Catalog

.ÜL2001 PAZARTESİ CUMHURtYET SAYFA TARİHtS EN BÜYÜK TERÖRÜ inya ekonomisinin ABD borsalarınaparalel bir tepki vereceği düşünülüyor 3ütüngözlerWaU Street'tekonomi Servisi - Dünya ekonomisinin ü, saldtnnınhemen ardından kapatılan mgünaçılacak olan ABD borsalann ve- eği ilktepkilerde. Uzmanlara göre, Wall eet'in bugünkü açılışta vereceği tepki en küresel bir durgunluğun eşiğinde ın dûnya ekonomisi için belirleyici fak- lerden biri olacak. Olası bir askeri müdahale ise kuşkusuz ılikelibir dönemi başlatmış olacak. ABD rihındedahaöncebenzer bır olayın y aşan- adığına dikkat çeken uzmaıüar, zaten yüz- ; 0.2 gibi son derece zayıfbir büyûme içe- sinde bulunan ekonominin, bu olaya tep- isınin ne olacağıru kestiremediklerini, an- ak Körfez Savaşı'nda olduğu gibi tersine irtepkiyle tüketicinin sessizliğinikoruma- ınındasöz konusu ol- uğunu kaydediyorlar. Tûketici dengesinin luşma hızında iki ana tkenin belirgin oldu- ;una dikkat çeken Na- off Ekonomı Danış- nanlığı yönetıcisi Joel Maroff. -Bu etkenlerin üd borsa. Eğer borsa ıçıbşta toparlanırsa, in- îanlarfınansaldünvala- ruun yıküdığı düşünce- onden sıynlacaklanhr. Ancak, borsadayaşana- bikcekbir çöküş,bir îe- • Eğer borsa açılışta toparlanırsa, insarüar fınansal dünyalannın yıkıldığı düşüncesinden sıynlacaklar. Ancak, borsadayaşanabilecek bir çökûş, bir felaket etkisiyaratarak herkesi dibe çekebüir. laket etkisi yaratarak dibe çekecektir. Askeri harekâtolasıkğna tepki,operasyonun nekadar hızh yapıldığına ve ne kadar başarüı olduğu- na bağh. Öçlerinin abndığı düşüncesi, endise değjlbayram havası yaşatacaktu? 3 bin yerli ve yabancı şirketin bulunduğu, 17 trilyon dolarlık toplampazar sermay esine sahip olan New York Borsası'nda, iletişim sistemi test edilmesine karşın Amerikan ba- sını, sistemin düzgûn çalışıp çalışmadığı ko- nusunda kaygılı. New York Times gazetesi, WallStreetbölgesinde telefon bağlantvlannın dabiçalışmadığtnı hatırlatarak şu sözlere yer verdv. "Bütiuıbilgisa>arlan,\şvklan.kürnala- n çahşürmakkanenerjigerekiyor. (Borsa giin- de 3 bin 500 kÜovat enerji kuUanıyor.) Bir de tetefonlar ve data bağlannlan var. Bu gerçek- tenolabüirmi?" Rakip borsacüar kııcaklaştı EkonomiServfea-Yıkılan DünyaTi- caret Merkezi bınasında bulunan New YorkTicaret Borsası'nın geçici olarak işlemlerini sürdüreceği Long îslad'da- ki yerü merkezinde curaartesi günü bir bilgilendirme toplantısı yapıldı. Borsacüar, Dûnya Ticaret Merke- zi'nın 4. katındaki borsa ofisinde yapı- lansonseansın arduvdanılkkezbir ara- ya geldiler. Binaya uçak çarptıktanhe- men sonra bûtün eşyalannı bvrakarak binayı terk eden 2 bin Ticaret Borsast çahşanı ve üyesinin yoklaması sonu- cunda, 2 üyenin eksikolduğu saptandı. Toplantıda çalışma arkadaşlannın sağlıldı olduklanra gören ve gözyaşla- n içerisinde bir araya gelen borsa çah- şanlan, sürekli didişenrakip botsacda- nn birbirlerini görmekten duyduklan sevinçle kucaklaştıklannı anlatnlar. MerkezbankalanndaBkidite teiaşı Öte yandan, olası şok çıkışlarla sistemin daha da fazla sarsılmastnı engellemeye çalı- şanmerkezbankalannınbugün açılacak olan Wall Street'e yüklü fonlar aktardığı öğrenil- di. Bankalann likidite miktannı 200-300mil- yar dolar civannda arthrdığı açıklanırken sa- vaş sözcüklerinin telaf- fuz edildiği bir dönemde gûvenin yeterince sağla- namayacağı öne sürüldü. Avrupa Merkez Bankası admakonuşan bir yetkili, bankalann ek likidite ih- tiyacının iki nedeni oldu- ğunu söyledi: "İnsanlar panik içinde,fonlaruu ge- ri çekmeyi tercih ediyor- lar. tkincisi, VVaU Street kapata olduğu için abcı ve satıcüar kendi aralannda bir değerlendinne yapma şansı vakaİHyamaduarT New York Borsası binası girişine ABD bayrağt asıkh. ZARARIN FATURASI YINE ÇALIŞANLARA ÇIKARILDF Havayolu şirkeüerinde 12 bin kişi işiniyitirdi CH1CAGO(AA) - ABD'de meydana gelen terörist saldmlar nedeniyle, uçuşlan geçici olarak iptal edilen Amerikan havayolu şirketlerinin zarar etmeye başladığı, ülkenin en büyük beşinci havayolu şirketinin 12 bin çalışanını işten çıkaracağı ve iflasım açıklayabüeceği bildirildi. Merkezi Houston şehrinde olan Continental Airlines şirketinin başkanı Gordon Bethune, havayolu şirketlerinin kriz yaşadığmı ve dünya • ABD'de Dünya Ticaret Merkezi ve Pentagon binasına yönelik saldmlar nedeniyle zor duruma düşenhavayolu şirketleri, zarardan kurtulmak için çareler anyor. genelinde bu sektörde çalışan yaklaşık 100 bin kişinin işinden olabileceğini belirtti. Bethune, ABD Başkanı Bush'un kendıleriyle görüşerek mali yardım sağlaması çağnsında bulundu. Continental Airlines Başkanı Bethune, günlûk 30 milyon dolarlık zararlannın bulunduğunu ve hükümet yardırrunı alamamalan durumunda ekim sonunda iflas açıklayabilecekleri ikazında bulundu. ABD'in en büyük dördüncü havayolu şirketi Northv/est Airlines ile ikinci büyük şirketi United Airlines'vn da zor durumda bulunduklan belirtildi. Geçen salı terörist saldmlar sonucunda, dünya havayolu sektörünün 10 milyar dolarlık bir zarara uğTayabileceği de tahmin ediliyor. YüKSELtŞ HALtNDE OPEC'TENMÜDAHALE GELECEK Petrolfîyalı için iist smır 30 dolar olacak Ekonomi Servia - Petrol Ihraç Eden Ülkeler Örgütü OPEC, petrol fiyatlannın, "kabuledüemez* bir düzeye çıkması durumunda müdahale edecek. AA'nınhaberine göre, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Petrol Bakanı Obaid bin SaifeV- Nasui Dubai'de OPEC adına yaptığı açıklamada, ABD'de düzenlenen terörist saldınlann ardtndan petrol fiyatlannm yükselmesi durumunda, gerekli önlemleri alacaklannı ifade etti. Obaid bin Saif el-Nasiri, •'kabul edüemez" fıyat düzeyini 30 dolar olarak ifade etti. Dünya Ticaret Merkezi ve ABD Savunma Bakanlığı'na saldmlann gerçekleştiği 11 Eylül günü, geçen yıl aralık ayından sonra en yüksek düzeyine ulaşan petrol fıyatlan halen varil başına 26 dolar düzeyinde bulunuyor. 11 Eylül'de Londra Uluslararası Petrol Piyasası'nda, Brent turii Kuzey Denizi hampetrolün varili 3.6 dolar yükselerek 31 dolan aşmıştı. OPEC'in petrol arzma güvence vermesiyle sonraki gün gerilemeye başlayan petrol • 11 Eylül günü, geçen yıl arahkayından sonra en yüksek düzeyine ulaşan petrol fiyatlan halen varil başına 26 dolar düzeyinde bulunuyor. fiyatlan, 14 Eylül'de saldıralardan önceki düzeyine indi. Söz konusu tarihte Brent tipi petrolün varili 26 dolara düştü. DÜNYA EKONOMİSİNE BAKIŞ /ERGİN YILDIZOĞLU LONDRA TpajeüîÇokBüvükveDurumÇokKarmaşık .com Traiedinin boyutlan çok büyük, yol açtığı duygusal sarsıntı dayanılır gibi değil, yol açan gelişmeler ise son derecede karmaşık. Üstelik tepki göstermeyehazırlanan ABDyönetiminin manevraalanı tüm dünyayı inandırmaya çalış- tığından çok daha dar. Işte bu yüzden büyük sonuçlar çtkarmak, "Bundan sonra hiçbir şey eskisi gibi olma- yacak" ya da bu "111. Dünya Savaşı'dır" gibi radikal saptamalar yapmak için aceie etme- mek gerekir. Diğer taraftan her olgu, ne kadar trajik olursa olsun, anlamı içine oturtulduğu bağlamdave bakışaçısıyla belirieniyor. Bu yüz- den; kim yaptı nedenyaptı, gibi belki de hiçbir zaman cevap veremeyeceğimiz sorularla uğ- raşmak yerine, bağlam ve bakış açısı üzerin- de yoğunlaşmaya çalışmak daha iyi. Klmln bakışıyla Hiroşima ve Nagasaki'yi ABD destekli geıi- ci rejimlerin elinde katledilen milyondan fazla insanı, Körfez Savaşı'ndayaşamını kaybeden 100 binden fazla Iraklı sivili, Filistin sorununu, Sudan'dabölgenin tek antibiyotikfabrikasının roketlerle imha edilmesinin binlerce Afrikalının hastalıktan ölmesine katkısını (Chomslâ), dü- şünsek bile, 11 Eylül günü yaşanan trajediyi, Saddam'ın gözüyle değerlendirerek "ABD /a- ytğını buldu" diyerekyönetimlehalkı özdeşleş- tirmek mümkün değill Ancak, ne kadar acı içinde olursa olsun, hâ- lâkendi özgün ekonomiksiyasive askeriçıkar veproieleriolan, yaşanantrajediyi hızlabu bağ- lama oturtarak anlamlandıran ve herkese de kabul editmek üzere sunan ABD'nin. daha dognjsu ABD yönetiminin gözüyle de bakma- mak gerekir. Saddam'ın gözlüğünü takan pek yok ama, ne yazık ki, ABD'nin dünyaya sun- duğuçözürnlemeleri, "yenisavaş" konseptini, hemen benimseyip dünyayı bu ülkenin gözüy- le görmeye, hatta ABD'nin büyük askeri gü- cür«jen adetaerotikbir hazalırcasına "ezerge- çer", "dümdüz eder" ifadeleriyle propaganda trenirve atlayanlar hiç de az değil. Bu gelişme- lerde, Türkiye'ye getirebileceği insani ve eko- nomk yükü düşünmeden, mali yardım alma olasuğı görenler bile var... Ya benden yanasın ya bana fcarşı Bu büyük trajedi ABD yönetiminin çok ön«Tili üç soruna çözüm bulmakta zoriandığı bir sndayaşandı. Şöyle: ABD soğuk savaş bi- tirıca, uluslararası hegemonyasının dayandır- dığıdtş politika paradigmasını kaybetti. Diğer bir deyişle ABD, şimdi müttefiklerini, özellikle Avrupa ve Japonya'yı hangi düşmana karşı kendi liderliğiattmdabirieştirecekti? KörfezSa- vaşı bu sorunakalıcı bir çözümgetiremedi. Ak- sine, Avrupaülkeleri ekonomik-s'ıyasi birlikyö- nünde yeni adımlar attılar, NATO'ya paralel kendisavunmainisiyaufterinioluşturmaya baş- ladılar. Japonya ise giderek bölgesel bir siya- si askeri güç olmanın koşullannı oluşturacak yöndearttırmayabaşladı. Japonya, ABD'nin li- derliğini tanıyacağını, ancakbuna karşılık AB- işlevini gerçekleştirememeye başlamanın ya- nı sıra, küreselleşmesüreciveyeni iletişim tek- nolojilerisayesindedünyanıngeri kalanıyla kur- duğu sıkı bağlardan dolayı, kendi durgunluğu- nu hızla ihraç etmeye başladı. Böylece, AB- D'nin hegemonik gücünün ekonomik tabanı yeniden zayıflamaya başladı. Üçüncüsü, Mor- gan StanleyDeanWrtter'inbaş ekonomisti Ro- ach'un işaret ettiği gibi küreselleşme ekono- mik ve mali olarakçok iyisonuçlarvermişti (ta- bii başta ABD için -E.Y.) ama siyasi toplumsal ABD, daha yıkılan binalann tozlan inmeden, NATO'nun 5. Maddesini uygulamaya soktu. D'nin de onun bölgesel-ulusal çıkariannı anla- yışla karşılamasmı istiyordu. "Kabadayı" dev- letler teorisiyle ilişkili füze kalkanı projesi, bu birleştirici etkiyi yaratmıyor, aksine hem ABD ile Avrupa arasındahem de ABD'nin uzun dö- nemdetehlike olarakgördüğü Rusyave Çin'le arasındaki ilişkileri dahada istikrarsızlaştınyor- du. Clinton bu soruna çare olacak yeni bir doktrin üretemedi. BushyönetimiiseClinton'ın tam aksi yönde gıtmek istediğini açıklamakla biriikte, yeni savunma konseptini bir türiü so- nuçlandıramadı. ıkincisiv 2000'in sonunda, dünya ekonomisi bir resesyonagirmeye başladı, ABD ekonomi- si, Asya krizi sonrasında üstlendiği lokomotif etkiterihiç de iyideğildi. Dünyada, ABDönder- liğinde yaşanan bu küreselleşmeye karşı yay- gın bir muhalefet hızlayükselıyordu. Tam bu sırada gerçekleşen trajedi, Kissin- ger'ın inancına göre "Bsrb ittifakı için, soğuk savaşbrttikten sonraarbkortaktrirdüşman kaldı mı, tarttşmalanna son verdt". Yeni or- tak düşmanterorizmdi. George Bushşöyle di- yecekti: "Savaş ilan edildi ve dünyayı lider- liğimiz altnda zafere ulaştıracağız" (Was- hington Post). Washington Post, Benyamin Netanyahu'nun 1995'te yayımlanan bir kita- bına dayanarakbu savaşın niteliğine daha bir açıklık getirdi: Karşımızda Batı'nın üstünlüğü- ne son vermeyi amaçlayan bir saldırı vardı. Araplarsiyonizme "Batı'nın ifadesiolduğu için, Arnerika'ya daçağdaşlığm en mükemmei ürü- nü olduğu için karşı çıkıyoriardt". Netanyahu, çarşamba günü bu görüşlerini Maari\w'de ye- niden dile getirdi. ABD şeytani güçlere karşı "bir özgûriük koalisyonu kurmalı", terörü destekleyen devletleri, "Filistinyönetiminden başlayarakyok etmeliydr. BöyleceABD'nin yenidışpolitikasınınen azından iki bileşeni bel- li oldu: a) Bir The Independent yazannın altını çizdiği gibi "Ya benden yanasın ya da terö- ristlerden yana". b) PoweU'ın vurguladığı gi- bi "Yalnızca teröristleri değil, onlan destek- leyen devletleri de yok etmek" (International Herald Tnbune). Terorlzme' karşı büyüK ittlfafc ABD yönetimi, daha yıkılan binalann tozlan yere inmeden, NATO'nun 5. Maddesinde dile getirilen bir NATO üyesine yapılan saldın, tüm üyelereyapılmış sayılır koşulunungerçekleşmiş olduğu tezini NATO üyelerine onaylattı. Böyle- ce ABD'nin, Kosovasavaşındayanm kalan NA- TO'yu bir alanı değil bir konsepti savunmaya dönüştürmeyi amaçlayan girişimi de tamam- lanmış oluyor. NATO şimditerorizme karşı mü- cadele edecek. Böylece NATO, ABD'nin yeni dışpolitikayönelimineuygunbir hattaoturacak. Ne ki trajedinin etkisiyle ilk anda 5. madde- ye onaylannıveren Avrupaülkeleri, iki gün son- ra desteklerine çeşttli koşullar getirmeye baş- ladılar, böylece "destek yumuşamaya baş- ladı" (FinancialTımes). Gerçekten de bir taraf- tan, 5. maddeyi gündeme getiren saldınnın kaynağı henüz belü değil. Belli olduğunda bu- nunyaşarnsaltehditkategorisinegireceği şüp- heli. Terorizmin ise henüz üzerinde anlaşılmış genel geçer bir tarifi yok. Diğer taraftan, NA- TO'nun büyüküyeleriyle, ABD'nin Avrasyako- ridorunda ortakbir oyun planı üzerinde uzlaş- malannm güçlüğü bir yana, ABD'nin oluştur- mayaçalıştığı bu terorizmekarşı uluslararası tş- birliği, çok sorunlu bir süreç olmaya mahkûm. Stardfor'un analizine göre, Başta Rusyave is- railolmaküzere, ittifakülkeleribu süreçte, ken- di ulusal çıkarlan doğrultusunda ABD'yi yön- lendirmeyeçalışacaklar. ABD ile işbiriiğine ha- zır olduğunu merkezden önce açıklayan Ja- ponya ise koşullardan askeri yapısını komşu- lannıtedirgin etmedenyenilemekiçinfaydalan- mayı planlıyor (13/09). Tüm bunlangözönüne alınca, "yeni bir dün- ya düzeninin" daha başladığını söylemek ko- laydeğil. Zira11 Eylül öncesinegöreortada he- nüzyeni bir trend yok! ANKARA PAZARI VAKUP KEPENEK Küresel Sosyal Adalef Amerika Birieşik Devletleri, geçen salı, çok ağır birterör eylemiyle sarsıldı. Vurgulamakgerekir ki, terör hiçbir biçimde hoş görülemez; ne olursa ol- sun, haklı bulunamaz. Terör, cezalandınlmah- dır. Ancak. cezalandırma eyiemi, suçsuzinsan- lann öldürülmesine neden olmamalıdır. Tersi- ne bir tutum, suçsuz insanlan yok etmek olur, ya- ni teröre dönüşür. Yaşanan toz duman kalktıktan sonra asıl ya- pılması gereken, terörün nedenlerini ortadan kaldıracak önlemleri tarnşmaya açmaktır. Son terör, son yılların çekici ve o öîçüde de gi- zemli kavramı olan küreselleşmeye yeni bir bo- yut getiriyor. Yaşanan terör, hiçbir yönüyle önce- ki terör eylemlerine benzemiyor, bir yeni başlan- gıç özelliği taşıyor; nicel ve nitel özellikleriyle, kü- reselleşme sürecini yansıtıyor. The Economist'm deyimiyle (14 Eylül, www) bu terör, "Afganis- tan'ın, ABD tarafından 1979 sonrasında yara- ülan koşullannı New York'a taşıyor." Nasıl? Sonterörolayı, önceyaşamakveyaşatmak is- temeyişin kitleselleşmesidir. Olaya katılanlann bir araya gelmelerini sağlayan, yanı bireysel ola- bilecekterörün kitleselleşmesini kolaylaştıran, ile- ri teknolojinin iletişim ağı olanağının kullanılma- sıdır. Yıne de ana sorun, neden çok sayıda insanın bu sürece katıldığıdır. Konunun özü, ölmeyi gö- ze alan insandır. lleriteknolojı, yaşamdan umu- dunu kesenlerinbir araya gelmeleriniolanaklı kı- Ityor, bunun kitleselleşmesini ve çok çok etkili ol- masını sağlıyor. Ancakyaşamdan umudu kesme- nin nedenleri başka yerde aranmalıdır. Küreselleşme, hızlı savunuculan ne dersedesin, yoksul ülkelerie zenginler arasındaki gelir aralığı- nı her gün biraz daha açıyor, bir büyük uçurum oluşmasınayol açıyor. Aynı uçurum süreci ortave az gelirii ülkelerin kendi içlerinde de yaşanıyor, çünkü bu ülkeler sosyal güvenlık alanına yeterin- ce kaynakayırmıyor. Yerkürede işsizlik, açlık, yok- sullukve hastalık ile boğuşan, egitimsiz, sağlıksız ve bannaksız milyarlarca insanyaratılmış bulunu- yor; bunlara her gün yenileri eklenıyor. Üstelik bu kitleler çoğu kez, aile, toplum ya da polis baskı- sıyla eziliyor ve sömürülüyor. "Bunlar eskiden de vardı" denemez. Çünkü, küreselleşmeyle gelir farklılığı uçurumu hızla ge- nişliyor. Bu durumu, tüm dünya, TV ve varsa in- ternet aracılığıyla çok yakından izliyor. Sonra, bu olay kanıtlıyor ki, geçmişin kale an- layışıyla korunmaolanağıtarihe kanşıyor. Bundan sonra, en gelişmiş silahlar, yüksekduvartar, elekt- rikli tel örgüier ve haberleşme düzenlemelerinin variığı, güvenliği sağlamayayetmeyecektir. Ülke- ter için de haneler için de tekıly ada bireysel ko- runma olanağı bulunmamaktadır. Ortakkorunmayada güvenliknasılsağlanır? Bu sorunun yanıtı, kesinlikle bizler ve onlar aynmcılı- ğı içinde aranmamalıdır. Özellikle de bunu, uygar- lıklann çatışmasıyada uygarolanlariaolmayan- lann savaşı düzlemine indirmek çok yanlış olur. Böylebtryaklaşımın benimsenmesi, geçmişin ba- şansızlığı son terörle bir kez daha yeniden kanrt- lanan sürekli silahlanma politikasının izlenmesi- dir. Yapılması gereken hem Türkiye düzeyinde hem de yerkürede hakça bir düzen kurulmasını, yani sosyal adaleti geçerii kılmaktır. İlk yıllannda bulunduğumuz XXI. yüzyıl böyle bir sosyal adalet dönüşümüyle başlayabilir mi? Bu sorunun yanıtı- nın evet olması, nesnel koşullann bir zorunluluğu- dur. Insanlık er geç, üretim gücünü ve parasal ola- naklannı, silahlanmaya değil, sosyal adalete ayır- mayı başaracaktır. Çıkışyolununbu olduğu önün- de sonundaanlaşılacaktır. Ezilenlerin, sömürülen- lerin ve çözümü en olumsuzda, ölümde arayanla- nn, üretici ve yaratıcı olmalannın önündeki tüm engellerin adım adım kaldırılmasını sağlamak ge- rekıyor. Bu bilince ne kadar çabuk ulaşılırsave iş ne ka- dar hızlı yapılırsa, o kadar yarariı olur. ABD yönetimi müttefik arıyor Desteği ver yardımı al NEW YORK (AN- KA) - ABD'deki terör salcUnlannın ertesinde dostülkelerin desteğini arayan Bush yönetimi- nin, bu yardımın karşı- lığvnda ekonomik kriz- deki müttefiklere des- tek sağlamak zorunda kalacağı Öne sürüldü. New York Times ga- zetesi, bu ayvn sonunda Washington'da yapıla- cak olan gelişmiş ülke- lerintoplantısı sırasında Bush yönetiminin Ar- jantin, Brezilyave Tür- kiye'ye yardun sağlan- ması konusunda yeni baskılarla kar^ı karşıya kalacağuu savundu. Bush yönetiminin, terörle mücadele eden Endonezya gibi potan- siyel önemli müttefik- lerin sallanan ekonomi- lerine yardımı reddet- mede zorluk çekeceği öne sürülen gazetede. ABD Hazine Bakanı PaulO'NeiIt'in şımdiye kadar ekonomileri iyi yönetmeyen veya kur- tarma paketlerini iyi kullanmayan krizdeki ülkelere destek sağlan- ması konusunda istek- siz davrandığı anımsa- tılarak şöyle denildi; u Bu yaklaşunı gelecek haftalarda değişebilir. Zengjn ülkeler, gjobal ekonomiyigüçkndirme yoflannı görüşmek üze- re bu ayın sonunda Washington'da topla- nacak. ABD yönetim yetkilileri, faiz oranla- nndakoordine indirim- kre ilişkin görüşmele- rin başladığını söylü- yoriar.Geçenay Arjan- tin'e yönelik I1VIF kur- tarma paketini isteksiz birbiçimde desteklcsen Sayın O'NeilL, bu ü'lke ve Brezttya ik Avrupa ve Ortadoğu arasında bulunan strateük müt- tenkJTüridye'ye destek verilmesi konusunda yeni baskılarla karşı karşıya kalacakT 1 Askeri tehditlerin ekonomik işbırliğini gerekli kıldığı görüşü- neyer verilen gazetede, soğuksavaşın ardmdan Dünya Bankası ve IM- F'nın kurulduğuna Körfez Savaşı'ndaı sonra daDünya Ticare Örgütü'nûn kurulmasi na ilişkin müzakereU rin tamamlandığvr işaret edildi.