Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 30 AĞUSTOS 2002 CUMA
HABERLER
DÜNYADA BUGUN
ALt SİRMEN
Garip Test Soruları
Dun arkadaşımın bırı bır sıtede bulmuş, çıka-
i p banadagetırmış, Testson//an" dıyebırme-
•in.
Okudum guldum, kımı yerierını pek anlama-
nış olsam da zarar yok Sızınle paylaşalım ıs-
•edım. Geçelım şımdı test sorulanna
"1- 3 Kasım 2002 seçımlennm Turkıye'nın so-
runlannın aşılması açısından olumlu bır katkı-
Ja bulunacağına ınanıyor musunuz?
2-57 Hukumet'e mensup partılenn kımıle-
inın, oburiennın de kımı mensuplannın tam
oır IMF programı uygulamasının ortasınday-
<en erken seçım ıstemelennı akıllıca buluyormu-
sunuz?
3- Pariamentoda çoğunluğu olan partılenn
çtenlıkle bır erken seçımı ıstedıklennı sanıyor
tnusunuz?
4- Tansu Çıller'ın, hem de kendısıne Başba-
onlık onenldığı halde, 3 Kasım seçımlennı er-
leletme teklıfıne sıyası etık gerekçesıyle 'hayır
1
dedığıne ınanıyor musunuz?
5- Bu saatten sonra 3 Kasım seçımlennm
ertelenmesıyle Turkıye 'nın sıyasal yapısına
olumlu bır katkı yapılabıleceğı konusunda olum-
lu bır goruşe sahıp mısınız?
6- Seçmen lıstelenndekı bu başıbozukluğu,
Turkıye'dekı en okumuş yazmışlann bıle lıste-
terı okuma ve duzeltme konusundakı vurdum-
duymazlıklannı da duşunerek goz onunde bu-
lundurduğunuzda, gerçekten meşru ve mıllı
ıradeyı yansıtacak bır seçım yapılacağı konu-
sunda olumlu bır göruşunuz var mû
• • •
7- Bugun yururlukte olan yuzde 10 baraj sıs-
temını, son kamuoyu yoklamalannda bır ıkı-
den çok partının baraj altında kalacağı gerçe-
ğını de goz onunde bulundurunca, mıllı ırade
önunde bır engel oluşturmayacağını söyleye-
bılıyor musunuz?
8- Bır ulkede, yalnızca belııiı aralıklaha san-
dığa gıdılmesının, demokrasının varlığı ıçınye-
terlı koşul olduğunu soyleyenlere katılıyormu-
sunuz?
9- Turkıye'nın bugunku sıstemınde sandığa
gıden seçmenın lıderlenn atadıklan, atanmış-
lan onaylamaktan ote, gerçekten seçılmışlen
saptama gıbı bırışlevlen olduğunu duşunuyor
musunuz?
10 - Turkıye'nın bunca yasa değışıklığı ve
ekonomık onleme karşın pıyasada, ekonomık
yaşamda, devlet yonetımınde ve sıyasette, bır
yıl oncesıne oranla daha açık, daha şeffaf, da-
ha katılımcı bıryapıya burunduğunu duşunu-
yor musunuz?
•••
11- Solun klasık lıderlennın, bırtık çağnlan-
nın ıçtenlıklenne ve bu çağnlann bırsonuç ve-
receğıne ınanıyor ve bu lıderlenn sıyasal, sos-
yal, ekonomık göruşlen arasında bır fark oldu-
ğunu duşunuyor musunuz?
12- Tayyip ErdoğanVn gerçekten değıştığı-
ne ve AKP'nın rejım ıle demokrasının evrensel
ölçutlenne uyma konusunda ıçten olduğuna ına-
nıyor musunuz?
13- Kaynağı bellı olmayan para ıle yapılan sı-
yaset sızce demokratık olabılır mı?
14- Insan haklan ve demokrası konusunda
kendınızı, ekonomık ve sosyal gelecek konu-
sunda çocuklannızın geleceğını guvencede
göruyor musunuz?
15- Turkıye'de Turkınsanına karşı değıl, ama
yabancıya karşı ulusçu bır tavır takınan gerçek
mıllıyetçı partıler olduğuna ınanıyormusunuz?"
Sorular bunlar
Anketı duzenleyenler, bu sorulann her bırıne
verılecek "evet" sorusu ıçın eksı 3 puan ven-
yorlar
Ayrıca oğrenım derecenıze gore de bu evet-
tere onar puan daha eklıyoriar Yanı ılkoğretım
mezunlarına toplam evetler çok çıkarsa ustu-
ne 10, lıse ıçın 20, unıversıte ıçın de 30 puan
eklıyoriar
Ayrıca her onlu yaş ıçın de bırer beş puan da-
ha eklenıyor
Yanı dryelım kı, 50 yaşında, unıversıte mezu-
nu bır denek, 15 soruya da evet dıyor
,v
Alacağı puan eksı 45, eğıtımı de eklenınce, ek-
&\ 75, yaşı da konunca eksı 100 oluyor.
Dostuma sordum
, - Bu ne anketı, dıye
- Anket değıl dedı, zekâ testı
Ben bır şey anlamadım
Sız anladınız mı?
HADEP'ten seçmen atağı
68 bin kişiyi
kiitüğe kaydettirdi
Dİ\ARBAKIR
(Cumhuriyet Burosu) -
HADEP, seçmen kutuk-
lennın yenılenmesı sı-
rasında Dıyarbakır'da
yaklaşık 68 bın yurttaşı
kütuklere kaydettı
Seçım çahşmalannı
Lzlandıran HADEP, Dı-
jarbakır'da oncehkle ku-
ttğe kayıtlı olmayan seç-
menlen belırlemekle
taşladı Öorgutuncekent
merkezı, ılçelerve kırsal
jerleşım bınmlennce
ohışturulan komısyon-
brda gorevlendınlen 5
tm kışı gecelen tum ev-
ien gezerek once seç-
men kutuğune kaydedıl-
oeyen yurttaşlan belır-
kdı Ertesı gun ıse bu
bşıler partı tarafindan
ağlanan araçlarla once
muhtarlıklara ardından
<a seçım kurullanna go-
turulerek kayıtlan yapıl-
dı HADEP'hler bu ça-
hşmalar sırasında Dıyar-
bakır'da ılçeler \e larsal
yerleşım bınmlen de da-
hıl toplam 130 bm evı,
5 bın 540 esnafi \e 744
koyu zıyaret ederek 350
bmı aşkın seçmenle bı-
rebırıletışımkurdu Seç-
men kutuğune kayıtlı ol-
mayan 80 bın kışı behr-
lendı Bunlardan 68 bın
yurttaşın kayıt ışlemle-
rı gerçekleştırılebıldı
Yenı kaydedılen seçmen-
lenn bırçoğunun ılk kez
oy kullanacak gençler ve
kırsal alandan goç eden-
ler olduğu belırtıldı
HADEP ıl 2 başkanı
Mefahir Alündağ. yem
kaydettıklen seçmenle-
nn yuzde 95'ınm kendı
partılenne oy vereceğı-
m ılen surdu
Cemevlerine bedava elektrik ve sudan Hacıbektaş Üniversitesi'ne kadar birçok vaatte bulundu
DSP Alevi oylanrunpeşindeEBRU TOKTAR
ANKARA - Seçım bıldırgesıne
yonelık hazırlıklannı tamamlama
aşamasına gelen DSP, Alevı-Bekta-
şı kesımının oylarmı toplamak ıçın
hazırlıklara başladı
DSP, Alevılere genış bır bolum
ayırdığı bıldırgesmde, "Cemevleri-
ne bedava elektnk ve su verilecek.
Nevşehır'de Hacı Bektaş adını taşı-
yan bir ünherâte açılacak. Alevile-
re devlet butçesinden kaynak akta-
nlacak. Okullarda \levı-Bektaşılik
oğreülecek. AJevüer, Diyanet'te tem-
sü edüecek" vaatlerınde bulundu
Oncekı gun 52 Alevı derneğı adı-
na açıklama yapan Alevı-Bektaşı
Örgütünü de götürdü
Seçim bildırgesınde Alevılık-Bektaşıliğe genış bir bölüm aynlan DSP
bildirgesınde; inanç farklılıklannın kabul edıldığı vurgulanırken
Alevıhğin Islama insanlık ve özgürlük anlayışını kattığı belırtildı.
Kuruluşlan Bu-lığı'nm, "Program,
tüzuk ve seçim büdirgelerinde \k-
vilerin yıDardır örgutlen aracıhğrv-
la iCade ettUderi sorun, talep ve çozum-
lere > er veren, \levi ada> lanna Hste-
lennden yer açan, emekten, laikük ve
denıokraâdenyanasiyasi partileri de-
ğerlendireceğiz'' yonundekı açıkla-
masına, DSP'den yamt geldı
Alevılere yonelık pek çok vaatte
bulunan DSP, hazırlıklannı surdur-
duğu seçun bildırgesınde Alevıle-
re ozel bır bolum ayırdı Oncekı gun
Alevı ışadamı ve eskı Banş Partısı
Genel Başkanı olan AB Haydar Ve-
âroğhı nun Başbakanhk'a gelerek ta-
leplen konusunda bılgı \ erdığı de oğ-
renıldı
Bütçeden ödenek verilecek
DSP nın seçım bildırgesınde Ale-
vı \e Bektaşı kesımın, ınanç farklı-
lıklanna yonelık ızleyeceklen tutum
anlatıldı Bıldırgede, DSP"nın dın
v e ınanç ayrımcılığına karşı olduğu,
ancak ınanç farklılıklannı da yadsı-
madığı vurgulandı Bu farklılıkla-
nn çatışma v e aynşmalara yol açma-
ması ıçın farklılıklann korunarak
pekıştınleceğı anlatılan bıldırgede,
şu ıfadelere yer venldı
u
Ale\i-Bektaşilik, İslama insanbk
se\gisi\eozgurluk anlavışmı katmış-
ör. Daha Medenı \asanin ahnmasın-
dan yüzyıDar once Anadolu toprak-
lannda kadın-erkek eşıtliğini sağla-
mışor. Savın Ecevrt'ın de vurguladı-
gı gibi AleviMk-Bektaşüık, tarikatçı-
lığın da mezhepçüiğın de otesinde
Yaşar Okuyan
MHP'ye döndü
ANKARA (Cumhurryet Bürosu) - MHP Genel
Başkanı Devlet Bahçeti. seçımı erteletme gınşımlennı
sert bıçımde eleştınrken sandıktan ve halktan kaçmak
ıçın sahnelenen oyunlann sonuç getırmeyecegını
soyledı Ismarlama hukumetlenn olmayacağının yakın
geçmışte gorulduğunu anımsatan Bahçelı, "v-amah
bohça hukumeti"nın meşru sayılamayacağmı belırttı 3
Kasım seçımının "ülkenin geJeceği için kader seçjmi"
olacağını savunan Bahçelı, Turk halkımn AB ıçın
"tesfimıvetçi'' ve "onurlu uyeük" anlayışlan arasmda
bır tercıh yapacağını belırttı Bır sure once ANAP'tan
ıstıfa eden eskı Çalışma v e Sosyal Guvenhk Bakanı
Yaşar Okuyan, dun torenle MHP'ye katıldı
Yalova'dan çok sayıda sıvıl toplum orgutu temsılcısının
hazır bulunduğu torene, ANAP Yalova tl Orgutu'nden
bazı ANAP'lılar da katıldı Seçımı erteletme
gınşımlen ıle yenı hukumet senaryolanna sert tepkı
gosteren MHP hden Bahçelı, sıyası gelecek ve çıkar
• Bırsûreonce
ANAP'tan ıstıfa
eden eskı Çalışma ve
Sosyal Guvenlık
Bakanı Okuyan'ın
kaülımıylaMHP'nın
sandalye sayısı
125'eyukseldı
hesaplanyla demokrasının
ruhuyla bağdaşmayan
oyunlar sahnelendığmı
soyledı Turk mılletının
sandıktan kaçmak ıçın
oynanan bu oyunlan ıbretle
seyrethğını anlatan Bahçelı,
bu oyunlann sonuç
getırmeyecegının yaşanarak
goruleceğıru belırttı Yenı
hukumet kurma
arayışlannın gensındekı asıl
nedemn seçımlen
erteletmek olduğunu
savunan Bahçelı şu
göruşlen dıle getırdı
~Şimdi miDetten kaçmak
ıçın siyası pazarnklar vapan
bu siyası partiler, bundan bır
ay once erken seçım
karanna kaülan aynı siyasi
partiler değfl midir? Siz
kendinize olan saygmızı da mı kaybettiniz? Yakın
geçmışte vaşanan tecrubeler de unurulmamalıdır. Bu
tecrubderden geçenler, ısmarlama hukumet
oünavacağını bizzat yaşayarak oğrenmişlerdir. Siyasi
pazarhklann çıkaracağı yamah bohça hukumederinin
meşru savilamayacağı açıkür" Seçımlerden kaçmak
ıçın gerekçe uretme çabalannda AB ıle Kıbns'ın on
plana çıkanldığına dıkkat çeken Bahçelı, telaşın
nedenının ortada olduğunu, AB'nın Tûrkıye'ye somut
bır takvım vermeyeceğının bılındığını ve AB sopası
gostenlerek 4 Kasım sendromu yaraülmak ıstendığını
soyledı Bahçelı, ANAP, DYP YTP ve SP'ye "Saym
Çffler, Yıbnaz ve YTP fle SP, Kıbns'ı da vermek ıçın mı
yeni hukumet kurmak istemektedirier" dıye sordu
Durmuş'tan ilginç yonım
Sağlık Bakam Osman Durmuş, Okuyan'ın MHP'ye
katılmasına ılgınç bır yorum getırdı Durmuş,
gazetecılenn sorulan uzenne, Okuyan'ı "Kendisijie 6
ay once Isianbul'da öpuşmuştük. Bize geleceği belbv dı"
dedı Durmuş, sozlennı "ZatenOkuyan'labirbirimizi
hep sempatik bulmuşuzdur" dıyerek tamamladı
İĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇİN
bir inanç ve kultur birikunidir."
Bıldırgede, Alevılenn yıllardır dı-
le getırdığı taleplere şu v aatlerle yer
venldı
• DSP, Nevşehır'de Hacı Bektaş
adıyla bır unıversıte açılması ıçın
başlattığı gınşımı surdurecektır Ha-
cı Bektaş Velı Dergâhı'na yapılan pa-
ralı zıyaretlenn bedelsız ya da sem-
bolık bır bedelle gerçekleştınlebıl-
mesı ıçın çalışacaktır
• Alevıler ıçın Hacıbektaş'tan son-
ra ıkıncı buyuk ınanç ve kultur mer-
kezı olan Banaz'dakı Pır Sultan Ab-
dal etkınlıklen ıle otekı bolgelerde-
kı etkınlıklenn daha organıze olma-
sı ıçın dev let desteğını arttıracaktır
Bu bağlamda, Alevı-Bektaşı kuru-
luşlanna bütçeden ayn-
lan odeneklenn yuksel-
tılmesını ve cemevlen
yapımında devlet tara-
findan arsa desteğınm
venlmesını sağlayacak-
tır Alevı-Bektaşılerın
kultur ve ınanç merkez-
len olan cemevlennden
elektnk ve su gıbı gun-
luk gereksınmelenn be-
delsız sağlanması ıçın
yasal duzenlemeler yapa-
caktır
• Aynmcılığın onlen-
mesı ıçm \levı-Bekta-
şılığın de okullarda oğ-
retılmesıne ve bu kultu-
run anlatımmda onemlı
bır enstruman olan "bağ-
lama"nın da ders kapsa-
mına alınmasına olanak
tanıyacaktır Dev let rad-
yo ve telev ızyonlannda
Mevıhk-Bektaşılık de
dahıl tum ınanç grupla-
nna kendılerını tanıta-
bılmelen ıçın eşıt sure
sağlanması ıçm gereken
duzenlemelen yapacak-
tır
• Alevılenn Dıyanet'te
temsıl edılmesı, DSP'nın
oncelıklı hedeflen ara-
sındaydı Ancak, Alevı-
Bektaşı onderlen arasm-
da uzlaşı sağlanamama-
sı, bu konuda adım at-
mamızı onlemıştır
YTP lideri Cem, ekonomik programın revizyona ihtiyacı olduğunu söyledi
IMF progranuna înce ayar
OZANYAYTVIAN
İZMİR - Yenı Turkıye Partısı (YTP) Ge-
nel Başkanı İsmail Cem, ıktıdara gelmelen
halınde IMF polıtıkalanna devam edecek-
lennı, ancak uygulamada revizyona gıdecek-
lenm soyledı Cem, "IMF programı bu şe-
kilde uv gulanmav a devam ederse,
kendi içimizdeki bolunmeler sü-
rer, voksuUukve ışsızhk daha da ar-
tar. Bu bakımdan IMF potitikala-
nna ince ayar vapacağı/" dedı
YTP Genel Başkanı Cem, tste-
mihan Talay ve bır grup mılletv e-
kılıv le bırlıkte partısmın ıl merke-
zmı açmak ıçın geldığı Izmır'de,
Buca Beledıye Başkam Cemfl Şe-
boy'un organızasyonuyla Adnan
Menderes Havaalanı'nda bme yakın yurttaş
tarafindan karşılandı Cem'm, havaalanın-
dan kent merkezme kadar ızledığı yolda
konvoy oluşturan grup, tum şentlen kapa-
dığı ıçm zaman zaman trafiğın tıkanması-
na neden oldu 400-500 arasmda otomobı-
lm yer aldığı konvoyda, araçlann buyuk ço-
ğunluğunda tek kışı bulunması ve kalaba-
lık ızlenımı venlmeye çalışılması dıkkat
çektı
YTP'nın lıder kadrosunun ılk kez geldı-
ğı Izmır'de kıtle partısı ohnaktan uzak bır go-
runtu verdı Işadamlannm ağu-lıkta olduğu
• YTP hden Ismaıl Cem, ılk kez
geldığı Izmır'de ışadamlannm
ağırlıkta olduğu bır torenle karşılandı
Iktıdara gelmelen halınde IMF
programına devam edeceklerını
soyleyen Cem, "ancak uygulamada
revizyona gıdeceğız" dedı
karşılama toremnde, son gunlenn sıkça ça-
lman pop şarkılan Cem'm seçım otobusun-
den yankılandı
Cem'ı havaalanmda karşılayanlar arasın-
da îzmır Tıcaret Odası Yonehm Kurulu Baş-
kam Ekrem Demirtaş, eskı EBSO Yonetım
Kurulu Başkanı \ül Akkan. tzmır Mılletve-
kıh Rıfat Serdaroğju, Hakan Tartan, Buca
Beledıv e Başkanı Cemıl Şeboy ve dığer par-
ülıler yer aldı
Cem ve berabenndekı grup buradan Ata-
turk Kultur Merkezı'nde duzenlenen "Seçün
Oncesınde tzmir tş \leminin Önerileri" ko-
nulu toplantıya katıldı tzmır'ın
tum yemlıklenn başladığı kent
olduğunu belırten Ismaıl Cem,
"Medeniyetierin başladığı yerde,
yenibir hevecan yaraoyoruz" de-
dı Turkıye nın tanhınınen ılgınç
seçımıne hazırlandığını soyle-
yen tsmaıl Cem, kararsız oyla-
nn yuzde 50 dolayında olduğu-
nu belırterek "2 ayiık surede ken-
~ ~ ~ ~ ^ ~ disinihalkaeniyi anlatan iktidar
olur" dıye konuştu
YTP'nın, oncekı donemlerde yapılan yan-
lışlan yapmayacağını ve halkı karamsarh-
ğa ıtmeyeceğını belırten Cem, IMF polıtı-
kalanna devam edeceklennı, ancak uygula-
mada revizyona gıdeceklenm soyledı
IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@yahoo.com
Efes kentının gladyatorlennın ozel
bır mezarlığı olduğunu bılır mısınız''
Efes kazıları sırasında ortaya çıkarı-
lan mezarlıktakı yazıtlar gladyator-
lerie ılgılı ılgınç ıstatıstıklerı gosterı-
yor EfesMuzesı'ndenarkeologFe-
rıde Kat Efes harabelennı gezdınr-
ken Efes Muzesı nde bır sure once
açılmış "Gladyatorler" sergısınden
soz etmıştı Muzenın en ılgı çekıcı bo-
lumlennden bırısıydı burası
Efeslıler gladyatorlerın ıstatıstık-
lennıtutmuşlardı Kaç yaşındaglad-
yatorluğe başlamış, kaç dovuş yap-
mış, olduğunde kaç yaşındaymış,
butun bunların lıstesı mezarın ba-
şındakı yazrtta yer alıyordu Ömeğın
"Yaşı 21, 4 yıl eğıtım gordu, 5 do-
vuşunde oldu " Bır başkası ıse ya-
şamını dovuşlerde yrtırmeyen ve 70
yaşına kadar yaşayan emeklı bır
gladyatorle ılgılıydı üsteler gladya-
torlenn çok yaşamadıklannı ve genç
yaşta dovuşurken olduklerını kanıt-
lıyordu
Efes'ın ozel bır bolumunde orta-
ya çıkanlan bu mezarlıktakı ıskelet-
lerden, dovuşçulenn hangı darbeler-
le oldurulduklen de saptanmıştı Ka-
fatası parçalanan da vardı darbeyı dı-
zınden alarak dovuşu yıtıren de
Efes'in Gladyatorler Mezarlığı
Efes'ın zengınlığının ve gucunun
kanıtlarından bırısıydı gladyatorler
Daha çok kolelenn veya zaptedılen
topraklann çocukları dovuşçu olarak
seçılıyorlardı özel bır eğıtımden ge-
çınlen bu ınsanlann gorevı stadyum-
larda dovuşerek halkı heyecanlan-
dırmak ve ımparatorları eğlendır-
mektı
Bakımlı, gosterışlı bu dovuşçulere
kadınlar da ılgı gostenyorlardı Glad-
yator Crescens "Genç kızlan gece
ağına duşuren" adam olarak ısımlen-
dınlıyordu Celadus ıse "Genç kız-
ların sevgılısı "ydı Roma Imparatoru
Augustus, kadınlann gladyatorlere
gosterdığı ılgıden hoşlanmamıştı Bu
nedenle dovuş sırasında kadınların
stadyumun arka sıralarına gondenl-
melennı tstemıştı Boylece gladya-
torierı yakından gorup onlara ozel bır
ılgı gosteremeyeceklerdı
• • •
Kuşadası'ndakı tatılımızın bır bo-
lumunu çevreyı gezerek geçırıyoruz
Gezımızın en etkıleyıcı bolumu, Efes
kazılannda ortaya çıkanlan "Yamaç
Evler"d\ Bır sure once restorasyon
nedenıyle zıyaretçılere kapatılan bu
evlerde kentın soyluları ve zengınle-
n yaşarmış 50 yılık bır kazının so-
nunda buradakı evler ortaya çıkarıl-
mış ve restore edılmıştı Sonuç bu-
yuleyıcıydı Duvarlardakı freskîer, o
donemın ınce zevkını gosterıyordu
Rengarenk kadın ve erkek tannça re-
sımlerı, duvarların uzerınde butun
canlılığıyla duruyordu Duvar fresk-
lerınde yalnızca tanrı ve tanrıçalar
değıl, o donemın bıtkılen ve hayvan-
landa yer alıyordu Balıklar tavus kuş-
lan, defne ve zeytın ağaçları, ınce bır
zevkle çızılmış ve rengarenk boyan-
mıştı
Evlerın tabanlarındakı mozaıkler-
dekı resımler, şekıller o donemın
mımarısını sanatını ve yaşam bıçı-
mını de gozler onune serıyordu
Dunyanın dort bır yanından getırıl-
mış her bırı ayrı bır renktekı mer-
merlerden oluşmuş sutunlardan et-
kılenmemek mumkun değıldı Mut-
faklardakı kurşun musluklar, evın
her yanını dolaşan su ve havalan-
dırma borulan hamamlar, tuvalet-
ler, hepsı ayrı bır ınce zevkın urunu
olarak karşımıza çıkıyordu
•••
Efes'ın ılgınç konuklanndan bınsı de
Hırıstıyanlığı dunyaya yayan St. Pa-
ul'du Efes kentı Hınstıyanlığı kabul
etmemek ıçın çok uğraşmıştı Bu dı-
renışın temel nedenlerınden bınsı de
tıcarı kaygılardı Efeslı tuccarlar bu
kentın ve Ege nın unlu tanrıçası Arte-
mıs'ın heykelcıklennı heykeltıraşlara
yaptınyor ve bunu satarak çok para ka-
zanıyorlardı Bu heykelcıkler ıçınde
taştan olanlan da vardı, aftın ve gumuş-
ten olanlan da Efes Artemıs'ten vaz-
geçerse ve Hınstıyanlığı benımserse
butun bu tıcan olanaklan yrtırecektı
St Paul, Efes'e gelıp propaganda
amacıyla amfrtıyatroya yurttaşlan top-
layıp propaganda yapmaya başladı-
ğında kalabalığın arasından bır ses
yukseldı Efes Artemıs ı uludur" Bu
sesın sahıbı kuyumcu Demetrıus'tu
O bu heykellerı uretıp satanlardan bı-
rısıydı
Efes harabelennın temel sorunla-
rından bınsı, ımkânsızlıklar Kazıyı
Avusturyalılar yapıyor bu açıdan bır
sorun yok Ancak eserlerın korunma-
sı temızlığın yapılması kolay değıl
Bır koca kent buyukluğundekı alana
yayılan harabelerın yalnızca ıkı temız-
lık gorevlısı olduğunu oğrendım Bu da
ancak çop kutularını boşaltmaya va-
krt bulabılırter antamına gelıyor Yete-
n kadar personel ve tahsısattan da soz
etmekguç HalbukıEfesde, Meryem
Ana da gunde bınlerce turıstın gezdı-
ğı çok para kazandıran mekânlar
Efes ın çevre duzenlemesı, gınş ve çı-
kışındakı dukkânlar, bu bolgeye ya-
pılan harcamalar buradan kazanılan-
iarla dogru orantılı gorunmuyor Efes'e
geçen yıl 1 5 mılyon zıyaretçı gelmış
Ustelık bunun yuzde doksanı da ya-
bancı turıstmış Boylesıne olağanus-
tu bır tarıh ve kultur alanı bana gore
daha fazla ozen ıstıyor
•••
Meryerri Ana Kılısesı nı gezdıkten
sonra Kuşadası yakınlannda Kırazlı ko-
yune uğrayıp Koy Sofrası nda oturduk.
Ardından akşam Ada Sanat ve Kultu-
revı nde Kuşadalılarla bır sohbet yap-
tık
2000 yıl once guçluler zayıfların
çocuklarını gladyator olarak dovuştu-
rup eğlenıyortarmış Efes'ten aynlırken
2000 yıl sonra bu alanda neler değış-
tı dıye duşunmeden edemedım