya da geç ödeyen sadece 4 bin 589 ki- şi, "bankalardan kredi kullandınlnıa- yacaklar listesine" eklendı. Bu rakam daha önceki aylarda 10 binle 19 bin ki- şi arasındaydı. Art arda yaşanan bunalımlann ar- f * • * Bankalann tüketici kredileri He krecB 1 M f ^ l ; karöanyla yapılan harcamalar (Trilyon TL) W .M^¥M^R ^ r a l l k Temmuz Değişim (Yüzde) i ^ W ^ ' i ^ 2 0 0 1 2 0 0 2 C a r i R e e l Tûketıcı kredıieri Konut Otomobil Dığer Kredi karttan TL Yabancı para Toplam 2.322.9 448.2 1.103.8 770.9 2.445.5 2.419.5 25.9 4.768.4 2.427.8 457.3 958.5 1.012.0 3.172.4 3.130.2 42.1 5.6O0.2 4.5 2.0 -13.2 31.3 29.7 29.4 62.5 17.4 -9.5 -11.7 -24.8 13.7 12.3 ! 12.0 . 40.7 1.7 > TÜKETİCİ YASASI SİYASET KURBANI Seçim karan ahnmadan önce Ankara'da yaşa- nan Avrupa Birliği gerginliği ve MHP'nin karşı bir çizgi izlemesi, banka, sigorta sözleşmelerin- den taksitli ahşverişlere garanti süresine kadar pek çok alanda tüketici lehine düzenlemeler ge- tiren Tüketici Yasası'nı unutturdu. 4077 sayılı Tüketici Yasası'nda değişiklik yapan duzenle- me, ne seçim hazırlığı sürdüren siyasi partilerce ne de Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca anıhyor. Kredi kartlan sözleşmelerini tüketici kredisi kap- samına alan ve temenüt faizinin, sözleşme tari- hindeki gecikme faiz orarunın en çok yüzde 50 fazlası uygulanmasını öngören tasan. özellikle kredi kartı kullanıcılan, taksitli alışveriş yapan- lan sevindirmekle beraber toplumun bütün ke- simlerini ilgilendiriyor. Tüketiciyi Koruma Der- neği'nin (TÜKODER) Başkanı Mehmet Seviın, seçimler öncesinde Tüketici Kurultayı'nın top- lanarak somut çözümler "soracağmı" bildirdi. Tüketicinin evrensel haklanndan ilkinin beslen- me, bannma gibi temel gereksinmelerinin karşı- lanması olduğunu anımsatan Sevim, "Partiler öncetikle yoksulluğu nasd yok edeceklerini anlat- mah. Bunun için çözümleri ne, bunu açıklamab. Krizzede konumundaki tüketici en temel hakla- nnı kuOanamayuıca diğer haklannı da kullana- maz" dedi. Sevim,kurultayın toplanmasının ardından taleplerini ileteceklerini söyledi. dından bankalann tüketicilere taşıt ve konut alunı için kullandırdığı tüketi- ci kredileri daralırken diğer ihtiyaçla- ra yönelik krediler ve kredi kartlany- la yapılan harcamalarda enflasyonun çok üzerinde bir artış yaşandı. Konut ve otomobil dışında kalan alışveriş- lerde kullanılan ihtiyaç kredileri yo- ğun ilgi gördü. Kredi kartlan dolıı dizgin Sözkonusu kategorideki kredilerin hacmi, cari olarak yüzde 31.3, reel olarak yüzde 13.7 artışla 1 katrilyon 12 trilyon liraya ulaştı. Tüketici kre- dilerinin toplam hacmi 2 katrilyon 427.8 trilyon liraya yükseldi. Bankalann yüzde 175'le başlayan ve 600'lere kadar ulaşan "fahiş'' te- merrüt faizi uygulamalan nedeniyle bir dönem göz korkutan kredi kartla- nyla alışveriş yeniden canlanıyor. Çok değil, bundan 7-8 ay önce, borçlulann "adres değiştirerek kayıp- lara kanştığı, sembolik boşanmalar yapüğı, uydurma senaryolaria başka- lanna senet sepet imzalayarak malla- nnı müJklerinJ kaçırdıklan" öyküleri banka avukatlannın dosyalannı dol- dunnuştu. Kredi kartı kullanıcılannın bir bölümü, iplerin tamamen bankala- nn elinde olduğu pazarlık sürecine girmeyi bile göze alamıyordu. Çünkü kartlannı alırken ımzaladıklan "ka- nnca duas" gibi harflerle yazılan söz- leşmeler bankalara bir anlamda tek ta- raflı davranabilme hakkını veriyor. Buna karşın kaçmak yerine pazarlığı göze alan tüketicilerle kamuoyunun bu konuda izlemeye aldığı bankalar arasında sıkı bir pazarlık yaşandı. Yasal önlem hâlâ alınmadı Bankalann faiz oranlannda geri adım atması, tüketiciyi koruyan yasal önlemler ahnmadığı halde kullanıcı- lan cesaretlendiriyor. Kredi kartlany- la yapılan harcamalann tutan yılın ilk yedi ayında reel olarak yüzde 12.3 art- tı ve 3 katrilyon 172.4 trilyon liraya ulaştı. Bu çerçevede TL üzerinden harcamalar yüzde 29.4'Iük can artış- la 3 katrilyon 130.2 trilyon lira oldu. Söz konusu harcamalarda reel artış oranı yüzde 12'ye çıktı. Yabancı para üzerinden yapılan harcamalar ise kur artışlannın da etkisiyle yüzde 62.6 ar- tarak 42.1 trilyon liraya yükseldi. Söz konusu harcamalardaki reel artış da yüzde 40.7 düzeyinde oluştu. Uluslararası Hür Işçi Sendikalan Konfederasyonu, üyelerine sorumluluklannı anımsattı 157 milyoıı emekçiye çağrı • Johannesburg'daki Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi'nin son gününde toplanan ICFTU, 148 ülkede kendisine bağlı çalışan 225 sendikadaki 157 milyon üyesini, çevre sorunlanndan iş güvenliği ve işçi sağlığına kadar tüm sorunlara karşı sosyal sorumluluklarının gereği olan çalışmalan yürütmeye çagırdı. Ekonomi Servisi - Uluslararası Hür İşçi Sendikalan Konfederasyonu (ICF- TU), 148 ülkede kendisine bağlı çalı- şan 225 sendikadaki 157 milyon üyesi- ni, çevre sorunlanndan iş güvenliği ve işçi sağlığına kadaryaşanan tüm sorun- lara karşı sosyal sorumluluklannın ge- reği olan eylem ve çalışmalan yürütme- ye çağırdı. Johannesburg'daki Dünya Kalkınma Zirvesi "nin son gününde toplanan ICF- TU temsilcıleri, sendika ve emekçileri sosyal sorumluluklanna çağıran bir acil eylem planı hazırladı. ICFTU sağlık. güvenlik ve çevre yö- neticisi ve işçi temsilcisi LucienRoyer, oluşturulan eylem plamnın çerçevesini anlattığı konuşmasında, planm somut ve net mekaruzmalara göre oluşturul- duğunu belirterek "Pbn, bugüne kadar beiiriediğnniz flkelerm yanı sıra emek- çflerin ortak sorumlaluklarmı ve çevre korumaiçerisindeki roOerini büyütecek veni kurumlar oluşturubnasmı hedeffi- yor" dedi. Toplanhnın ardından konfederasyon Birleşmiş Milletler Çevre Programı, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve çalışanlarla bir araya gelerek "çahşma yeri güvenliği ve sağhğı, su ve enerjinin kuDanunı ile doğal kaynaklar ve bioçe- şhüHktekarşılaşılansorunlanortavaçı- karmak, gidermek ve bu yöndeld çahş- Bu insan aldatıldı malan daha üeri boyuta taşımak için" oluşturulacak hedefleri belirleyecek. ICFTU aynca bu çalışmayla birlikte Birleşmiş Milletler'le (BM) ortak bir çalışma yürüterek, kendisine üye sen- dikalann taleplerini hangi ülkelerin ka- bul ettiğini öğrenme şansını da yakala- yacak. Zirve eylem planıyla dcsteldenecek ICFTU'nunbelirlediği talepler içeri- sinde çokuluslu şirketlerin endüstriyel sorunlann önüne geçmek için emekçi- lerle ortak çalışma yürütmesini öngö- ren Ekonomik tşbirliği ve Kalkınma Organizasyonu bulunuyor. ICFTU tarafindan hazırlanan prog- ram, Johannesburg'a katılan hükümet- lerin "çokyönlü drvaJogiatoplusorunı- hıhık ve hesap veriJebilirtiği sağlama ve işyeri tabanh ortaklıklan ve prog- ramlan destekleme" garantisi verdiği Zir\ r e Eylem Planı vasıtasıyla da des- teklenecek. Johannesburg'daki Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi'nin önüne konulan 6 bin flgürlü aJdaolmış insan' heyketi ve arkasmdaki 'insanJar için hak, bmiik şirkeder için kural" pankarü. Çocuk işçi sömürüsü, açhk ve hak ihlaflerinin >oğun olarak yaşandığı 2002"de zine>e kaülan delegeJerin birçoğu ulus ötesi şjrkederin siyaset ve ekonomi üzerindeki egemenBğinden ve avû toplum örgüderinin marjinalleştirilerek iştevsizieşarilmesinden yakındL Bu arada, kalkınma zirvesinde, bü- yük şirketleri ve petrol lobisini kayır- makla suçlanarak ağır protestolara uğ- rayan ABD Dışişleri Bakanı CoBn Po- weB, zirve dönüşünde Afhkalı petrol üreticisi ülkelere "uğramajı" ihmal et- medi. Zirvede.enerji alanında fosilya- kıtlara ve nükleer enerjiye alternatif kaynaklara ağırhk verilmesi yönünde somut birhedefbelirlenmesini başany- la engelleyen Povvell, ılk olarak Afri- ka'nın 2. büyük petrol üreticisi Ango- la'ya geçti. Avrupa Birliği'nin ve gelişmiş tüm ülkelerin kabul ettiği en güvenli "İnsan ve Çevre Sağlığı Standartlarfnın üstünde standartlara sahibiz. Ekonomik kalkınmayı çevresel ve sosyal değerlerin korunması ile bağdaştıran "Sürdürülebilir Kalkınma" _ prensiplerini uyguluyoruz. NEVVMONT Insan'a, çevresel ve sosyal değerlerimizin korunmasına, ekonomi'ye katkı kadar önem veriyoruz. NormandyOvacık Altın Madeni www ovacık-altın.com KEt'NÎN PROGRAMI KOBİlere destek hazırhği AHMETŞEFİK TRABZON - Karadeniz Ekonomik Işbirliği (KEİ) bünyesinde bir Küçük ve Orta Büyüldükte Işletmeler (KOBtj Programı oluşturulduğunu açüdayan Dışişleri Bakanhğı Daire Başkanı Ad- nan Başağa, bu programla KOBl'ler- le ilgili somut programlann yaşama geçirilmesinin amaçlandığını söyledi. KEl bünyesinde Türkiye'nin düzen- leyiciliğinde kurulan KOBl Çalışma Grubu'nun geçen mayıs aymda kuru- luş toplantısını gerçekleşrirdiğini be- lirten Başağa, etkin bir çalışma prog- ramının hazırlandığını bildirdi. Başa- ğa şunlan söyledi: "Söz konusu çahşma gnıbu, KO- Bl'ler konusunda proje gefiştirme for- maünı oluşturmuştur. Uye ülkelerce hazırlanan bazı somut projeleri değer- lendirme>e başlanuşür. Bu çahşma, kı- sa bir süre içerisinde KOBI'Ieıie OgUI somut projelerin yaşama geçnihnesi olanağuu sağlayacak olması nedeniyle önemH bir geKşmevi temsil ermektedir. Aynı biçimde, düzenknecek toplanö- larla KEl üyesi ülkelerin yerel makanv larmm KOBt'ler ve bunlann ekono- miye katkılan konusunda bflgDendirfl- meleri öngörülmüştür." Rusya için işbirüği Öte yandan, Türkiye Odalar ve Bor- salar Birliği (TOBB), AB oda sistemi- ne uyum çalışmalan kapsamında yü- rütülen çalışmamn Rusya Federasyo- nu ile de başlatılması karan aldı. Bu kapsamda, TOBB ile Rusya Federas- yonu Ticaret ve Sanayi Odası'nın or- tak bir çalışma yürüteceği, yerel oda- lar arasında işbirliğini geliştirecek or- tak bir programm yıl sonuna kadar başlatılacağı duyuruldu. e-devlet OTURUMUNA KATILAN YTP'Lİ MÎLLETVEKİLt SERT KONUŞTU: Türkiye bilişim çöplüğüEkonomi Servisi- Bilgi teknolo- jilerine yatınmın önemine dikkat çekilen Bilişim Kurultayı'nda hem siyasiler hem sektör temsilcileri e- devlet hayalinin uzak olduğunu vw- guladı. Millervekili Akif Serin, e- devlet için altyapı eksikliğüıe dik- kat çekerken Türkiye Bilişim Der- neği (TBD) Yönetim Kurulu Başkanı Rahmi Aktepe, "Ku- rumlann birbirinden kopukbi- lişim sistemlerini üst üste topla- yarak e-devlet yaphk demek kendimizi kandırmakör" dedi. Yeni Türkiye Partisı (YTP) milletvekiliAkifSerin, devletin bil- gi teknolojisiyle donatılarak çağa ayak uydurrhasına ilişkin çalışma- lann tartışıldığı toplantıda, altyapı sağlanmadıkça e-devletin hayal ol- duğunu belirtti. Serin, konuşmasın- da "Türkiye şu anda bilişim çöplü- ğü hahnde" dedi. Ana teması e-çözüm olarak be- lirlenen Türkiye Bilişim Derneği (TBD) Bilişim Kurultayf nda ger- çekleştirilen "e-devief oturumun- da, bilgi teknolojisine yatınmın önemi ve Türkiye'nin geleceğine katkısı tartışıldı. Bilişim Zirvesi'02 Serin, nüfus sayımlan ve seçim- lerin hâlâ ekonomik ortamda ger- çekleştırilemediği Türkiye'de, stan- dardizasyon ve Ar-Ge faaliyetleri- nin yetersizliğinden yakınarak "Türkiye şu anda bilişim çöplüğü halinde" dedi. Bakanlıklar arasında koordinasyon sağlanamadığını ifa- de eden Serin, "Gereken yapdan- ma sağlanmadıkça, e-devlet ha\al- dir" diye konuştu. TBD Başkanı Aktepe de Türki- ye'de 42 yıl önce ilk bilgisayann ka- muya geldiğini belirterek kamu ke- siminin, günümüzde özel sektörün rekabetçi ortamının gerisinde kaldığına işaret etti. Değişen koşullarla beraber kamu kuru- luşlannın internet üzerinden hizmetvermeye yöneldiklerini, ancak bu girişimlerin yetersiz kaldığını belirten Aktepe, yal- nızca teknolojiyi yenilemenin bir sonuç getirmeyeceğinin altını çizdi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Nejat Arseven ise bilgi tek- nolojisine gereken yatınmlann yapılmasının, ülkenin "geleceğiııi" belirleyeceğini söyledi.