Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
-I9KASIM2O02SAU CUMHURİYET SAYFA
ekonomi(g cumhuriyet.com.tr 13
ABD: Arjantin
iyileşiyor
• VVASHESGTON
CAA)- Dünya Bankası'na
t>u hafta yapması gereken
8 0 5 milyon dolarlık borç
t>demesiru
gerçekleşhremeyen
Aijantin'in ekonomilc
dunımu, ABD
yönetimine göre son altı
ayda biraz iyileşti. ABD
Hazine Bakanı Paul
O'Neil, ödemenin
karşıianmamasının bu
iyileşmeye zarar
vermedığini bildirdi.
O'Neil, ABD
yönetiminin, IMF ile
Arjantin Devlet Başkaru
Eduardo Duhaldenin
ekonomik düzenlemeler
konusunda anlaşıp,
IMF'nın tekrar kredi
vermesinin temin
edilece|ine ınandığını
belirtti.
TPAO, petrol
çıkanyop
• BATMAN(AA)-
Türkiye Petrolleri
Anonim Ortaklığı
(TPAO), Özlüce-1
kuyusunda 950 metrede
bulduğu petrolü
çıkarmak ıçin
hazırlıklannı tamamladı.
TPAO Batman Işletme
Müdürlüğü yetkilileri
tarafindan yapılan
açıkJamada,
Diyarbakır'ın Silvan
tjçesi yakınlanndaki
Özlüce-1 sahasında, 950
metrede bulunan petrolü
çıkarmak için kuyu
tamamlama ekibinin
çalışmalannı noktaladığı,
gelecek günlerde
kuyunun üretim servisine
devredileceği bildirildi.
'Bektrikte TRT
payı kalkmamair
• ANKARA(AA)-
Devlet Bakanı Masum
Türker, TRT yeni gelir
imkânına
kavuşturulmadan
elektrikteki TRT payının
kaldınlmasının milli
güvenlik açısından da
sorun yaratacağını
söyledi. Türker, TRT'nin
anayasada da öngörülen
özerkliğinin korunması
için otomatik bir gelir
kaynağına sahip olması
gerektiğine dikkati çekti.
Türker, birçok A\Tupa
ülkesinde de kamu
yayıncılığı yapan
kunımlann özerkliğinin
garanti altına alınması
için ya elektrikten pay
aynldığını ya da son
zamanlarda gelir
\ergisinden bir miktann
otomatik olarak bu
kurumlara ödendiğini
anlattı.
THY'nin kârı 16
katarth
Ekonomi Servisi - Türk
Hava Yollan (THY),
kinnı 16 kat arttırarak
150 trilyon liranın
iizerine çıkardı. THY'den
Borsa'ya gönderilen gelir
nblolanna göre, ortaklık
iik dokuz aylık dönemi
'.50 trilyon 773 milyar
lıalık kârla kapattı.
CTtaklığın kânnda, geçen
\-Jın eş dönemindeki 9
tnlyon 447.9 milyar
balık düzeyine göre 16
tıtlık artış yaşandı.
Rnansbank'tan
173.1 trilyon kâr
Ekonomi Servisi -
rınansbank'ın yılın ilk 9
r.indaki net dönem kân
!
7
3.1 trilyon lira olarak
«ıklandı. Finansbank'tan
Borsa'ya gönderilen
rçorda, bankanın net
ijnem kânnın 173
r.lyon 104 milyar lira
ıiduğu bildirildi.
Ekonomi bürokratlan Acil Eylem Planı ile ilgili olarak AKP'yi uyaracak:
Hassas dengelerüzerindeyiz• Ekonomi bürokrasisi
tarafindan yapılan ilk
değerlendirmelerde, pakette
yer alan bazı düzenlemelerin
kamuda gelir kaybı
yaratabileceği ve Türkiye'nin
"hassas" dengelerini
bozabileceğine dikkat çekildi.
HACER BOYAaOGLU
ANKARA-AKP'ninhazırladığı "acil
eylem planı", ekonomi bürokrasinde sı-
kıntı yaratn. Plandayer alanprojeleri de-
ğerlendiren bürokratlar, vergi, enerji ve
yatınmlara yönelik düzenlemeler için
kaynak bulunmadığını belirtirken, mali
miladın kaldınlmasının da IMF'yle iliş-
kilerde sorun oluşturacağını belirtti.
Plana ilişkin kaygılannı yeni ekonomi
bakanlanna da anlatmaya hazırlanan
ekonomi yönerimi, "2003yüıbütçesinde-
ki faizdışı fazla hedefini sağlanıak içm, ek
önlem alınması gerekebilir. Durum böy-
lesine hassasken, gelirleri azatocı düzen-
lemeierden kaçınmahsınız" mesajım ile-
tecek.
AKP Genel Başkanı RecepTayyipEr-
doğan tarafindan açıklanan acÛ eylem
IŞ DÜNYASI:
Ürethnde
maynüan
kaldıraı
Ekonomi Servisi -Türk Sanayicile-
ri ve Işadamlan Derneği (TÜSlAD)
Başkanı Tuncay Ozilhan, AKP'nin
Acil Eylem Planı 'nın bir an evvel uy-
gulamaya konulmasının Türkiye'nin
önünü açacağuıı söyledi.
Katıldığı Kadın Girişimciler Der-
neği'nin (KAGlDER) toplantısınnı
ardından, Acil Eylem Planı'na ilişkin
sorulan yanıtlayan Özilhan. "Her-
şeyden önce programa temelde sadık
kalacaklannı söylemeleri ve ufak te-
fek ayarlarla bu programı sürdüre-
celderinisöylemeleri bizim için birgû-
vence" dedi.
Söylenenlerin kaynaklar kullamla-
rak yapılmasını umduklannı belirten
Özılhan, "Aksitak-
dirde tekrar bir po-
pülist politikava dö-
nüş olur." diye ko-
nuştu. Vergi affinı
da değerlendiren
Özilhan, planda bu
konu ile ilgili tek
cümlede AKP ile
mutabık olduklan-
Tuncay Özilhan nı söylerken, "Yani
bunlannalünındoJ-
ması laam" yorumunu da yaptı.
Ankara Sanayi Odası Başkanı Za-
fer Çağlayan da AKP'nin planını de-
ğerlendirerek yeni hükümetten üreti-
min, yatınmın ve rekabetin önünde-
ki "mayınlan" temizlemesini istedi.
Türkiye Esnaf ve Sanatkârlan
Konfederasyonu (TESK) Başkanı
DervişGünday, "Acil Eylem Plam"
içinde esnafa yönelik bır iyileştirme
projesi bulunmamasımn, "büyük
haksızhk" olduğunu ifade etti. Gün-
day, ekonomik krizden en büyük pa-
yı alan esnafin her türlü teşvikten
uzak olduğu gibi, haksız rekabetle
karşı karşıya olduğunu savundu.
Kadınlar, iş dünyasuıdaki yerierini sağlamlaşürmak için dernek kurdu. (Fotoğraf: AA)
Kadın girişimciler
KAGlDER >de birleşti
planı, ekonomi yönetimi tarafindan da
mercek altına alındı.
Ekonomi bürokratlan arasında yapı-
lan ilk değerlendirmelerde şu noktalara
dikkat çekildi:
Mali milat sıkma yaraür: Bürokratlar
mali milatın kaldınlması durumunda,
kayıtdışı ekonomiye yönelik mücadele-
nin de büyük yara alacağı görüşünü ta-
şıyor. Böyle bir düzenlemenin IMF'yle
ilişkilerde de sıkıntı yarataca-
ğı belirtiliyor.
Sosyal güvenKk için çözüm
yok:Sosyal güvenlik kuruluş-
lanndaki norm ve standart
birliğinin sağlanması, bu ku-
rumlann sorunlannı gider-
mez. Sosyal güvenlikteki sı-
kıntılar, bu kurumlann gelir
ve giderleri arasındaki uçu-
rumdan kaynaklanıyor. Sos-
yal güvenlik kuruluşlannın
finansman sorununu gider-
meden, getirilecek hiçbir dü-
zenleme kalıcı olmaz.
Yfergiyi düşürecek kaynak
yole İlk 3 ayda yaşama geçi-
rilmesi öngörülen vergi ban-
şı projesi, gelirlerde bir kay-
bı da beraberinde getirir, bu
da IMF'yle ilişkileri olumsuz
etkiler. İeşvik belgesi olma-
dan yatınmlann desteklen-
mesini sağlayacak bir yapının
3 ayda oluşturulması için,
ekonomik göstergeler uygun
değil.
Tanmda gerçekci ohınma-
h:Tanmdaki sorunlann gide-
rilmesi için, mazottaki vergi
indirimi yeterli olmaz. Gelir-
lerde düşüş yaratacak biçim-
de mazottaki vergi indirimi
yapıp, çiftçiyi piyasada sata-
mayacağı ürünleri ekmeye
yöneltmek sorunlan çözmez.
Böyle bir düzenleme, yeni so-
runlan da beraberinde getirir.
Ekonomi Servisi - Kadm girişimcilerin
iş dünyasmdaki statülerini
sağlamlaştırmak ve ülke ekonomisine
katkılarmı artırmak amacıyla kurulan
Kadın Girişimciler Dernegi
(KAGÎDER), Istanbul'da düzenlenen
basın toplanrısıyla kamuoyuna
tanıtıldı. Arzûhan Yalçındağ, Ceyda
Aydede, Fatma \ u r Ger, İpek Cem
Tütüncü, Leyla Alaton Günyen, Mine
Vargı, Müjgan Sırver ve Tîjen Mergen
gibi iş dünyasının tanınrmş
simalanndan 37 deneyimli kadın
girişimci tarafindan eylül ayında
kurulan KAGÎDER, iş dünyasında
"istihdam yaratan" kadın girişimci
sayısını arttırmayı amaçhyor.
Aynı zamanda TÜStAD bünyesinde
bulunan Kadm-Erkek Eşitliği Çalışma
Grubu Başkanlığı'nı da yürüten
dernek başkanı Meltem Kurtsan.
girişimci olabilecek kadınlara bilgi,
tecrübc ve eğitim desteği sağiamak,
Türk ve yabancı kadın girişimciler
arasındaki işbirliğini geliştirmek ve
kadnılann ülke ekonomisine katkılarmı
arttırmayı istediklerini söyledi. 2004
yılı başında, her yıl tekrarlanmak
üzere, Kadın Girişimciler Zirvesi
düzenlemeyi planladıklarmı açıldayan
Kurtsan, aday girişimciler için henüz
başvuru ahnadıklannı belirtti.
KAGÎDER'e üye olmak isteyenlerin,
giriş ücreti olarak 1000 Euro ve yıllık
500 Euro aidat ödemeleri gerekiyor.
Giriş ücretinin alınmadığı aday
üyelikte ise sadece yıllık aidatın
yansını ödemek yeterli olacak.
Bürokrasl.
ek önlem Isteyecek
Pakette yer alan düzenle-
meleri incelemeye alan eko-
nomi bürokratlan, yeni ba-
kanlara verecekleri brifing-
lerde, "Gelirleri azalacı dü-
zenlemeleri yaşama geçirmek
için ekonomik görünüm uy-
gun değil. Türkiye'nin denge-
leri hâlâ hassas" mesaj ını ile-
tecek. 2003 yılı bütçesinde
öngörülen yüzde 6.5'luk faiz
dışı fazla hedefınin de ger-
çekleşmesi gerektiğini belir-
tecek bürokratlar, "Faiz dışı
fazla hedefı için, ek önlemler
ahnması da gerekebilir. Buna
hazırhkh olmahyız" görüşü-
nü iletecek.
AB
adaylan
para
kuyruğunda
Ekonomi Servisi - Avrupa Birliği'ne
(AB) girmeye hazırlanan 10 aday ülke, ye-
ni anlaşma paketi ile AB 'den alacaklan 1 -
2 miryar Euro ve bir dizi imtiyaz için sıra-
ya girdiler. Yeni paket, dün AB Dışişleri
Bakanlan ve aday ülkelenn parlamenter-
lennin katıldığı toplantıda tarüşıldı.
Eski komünist blok ülkeleri başta olmak
üzere çoğu aday ülke, geçen ay Brüksel'de
gerçekleşen AB Zirvesi'den sunulan fi-
nans paketını "yeterti" bulmamışlardı.
Kabul edilebilir bir uzlaşma için uğra-
şan aday ülkelerdenÇekCumhuriyeti Baş-
bakanı VTadürür SpicDa, "Ftaans konusun-
da anlaşmak zorundayız cünkü AB'ye gir-
diğimizdeşimdikirıdendaharytbirkonum-
daotaıahvTz" yorumunu yapmıştı.
Yeni paketin, gelecek ay yapılacak Ko-
penhag Zirvesi öncesinde, anlaşma zemi-
nıni yumuşatmak için tasarlandığı ifade
edilmişti.
Önceden "Ocâk2004" olarak beürlenen
katılım tarihinin mayıs olarak ileriye atıl-
ması, AB ile adaylar arasındaki gerilimi
arttıran unsur olmuştu.
Erfcen ml geç ml tartışması
Hazırlanan yeni paketle birlikte, özel
projeler için aynlan 1-2 milyar Euro'nun
masaya konulacağı ifade edilirken, para-
nın büyük kısmının AB'nin yeni sınırlan-
nın güçlendirihnesi için tahsis edilmesi
bekleniyor. Her ne kadar aday ülkeler fon
bütçesinden hali hazn-da kendileri için 2.5
miryar Euro aynldığına işaret etseler de, bu
miktann hepsini diledikleri şekilde harca-
yamayacaklan ifade ediliyor.
2004'de AB'ye katıhnayı bekleyen
adaylan bekleyen zorlu dönemeçlerdenbi-
ri de Euro'ya geçiş olarak gösteriliyor.
Aday ülkeler, üye ülkelerden farklı olarak
AB'ye giriş için Euro'ya geçmeleri zorun-
lu tutulurken; ekonomi uzmanlan bu ko-
nudaki şüphelerinde birleşiyorlar.
Bununla beraber, Euro'ya geçişin ne ka-
dar hızlı olması gerektiği konusundaki tar-
tışma da büyüyor. AB'ye giriş sürecini ta-
mamlayan ülkelerin tekpara sisteminin ge-
tirdiği istikrardan yararlanacağını düşünen
Eurotaraftarlan, geçişin 2006'ya kadar ta-
mamlanması gerektiğine inanıyorlar.
Euro'nun olgunlaşmış ekonomiler için
tasarlanmış bir "defi gömlegi" olduğunu
ve komünizmden gelen ülkelere "oturma-
yacağmı" düşünen karşıtlar ise, geçiş için
en erken tarihi 2010 olarak gösteriyorlar.
Petrol Ofisi yatınmcısı soluğunu tuttuEkonomi Servisi - Pet-
rol Ofısi - Iş-Doğan Ya-
nnm birleşmesinde Ser-
maye Piyasası Kurulu'nun (SPK) kara-
n beklenirken başta küçük yatınmcı, iş-
çiler \e Hazine'nin operasyondan za-
rarlı çıkacağı behrtiliyor. Toplam akrifı
1.6 milyar dolar düzeyindeki Iş-Doğan
Yahnm'ın 843 milyon dolar bankalara,
140 milyon dolar devlete, 240 milyon
dolan faiz ödemesi olmak üzere 1.233
milyar dolarlık borcu bulunuyor.
Şirketin yöneticileri tarafindan dün
yapılacağı duyurulan bilgilendirme top-
lantısı son anda iptal edildi. Söz konu-
su bilgilendirme toplantısının bugün ya-
pılması bekleniyor.
Bu arada Borsa Başkanlığı'nca yapı-
lan duyuruda da Iş-Doğan AŞ ile birleş-
mesi konusunda şirketten özel durum
açıklaması istenilmesi nedeniyle PO-
AŞ'ın sırasının geçıci olarak işleme ka-
patıldığı bildirildi.
Öte yandan Petrol Ofısi, mevzuat ge-
reğince geçen yılki cirosunun yüzde
40'ı oranında petrol ithalatı yapma hak-
kına sahip bulunuyor. Elde edilen bilgi-
ye göre, POAŞ, LYSA adlı bir şırket
aracılığıyla ithalat yapıyor. LYSA'nın
faiz, amortisman, vergi öncesi kân
2001 'de 8.3 milyon dolar olarak gerçek-
leşirken bu yıl sonunda 16 milyon dolar
seviyesine ulaşacağı tahmin ediliyor.
Uzmanlara göre, Petrol Ofısi'nin direkt
ithalat yapmak yerine LYSA üzerinden
ışlem yapması satınalma maliyetini art-
tınyor. Iş-Doğan'ın zararda ohnası ne-
deniyle POAŞ'la birleştırilnıesi duru-
munda zarar görecek olan küçük yatı-
nmcılar, Özelleştirme tdaresi'ne dava
acmak üzere son hazırlıklannı yaptı.
Halka arz sırasında Özelleştirme Ida-
resi'nin "Ne alnn ne dolar, POAŞ" slo-
ganıyla yatınma davet edilen küçük ta-
sarrufçular. de\'letin 5 yıl elinde tutma-
sı gereken "alnn hissenin" yitirilmesinin
ardından Borsa'da mağdur edildi. PO-
AŞ. 2001 yüı itibanyla 3.4 miryar dolar
ciro ve 186.5 trilyon lira kâra sahip pet-
rol ürünleri dağıtım faaliyetlerini yürü-
ten operasyonal bir şirket.
Iş-Doğan petrol yatınmlan şirketi ise
bir finansman yatınm şirketi konumun-
da bulunuyor. Bu birleşme ile zarar ede-
cek POA$ devlete vergi ödemeyecek.
Aynca Iş-Doğan'uı borç yükünü yatı-
nmcı paylaşacak.
GerhardSchröder: Ek borç almakzorundayız
BERIİN (AA) - Almanya Baş-
bakanı Gerhard Schröder, kon-
jonktürdeki körü gelişmelerden
dolayı buyıl 13 milyar 500milyon
euro ek borç alarak yeniden borç-
lanma miktannı 34 milyar 600
milyon euro'ya yükselteceklerini
söyledi.
Başbakan Schröder, devlet büt-
çesindeki mali durumun kısa va-
dede düzelmesinin beklenmediğı-
ni, orta vadeli finansman planla-
masının da"zor bir durumda" ol-
duğunu bildirdi.
Bunun vergi gelirlerinin büyük
ölçüde azalmasından ve dünyada-
ki kötü ekonomik gelişmelerden
kaynaklandığını savunan Schrö-
der "2004 ve 2005 yıDan için plan-
ladığımız vergi reformu kademele-
ri sayesinde ratandaşlara önce 5
milyar,daha sonrada 15 mirvareu-
rovergirahaoığısağlayacağız" de-
di. Yenilenen 2003 bütçesinde de
borçlanma miktan, 3 milyar 400
milyon euro arttınlarak 18 miryar
900 milyon euro'ya yükselüldi.
İŞÇİNİNEVREINİINDEN
ŞÜKRAN SONER
İnsan Hakları
Aldatmacası
Tarihte insan haklannın evrensel ilişkilerde bu ka-
dar çok gündemde olup, bu kadar ağır çiğnendiği
bir süreç yaşanmış mıdır? İnsan haklarını kollama
adına savaşlar bile çıkarılıp insanlar öldürülebiliyor.
İnsan hakları adına yapılan müdahaleler, insan hak-
larının gasp edilmesi sonuçlannı getiriyor. Bilımsel
teknolojik devrim çağında, giderek daha büyük kit-
leler insan haklarının pek çok alanına ilişkin en te-
mel haklarını yitirirlerken, milyonların haklarının
gasp edilmesine aracı olarak doğrudan çarpıtılmış
insan hakkı kavramı kullanılabiliyor.
İnsan Haklan Vakfı'nın "yoksulluk ve insan hak-
lan"n\ masaya yatırdığı bilimsel toplantı, yoksullu-
ğun, yoksunluğun, insanın insan olarak yaşayabil-
mesinden, yaşam hakkına uzanan bir halkada yok
edici rolünü tüm çıplaklığı ılegözlerönüneserdi. El-
bette insan hakları kavramı, anlamı üzerine yeni
dünya sömürü düzeninin ağırlaştırdığı çarpıklıklan
da..
Doktora gidip tedavi olamayan, ilacını alamayan,
bu yüzden yaşamını yitiren bir insanın yaşam hak-
kının korunduğundan söz edebilir misiniz? Ya da
yoksul ve yoksun bir toplumda, eğitim hakkı yeri-
ne acımasız çalıştırılan, cinsel tacize, pazarlamaya
konu olan bir çocuğun korunduğundan?.. Acıma-
sız koşullarda en ağır şiddete, tacize açık, ucuz
emek olarak konu edilen, mal gibi satılan bir kadı-
nın insan haklanndan...
Mülkiyet eksenli negatif insan haklannın kutsan-
ması, tek egemen gücün para olduğu düzende,
çağdaş uygarlık, insan haklan kavramlannın özü,
içi iyice boşaltılmış, anlam ve amacından uzaklaş-
tınlmış olarak dayatılan düzende, miiyonların en
yaşamsal insan haklanndan kayıplan ile ilgili veri-
lerçokçarpıcı..
Dünyada günlük rant ekonomisinde dolaşan pa-
ranın sadece bınde bırlı hanelerie kayda alınıp ver-
gilendirilmesi halinde yaratılacak değerle dünyada
aç, sağlık hakkından yararlanamamış insanın olma-
dığı bir mutlu düzeni kurmak olası. Ya da ülkemiz-
de eldeki kaynaklarla kısa dönemli bir süreçte çok
pahalı olduğu için asla iş olanağı yaratamayacağı-
mız, çalışma hakkını veremeyeceğimiz kitleleri, aşa-
ğıdaki en yoksul yüzde onu sefalet koşullarından
kurtaracak bir yardımı devletin karşılaması hiç de
güç değil. Araşatırmalardan çıkan verilere göre,
bankaları kurtarmak için harcadığımız para ve kay-
naklann çok azı ile en yoksul yüzde on için bugü-
nün rakamlan ile yaşanabilecek bir geliri sağiamak
olası.
Insanları ınsancayaşatacak koşullan yaratmanın
devlet elıyle, hak kavramı içinde olması çok önem-
li. Oysa yeni dünya sömürü düzeninde, küreselleş-
me sürecinde gidiş tam tersi. İnsanın insan olma-
sından gelen haklan, insan haklan kavramı içinde
elealınmıyor. Ikinci dereceden haklar kapsamında,
insanlığın, kamunun, devletin yükümlülüğünden çı-
kanlıyor. Sosyal devletten sapmalar yaşamın her
alanında insan haklannı kemiriyor. Sağlık, eğitim, in-
san haklanna yönelik kamu alanlarının tümü, özel
alana, özelleştirme kapsamına alınarak, paralı hiz-
met halıne getırilerek, haklarından yoksun, yoksul
kitleler, sistemin negatif ürünü olarak hızla çoğalı-
yor.
Sonra da sistemin tıkandığı noktalarda, giderek
daha az elde toplanan büyük sermayenin ayakta
kalabilmesi, düzenin yaşatılabilmesi aracı olarak
da, temel insan haklan gas pedilmiş insanlann eği-
tim, sağlık, çocuk, kadın, yaşam haklan, açlığın, aç-
lıktan ölümlerin önlenmesi adına yardım, sadaka
sistemlen geliştiriliyor. Yardım alanlar üzerinde ku-
rulan sadaka düzeni, borç, minnet baskısı ile, yok-
sul ve yoksunlar, insan olma hallerınden, kendileri
için insan hakları bilincinden uzaklaştırılıyorlar.
Dünyada tekel olmuş markalardan, dine, ırka,
dahası aşiret, mafya düzenine dayalı bağış, yardım
sistemlerine bağımlı yaşama, bu yardımlann günü-
müzde kutsanan sivil örgütlenmeler eliyle de olsa
gerçekleştirilmesi düzeni, yoksul ve yoksun kitle-
lerin, boyutlan giderek ağırlaşan bir kaosa, dışlan-,
maya, düzen dışına atılmalarını getiriyor. Bilimsel
teknolojik devrimler çağında, insanlar her tür ayı-
rımcılığa, ırk, din savaşlarına, teröre, insan haklan
ihlalleri kaosuna, acılara, felaketlere sürükleniyor-
lar.
İnsan Hakları Vakfı'nın, İnsan Haklan Derneği ile
birlikte gerçekleştirdiği 5. Türkiye İnsan Haklan Ha-
reketi Konferansında masaya yatınlan "yoksulluk ve
insan haklan" ilişkisi, günümüzde insan haklan kav-
ramı üzerinde oynanan oyunun sonuçlarını da çar-
pıcı bir bıçimde gözler önüne serdi. Uzmanların, bi-
lim ınsanlarının katıldıkları çalışma gruplannın ra-
porlanndan çıkan sonuçlara göre insan haklannın
tanımlanrnasında önemli sorunlar var.
Hakların mülkiyet eksenli birinci derece ve ikinci
derece haklar olarak aynlması, insan haklan üzeri-
ne yaratılan kavram kargaşası, sonuçta insan hak-
ları adına dahı, insan haklarının gasp edilmesi sü-
recini hızlandırmış bulunuyor. Insan haklan belge-
lerinin, insan haklarının kavramlannın içi boşaltılma-
dan, gerçek anlam ve sonuçları ile günümüzde ge-
çerli kıhnmasını geçerii kılacak biçimde yeniden
düzenlenmesi sorununun altı çiziliyor..
soner(5 cumhuriyet.com.tr
6KONOMİ
\
1
7937; Altın rezervi yapmaya başlayan Merkez ~*
Bankası, 3 milyon dolariık altın satın alındı.
7944; Elazığ - Van demiryolu hattının temeli
atıldı.
7944: Istanbul Radyosu hizmete girdi.
7976: Isveç'in Volvo firması ile Taşıt Sanayi
A.Ş. arasında, Türkiye'de kamyon üretilmesi-
ni öngören bir anlaşma, Isveçte imzalandı.
7994; Uluslararası devre mülk sisteminin ilk
uygulayıcısı olan Clup Flipper, kış dönem-
lerinin satışına başladı. Club Flipper'in biryaz
dönemi fıyatına, 20 haftalık kış dönemi ver-
diği açıklandı.
7994; Logo Yazılım, 'Dr. Ekonomi' adlı bir
bilgisayar programı geliştirdi. Programın,
gelir-gider, kredi kartı harcamaları,
banka hesaplan, borç ve alacaklan
takip ederek uyarıda bulunduğu
kaydedildi.