Catalog

27" AĞUSTOS 2002 S A U CUMHURİYET SAYFA DIŞHABERLER djshab@cumhuriyet.com.tr 11 Ispanyol parlamentosu dün yapılan oylamayla ETA'nın siyasi kanadı partiyi kapatma karan aldı Batasuna'runkapısıraküit BiskayKörfezi SanSebastian FRANSA Vızcaya Lasarte» •^ • Guipuzcoa Vitona» •Atxarri-Aranatt > • Pamplona Navarra Batasuna'ye göre Baskbclgesi Dıs. Haberler Servisi - îspanya'da aynlıkçı Bask örgütü ETA'nın siya- si kanadı Batasuna Partisi'nin faali- yetieri yasaklandı. Ispanya parlamen- tosun da dün partinin toptan yasak- lanmasını görüşmek üzere dün özel bir oturum düzenledi. Oturum so- nunda yapılan oylamayla parlamen- to, aynlıkçı ETA örgütünün siyasi ka- nadı olmakla suçlanan Batasuna par- tisinin yasaklanmasını kabul etti. Dün aynca yargıç Baltazar Gar- zon'un talimatıyla Batasuna'nın po- litik faaliyetleri, toplantı ve yürüyüş yapması 3 yıl için askıya almmış ve mali kaynaİdanna el konması karan verilmişti.. Yargı kaynaklarına göre, Yüksek Mahkeme üyesi Baltazar Gar- zon, Batasuna'nın ETA ile bağlantı- sı olması nedeniylepartinin faaliyet- • Baltazar Garzon'un siyasi partinin faaliyetlerini askıya alma karan yürürlüğe girdi. Batasuna, taraftarlannı parti bürolarını işgale çağınrken Ispanya parlamentosu da yapılan oylama sonunda partinin yasaklanmasını kabul etti. lerinin durdurulması talimatı verdi. Garzon'un karan Batasuna'yı, Bask bölgesinin bağımsızlığı için 34 yıldır düzenlediği şiddet eylemlerinde 800'den fazla kişinin ölümüne yol açan ETA'nın bir kolu olarak tanım- lıyor. Parlamentonun alt kanadında ya- pılan oylamada, Yüksek Mahİce- me'nin Batasuna'yı yasadışı ilan et- mesi için hükümetten işlemleri baş- latmasının resmen istendiği yasa ta- sansı, 10'akarşı295oyla kabul edil- di. Ispanya parlamentosu 2 ay önce teronzme açık ya da örtüklü destek veren bütün partilerin kapatılmasına olanak tanıyan bir karan kabul et- mişti. Başbakan Jose Maria Aznar Batasuna'nın bu yasayı çiğnediği ge- rekçesiyle, yaz tatüinde olan parla- mentoyu özel oturuma çağırmıştı. Partinin, ETA'nın işlediği insanlı- ğa karşı suçlarda ortaklıkla suçlan- dıgı önergeyi, iktidardaki Halk Par- tisi ile Sosyalist Işçi Partisi ortakla- şa Özel oturumda konuşan Halk Par- tisi üyesi Luis de Grandes, "Bata- suna ETA'nın maskesidir" dedi. Yargıç Garzon'un hemen yürürlü- ğe giren 375 sayfalık karanyla büro- lan kapatılacak olan 24 yıllık Bata- suna Partisi ülkede gelecek yıl mayıs ayında yapılacak belediye seçimleri- ne de katılamayacak. Partinin millet- vekilleri, dönem sonuna kadarparla- mentodaki faaliyetlerine devam ede- cek. Batasuna, 3 yıllık askıya alma ka- ranrun açıklanmasından sonra taraf- tarlannı "faşist eHere" düşmelerini önlemek için parti bürolannı işgale çagırdı. ETA daha önce, Batasuna'nın yasadışı ilan edilmesi yönünde oy kullanacak siyasetçileri tehdit etmiş- ti. Batasuna, geçen yıl düzenlenen yerel seçimlerde Bask bölgesinde oy- lann yüzde 10'unu alarak Bask ye- rel parlamentosunda 7 sandalye ka- zanmıştı. ŞERİATÇI PARJvlAĞI Erbirde bombalı saldın • 5 yaşındaki bir çocuğun ölmesine, 4 kişinin yaralanmasına yol açan bombalı saldınnın Kuzey Irak'ta faaliyet gösteren iki Islamcı örgütten birisi tarafindan düzenlendiği öne sürülüyor. FERİTDEMİR TUNCELİ - Kuzey Irak'ın Erbil kentinde önceki gün meydana gelen patlamada 5 yaşındaki bir çocuk ölîirken 2'si ağır 4 ldşi yaralandı. Bombayı bölgedeki şeriatçı örgütlerden birinin koyduğu iddia ediliyor. Bölgedeki yerel kaynaklardan alınan bilgiye göre. Erbil'in merkezinde bulunan bir evin yakınrna yerleştirilen bomba, önceki gün öğle saatlerinde patladı. Görgü tanıklanrun Irak Kürdistan Demokratik Partisi (IKDP) yetkililerine verdiği bilgiye göre patlamadan hemen önce bir kişi olay yerinden koşarak uzaklaştı. 5 yaşındaki çocuğun öldüğü patlamada yaralanan 4 kişi Erbil'eki hastanelerde tedavi altınaalındı. IKDP yetkilileri, Cund-El Islam ya da Ensar El Islam adlı şeriatçı örgütlerden kuşkulandıklannı ancak sorusturmanın devam ettiğini belirttiler. SAFIRE: Kürtler bağımsızlık istemez NEWYORK(AA)- The New\brk Times gazetesinin köşe yazan VVTIKanı Safîre, "Saddam devTÜdikten sonra oluştmılacak federal Irak devkti içinde özgürlükJerine kavuacak Kürtlerin bağunsızhk istemeyeceklerini" öne s-rdü. Safire, dünkü yazısada şu görüşleri savutdu: "Türkler, Saddam devrOdikten sonra Irakh Kürttrin bağımsız bir devlet kurmılanndan kaygı duyıroriar. Fakat bu, her türiiimanbk kuralına aykın. Fedenl Irak devieti içinde özgürolacak KürtJer hiç bölgeJe siiper güç olan bir ülkw karşı savaş başlaüriar mı?" \nahtar sorunun, "70 bin pşnergeyi nasıl teçhiz edeıive aynı zamanda. modem İsrail teknolojisine sahipjüçlü Türk ordusunu nasıltareketegeçirebiKriz?" olduçjıu yazan Safire. "hava saldırarından sonra Ameıian, İngüiz, Türk, Kürt ve Şiür her yandan Bağdat iizerbe yürüyünce. Irakh Sünnierin, Saddam'ı Rus}iyasığmmaya zorlaacakiannı" iddia etti. Hukukçulara göre, ABD Başkanı'nın Irak'a saldırmak için onay almasma gerek yok Bush, Kongre'y e daınşmayacak • Beyaz Saray'ın hukuk danışmanlannın açıklaması 'Bush'a savaş yetkisi" yorumlarına neden oldu. Ülkedeki şahinler, saldınya sıcak bakmayan Dışişleri Bakanı'nın istifasmı istiyor. Dış Haberler Servisi - Beyaz Sa- ray hukuk danışmanlan, ABD Baş- kanı George Bush'un Irak'a saldın başlatmak için Kongre'nin iznine ge- rek duymadığını açıklarken olası bir harekâta sıcak bakmayan Dışişleri Bakanı CoKn Pöweö'ın istifaya zor- landığı bildirildi. Beyaz Saray'ın avukadan, Bush'un, Kongre onayı olmadan da Irak'a kar- şı savaş ilan edebileceğini kaydetti. Hukuk uzmanlannın kararlannı 3 te- mel etkene dayandırdığı bildirildi. Bu etkenlerden ilki, ABD Anayasa- sı'na göre, Başkan'ın, ABD Silahlı Kuvvetleri'nin de başkomutanı ol- ması. Uzmanlann, 1991 'deki Körfez Savaşı'nda askeri güçlerin kullanıl- masına ilişkin Kongre karannı ve 14 Eylül 2001 'de alınan, hükümetlere, te- röristlere karşı güç kullanma yeücisi veren kararlan göz önünde bulun- durduklan belirtiliyor. Washington Post gazetesi hükümet yetkililerine dayanarak verdiği haber- de, baba George Bush'a Basra Körfe- zi'nde savaş açma yetkisi veren kara- nn hâlâ yürürlükte olduğunu belirttı. Bu çerçevede, Bush'un da Kongre onayını almadan saldırma yetkisi var. Ancak baba Bush, Körfez Savaşı 'ndan önce Kongre'nin onayını almıştı. Gazete, bazı yetkililerin Kong- re'den yetki alınmasının gerekmedi- ği konusunda son derece ısrarlı olduklannı yazdı. Yetkililer, Irak'a saldın konusundaki hukuki sorunla- nn hemen hemen çözüldüğü, Baş- kan Bush'un savaş açmak için onay almaya zorunlu olmayacağı konu- sunda uzlaşmanın neredeyse sağlan- dığı yönünde göriiş bildirdiler. 'Ptoveü sabote ediyor' ABD kamuoyu, Irak'a askeri mü- dahaleyi yoğun şekilde tartışırken operasyona karşı çıkan seslerin yük- sehnesinin, şahinleri rahatsız ettiği Kâbfl'de, YAUîVrln rrİhuDVtiîir »andı.DiğerpaÜanıa<laysa,Çev- gelen ild J\.CIUU UKZ S*lAvKZnllK redeki binalarm camian kınl- »«*•»' •»»- *-^ dı. Türldye'nin komutasında bulunan Lluslararası Güvenlik ve DestekGücü (1SAF) yetkiJileri saldınlaria ügili soruşturma başlatırken bombalann ciddi bir hasara yol açmadığı ka>dedikü. ISAF yetkilileri, arök kadınlann topuklu ayakkabüa- nyla gezebikiiği Kâbfl sokaklarmda güvenüği sağlama- va çahşrvor. (Fotoğraf: AP) A^anistan'ın başkenti Kâbfl'de, önceki gün me\ dana a\n padamada 2 Afgan srviJya- ralandL Sakünlan üstlenen olmadı. Birieşmiş MiDet- ler konukevi önündeöncekiakşam mejdana gelen pa t- lamanm ardmdan, gece de Kâbfl Pohteknik Ünhersi- tesi ifc Inter ContinentaJ Otefa* arasında iküıci bir pat- lama daha oldu. BM konukevi önündeld bir çöp ku- tusunun içine bırakılan bomba nedeniyleild ldşi yara- bildirildi. Şahinlerin yayın orgam ola- rak bilinen The Weekly Standart der- gisi, Povvell'ı, Irak planlannı sabote etmekle suçladı. Derginin genel ya- yuı yönetmeni UIIKam Kristol, baş- yazısında "Powell ya Başkan'ın poli- tikasmı uygulasm ya da istifa etsin ve yerine bu işi hakkrv la yapacak birisi gdsin" ifadesini kullandı. Los Angeles Times gazetesiyse, Bush yönetiminin sonbaharda, Sad- dam Hüsevin üzerindeki baskıyı art- tıracağını yazdı. Gazeteye açıklama- da bulunan bir Dışişleri Bakanhğı yetkilisi, Irak muhaliflerinin, kamu- oyunun desteğini kazanmalan için seferber edeceklerini kaydetti. Yet- kili, "Böylece ABD'Kler Irak'ta re- jinı değişiküğinin gerekli olduğunu anlavacak ve bunu desteklemeye baş- layacaklar'' diye konuştu. Yetkili, ay- nı şeyin Irak halkı açısından da söz konusu olduğunu söyledi. Gazete, Bush yönetiminin, rejim değişiküğinin esas itibanyla Iraklıla- ra düştüğünü giderek daha fazla dik- kate aldığuıı da vurguladı. ARTIK DAVA AÇABÎLECEKLER İranlı kadına boşanma özgürlüğü Dış Haberler Servisi - Iran Meclisi, kadınlara boşanmada eşit haklar tanıyan yasa tasansını onayladı. Yasa tasansı, sadece erkeklerin açabildiği boşanma davasını kadınlann da açabilmesine, kadınlann bannma ve sağlık giderlerini talep etmesine olanak sağlıyor. Tasarının yasalaşması için Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafindan onaylanması gerekiyor. Iran'ın kadın milletvekili Elahe Kulai, lasannın, kadınlann haklannı geliştirme ve yıllardır iranlı kadınlara zarar veren erkek egemenliğindeki yasalan değiştirme yönünde verilen reform sözlerinin bir parçası olduğunu belirtti. Aynı zamanda Tahran Üniversitesi öğretim üyesi ve kadın haklan savunucusu olan Kulai, Iran'ın 12 kadın parlamenterinin, kaduı haklanmn gelişmesi için kapsamlı değişiklikler yapılması yönünde mücadele \ erdiğini kaydetti. Yurtdışına çıkmalan yasaktı Iran'da 1997 yılında Muhammed Hatenü'nin cumhurbaşkanı seçilmesinden bu yana kadınlar daha çok özgürlüğe kavuştu. Hatemi, devlet başkan . yardımcısı olarak bir kadını atarken kabinede olmasa da hükümette kadınlar çeşitli görevler üstlendi. Reformculann çoğunlukta olduğu parlamento, evli ohnayan kadınlann yurtdışında çalışmalan yasagını daha önce kaldırmıştı. KİTAP ANTNDA KAPIŞILDI CIA'nm hatalan sansürsüz yayımlandı Dış Haberler Servisi- ABDdeki 11 Eylül saldrnlan öncesinde ABD istihbaratının yaptığı hatalann anlatıldığı kitap, istihbarat kuruluşlannın yoğun baskılanna karşın dün sansürsüz olarak sarışa çıkanldı. Washington Times gazetesinin savunma ve güvenlik yazan BİD Gertz'in yazdığı "Parçalanma: ABD İstihbaratının Başansızhklan Nasıl 11 Ejiül'ü Getirdi" adlı kitap, Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA'run, 11 Eylül saldınlannın önlenmesinde etkisiz kaldığını detaylanyla anlatıyor. ABD'deki istihbarat kurumlan, kitap içindeki gizlilik içeren belgelerin yayımlanmaması için yoğun kulis yapmıştı. Intemet haber sitesi Drudge Report'a göre CIA yetkilileri. kitabın yayıncısı Regnery şirketiyle görüşerek kitaptaki gizli belgelerin çıkanlmasuıı istedi, ancak belgeler kitapta aynen yer aldı. Kitap, daha yayımlanmadan intemet üzerinden satış yapan Amazon şirketinin en çok satanlar listesinde birinci sıraya yerleşmişti. ABC televizyonuna konuk olan Gertz, "El Kaide'nin, Amerikahlara saldıracağı çok açıkü" dedi. Bu örgütün ABD'yi 1990'lann başından beri hedef aldığını kaydeden yazar, a CIA ise saldınlan durdurmak için örgütün içine gjremedi" şeklinde konuştu. Kitapta, Iran'ın El Kaide örgütüyle bağlantısı bulunduğu, CIA ajanlannın, teşkilata getirdiği eleştirilerin göz ardı edildiği kaydedilen kitapta, 11 Eylül'den sonra açılan soruşturmalarda önemli eksikliklerin ortaya çıktığı da dile getiriliyor. SAYDAM YALÇIN DOĞAN AKP, MHP ve SP'ye AB Tarih Vermiyor Kısa süre önce, Slovakya. Oradaki seçimden ön- ce... Slovakya seçim sonuçlannı herkes merak edi- yor. Doğal ki Slovak halkı daha çok merak ediyor. Ancak, en az Slovak halkı kadar, seçim sonuçla- rını merakla bekleyen bir başka merkez daha var: Brüksel!.. Yani, Avrupa Birliği. Hatta, AB merakın ötesine geçerek, tercihi açık- ça söylüyor: "Mecter'i seçmeyin!.. Mecier'in iktidan kazan- dığı Slovakya'ya, AB için takvim vermek çok zor!.." Bir partiye, bir lidere, AB'nin böylesine katı bir tutum takınmasının altında yatan ne?.. AB, Meci- er'i neden istemiyor?.. Birkaç nedeni var. Mecier katı milliyetçi. AB'ye karşı. İktidan sıra- sında insan haklan ihlallerine dönük sabıka kayrt- lan var. Ekonomik açıdan, popülist politikalar izli- yor ve o politikalar, Slovakya'yı. diğer AB adayı ül- kelerine göre, rekabetten yoksun bırakıyor. Meci- er hem siyasal hem ekonomik açıdan AB'nin gö- zünde itibar kaybına uğruyor. AB'den bu mesajı alan Slovakya halkı, sandık- ta gerekeni yapıyor. Mecier'e iktidar şansı tanımı- yor. Kapılar kapalı, eğer... Kısa süre sonra, Türkiye. Buradaki seçimden ön- ce... Birkaç kez Brüksel'le konuşuyorum. Brüksel'de- ki AB merkeziyle. Işin gizlisi, kapaklısı yok. Zaten, gerek AB Komisyon Başkanı Prodi, gerekse dö- nem başkanı Danimarka Başbakanı Rasmus- sen'in açıktan dile getirdiği bir olgu var. AB, Türkrye'de 4 Kasım sabahını bekliyor. AB, Türkiye'de AKP, MHP ve SP ile yollannı ayırryor. Eğer, 4 Kasım sabahı, bu üç partiden bir ya da birkaçının iktidar ortağı ihtimali do- ğarsa, AB, Türkiye'ye görüşmeler için bir tak- vim vermekten yana değil!.. Bunun pratik sonuçlan hayli ağır. Türkiye-AB iliş- kileri, ne zaman sona ereceği belli olmayan soğuk bir döneme girebilir. AKP'li, MHP'Iİ, eğer barajı aşabilirse, SP'li (Saadet Partisi) iktidar ortaklığın- da, AB'nin kapılan Türkiye'ye kapanıyor. 4 Kasım: AB'de dönüm noktası AB'nin bu tavn çok net. Bu tavır, aynı zamanda doğru. Nedenleri var. MHP zaten belli. AB'ye uyum yasalanna karşı. Idamın kaldınlmasına karşı. Bir bütün olarak, AB'ye karşı. Çağdaş görüş Türkiye'de AB'ye kayarken, MHP bunun tam tersini savunuyor. Bu görüşleriy- le MHP çağın gerisine düşüyor. AKP ve SP ise AB'ye göre, aynı nitelikte. AB çevreleri, hem AKP'nin hem de SP'nin AB takry- yesi yaptığı inancında. SP için, MSP, RP ve FP çiz- gjsinde yıllardır, AKP için de kuruluş felsefesi ve da- yandığı kök itibanyla, benzer değertendirme yapı- lıyor. Kendi işleri zora girdi mi, AKP de, SP de, AB'den yana!.. Ama, özünde Batı'yı ve çağdaş uygartığı içi- ne sindiremeyen iki parti. Onların da tıpkı Mecier gibi, AB'de sabıka kayıtlan var. 4 Kasım sabahı Türkiye için bir de AB açısından hayati önemde. Bir dönüm noktası niteliğinde. Slovakya halkı gereğini yapıyor!.. Türk halkı da buna hazırlanıyor!.. E-mail: ydogan@cumhuriyet.com.tr Faks: 0212 513 90 98 Povvel'dan Avrupa'ya baskı • WASHEVGTON (AA) - Amerikan yönetimi, Amerikalılan Uluslararası Ceza Mahkemesi 'nin (UCM) olası kovuşturmalanndan kurtarmak için Avrupahlara baskı yapıyor ABD Dışişleri Bakanlığı sözcülerinden Philip Reeker'in açıklamasına göre, Bakan Colin Powell, Avrupa hükümetlerine 10 gün önce bizzat yolladığı mektupta, onlardan Amerikalılann UCM'de yargılanmamalannı sağlayacak anlaşmalara imza atmalannı istedi. Powell, butür anlaşmalann, Amerikan tutumuna pek sıcak bakmayan AB resmi tavır almadan imzalanması için çağnda bulundu. Cheney.Saldipmamak tehlikeli • NASH\İLLE (AA) - Nashville kentinde gazilerin katıldığı bir toplantıda konuşan Başkan Yardımcısı Cheney, Irakıın kitle imha silahlan programına değinirken, "Zaman aleyhimize çalışıyor. Eylemsizlik eylemden daha tehlikeli" ifadesini kullandı. Irak konusunda kendilerine çeşitli eleştiriler yöneltildiğine işaret eden Cheney, "Saddam ancak nükleer silaha sahip olursa harekete geçmemiz gerektiğini çok söyleyen var. Ancak aynı insanlar, sonra da (Artık harekete geçemeyiz, çünkü nükleer silahı var, bu çok tehlikeli olur) demek zorunda kalacaklar" diye konuştu. IUidal, Arafarı öldürecektr • KAHÎRE (AA) - Irak'ın başkenti Bağdat'ta geçen hafta ölü bulunan El Fetih De\Tim Konseyi lideri Ebu Nidal'in, eski Fas Kralı Ikinci Hasan ve Filistin lideri Yaser Arafat'ı öldürmeyi planladığı ileri sürüldü. Londra'da Arapça yayımlanan El Hayat gazetesine demeç veren Atıf Ebubekir adlı eski El Fetih Devrim Konseyi üyesi, Ebu Nidal'in Fas'a karşı operasyon düzenlenmesi için bazı Arap üîkeleriyle anlaştığını iddia etti. • NEW YORK (AA) - ABD'de yayımlanan New York Post gazetesi, Suudi Arabistan prenslerinin, petrol zengini Körfez ülkelerinde eylem yapmaması için Usame Bin Ladin'e 200 milyon dolar destek sağladıklannı öne sürdü. Gazeteye göre, bu yoldaki iddia, kraliyet ailesi, Suudi bankalan ve Islami yardım kuruluşlan aleyhine bir trilyon dolar tutannda tazminat davası açan 11 Eylül saldınlan kurbanlannın yakınlannın dava dilekçesinde yer aldı.