Catalog

1 7 EYLÜL 2001 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA TARİHtN EN BÜYÜK TERÖRÜ 11 VVashington yönetimi, gittikçe sertleştirdiği açıklamalanyla dünyayı savaşa hazırlıyor ABD: Tekseçeneksaldırı• Bush'un orduya "Harekâta hazır olun" çağnsının ardından Savunma Bakanı Rumsfeld, "saldırmaktan başka seçenekleri olmadığını" vurguladı. • ABD'nin Japonya'daki Yokusuko Deniz Üssü'nde bulunan savaş gemilerinden Cowpetıs, Ortadoğu'ya gitmek üzere Pasifik Okyanusu'na açıldı. Dış HaberierServisi-Dünya lider- leri "terorizme karşı mücadde" ko- nusunda ABD'nin şemsiyesı altmda birleşmeyi kabul ederken ABD'nin, Afganistan'a yönelik askeri harekâ- tıylailgili gelişmelerbelirginleşiyor. ABD Başkanı GeorgeBush, Camp David'de gerçekleştirilen Ulusal Gü- venlik Zirvesi'nin ardından yaptığı açıklamada orduya, "harekâta hazır olnıası''çağnsındabulundu. "Şuan- da savaştayız" diye konuşan Bush, Usamebin Ladin'in bir numaralı zan- lı olduğu yönündeki görûşlerini yi- neledi ve "Sadecebir kişiyedeğfl,(ma destek olanlara karşı da harekâta gi- rişfleceğinr söyledı. Bush, ABD hal- kından "pazartesi gûnü normale dön- meferini, ancak bir savaş haÜndeohın- duğunu unutmamalannı" istedi. Bush'un Senato'dan güç kullanma yetkisini almasının ardından Penta- gon'un yedek Amerikan askerlerini göreve çağırdığı hatırlatıhrken olası bir operasyonun hafta ortasuıda baş- layabileceği bildiriliyor. ABD Başkan Yardımcısı DkkChe- ney, dûn Usame bin Ladin'in New York ve Washington'daki saldınlar- la ilişkisi olduğu konusunda şüphe- sinin ohnadığıru açıklarken Savunma Bakanı Donald Rumsfekl de terör ör- gütlerini banndıran ülkelere saldın dü- zenlemekten başka seçeneklerinin olmadığını söyledi. Askeri harekât konusunda baslan- gıçta "güçlü kaıutlar gerektiğuü" sa- vunan Ingiltere Başbakanı TonyBla- ir dün yaptığı açıklamada, "teroirizın- Bötün dünyadaki ABD üslerinde hareketii günler yaşanıyor. (Fotoğraf: REUTERS) le savaşıyoruz" ifadelenni kullandı. Yaşananı "modern dûnya ile fana- özm arasmdaki bir savaş" olarak ta- rif eden Ingihz Başbakanı, Avru- pa'nın ABD'nin yanında olması ge- rektiğini de vurguladı. Bush'un emri: Rotasından çıkan uçak vunılacak George Bush'un, sah günkü sal- dınlann ardından, başta başkent Was- hington olmak üzere, rotasından çı- kan ve kulenin uyanlanna cevap ver- meyen tican uçaklann vurulması em- rini verdiği bildirildi. Bush bu kara- n, kaçırdıklan Boeing yolcu uçakla- nyla salı günü Dûnya Ticaret Merke- n ve Pentagon binalanna teröristle- rin düzenledıkleri saldınlann ardın- dan önlem olarak aldı. Başkan Yar- dımcısı Richard Cheney, NBC tele- vizyonunda bir soruyu yanıtlarken "Bukaran BaşkanverdLPaodanmı- za, VVashington üzerinde rotasmdan çıkan,tafimadarauyına>antkariuçak- lan vurmayetkisi tanındT dedi. Che- ney, "tnsaıüarbanunkorkunçbirka- rar olduğunu söyieyebilir. Evet, öyle" derken karann. yenı Amenkan yöne- timinin aldığı "enzor karar" olduğu- nu söyledi. Cheney, Dünya Ticaret Merkezi ve Pentagon üzerindeki sal- dınlan, uçaklan vurarak engellesey- di kimsenin ABD'yi suçlayamayaca- ğına da işaret etti. ABD'nin Japonya'daki Yokusuko Deniz Üssü'nde bulunan savaş gemi- lerinden Cowpens'in, önceki gün Or- tadoğu'ya gitmek üzere Pasıfık Ok- yanusu'na açıldığı bildirildi. Kana- gawa eyaletindeki üsten aynlan Cow- pens'ın bir haftada Ortadoğu'ya ulaş- ması bekleniyor. Karadan karaya To- mahawk fuzeleri ve Aegıs hava sa- vunma sıstemi bulunan Cowpens'in, aynı anda birçok hedefe saldirma ye- teneğine sahip olduğu kaydedıhyor. Rus birlikieri alanna geçirildi Bu arada Tacıkistan'da bulunan Rus birliklen alarma geçirildi. Rus- ya Savunma Bakanı Sergey tvanov, askeri birliklerin "bölgedeki durum" göz önüne alınarak alarma geçınldi- ğini açıkladı. Rus tümeninde toplam 7 bin asker bulunuyor. Ingiltere yönetimi, askeri harekâ- ta karşı önlem olarak Pakistan' ın ba- zı bölgelerindeki vatandaşlanndan bu bölgeleri terk etmelerini istedi. Müşerref ÇüTe gidiyor ABD Başkanı Bush'un, Pakistan Devlet Başkanı Pervez Müşerref i te- lefonla arayarak terör mücadelesine verdiği destekten ötürü Islamabad yö- netimine teşekkür ettiğı kaydedıldı. Pervez Müşerref in gelişmelerle ilgi- li görüş alışvenşinde bulunmak üze- re ülkenin en yaİun iki müttefıki olan Çin ve Suudi Arabistan'a ziyaretler gerçekleştirileceğı bildiriliyor. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Hay- darAByev'in 17-19 Eylül 2001 ta- rihleri arasmda Iran'a yapacağı res- mi ziyareti erteledi.Erteleme kara- nnın, son gelişmelerden kaynak- landığı sanılıyor. ABD ve İngiliz halkı Savaş tamtamları • ABD ve îngütere'de yapılan kamuoyu yoklamalan, halkın büyûk çoğunluğunun, "masum srvillerin ölmesi pahasına" askeri operasyondan yana olduklarını gösteriyor. Dış Haberier Servisi - ABD'de yapılan kamuoyu yoklamalan, hal- km ezici bir çoğuniuğunun, "çok sayıda srvil ölecek olsa bile" ABD'nin misilleme saldınsı düzen- lemesini istediğini gösteriyor. Newsweek'in yaptığı araştırmaya göre, Amerikalılann yüzde 71 'i, te- röristlere karşı bir askeri saldırıyı onaylıyor. New York Times ve CBS televizyonunun benzer bir anketi de Amerikalılann yüzde 85'inin, sorumlulara karşı yapılacak bir as- keri müdahaleyi desteklediğini gösteriyor. Aytu araştırmaya göre, ABD'li- îerin yüzde 75'i, yurtdışındaki ma- sum insanlann hayatlannı kaybet- meleri pahasına da olsa, askeri bir saldınyı desteklıyorlar. tngüfafer daha insafh! İngiliz halkının olası bir ABD mi- sillemesiyle ilgıu görüşlerininyan- sıtıldığı bir kamuoyu araştırması- na yer veren The News of the World gazetesi, Ingiltere'de böyle bir as- keri harekâtı doğru bulduğunu be- lirtenlenn oranuun yüzde 74 oldu- ğunu yazdı. Ankete katüanlar, "Eğerbu ha- rekâtta masum shillerin de hayat- tonmyitirmderisözkoausuolsabi- > kdesteğinizgeçerfi mi" sorusunun yöneltilmesi üzerine, desteklerini yüzde 43'e düşürdöler. Kâbil'e gidecek olan Pakistan heyeti, 'Ya Bin Ladin'i ABD'ye verin ya da saldırı riskini göze alın' diyecek Köktendınci Taleban'a iiltimatom AFGANİSTAN'DA KORKU KâbiVden kaçıyorlar Dış Haberier Servisi - Afganlar olası bir ABD saldınsına karşı evlerini terk etmeye başladılar. Afganistan'm başkenti Kâbü'den büyük bir ka- çış yaşandığı, para bulabilen Kâbillilerin eşya- lannı toplayarak çoluk çocuklanyla başkenrten uzak bölgelere gitmeye çalıştığı belirtiliyor. Dünya Ticaret Merkezi'nin ikiz kulelerine çar- pan iki uçağm görüntülerini çok az sayıda Af- gan izleyebildi belki, ancak ABD saldınsuun eli kulağında olduğu konusunda kimsenin kuş- kusu yok. Afganlar, gelecek saldınnın korkunç boyutlarda olacağuıı da tahmin ediyor. Eşyala- nnı kamyonuna yükleyen 35 yaşındaki Mira Can adlı Kâbillınin şu sözleri ortak bir korkuyu yansıtıyor: "Sakbııolursakimsekurtıümaz.Na- sıl bir sakhn olacağını da kimsebflmiyor, ama bu- nun çok tehliketi olacağı kesin. tlk hedefin Kâbil olacağı da anlaşüryorr Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komi- serlıği (UNHCR) yetkililerine göre, içsavaş, yok- sulluk ve açlık yüzünden zaten insanlann yerle- rinden olduğu ülkede nüfus hareketi, normalin 3 kıtma çıktı. Ükedeki köktendinci Taleban yönetiminin, ABD'nin olası bir misillemesine destek veren her- k e s cihat ilan edeceği açıklamasının ardından Af janlann smırlara da akın ettiği sanılıyor. tan, olası bir sığmmacı akınını önlemek için Af|anistan'la olan 900 kilometrelik sırunn ka- patldığım açıkladı. A^an kadınlardan ABD'ye çağrl "aleban yönetimine muhalif bir grup Afgan- lı ladin ise masum insanlara acı çektirilmeme- si ;erektiğini belirterek ABD'ye soğukkanlı ol- rnsı çağnsrnda bulundu. Afganistan Kadınlan Dtvrimci Birliği'nden (AKDB) yapılan açıkla- mda şu ifadeler kullanıldr. ABD hükümeti ve halkı, fakir Afgan haOa ve IM avuç radikal terörist arasmdaki derin farkı fcsmetidir. Büyük Amerikan halkmmbufarkı göz CMHnde bulundurmasuu umuyoruz." tç savaş, yoksuDuk ve açhk, zaten çok sa> ıda \tgan'ı sığmmaa konumuna düşürmüştü. Pakistao-Afganistan sırurında yaşayan Afgan çocuklar, çöpten bulduklan nesnelerle yaşamlarınısürdürmeyeçalışıyorlar. (Fotoğraf: REUTERS) • Pakistan'ın, Usame bin Ladin'i ABD'ye teslim etmesi için Taleban'a 3 gün süre tanıdığı öne sürülüyor. Dış Haberier Servisi - Pakistan, Taleban rejimi- ne baskı yapmak ve "felaketin önünegeçmek" için bugün Kâbil'e heyet yolluyor. Hükümete yakın bir kaynak, AFP muhabirine verdiği demeçte, üst düzeydeki yetkililerin Kâbü'de yapacağı temas- larda Usame bin Ladin'in teslim edilmesi konu- sunun ele almacağını belirtti. Kaynak. "Heyet,Kâ- bil'deki TalebanyöneticUcrini sağduyuya davet ede- rek büyük bir felakerin ortaya çıkmasını önlemeye çahşacak" dedi. Heyetin, ABD'ninbir numaralı şüp- heli ılan ettiği bin Ladin'e desteğini yineleyen kök- tendinci Taleban'a ultimatom vermesi bekleniyor. Adının açıklanmasını istemeyen bir yetkili, Tale- ban'a "Ya Bin Ladin'i ABD'ye verin ya da şid- detli bir misilleme saldırısını göze alın" mesa- jınm verileceğinı bildırdi. NTV'nin haberinde de Pakistan'uı bin Ladin'i ABD'ye teslim etmesi için 3 gün verdiği duyuruldu. _ Taleban yönetiminin lideri Molla Muhammed Omer, acil ulusal savunma toplantısı yapıhnasını istedi. Afganistan'da yayuı yapan Şeriat Radyo- su'ndaokunanÖmer'inbildirisinde, "ABD'ninkut- salAfganistan topraklanna yapabfleceği saklınlar ne- deniyle,tademli ukmanın Kâbil'de şeriat karaniçin toplanmalan" çağnsı yapıldı. Açıklamada. "kahra- man Afgan ulusunun, alacağı karar ışığında tslamı ve ülkesini savunabileceği'' belirtildi. Taleban'ın "Dışişleri Bakanı" VekU Ahmed Mü- tevekkfl de Afgan Islami Basuı Ajansrna verdiği de- meçte, "Bin Ladin konusundaki tavnmızda deği- şikükyok" dedi. Taleban, bu denli genış bir eylemi yapamayacağını öne sürdüğü bin Ladin'in ABD'yi canevinden vuran kanlı saldınlardan sorumlu ola- mayacağını iddia ediyor. Mütevekkil, komşu ülke- leri de ABD'nin Afganistan'a olası saldınsına yar- dımcı olmamalan konusunda uyardı. Mütevekkil, "Amerikan planma yardım eden ûlke olursa, ona saldırTnz" dedi. Yabancı görevffler ülkeyiterk etti ABD'nin saldınsırunbeklendığı Afganistan'daki Ta- leban yönetiminin ülkeyi terk etmelerini istediği ya- bancı yardım görevlileri başkent Kâbü'den aynldılar. Öte yandan, Pakistan'daki köktendinciler, aske- ri lider General Fervez Mûşerreri Afganistan'a düzenlenecekmisilleme saldınsında ABD'ye des- tek olmaması konusunda uyardı. tslami Cema- at'in Genel Sekreteri Mûnevever Hasan, "Afga- nistan'a yönelik herhangi bir saldın çok ağır so- nuçlar doğuracakür. Böyle bir durumda, Mûslü- man kardeşlerimizi desteklemekten başka bir se- çeneğinıiz de yoktur" dedi. BIÇAK SIRTI EROL MANtSALI Amerika-dakiMayTüriaye'nin Başında Patiamasm Türkiyeson yıllar ıçinde Avrupa Biriiğive ABD'nin, "Türkiye'nin stratejik çtkarian konusundaki bas- kılanna karşı" yeni bölgesel dengeler arayışına gir- mişti. Asya Türk Cumhuriyetleri yanında güneyin- deki ve kuzeyindeki ulkelerle de yakınlaşma ara- yışına başlamıştı. Bu politika değişikliğinin sebepleri çok açıktır; 1) Artık soğuk savaş dönemi bitmişti, doğu-ba- tı diye bir aynm yoktu; bu husus, özellikle de Tür- kiye için geçerii idi. Artık batı içinde, soğuk savaş döneminde olduğu gibi "kabulgörmüyordu". Üs- telik Avrupa ve ABD, Turkiye'yi atlayarak, Asya ül- keleri ile çok yakın ilişkjlere başlamışlardı. Türkiye'nin de geç kalmakla biriıkte, ortada kal- mamak için, kendi bölgesinde çevre ile ilişkiterini geliştirmesi gerekiyordu. 1990'lann ılk yansında, sadece Asya Türk Cumhuriyetlenne yönelen Tür- kiye diğer bölge ülkelerini ihmal etmiştt. Son 10 yı- lın ikinci yansında, özellikle son 2-3 yıl içinde böl- ge ile ilgili giriştmlerinı arttırabildi. 2) Avrupa Biriiği ve Amerika'dan yenı baskılar ve talepler gelmeye başlamıştı; - Amerika, Kuzey Irak'ta bir Kurt devletı için bü- tün koşullan hazıriamıştı. Şimdi tş, kukla devletin ilanına kalmıştı. Ankara ise bu dayatmaya karşı, "sa- vaş nedeni sayanm" diye direniyordu. Türkiye sı- kıştınlıyordu! - AB, Turkiye'yi AGSK'den dışlıyordu ve aynen 6 Mart 1995 belgesinde olduğu gıbı, "askerialan- da da tek yanlı bağlamaya" çalışıyordu. Askeri alandaki bu dayatmaya Ankara "hayır" demişti. Sorun sürüyordu. AB'nin Turkiye'yi Kıbns ve Ege konulannda zor- laması ve yeni "Ermeni tasanlan" ile Turkiye'yi ka- pının önünde tutma çabalan Ankara'nın gözünü açmaya başladı. AB açık bir biçimde Turkiye'yi oyalıyor ve baskı yaparak ödünler koparmaya ça- lışıyordu. - ABD ve AB, Türkiye'ye karşı "sı/ah ambargo- su" uyguluyorlardı. Yunanistan'ın aşın silahlanma- sına destek verirken Türkiye'ye ambargo uygula- yarak elini kolunu bağlıyorlardı. Yukanda saydığım koşullar göz önüne alındığın- daTürkiye'nin, "kendibölgesine veAsya'yayöne- lik yenı politikalara başlaması", Türkiye'nin ayak- ta kalmasının yegâne seçeneğı olarak ortaya çıkı- yordu. Bu bağlamda Irak ile sıcak ilışkilere girildi, ekonomik çıkarianmız ilk defa göz önune alındı. Ay- nı şey Suriye ile de başlatıldı. Tran ile geçmişte ya- ratılmış olan "yapay gerginlikler", yavaş yavaş gi- derilmeye başlandı. Ve en önemlisi, Rusya ve Çin ile ilişkilerde önem- ii adırnlar atıldı. Batı'dan alamadığımız "bazı aske- ri teknolojiler" Asya'dan alınmaya başlandı. Yeni bir tuzak mı! . ABD'deki son olaylar ile Türkiye NATO içinde böl- ge ülkelerine ve Asya'ya karşı yenıden, "Batı'nın bölgedeki fandarması" konumuna düşermi? Hem de soğuk savaş bittikten 11 yıl sonra. Üstelik Tür- kiye önce ASALA, sonra da PKK terörü ile sava- şır ve binlerce insanını kaybederken çıt çıkarma- yan, hatta terore destek veren NATO ülkelerine bu kez "bir Haçlı Seferi operasyonunda" ben sizin yanınızdayım der mi? Ve böyle bir gelişme, Türkiye'nin bölge ve Asya ile kurmaya çalıştığı yeni ılişkileri silip süpürmez mi? Kim bilir, içerde ve dışarda bunu görmek iste- yenler ellenni ovuştuoıyorlardır. Türkiye bu tuzağa duşmemek zorundadır. Norveç hayır derken, bir- çok Avrupa ulkesı işi yokuşa surerken Türkiye'nin Haçlı Sefenne katılması, Cezayır'ın bağımsızlığı ko- nusunda yıllar önce "hayır" dıyen Ankara'nın ikin- ci hatası olmaz mı? - tsmail Cem'in açıklamasını yadırgadım: Cem 13 Eylül'de televizyonlar önünde yaptığı açıklama- da, "Amerika'daki otay, demokrasi ile terör arasm- daki savaştır" dedi. Bu ifadeyi bu biçimde ABD, In- gittere ve Cem kullandı, çok ılginçtir, başka kulla- nan olmadı. - Insanlık dışı bir olaydır, kınıyoruz diyebilirdi. - Suçlu kişiler tespit edilene ve bu iş adalet me- kanizması içinde kesinleşince cezalandırıimalan için Türkiye'de yardım eder diyebilirdi. - Biz terörden çok çektik, sız bize yardım etme- diniz; ama biz size yardım edeceğiz diyebilirdi. Ama kalkıp da "Bu iş demokrasi ile terör arasm- daki savaştır" demesi, Türkiye'de bir siyasinin en son söyleyebileceği şeydir. Bu çatışmalar demok- rasi ile şiddet ve terör arasmda değildir Sayın Cem; bu çatışmalar, dünyadaki bozuk düzenin ve den- gesizlikterin sonucudur. Bin Ladin'leri kimlerin ye- tiştirip ortalığa saldığını yoksa bilmiyor musunuz? Usame bin Ladin-. İlgim yok Baş şüpheli yine reddetti ISLAMABAD (Ajanslar) - ABD'nin, 11 Eylül'de düzenlenen kanh saldınların bir nu- maralı samğı ilan etti- ği Suudi milyarder Usa- me bin Ladin, bu saldı- nlarla ilgisi olduğunu bir kez daha yalanladı. Pakistan'm Peşaver kentinde bulunan Af- gan tslami Basın Ajan- sı'na açıklama gönde- ren bin Ladin. "ABD parmağrv la beni göste- riyor, ama bunu asla benyapmadım" ifade- sini kullandı. Bin Ladin, yardımcısı Abdüssa- med aracılığıyla ajansa gönderdiği açıklama- da, "Bunu yapanlar, kendiçıkarian için yap- tilar. Ben Afganistan'da yaşıyonım vebu tür ey- kmİere izin vermeyen Emir'ül Mü'minun Molla Ömer'e bağh- yun" diye yazdı. Afganistan'daki kök- tenduıci Taleban yöne- timinin lideri Molla Mu- hammed Ömer tarafın- dan kendisine getirilen kısıtlamalan hatırlatan Usame bin Ladin. bu tür terörist saldınlan ger- çekleştirecek araçlara sahip olmadığını savun- du. Bin Ladin. kanlı sal- dmlardan hemen sonra da bu işe kanşmadığım söylemişti. 5 binden fazla kişi- nin ölümüne yol açan saldınlarda bin Ladin'i binnci sanık ilan eden ABD yönetimi, beş yıl- du- Afganistan'da yaşa- yan bin Ladin'e karşı operasyon hazırlıklan- na başlamış bulunuyor.