Catalog

18 TEMMUZ 2001 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA kultur@cumhuriyet.com.tr 15 ALLEGRO EVİN tLYASOĞLU Gyorgy ligetTyi tanır mısınız?Bilmeın Gyorgy Ligeti'yi anır mısunız, ama şu sıralar- la bir Tûrk gencinin CD'si ile iünyanın ciört bir yanında Li- jeti bir kez daha ünleniyor. 3 iyanist Toros Can, Macar ısıllı Avusturyalı besteci G. Jgeti'nin (1923-...) Piyano ıtüdleri'ai dünyada ilk kez ümüyle kaydeden pıyanist )ldu. Ligetı kendisi de To- os'un anlayışından ve yoru- nundan son derece mutluluk iuyduğunu belirtmiş. Günü- nüz bestecilerinin yorumlar- ian hoşnut olması çok ender- iir. Ne de olsa çalması ve an- aması gelenekselden sıynl- nış, teknik açıdan büyük zor- ukJar içerir çalışmalan. Bes- eciye sorarsanız bu yapıtlar 'Ne caz, ne Chopin ne de De- jussy. Hele matematiksel aırgular hiç değiL Bunlar us- ahk parçalandır". Ligetı bu etütleri parça par- ;a, kitap kitap yayımlartıış ve .onuçta çağımızın en büyük cülliyatlanndan birini oluş- urmuştu piyano dahnda. De- )ussy, Bartok, Latin Ameri- can, Balkan folkloru ya da :az etkisıni bile ıçeren ateşli, ;ok boyutlu ve yoğun bir pi- /ano yazısı. Yalnız klasik de- jil, caz, pop, etnik müzik me- aklısı bile olsa, bu etütlerde ıerkes bir atmosfer bulabili- /OT. Toros'un Nisan 2000'de /aptığı bu kayıt, Harmonia vlundi tarafından dünya pi- /asalarında dağıtılmakta L'Empreinte Digitale ED .3125). Şirketın Türkiye'de- d temsilcisi kriz nedeniyle ÜD'leri durdurduğu için her /erde övgüler toplayan yo- um, Türk dinleyicisine he- ıüz ulaşmadı. Toros Can, 1998 Orleans Jluslararası Piyano Yanşma- u'nda bırincilik elde etmiş ve Means dizisi içinde bir CD :aydı için hak kazanmıştı. lepertoire dergisinin 10 üs- ünden 10 vermesi, bu CD çin en önemli kıstas oldu. )ünyanın çeşitli köşelerinde >u konuda çıkan birkaç eleş- iridenalıntılaryapalım: "To- t» Can, zekice tasarlanmış ö- u ve ses çeşitliliğini çalgısal ıstaiık ve düşünsel ağırlık ırasında ustaca gezinerek, >öz kamaşüncı vecanta bir yo- •umda gerçekleştiriyor." Sandru Sandnn- Actualita- ea Muzicala-Bükreş) "_.TorosCan muhteşem bir anatçı. Açık yürekli, yahn, nertvegönülleri fethedici bir önü var. İncelikli, sakin, akıl- ı ve derin bir kişiliğe sahip. jgeti'yi çalarken asla bir sat- anç sorunu çöznıü\or. sanki ı müzik kendi kendine olu- ormuş gibi akıp gidiyor." Jacques Drillon-La Nouvel )bservateur) "...Yetkin bir virtüöz ola- •ak, partisyon zorluklannın ahathkla ûstesinden geldiği jbi, özellikle temponun du- akladığı parçalarda bütün iirstüığini ortaya koyuyor." D. Druhen-Diaposon) rorosCankimdir? Toros Can, 1971 'de Anka- a'da doğmuş. İlhan Baran le müzige başlamış, Güher- lal Çakırsoy'un öğrencisi 'larsk konservatuvarda pi- anc bölümüne devam et- liş. 1992-93'te British Co- nci. bursunu kazanmış ve .ondra'da Peter Katin ile ça- ışrruya başlamış, ardmdan loyd College of Music'te Lox!>urgh ile yüksek lisan- ını camamlamış. Bu arada ağcaş müzik yorumculuğu aluda birçok ödüle değer •uluımuş. 1995-1997 ara- ındı ABD'nin Yale Üniver- ites 'nde burslu öğrenci ola- ak Ptter Frankl'ın sınıfin- an naster derecesini almış, rdııdan Dallas'taki Sout- err Methodist Üniversitesi <leaiows Sanat Okulu'nda kctucarro ile çalışmış. Ha- ;n Tucson'daki Arizona Jni-ersitesi'nde doktorasını unnüıyor. Tezinin konusu is ligeti'ninEtüdleri! T<ros Can 1998'de Fran- a'mn Orleans kentinde dü- eatnen 3. Uluslararası "20. ULa.il Piyano Yanşma- ı"«nlaRavel'in sol el piyano otKertosu ile birincilik elde Piyanist Toros Can, Macar asıllı Avusturyalı besteci G. Ligeti'nin Piyano Etüdlarene dünyada ilk kez tümüyle kaydeden piyanist oldu.Ligeti kendisi de Toros'un anlayışından ve yorumundan son derece mutluluk duyduğunu belirtmiş. Janatçı bu cumartesi günü Avrupa'nın ünlü bir festivalinde '21. La Roque d'Antheron Piyano Festivali'nde çalacak.Can'ın programında Hindemith'in 2. sonatı, Wiznerowicz'in bir yapıtı, Boulez'in 3. sonatı ve Ligeti'din altı etüd yer alıyor. etmişti. Onu ödül kazandığı- nın ertesi yılında ilk kez ts- tanbul'da dinlemiş, özellikle Ligeti Etüdleri'ndeki ustalı- ğına hayran kalmıştık. Piya- nonun tüm tuşlannın kulla- nıldığı, vurumsal özelliğin- den şiirsel özelliğine dek tüm renklerinin dile geldiği çalışmalardı. Toros Can'ın Ligeti yorumu ise zekâ, du- yarlıhk, bilgi ve içgüdünün birleşımiydı. Can, Cağdaş bestecileri seçmesını şöyle açıklıyordu: "Yeni müziktcn çıkan şeyler bana seslerin ta/cliğini ve do- ğayı anlatı\or. imgeliyor. Bes- tecüer, Debuss\ ile başlayan dönemden itibaren, yazı stille- rinde ince av nntıya daha faz- la öncm vermeye başladılar. Bu bazen, ycni müziktc en uç seviyede. Bu rip eserlerde yo- rumcunun sorumluluğu da- ha fazla, daha detayh." La Roque d'Antheron Festivali'nde çalrvor Toros Can bu cumartesi gü- nü Avrupa'nın ünlü bır festı- \ahnde, "21. LaRoqued'Ant- heron Piyano Festrvali"nde ça- lacak. Aralannda Martha Ar- gerich, Brigittc Engerer, Chris- tian Zacharias, Grigorv Soko- lov, Gaıiick Ohlsson, Michail Plernev gıbı günümüzün dev pnanıstlerının de bulundugu bu festıval, gençler için adeta birbüyük sınav niteliğınde. To- ros Can, "Çağdaş Piyano Mü- ziği''dızısındeçalacak. Progra- mında Hindemith'ın 2. sonatı, Wlznerowicz'in bir yapıtı, Bo- uJez'ın 3. sonatı ve Ligeti'den altı etüt yer alıyor. Kendini çağdaş müziğe yoğunlaştıran sanatçı, hemen festivalın ardın- dan Marsilya'daki Orleans stüdyolanna kapanıp Hinde- mith'in üç sonatını birden CD'ye kayıt edecek. Hande Özyürek'in başansı Kemancı Hande Ozyürek (1976) Berlin Hans Eisler Akademisi'nde doktorasını yaparken Münih Filarmoni Orkestrası'na sanatçı yetiştı- ren akademinin sınavına girdi ve birincilikle kazandı. James Levine yönetimindeki orkest- rada kendisine kemancılık önerildiği gibi, bir de burs ve- rildi. Akademide iki yıl süre- cek öğrenciliğinin yanı sıra grup şefleriyle eğitim göre- cek, yalnızca akademisyenler için düzenlenmiş solo ve oda müziğı konserlerinde yer ala- cak. ilk konserinin programı bile belli olmuş: Mozart'ın keman ve viyola için senfoni konsertantını seslendirecek. Kültür Üniversitesi ve Gürel Vakfi'nm yanşması Gençliğe yeni olanaklar ya- ratan bir yanşma: Istanbul Kültür Üniversitesi ve Güzin- Sedat Gürel Vakn'nın ortakla- şa düzenledikleri piyano ya- nşması. 17-19Kasım2001 ta- rihlerinde yer alacak yanşma- ya son başvuru tarihi 10 Ka- sım. Jüri tdil Biret, Ersin Ona\, Güzin Gürel, Ayşegül Sanca, Özer Sezgin ve Judith Uhığ'dan oluşuyor. Yanşmacı- lann 26 yaşından genç olma- lan gerekiyor. Birinciye bir buçuk milyar, ikinciye bir mil- yar, üçüncüye beş yüz milyon TL. ödül verilecek. Daha faz- la bilgi için wwwikiLedu.tr'ye başvurulabilir. evini@boun.edu.tr Cihat Aşkın'ın iki yakayı birleştirdiği yeni albümü Kalan Müzik'ten piyasaya çıktı Keman ezgileri ile Ege esintileriSEVİLAY KOÇOĞLU Cihat AşkuTın Türk ve Yunan ez- gilerini kemanla bütünleştirmeyi he- deflediği 'Ege'nin Türkûsü' adh al- bümü, Kalan Müzik'ten piyasaya çıktı. Sanatçının daha önce piyanist Mehru Ensari ile birlikte yaptığı 'Minyatürler' adh albümü bu tarz enstrümantal çalış- malar arasında hem çok be- ğenilmiş hem de satış raka- mı açısından eşine az rastla- mr bir başan kazanmıştı. Ül- kemizin çok yönlü mizis- yenlerinden biri olan Cihat Aşkm, ÎTÜ'nün üç ayn ku- ruluşunun başkanlığı gibi eğitimcilik kariyerinin yanı sıra Borusan Oda Orkestra- sfnda solistlik görevini ba- şanyla yürütüyor. Bir yan- dan da değişik ülkelerde konserlerini sürdüren sanat- çı, bu yoğun tempoyu doğru kişilerle çalışması sayesinde başanyla yürütebildiğini söylüyor. Sanatçı bu albümde adın- dan da anlaşılabileceği gibi Ege Denizi'nin iki kıyısına ait, müzikseverlerin de ya- kmdan tamyabilecegi eser- leri kendi deyimiyle 'biMm- sel bir bakış açısı ile' yorum- lamış. Aşkın. Ege'yi coğra- fî anlamda bir sembol ola- rak görüyor ve bu bölge hak- kındaki düşüncelerini şöyle açıkhyor: "Ben Egeli deği- Jim, ancak Ege Bölgesi'ni külrürierin birlestiği, müzi- ğm,edebryatın, hatta insanla- nn birbirine çok benzediği, iki kültürün kaderini beürle- yen bir coğrarya olarak görü- yorum. Eflarun'dan Aris- to'ya, Yunus Emre'den Mev- lana'ya büyük değerlerin iz- lerinin bulundugu bölgede doğan müzikleri, daha çok kemanı öne çıkaracak şekü- de yorumladını."' 15 eserin yer aldığı albü- mün açılışında şair Yalvaç Ural'ın 'tkiBahkçı' adh şiiri- nin aslını tiyatro sanatçısı Bennu YıkJbnmlar, Yunanca versiyonunu Filarmoni Der- neği Başkanı Panayot Abaa seslendırmış. Albümdeki 'Ferahinin Ze\beğî', 'İzmir Kasap Havası', 'Yay- la Havası' gibi türkülerde kabak ke- mane, sipsi ve buzıki gibi otantik enstrümanlar kullanılmış. 'Cevahi- rim' adh Anadolu ezgisi ise keman ve yaylı çalgılar orkestrası için dü- zenlenmiş bir eser. Parçalann seçimi konusunda Cihat Aşkm, "tki ülke müziği arasuida bir denge oluşrur- mak istedim. Örneğin bizden, ünlü Türk beşlerinden biri olan besteci Ul- vi Cemal Erkin'in, 1930'larda eşi pi- yanist Ferhunde Erkin ve kardeşi Necdet Remzi Atak için yaznuş ola- bileceğini düşündüğünıüz İnıprovj- zasyon', 'Ninni' ve 'Zeybek' gibi eserierine karşıhk, \ unanistan'ın ün- lü klasik müzik bestectsi Mıkis The- odorakis'in Piyano ve keman için so- natlarma yer verdik. Theodorakis ül- kemizde daha çok Zülfıi Livaneli ile biıükte seslendirdiği popüler parça- laria bttinir,ama onun çokönemM kla- sik müzik besteieri de vardır. Ayrıca onu tüm dünyaya tanı- tan, asiında 1968 öğrenci olay- lan için bestelediği 'Apnlımu' adh beste de albümün bir diğer Theodorakis bestesi"'diyor. Cihat Aşkın bu albümde da- ha önce de birlikte çahştığı pi- yanist Mehru Ensari, çocuklu- ğunda radyoda dinleyip çok sevdiği ve uzun zamandır bir- likte çahşmayı pianladığı Yu- nanlı akordeoncu Edward Aris ile çalışmış. Erkan Oğur ise 'Seianik Türküsü'nü kendi aranjmanı haline getırip kopuz, perdesiz ve akustik gitar çalan, albümün diğer müzisyenlerin- den biri. Cihat Aşkın'a klasik eserle- rin dışında yöresel müziklerin yer aldığı böyle bir albümün kendi kariyeri için müzikal an- lamda ne ifade ettiğini sorduğu- muzda, bize şöyle cevap veri- yor: "Bugün dünyada Brahms, Beethoven gibi bestecilerin en iyiyorumlannm geçmişte yapd- dığına, arük oniaria ilgili yeni bir şeyler yapmanın çok zor ol- duğuna inanıyorum. Ben yeni müzikleri de tatdp ediyor ve bu tarz soyut müziklerin çok de- ğerii olduğunu düşönüyorum. Ancak benim yapttğıın tüm bunlann dışında, basit birçok seslendirme olayı olarak nitele- yemeyeceğimiz, 'yapay müzik türlen aynmını' aşmayayönefik bir çauşma ve yakın geiecekte Bafya da örnek olacağma ina- nıyorum." Cihat Aşkın'ın 'Ege'ninTür- kusü' adh albümü önümüzde- ki günlerde Yunanistan'da da piyasaya çıkacak. Sanatçımn daha sonraki planlan arasında Ispanya ve Danimarka'da vere- ceği konserlerin yanı sıra çok ilgilendiğini belirttiği Bulgar ve Balkan müziklerinden olu- Cihat Aşkın'ın albümü önümüzdeki günlerde Yunanistan'da da piyasaya çıkacak. şan bir çahşma yer alıyor. Ulysses'in değerli bölümleri • Kültür Servisi - Irlandah yazar James Joyce'un kaleme aldığı ve 20. yüzyılın en büyük romanı olarak nitelenen 'Ulysses'in el yazmalannın bir bölümü satıldı. Londra'daki Sotheby's' müzayede evinde çarşamba günü satışa çıkanlan elyazmalan, 1 7 milyon 378 bin -• -*• Euro'ya alıcı buldu. 1941'deölen Joyce'un romanınm daha önce yayımlanmamış 44 sayfahk bölümünü satın alan kişinin adı açıklanmadı. Satışa çıkanlan elyazmalan siyah, kırmızı. yeşil tükenmezkalem ve dolma kalemle yazılmış ve metnin kenarlannda notlar bulunuyor. Altın Güvercin bu yıl yok • Kültür Servisi - Bu yıl 15. yaşına basan Kuşadası Altın Güvercin Müzik Yanşması. ekonomik kaynak yetersizhği ve sponsor bulunamadığı için yapılamıyor. Sponsor arayışından sonuç alamayan yanşmanın organizatörü Ali Rıza Türker yaptığı açıklamada Kuşadası Belediyesi'yle yapılan ikincı tur görüşmelerde daha tasarruflu bır bütçe hazırladıklannı, ses ve ışık tesisatı konusunda TRT'yle anlaştıklannı, gene de yanşma için gereken 70 milyar liranın bulunamadığını belirterek Kuşadası Belediyesi'nin bu konudaki duyarlılığını sorguladı. Öte yandan Altın Güvercin Müzik Yanşması'nda 14 yıldır birinci seçılen şarkılardan oluşan müzik albümü, eylül ayının ilk haftasında piyasaya çıkacak. Albümdeki şarkılan Eda Berker ve Ferhat Göçer seslendirecek. Neil Diamond'dan yeni albüm • LOS ANGELES (REUTERS)- Neil Diamond, 18 aylık aradan sonra eylül ayında yeniden turnelere başlıyor. 60 yaşındaki şarkıcı 24 Temmuz'da ABD'de piyasaya çıkacak olan yeni albümü 'Three Chord Opera'yı tanıtacak. 1996'da çıkardığı country ağırhklı albümü 'Tennessee Moon'un üzerinden beş yıl geçtikten sonra çıkardığı yeni albümde Diamond tüm şarkılann söz ve müziklenni kendisi yazmış. Rlm festivali jürileri belirlendi • Kültür Servisi - Dünya Kıtle Iletişimi Araştırma Vakfı'nca düzenlenen 13. Ankara Uluslararası Film Festivali'nin başvuru tarihi 15 Ekim'e kadar uzatıldı. Ulusal Uzun Film Yanşması'nmjürisi Tunca Arslan. Atilla Dorsay. Talat Sait Halman, Edız Hun ve Ziya Öztan'dan oluşuyor. Ulusal Kısa Film Yanşması'nın jürisinde Ali Hakan, Rıza Kıraç, Kaya Özkaracalar, Mahmut Tibet ve Andreas Treske bulunuyor. Ulusal Belgesel Film Yanşması jünsinde Bülent Berkman. Peyamı Çehkcan, Mehmet Ege. Tüfe Tezel ve Nazmi Ulutakyer alıyor. Film Öyküsü Yanşması jürisı ise Memet Baydur, Erol Mutlu, Işıl Özgentürk, Cafer Özgül ve Rekin Teksoy'dan oluşuyor. Festivalde, Ulusal Uzun Film Yanşması'nda 35 milyar 500 milyon TL, Ulusal Kısa Film Yanşması'nda 4 milyar TL, Ulusal Belgesel Film Yanşması'nda 4 milyar 250 milyon TL, Afiş Yanşması'nda 1 milyar 850 milyon TL, Film Öyküsü Yanşması'nda ise 3 milyar 400 milyon TL olmak üzere toplam 49 milyar TL ödül verilecek. Bek'ten Yahya Kemal kitabı • Kültür Servisi - Eleştirmen Kemal Bek'in 'Yahya Kemal Beyatlı/Yaşamı ve Yapıtlannı Okuma Kılavuzu' adh kitabı Tarih ve Özne Yayınlan'ndan çıktı. iki bölümden oluşan kitap, Beyath'nın Yaşamöyküsü ve Yapıtlanm Okuma Kılavuzu'ndan oluşuyor. Kitabın birinci bölümü şairin 'elçilikten neden ahndığı', "Atatürk'ün ayaklannı gerçekten öpüp öpmediği'. 'Nâzım Hikmet'in annesi ressam Celile Hamm'la evlenmekten neden kaçtığı', 'gerçekten elisıkı ve kinci olup olmadığı' gibi konulara yanıt anyor. Yapıtlannı okuma bölümünde ise şairin şiir anlayışı, şiir dili, şiirdeki amacı gibi başlıklar irdeleniyor. BUGUN • YAPIKREDİ KÂZEV1TAŞKENT SANAT GALERİSİ'nde 'Sanatı \« Yaşamıyla Andy Warhol' adh sergi bugün açıhyor. (325 50 58) • BEYOĞLU StNEMASInda L. Caras'ın 'Köprüüstü Âşıklan' adh filmi izlenebilir. (251 32 40) . İSTANBUL CAZ FESTİVALİ'NDE BUGÜN • CEMAL REŞİT REY KONSER SALONU'NDA saat 19.30'da Esbjörn Svensson Trio'nun konseri izlenebilir. (0216 454 15 55) • ESMA SULTAN YALISI'nda saat 22.00'de Pink Martini'nin konseri dinlenebilir. (0 216 454 15 55) • BABYLON'da saat 23.00'te Uçan Hah'nm konseri gerçekleşecek. (0216 454 15 55) i