Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA
+CUMHURİYET 7 ARALİK 2002 CUMARTEJ
HABERLER
DÜNYADA BUGUN
AIİSİRMEN
Irak Sa\aşına Doğru - 2
Irak'ın Silahları!
Elı kulağındaki Irak Savaşı içinAmerikan şahin-
lerinn en büyüksavlan, Saddam Hüseyin 'ın elin-
de, biyolojik, kimyasal ve kitleimha silahfan oldu-
ğudur.
Acaba bunlar gerçekten var mı? Yoksa kurba-
nını /emeye azmeden kurdun geçersiz bahane-
lerini?
Elrnde, bütün okurtarırna salık verebileceğim,
Metis Yayınlan'ndan çıkmış, "Irak'aSavaş -Bush
Yönetimi'ninBiimeniziIstemediği Gerçekler" ad-
lıbirkitap var.
Bu yılçıkmış olan kttabın yazan VVilliam R. Pftt,
dilirrize kazandıran ise Çiçek Öztek,
Yazar, Irak'ın çok kısa bir tarihçesini verdikten
sonra, Körfez Savaşı'na deniz piyadesi olarak
katılmış olan eski birAmerikan subayı, dahason-
ra da UNSCOM (Birieşmiş Mıltetler Silah Deneti-
mi Özel Komisyonu) üyesi olan W. Scott Ritter
ile 16 -19 Ağustos tarihleri arasında, yani Bağ-
dat'ın BM Güvenlik Konseyi karanna uyarak si-
lah denetçilerini ülkesine kabul etmesinden ön-
ce, yaptığı söyleşiyi naklediyor.
Dilerseniz Irak'ın elindeki sılahlarta ilgili söyle-
şiyi satır başlanyla verelim.
• • •
"PITT- Irak'ın kitle imha silahlan varmı?
RİTTER - ...Hiç kuşku yok ki Irak, Güvenlik
Konseyi'nin ilgilikarannda (687sayılı karan kas-
tediyor)belirtilen silahşızJanmayükümlülüklerine
tamamen uymuş değil. Ama öte yandan Irak'ın
kitleimhayeteneğinesahip silahlarınınyüzde 90
- 95'ininyok edildiği tespit edilmiştir...
...Başkan Yardımcısı Irak'ın ikiyıliçinde nükle-
erbombayapabi/eceğinisöylûyor. Eğerbizimbil-
mediğimizbazışeylerbilmiyorsa boşkonuşuyor.
Birşeylerbiliyorgibide görünmüyor, çünküBaş-
kan Yardımcısı'nı veBush Yönetimi'nindiğeryet-
kililerinısıkıştınrsanız, benim eskipatronumAvus-
turyalıdiplomatRichard Buttler(eskiUNSCOM
Başkanı) ile Saddam'ın bomba imalatçısı oldu-
ğu ileri sürölen ve sonra saf değiştiren Iraklı Hı-
dırHamza'nın ifadelennesanlıyoriar. Tabiibuda
doyurucu olmuyor, hele hele elimizde Birieşmiş
Milletler'in Irak'a 1991'den 1998'e kadarsûren
silahsız/andırma kayıtlan varken. Bu kayıtlar tar-
tışmagötürmez. Belgelenmiştir. Biznükleerprog-
ramıortadankaldırdık. Irak'ın bunu silbaştan ta-
sariayabilmesiiçin istihbaratörgütlerince kolay-
lıkla tespit edilebilecek faaliyetlere girişmesige-
rekir.
PITT -...Irak'ın sözge/imi gaz santrifüj tesisle-
rini, bunlann ihtiyaç duyacağı enerji ve yayaca-
ğı ısı yüzünden gizleyemeyeceğini mi söylüyor-
sunuz?
RİTTER- Sadeceı$ı değil. Santrifüjtesisleripek
çokbaşka frekansınyanı sıragama ışınlanyayar.
Bu da tespit edilebilir. Irak'ın bunu saklamastna
imkânyoktur.
• • •
PITT - Pekiya kimyasal silahlar?
RİTTER - Irak sinirieri etkileyen üç tür kimya-
sal silah üretti. Bunlar Sarin, Tabun ve VX. Irak
ile savaşmaya can atanlar, Amerikalılara karşı
kullanılabilecek Sarin ve Tabun sinir gazlarıyla
dolu20.000bombabaşlığındansözediyoriar. Ne
varki olgularbu iddialan doğrulamıyor. Sarin ve
Tabun'unömrübeşyıllıkt/r. Irakbumiktarsinirga-
zınıdepolardagizleyebilmiş olsabile, şuandade-
poda beklediği varsayılanlar zararsız, hiçbir işe
yaramazbir çöp yığınından ibarettir...
PITT' VXgazıdahabüyük birkaygınedenide-
ğil mi? RİTTER - VXgazı farklıdır... Iraklılarbunu
önce gizlediler... Sonra geri adım attı/ar, 'Haklı-
sınız, VX gazını karariı hale getirdik...' dediler.
...Bütün bunlarsorunlann ne kadar çetrefilol-
dugunu gösteriyor. Irak'ta VXsorununu hâlâ çö~
zemediğimizaçıktır... Size yalan söylenenyerde
çalışmanızzor. Amayalanın etkisindenuzaklaşıp
eldeki kanıtlara baktığımızda, yıkılmış biraraştır-
mageliştirme tesisi, imha edilmişkimyasalmad-
deler, imhaedilmişsilahlarveimhaedilmişbirfab-
rika görüyoruz.
...Irakkarariı VXgazını elinde tutsa bile bugü-
nekadaretkisikalrnazdı... Asılsoruşu:Irak'ınbu-
gün kitle imha silahı var mı ? Kesinlikleyok.
PITT- Pekiya biyolojik silahlar?
RİTTER - Tıpkı nükleer ve kimyasalsilahlarko-
nusunda olduğugibi, Irak'ınbiyolojiksilahkapa-
sitesihakkındabilmediğimizçokşey var.Amabil-
diğim'ızçokşeyde var.Aralık 1998itibariyleIrak'ın
elindebiyolojiksilahlarolduğuna vebuyolda ça-
- lışmaları sürdürdüklerine daırbirkanıt bulunma-
dığını söyleyecek kadar bilgimiz var. Aslında eli-
mizde Irak'ın şartlara uyduğuna dairpek çokka-
nıt bulunuyor."
Işte iddialarve bu iddialara karşı Amerikan yurt-
taşj eski asker bir UNSCOM yetkilisi uzmanın ya-
nrtlan.
Daha fazla söze ne hacet!
Katledilişinin 23. yıldönumü
Tütengil, mezan
başında anılacak
fstanbul Haber Ser-
visi-Atatürkçü, demok-
rat bilim adamı, Istan-
buJ Üniversitesi Iktisat
Fakültesi Sosyoloji Ens-
titüsü Başkanı ve gaze-
temiz yazarlanndan
Prof. Dr. Cavit Orhan
Tütengfl, faşist katiJler
tarafindan katledilişinin
23'üncü yıldönümün-
de,bugünsaatll.0O'de
Zincirlikuyu Mezarlı-
ğı'ndaki mezan başın-
da törenJe anılacak.
Prof. Dr. Tütengil, 7
Aralık 1979 sabahıûni-
versitedeki dersine gi-
derken otobüsdurağın-
da 4 kişinin silahlı sal-
dınsı sonucunda öldü-
rülmüştü. Tütengil'in
cenazesinde, polis ile
Prof.Cav*OrhanTûteı^a
vatandaşlararasında yü-
rüyüş yapılması konu-
sunda çıkantarhşması-
rasında polisin ateş aç-
ması sonucu bir işçi öl-
müş ve 8'i agırpek çok
kişi yaralanmıştı. Prof
Dr. Cavit Orhan Tüten-
gil aydın ve cumhuri-
yetçi, demokrat bir bi-
lim adamıydı.
DEHAP, Yüksek Seçim Kurulu'nun Siirt'te yüzde 10'luk ülke barajmı uyguJama karanna itiraz edecek:
Erdoğan'ı kurtarma seçimiMÜSTAFAÇAKIR
ANKARA - DEHAP, Yüksek Se-
çim Kurulu'nun (YSK) Siirt'te ye-
nilenecek seçimlerde yüzde 10"luk
ülke barajını uygulama karanna iti-
raza hazırlanıyor. YSK'nin baraj
uygulanmasına iüşkin karan Siirt'te
yüzde 32.28'lik oy oranıyla (26 bin
980 oy) birinci parti çıkan DE-
HAP'ın yolunu kapadı. Parti seçim-
lere katılsa bile 3 Kasım'da ülke ba-
rajını aşamadıgı için milletvekili çı-
karamayacak.
DEHAP Genel Sekreter Yardım-
cısı Fevzi Karan, YSK'nin karanna
itiraz edeceklerini belirterek "Oyu-
muzu Idmseye kapOrmayız" dedi.
HADEP, EMEP ve SDP'yle ittifak
yaparak 3 Kasırn seçimlerinekanJan
Siirt'te 26 bin 980 oyla birinci parti olan DEHAJ^ 9 Şubat'ta yenilenecek seçime ülke
barajı uygulanacağı için katılsa da milletvekili çıkaramayacak. DEHAP Genel
Sekreter Yardımcısı Fevzi Karan, seçime katılamamalan durumunda hiçbir partiyi
destekiemeyeceklerini belirterek, "Oyumuzu kimseye kaptırmayız" dedi.
DEHAP'ın, Siirften TBMM'ye gir-
me yolu YSK karan ile kapandı. Si-
irt'te3 Kasım'da\-apiJan seçimJeri ip-
tal eden YSK, 9Şubat'ta yapılacak
yenileme seçiminin hangi usul ve
esaslarla yapılacagını bayram sonun-
da resmen açıklayacak.
Seçim 3 Kasım'm devamı
Ancak YSK Başkanı T\ıfan AI-
gan'ın seçimin 3 Kasım'ın devamı
niteliginde olduğu ve bu nedenle
de yüzde 10'luk ülke barajınm ge-
çerli olacaf ını açüdaması AKP ve
CHP dışındaki partileri devre dışı
bıraktı. Seçime bu iki parti dışında-
ki partiler girse bile bir sonuç elde
edemeyecekJer.
Akgündüz yeniden adayolabiür
Siirt'teki seçimin sonucu, siyasi
partilerin yüzde 10'luk ülke barajı-
nı aşmasını sağlamayacağı AKP ve
CHP dışındaki partilerepratikte hiç-
bir getiri sağlamayacak. Bagımsız
FaddAkgtindözde, miliervekili se-
çilme yeterlilığini kaybedecek bir
mahkûmiyeti olmaması durumun-
da yeniden aday olabilecek. 3 Ka-
sım seçimlerinde DEHAP, 26 bin
980 oyla ilde birinci parti olmuştu.
AKP 14 bin 728, CHP de 7 bin 481
oy almıştı.
Ancak DEHAP. 9 Şubat'taki yeni-
leme seçimine katılsa bile milletve-
kili çıkaramayacak. DEHAP Genel
Sekreter Yardımcısı Fevzi Karan.
bayramdan sonra YSK'nin karanna
itiraz edeceklerini söyledi.
Anayasa Mahkemesı'nede basvu-
racaklannı belirten Karan, "Huku-
ld hazıriıklannnzı sürdüriiyoruz. İl-
de birinci parti biziz. Ancak yenile-
me seçiminekaüJamıyoruz. Üİkeba-
rajıgeçerfiolacağıiçindahaönce ba-
ğunsız ada> göstersej dik girebflecek-
tik. Ancak şimdi yeni bagımsız aday
da gösteremrvoruz.Kararaitirazede-
ceğjz" dedi.
Mervan yerine Erd(^an aday
Eğer seçime katılmalanna izin ve-
rilmezse 9 Şubat'taki seçimde hiçbir
adayı destekiemeyeceklerini anlatan
Karan, "Oyunıuzukiniseyekaptnrnıa-
yız. Seçmenlerimizden hiçbir parti-
yi desteklememelerini isteyeceğiz.
Bayranıdan sonra da yetkiü organ-
larimız karar aiacak" dedi.
Siirt'ten mılJetvekiü seçiJen AKP'li
MervanGüJ'ün istifa edeceğini, ye-
rine de AKP Genel Başkanı Recep
Tayyip Erdoğan'ın aday olacağını
belirten Karan, "Bu,Erdoğan'ıkur-
tarma seçimi olacak" diye konuştu.
Ecevtt, Ankara'da genel merkezde partOilerk bayramlaşb. Baykal ise memieketi Antalya'daydı (Fotoğraflar: KEREM GEZER/ AA)
AKP 'liler CHP 'ye hrmızı güllegitti. Parlamento dışı muhalefeî CHP 'yi eleştirdi
Bayramda siyaset konuşulduHaberMerkezi-Partilerdebay-
ramlaşma ziyaretleri yapıhrken,
AKP'liler CHP'lilere bir buket
kırmızıgüllegitti.Parlamentodı-
şı kalan partilerde gerçekJeşen
bayramlaşma törenleri sırasında
ise, "Mechs'te muhalefet yok*
denilerek CHP hedefalındı".
AKPGenelBaşkan Yardımcı-
sı MuratMercanbaşkanhğında-
ki AKP heyeti, dün CHP Genel
Merkezine bayram ziyareti yap-
ö. Mercan, yeni yasamadönemi-
nin AB'ye entegrasyon dönemi
olmasını umduklannı, bu döne-
minTürkryeiçinbuhmmazbir fir-
sat oldugunu söyledi.
Mercan, yolsuzluk ve yoksul-
lukla mücadeleye önern verdik-
lerini, CHP'nin yapıcı eleştirile-
rine de açık oldukJannı sözleri-
ne ekledi. CHPGrup Başkanve-
kili HahıkKoçda, sorunlannçö-
zümü için üstlerine düşeni ya-
pacaklannı söyledi. Mercan,
Koç'a bir buket gül sunarken;
CHP'liler de çikolata ve kolon-
ya ikram ertiler.
herkese açık oldugunu kaydetti
CHP,DYP,GençPartiveSPhe-
yetleri de AKP'yi ziyaret etti.
CHP Genel Sekreter Yardımcısı
Sinan Veriikaya ziyaretleri sıra-
sında, "Ülkenin zaranna olan
gerginliklere yol acabilacek bir
takmı oiavlara da karşı duraca-
Başbakan Gül İstanbal'da
Şeker Bayramı'nın ilk iki gü-
nünü Istanbul'da geçiren Başba-
kanAbdullahGül, dünSuJtanah-
met Camii'nde cuma namazmı
çalışan ve korumalar tarafindan
yeredüşmesi engellenen Genç,
oğlunun solunum yetmezliği ne-
deniyle 5 yıldır solunum ciha-
zına bağlı yaşadığını anlatarak
Gül'den evlerine bayram ziya-
retindebulunmasını istedi. Prog-
ramı nedeniyle bayram ziyare-
tine gelemeyeceğini belirten
Gül, gereken yardımın yapıla-
cagını söyledi.
CHP Istanbul îl Örgütü'nde
partiuler, miJlervekilleri ve parti
üst yönetimiyle bayramlaştı.
DSPGenelBaşkanı BülentEce-
• DSP GenelBaşkan Yardımcısı Tayfun îçli, MHP
ve DYP heyetlerinin ziyareti sırasında, seçimler
öncesinde DSP üzerinde oyunlar oynandığım,
Bülent Ecevit'in uyanlarınm dinlenmediğini söyledi.
SHP yönencileri, bayramlaş-
mak için başvurmalanna karşın
CHP'ninyanıtvermeyerek buis-
teği geri çevirdiğini söylediler.
CHP Grup Başkanvekili Haluk
Koç,bukonuda bıJgisı olmadığı-
nı belirtirkenCHP'nin kapısının
kıldı. Gül, sabah saatlerindeFlor-
ya'daki Vali Konağı'ndan Eren-
İcöy'e giderek kayınpederi Ah-
met Özyurt'a bayram ziyaretin-
de bulundu.
Buradan SultanahmetCamii'ne
gelen Başbakan Gul, yurttaşlâ-
nn se\'gi gösterileriyle karşılan-
dı. Bu arada Gül, hasta olan oğ-
lu için kendisinden yardım iste-
yen Güisen Genç isimli kadınla
bir süre sohbet etti. Kendisini
Başbakan Gül'ün önüne atmaya
vit ve eşi Rahşan Ecevit de, dün
partigenel merkezindeparrililer-
îe bayramlaşü.
Ecevit d öptûrmedi
Genelmerkezegelişte, "Halk-
çıEcevft*slüganlan ik kaı>'ilatiHn-
Ecevit,yurttaşlann elini öpmele-
rine izin vermedi. Balışeyh Ilçe
Başkanı Aydm Pariakyıldız'ın,
"Annenwsözverdim,etiniziöpe-
ceğtm" sözlerine karşın izin ver-
meyen Ecevit, Parlakyıldız'ı ya-
naklanndan öptü. Bir grup ço-
cuk da Ecevitlere çiçek sundu.
MHP ve DYP heyetleri, DSP
genel merkezine bayram ziyare-
rinde bulundu. DYP GÎK üyele-
ri Sevş Esen ve .\hmetUyaııık'ı
DSP Genel Başkan Yardımcısı
Tayfun İçBile genel saymanMe-
dt Şekercioglu ağırladı. îçli, se-
çimler öncesinde DSP üzerinde
oyunlaroynandıgını, BülentEce-
vit'in uyanlannındinlenmediği-
ni söyledi.
DYP'dekongresohbeti
MHPGenel Sekreter Yardım-
cısı MehmetTelekileeski millet-
vekili Burhan Orhan ve Arslan
Haydar da DSP genel merkezi-
ne yaphklan ziyaret sırasında,
DevletBahçeirnın saygılannı Ece-
vit'eilettiklerini söylediler. Telek,
"Halka doğnılann aniatabuna-
ması ve ekonomik sıkuıö nede-
nijie sonuçlar böyle oldu" dedi.
DSP, .ANAP, MHP, AKP, SHP
veBBPheyetleri DYP'yi ziyaret
etti. DSP'lilerin büyük kongreyi
ammsatmalan üzerinc DYP Gc-
nel Başkan Yardımcısı Mehmet
Aii Yavuz "geneJ başkan adavla-
nnuı bol olduğuna" dıkkat çek-
ti. Eski DYP grup başkanvekili
Torhan Güven de,
-
enflasyona
uygun olarak~* diye takıldı.
SEÇİM YENlLGİSÎ TARTIŞILIYOR
YTP'de Özkan ve
Talaysuçlandı
• Seçim yenilgisini ele alan MYK'nin
raporunda, seçim erteleme çalışmalanna
YTP'nin öncülük etmesi ve partinin
kimliğiyle ilgili açıklamalann "seçmende
tereddüt yarattığı" vurgulandı.
ANKARA(Cumhuri-
yetBörosu)-YTP, "seçan
yenilgisini'' 11 Aralık'ta-
ki KurucularKurulu top-
lantısında masaya yatı-
racak. Toplantıda ele alı-
nacak olan MYK rapo-
runda, yenilginin "iç ne-
denteri" sıralanırken Ge-
nel Başkan Yardımcısı
Hüsamettin Özkan ile
Genel Sekreter Jstemi-
han Talayeleştirildi. Ra-
porda, YTP Genel Baş-
kanı IsmaU Cemin se-
çim sürecinde tüm ülke-
yi dolaşmasına karşın,
parti yöneticilerinin ya-
nmda yer almadığı vur-
gulanırken; seçim erte-
leme çalışmalanna ön-
cülük edilmesi ve parti-
ninkimliğiyle ilgili açık-
lamalann da, "tereddüt
yaratüğı''nın altı çizildı.
Seçimlerden büyük bir
yenilgiyle çıkan YTP, is-
tifalann ardından yolu-
na devam eönek için ye-
niden yapılanma süreci-
negirdi. Bayramöncesin-
de toplanan MYK'de se-
çim sonuçlan değerlen-
dirildi. Seçim yenilgisi-
nin asıl nedeni olarak "dkş
nedenJer" gösterildi. 3
Kasım seçimlerinin "re-
jim sorununa dönüştu-
rüldüğü" vurgulamrken,
"içnedenfer" olarak da şu
noktalar sıralandı:
• Seçimkaran alındık-
tan sonra, seçim ertele-
me çalışmalannda öncü
olarakgörülmemiz parti-
ye zarar verdi. Hem par-
timizin güvaıilirligi zale-—hrir
rii siyasi duruşumuz tar-
tışmah hale geldi. Özel-
hkle sosyal demokratseç-
mende tereddütler orta-
yaçıktı.
• ittifak konusunda
yanhşlar yapıldı. Meh-
met Afi Bayar'la görüş-
meler gereğinden uzun
sürdü. CHP liden Deniz
Bavkalın taktiksel çağ-
nsına karşı gereken ya-
nıtzamanında verileme-
di. 40 ilde CHP, 40 ilde
YTP adaylanyla seçime
girilsin, önerisinde geç
kaldık.
• tlçe ve beldelerde ör-
güt eksikliği sıkmtılara
neden oldu. Kimi yerler-
de adaylanmız yeterince
çahşmadı.
• Seçmenin büyük bö-
lümü, YTP'yi hükümet
politikalanna ortak gör-
dü. Bu anlayışı değiştire-
medik.
• Genel Başkan çok
çalışh, Anadoluyugezdi,
ancak diger parti yöneti-
cileri yanında yer alma-
dı. Parti üst yönetiminin
birlikte görüntü verme-
mesi seçmeni olumsuz
etkiledi.
• Hazine yardımını
alamamamız büyük sı-
kınn yarartı. MYK'de, *iç
nedeıüer" sıralandıktan
sonra "Asılneden bunlar
değflsede, MYK'nin de
boşalması gerekir. Yeni
bir MYK seçilmefi. So-
nuçlar umutsuzluğa yol
açmamalı. Sosyal de-
mokrat eksendeki boş-
aııruyuj
lendi, hem de seçim ça-
lışmalannageç başladık.
• Programımızda de-
mokratik sol eksenli bir
parti olduğumuz vurgu-
lanmasınakarşın, yapılan
kimi açıklamalardan örü-
den >apılanırsa bu boş-
Inğu doldurur" görüşü
dilegetirildi. YTPlide-
ri Ismail Cem ise bu aşa-
mada MYK'nin istifa-
sma gerek olmadığını
söyledi.
IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@mynet.com oralcalislar@yahoo.corr
Clara Zetkin, kadın özgürfüğü mü-
cadelesinin ilk isimierinden. Alman
sosyalist hareketinin önderierinden.
Lenin'in yakın arkadaşı, Engels'in
fikirierini beğendiği kadın. Rosa Lu-
xemburg'un mücadeteyoldaşı. 1857
yılındaAlmanya'da doğan Clara'nın,
1933 yılında ölünceye değin yaşamı
kavga içinde geçmişti. Gilbert Ba-
dia'nın "SınırsızFeminist ClaraZet-
kin" adh kitabı PencereYayınlan'ndan
çıktı. Badia'nın araştırması, Clara'nın
daha önce bilinmeyen birçok yönü-
ne ışık tutuyor.
Clara'nın en az bilinen dönemi
1925-1933 arasıdır. Bu dönemde
Stalin'e, Komünist Enternasyonal'e
ve Alman Komünist Partisi'nin çizgi-
sine karşı çıktı. Yaşamının son yılla-
rındaSSfcîB güdümüne giren Alman
Komünist Partisi'ni veStalin'i eieştir-
mekten geri durmadı.
Ancak Clara'nın yaşamındaki en
çarpıcı işlerden birisi iddiasız bir ka-
dın dergisi olan 'Gleicheit'm (Eşrtlik)
yönetiminegelmesiydi. 1902'de4000
abonesi olan Gleıcheit, Zetkin yöne-
timinde 1903te9.500,1904te 12.000,
1905'te 28.700'e ulaşmıştı. Birinci
Clara Zetkin, Ayşe Özmen, Münevver Annç...
Dünya Savaşı'nın çıktığı 1914 yılın-
da derginin abonesi 125.000 gibi
müthiş bir rakama varmıştı.
Clara Zetkin, bir feminist miydi?
Katı birkomünist miydi? Belki önce-
leri katıydı, zamaniçindefeministha-
reketle daha sıcak ilişkiler kurdu.
1900'lerin başında Avrupa'da güçlü
bir sosyalist hareket vardı. Sovyet
devrimi bu hareketi daha da güçlen-
dirdi. Işte bu dönemin ünlü kadınla-
nndan birisiydi Clara Zetkin. Bir dö-
neme damgasını vurdu.
Yaşamöyküsünü, siyasi mücade-
lesini merakla okudum. Yüzyıl önce
bulunduğumuz yerden ne kadar ile-
ri gitmişiz sorusunu da sormak ge-
rekiyor.
• * •
Ayşe Ö2men, bir kadın. İlk genç-
likyıllanndan itibaren yaşamının önem-
li bir kısmı sosyalist siyasi mücade-
lenin içinde geçmiş. 1980 öncesi
gençlik hareketinin içindeki yolculu-
ğuyla, kendi kadın tarinine yolculu-
ğu bir arada sürüyor. "Sen Güler-
ken" kitabı Metis Yayınları'ndan çık-
tı. Biranı mı, anılarla bezenmîş birro-
man mı "Sen Gülerken"? Ne kadarı
gerçek ne kadan hayal? Kitabı bir
solukta okuyunca, bu aynmlann çok
da önemli olmadığı sonucuna vanr-
sınız. "Sen Gülerken", birhesaplaş-
ma.
Ayşe Özmen, aile içi cinsel tacizı
gündeme getiriyor. Kitabın kahrama-
rjı Hülya'nın bir soru işaretiyle kafa-
sında şimşekler çakıyor ve evin bes-
lemesı Havva'nın ölümünü araştır-
maya başlıyor. Havva'nın ardından
çıktığı yolculuğun sonunda dedesı-
nin bir tacizci oiduğu sonucuna va-
rıyor. Sorgulama sürerken, annesi-
ne, kendısine yönelik tacizlerı de
anımsamaya başlıyor.
"Sen Gülerken"eîkıli biredebi me-
tin. Belki de birçok kadının yaşadığı
ve dillendiremediği gerçekler bu ki-
tapla gün ışığına çıkıyor. Bir solukta
okunuyor. Kadınların gerçekleri açık-
lama ve tacizi teşhir etme çabasın-
da önemli birbelgesel de denebilirbu
kitaba. Ayşe Özmen anonim birdra-
mı gözler önüne seriyor.
• • •
Ve Münevver Annç. Onun öykü-
sünü ise Nuriye Akman'ın, Zaman
gazetesindeki roportajından öğreni-
yoruz. Münevver Annç, eşi Bülent
Annç ile birlikte Cumhurbaşkanı Se-
zer'i uğurlamaya gittiğinde başörtü-
sü nedeniyle tartışmalara neden ol-
muştu. Münevver Annç'ı merakedi-
yordum. AKP liderlerinin eşlerini, ya-
şam tarzlarını merak ediyorum. Ça-
lışıp çalışmadıklarını...
NuriyeAkman'ın sorularından, Mü-
nevver Arınç'ın öğretmen oldugunu
ve BülentAnnç'la evleninceye kadar
başı açık yaşadığını öğreniyoruz. Bü-
lent Annç'la evlenince tesettüre bü-
rünmüş. MünevverAnnç'ın kapanma-
sı giysiyle sınırlı kalmamış, öğretmen-
liği de bırakmış.
NuriyeAkman soruyor: "llkgörüş-
menizde başınız açık mıydı?" Mü-
nevver Annç şöyle cevap veriyor:
"Evet, daha sonra Bülent Bey beni
beğendiğiiçin çalıştırmakistemedi-
ği, örtünmemiistediğihaberinigön-
derdi... Ben de BülentBey'içokbe-
ğendim;fakatçalışmakistedimdoğ-
rusu. Ama ailem de Bülent Bey de
göndermek istemedi."
Neden kadınlann ne yapacağına,
nasıl yaşayacağına erkeklerkararve-
riyorlar ki!
Şeriat ve türban tartışmalan sıra-
sında benı en çok etkileyen konular-
dan birisi, tartışmanın kadınlar üze-
rinden yapılması. Erkeklerin inanç
gereği örtünme zorunlulukları yok.
Bu yüzden erkekleri, giyimleri nede-
niylekim "şeriatçı" kimdeğilayırtet-
mek mümkün değil. Bu nedenle er-
kekler üniversitelere de gidiyorlar,
resmi törenlere de. Giyim kuşam ko-
nusundatartışmayı erkekler yapıyor-
larve tartıştıkları konu kadınların na-
sıl giyinecekleri üzerinde yoğunlaşı-
yor.
Münevver Annç'ın öyküsünün ar-
kasında da acaba başka bir dram
yatmıyor mu?
• • •
Bir bayram günü üç kadının öykü-
sünü sizinle paylaşmak istedim.