Catalog

rEMMUZ2001 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 11 îrinovski: Ivan albini Kapa I MOSKOVA(AA)- şın milliyetçı Rus lider ladimır Jirinov ski, ızdığı "destan-roman" ründeki kitapta, usya'yı •düşmanlan", çellikle de Yahudiler :>nusundau\ardı. ommersant gazetesine öre Jinnovski, "Ivan .albini Kapa" adlı itabmda, roman ahramanı Ivan'ı yanyor. BabasıYahudi lan Jırinovskı. Ruslan ade ınsanlar olarak ııteledığı kıtabmda. rahudıleri "dejenere, ;üçük. hafifkel, çözlüklü. şaşı ve hastalıklı >ir toplum" jlarak niteledi. Kıbrıs AB'nin • PARİS(AA)- Fransa'da yayımlanan Le Figaro gazetesi, Kıbns'ın Avrupa Birliği (AB)ıçınciddibir başağnsı olduğunu yazdı. Gazetenin Kıbns ile ilgilı tam sayfa yazısında, adanın bölünmüşlüğünün, AB'nin genişleme sürecinde çok önemli sonmlar yarattığı. Rum kesıminın adaylığının kabul edılmemesi hahnde Yunanıstan'ın diğer adaylann üyeliklerını veto etme tehditinde bulunduğu anımsaüldı. Tacikistan'da suikast • DUŞANBE(AA)- Tacikıstan Devlet Başkanı îmamali Rahmanov'un danışmamnın, başkent Duşanbe'de silahlı bir grup tarafından öldürüldüğü bildırildi. Güvenhk Konseyi sekreteri Emirkul Azımov, Rahmanov'un V992'denbuyana dışışlen danışmanlığını yapan Kerim Yuldaşev'in (60). evinden aynldıktan sonra susturuculu silah kullanan bİT grup tarafından s urulduğunu kaydetti. ttalya'da deprem • ROMA (AA) - ttalya'nın kuzeyındekı Alto Adıge bölgesinde Rıchter ölçeğıne göre 5.2 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Bir Sıvil Koruma yetkilisi, depremin Avusturya sının %akınındakı Alpler bölgesinde. Merano kasabası yakınını \urduğunu söyledi. Aynı yetkili, depremde yaralananlar olduğunu ve küçük çaplı hasar meydana geldiğini belirtti. Irak'ın güneyi vuruldu • VSASHINGTON (AA) - Amerikan ve tngılız uçaklannın, Irak'm güneyindekı uçuşa yasak bölgede bulunan bir uçaksavar tesısini vurduğu bildırildi. ABD Merkez Komutanlığı'ndan yapılan açıklamada. müttefik uçaklannın, "Irak'ın düşmanca eylemlerine karşılık olarak" dün ülkenın güneyındeki bir uçaksavar tesisini güdümlü sılahlarla vurduğu belirtildi. Kendi partisinin milletvekilleri, meclisteki oylamada muhalefetle birlikte hareket etti Blair'e ağır tokat ERGİN YILD1ZOĞLU LONDRA-tşçi Partisisaflannda ve parlamento grubunda, Tony Blair'e karşı yükselmekte olan muhalefet, pa- zartesı gecesi Blair'e ılk darbeyi vur- du. 118 lşçi Partisi milletvekili, hü- kümetin göre\ inden aldığı, iki Avam Kamarası soruşturmakomisyonunun başkanlarının görevlerıne iade edil- mesi içın, kendi partılerine karşı oy kullandılar. Böylece. mecliste,400'den fazla milletvekili çoğunluğu olan Ton\ Blaırhükümetı 1997'denbuya- na ilk kez bir parlamento oylaması- nı kaybettı.lngiliz Parlamentosu'nda, bakanlıkların ve parlamentonun işle- yişini denetleyen 27 soruşturma ko- misyonuvar. Komısyonlarparlamen- todakipartılerintemsilcilerınden olu- şuyor ve başkanhklarma da, genellik- le çoğunluk partisinden milletvekil- leri getiriliyor. Ulaştırma Komısyonu Başkanı Gvvyneth Dunwoody ve Dışışleri Ko- misyonu Başkanı Donald Anderson, kendilerı de tşçi Partisi mılletvekiHe- n olmalarına rağmen, 1997-2001 dö- nemlerinde Tony Blair hükümetinin bakanlannı açtıklan soruşturmalarla sı- kıştırmışlar, Dunvvoody, tren yollan ve hava alanları kontrol kulelerinin özelleştirilrnesi konulannda ilgili ba- kanlara, sorulanyla ter döktürmüş; Anderson da Ingiltere'nin çeşitli sorun- lu ülkelere silah satışlanyla ilgili so- ruşturmasıyla eski Dışişleri Bakanı Cook'u zor durumda bırakmıştı. Dunvvoody ve Anderson bu çahş- ma tarzlanndan dolayı parlamentoda- şçi Partisi içinde Blair'e karşı bayrak açaıüarın sayısı arttyor. Son olarak 118 milletvekili, hükümetin görevden aldığı iki soruşturma komısyonu başkanımn görevlerıne iade edilmesi için, kendi partilerine karşı oy kullandılar. Blair hükümeti böylece iîk yenilgisini aldı. ki partilerin, birçok Işçı Partisi millet- vekilinin saygısını kazandılar. Ancak, parlamentodaki egemenli- ğinden dolayı hemen her türlü eleşti- riyi savuşturabilen hükümet, bu iki ko- misyonun, karşısına etkinbir muhale- fet partisi işleviyle çıkmasından son de- recede hoşnutsuzdu. Neticede, Tony Blair hükümeti bu iki komitenin baş- kanlarını görevden aldı. Hükümetin bu kişilikli, dürüst ve gerektiğinde kendi partilerinin hükü- metlerini eleştirmekten kaçınmayan iki milletvekilini görevden alması, par- ti içinde şekillenmekte olan muhale- fet dalgasının ve hükümet dışı, "arka smı" milletvekilleri saflannda artmak- ta olan hoşnutsuzluğun üzerine geldi, bunlann kendilerini mecliste ifade et- mesine olanak sağladı. Tarihinin ilk yenügtsi Tony Blair, pazartesi günü yeni ka- mu hizmetleri reform projesini açık- larken yaptığı, özel sektör yanhst ve sendikalan hedef alan uzlaşmaz, oto- riter konuşmasıyla sendikalann tep- kisini çekmiş,parti içi muhalefetin da- ha da sertleşmesinin zeminini hazır- lamıştı. Muhalefet, partı üst düzey görevli- lennin tüm çabalanna rağmen boyun eğmedi ve gece yapılan oylamada hü- kümete tarihinin ilk yenilgisini hedi- ye ederek isyanını dile getirdı. tşçi Partisi yönetiminin kendine sa- dık milletvekillerinden partinin sol ka- nadma kadar, çok geniş bir yelpazeyi kapsayan bu muhalefet karşısında şaş- kınlığa uğradığı bildiriliyor. The Guardian'da yayımlanan yorumda, Avrupa'daki toplumsal çatışmalar inceleniyor Sağhidı demokrasiiçin şiddet Dış Haberler Servisi- Ce- nova. G-8 zırvesıne ve lOObin küreselleşme karşıtı eylemcı- ye hazırlanırken. geçen haf- talarda da göstenlere ve şid- det eylemlenne tanık olan Av- rupa'da basın, eylemlerin ıçe- riğine ilişkin kapsamlı yorum- lara yer veriyor. Ingiliz The Guardian gaze- tesinde 13 Temmuz'da çıkan bir yorumda. Ingiltere'de ya da Batı Avrupa'da gerçekle- Şiddet yöntemleri, tıpkı öteki insan davranışlan gibi kopya edilebiliyor. Bir Fransız bakan "Fransız usulü intifada"dan söz edebiliyor. şen şiddet olaylannı Avrupa si- yasi yaşamının olağanbir par- çası olaraktanımlanıyor. "Bu- nu anlamak için mutlaka Av- rupa' mn geçmişindeki, eski Yugoslavya'daki, Kuzey İrian- da'daki ya da Bask bölgestn- deki korkunç şiddet eylemle- rinebakmakgerekmez" ifade- lerininkullanıldığı yazıya gö- re, Avrupa'dakı en banşçıl si- yasi eylemlerde bile şiddet ye- rini almış durumda. Ortadan kaidınlamaz "Şiddet sağhklı bir demok- rasininişaretiolarakgörülme- lidir" başhklı makalesinde Martin \Voollacott, şiddetin tamamıyla ortadan kaldınla- mayacağmı söylüyor. Yazıda, şiddetin biçimleri, kurallan olduğu ve iyi veyakötüyone- tilebilecekleri vurgulanıyor. Şiddet yöntemleri, tarzlan, tıpkı öteki insan davranışlan gibi kopya edilebiliyor. Söz- gelimi lsrail, Seattle ve Göte- borg gibi uzakbölgelerden ge- len görüntüler Ingiliz gençli- KıRONOLOJÎ 1999'danberi heryerde 3 Aratlk 1999, Seattle: Dünyamn dört bir yanından gelen yaklaşık 40 bin gösterici, Dünya Tîearet Örgütü görüşmelerini protesto etti. 29 Ocak 2000, Davos (İsvtçre): Dünya Ekonomik Forumu'nda binden fazla gösterici polis barikatlannı aşarak forumun düzenlendiğı kente girip görüşmeleri engellemeye çahştı. 12-19 Subat, Bangkok (Tayland): BM Tkaret ve Kalkınma Konferansı'nda Asya'daki ilk çiftçi eylemi yaşandı. 120 sivil toplum örgütü Bangkok'ta "Köresd iktidara" karşı gösteriler düzenlediler. 16 Nisan, vvashington (ABD): 15 bin gösterici IMF ve Dünya Bankası'mn bahar toplantdannı insan zinciri oluşturarak protesto etti. 1 MayiS, LOtidra: Küreselleşme karşıtı graplar. eylem düzenledi. 25 Haziran, cenevre-. Güveniik önlemleri sayesinde BM Toplumsal Zirvesi'nde olası gösteriler önlendi. 50 Haziran, Millau (Fransa): Fransız çiftçi lideri Jose Bove'nin yargılanmasmı protesto etmek için geniş katıhmlı bir yürüyüş yapıldı. 11-12 Eylül, Melbourne. Polıs aralannda Troçkistler, anarşistler, çevrecüerin de buîunduğu 10 bin göstericiyle çatıştı. 26 EylÜI, Pfag': 1969'danbuyana Prag'da yaşanan en şiddetli sokak çatışmalannda, 11 bin IMF ve Dünya Bankası karşıtı polise taşlada ve molotofkokteylleriyle saldırdı. 6-7 Arallk, NİCe: AB zirvesinde sayılan 50 bmı bulan göstericilerle poüs çatıştı. 24 polis yaralandı ve 42 tzösterici gözaltma aluıdı. 27 Ocâk 200T, Zürlh; İsviçre polisi Dünya Ekonomik Forumu için geniş güveniik önlemleri aldı. Göstericüere karşı göz yaşartıcı bomba ve plastik mermi kullamldı. 22 Nİsan, Ouebec: Küreselleşme karşıtlan bu kez Amerika Kıtası Serbest Ticaret Bölgesi'nin kurulmasuıa karşı sokaklardaydılar. 15-16 Haziran. Cöteborg: Binlerce kişinin katıldığı gösteriler AB'ye karşı gerçekleştirilen en şiddetli protesto eylemlerine dönüştü. Üç kişî, polisin açtığı ateş sonucu yaralandı. Göstericiler prova yaparken, polise dağıtdan rehberde, 'ola> kişisel değir deniyor.. (AP) ğini etkiliyor. 90Tı yıllarda Fransa'da yaşanan en önemli şiddet olaylan, Fransızbir ba- kan tarafından "Fransız Usu- lü tntifada" olarak adlandın- labiliyor. Eylemlerin biçimi ne olur- sa olsun, şiddete başvuranlar, şiddeti savunanlar ve hükü- met; şiddet olaylan ve üreti- len çözümler konusunda ka- muoyunun tepkisini ölçmeye çahşıyor. Bazen şiddete baş- vuranlar, hükümet ne derse desin, kamuoyunun sempati- sini kaybetmezlerse, savaşı kazanabilıyor. Haliyle artık sivil eylemci gruplarla, siya- siler arasmda kamuoyunun nabzını ölçmek için bir yanş yaşanıyor. lntemet. cep tele- fonlan gibi teknolojinin son buluşlannm yardımıyla alı- nan tepkiler siyasi şiddetin kurallannı olmasa dayönünü değiştirebıliyor. Bugün siyasi şiddetle iç içe yaşayan Batı Avrupa'nın, si- yasi şiddetikontrol altmdatu- tup tutamadığı sorgulanıyor. Siyasi şiddetin ortadan tama- men kalkacağı bir toplumsal uzlaşma noktasına varacağı- mızı düşünmekkuşkusuz ha- yalden öteye geçmiyor. "Şiddet Üzerine Düşünce- ter" adlı esennde John Ke- ane de demokratiktoplumla- nn açıklıklanyla, şeffaflıkla- nyla, çoğulculuklanyla. ifa- de özgürlükleriyle şiddete eği- limli olduğunu ifade ediyor. Aynı toplumsal özelliklerin şiddeti engellemesini hatta iş- levsel hale getirmesmı umut edebiliriz. Aksi takdirde, yi- ne Keane'inbeürttiği gibi '^y- gar olmayan bir toplumda, herkesin herkesle karşı karşı- ya kaldığı, sürekli bir şiddet döngüsüne girilebUirr Cenova artık gün sayıyor SAYDAM <^ */ m/ Cuma günü başlayacak olan G-8 Zirvesi öncesinde protestolarla ilgili kaygılar artarken, güveniik görevlilerine eğitim kılavuzu dağıtıldı Dış HaberlerServisi-Italya'mn Ce- nova kentinde hafta sonu yapılacak ve en zengin ülke liderlerinin katıla- cağı G-8 Zirvesi öncesinde protesto- larla ilgili kaygılar artarken güveniik hazırlıklan da yoğunlaştınlıyor. Cu- ma günübaşlayıp pazar gününekadar sürecek olan zirveye Ingiltere, Kana- da, Fransa. Ahnanya, Italya, Japonya, ABD ve Rusya katılıyor. Bu en zen- gin 8 ülkenin liderlerinin buluşacağı Cenova'da, aynı günlerde 100bin ka- dar eylemcinin de bu buluşmayı pro- testo etmesi bekleniyor. Cenova'daki bir polis merkezine gönderilen bombalı mektubun ardm- dan kentte güveniik önlemleri yo- ğunlaştınlırken dün de güveniik güç- lerine, göstericüere nasıl davranma- lan gerektiğinin anlatıldığı bir rehber dağıtıldı. Rehberde, "Gösterfcflerdüş- manın değil. Sanakarşı Idşiselbir şey- leriyok" ifadeleri yer alıyor. Rehber- dekı "emirler" arasında, kent yaşa- mında sükûnetin sağlanması, şiddet olaylan karşısında ölçülühareketedil- mesi, heyecanla- nılmaması gibi başlıklar yer alı- yor. Rehberde po- lis, jandarma ve askerlere G-8'in ne olduğu ve hangi ülkelerin G-8üye- si olduklan da anlatıhyor. Cenova Belediye Başkanı Guisep- pe Pericu, bombalı mektup nedeniy- le yaralanan polis memurunu hasta- nede ziyaret etti ve bu saldınnın G-8 protestolanyla "UişVdsiz" olmasmın umut edildiğini belirtti. KristofKolomb'un doğumyeri olan Cenova'da en son olarak Kolomb'un Amerika'ya vanşının 500. yıldönü- mü kutlamalan nedeniyle 400 mil- yon Euro harcama yapılmıştı. G-8 Zirvesi için bu harcamalara 1 milyon Euro daha eklendi. Zirveye katılan ülke liderlerininbir bölümünün kala- cağı "EuropeanMsion" adlı gemi de dahil olmak üzere 6 adet yüzer otelin korunması amacıyla Cenova Lima- m'nın bugünden itibaren kapanacağı bildiriliyor. Protestolarnedeniyle, G- 8 hderlennin denizyoluyla bir saatlik mesafede bulunan güzel kıyı şehri Portofino'ya yapacaklan gezinin de iptal edildiği belirtildi. YALÇIN DOĞAN Eskiyi Getir 20 Milyon, Yeniyi Götür 75 Milyon Tam bir yoksullaşma süreci. Resmi rakamlara göre: Son altı ayda kayıtlı ek işsiz sayısı tam bir milyon kişi daha arttyor. Geçen yıla göre, ima- lat sanayiinde gerileme 9.2. Sabit sermaye ar- tşı yok. Bütçe açığışu anda 8 mityardolar. Böy- le giderse, yıl sonunda bütçe açığı 30 mityar dolar. Buna ithalatta azalma, ihracatta gerileme, bu- na rağmen dış ticaret açığında büyüme, çığ gibi artan iç ve dış borçlarta bunların faizlerı, banka if- laslan, toplanamayan vergilerle gelir bölüşümün- deki adaletsizlik eklendiğinde, düzenin çöküş fotoğrafı tamamlanıyor. Bu durum halka nasıl yansıyor?.. Halkın içinden, gözleme dayalı küçük, sıradan, ama çok anlamlı iki örnek var. llki, geçenlerde Büyükada ıskelesi. Büyükada hıncahınç, yolcu kaynıyor. Ama, yanm saatlik deniz otobüsünde yolcu sayısı sınırlı. Bu- na karşılık, motorlar neredeyse batıncaya kadar insan yüklü. Çünkü, deniz otobüsü 2.5 milyon, motor 1.5 milyon lira. Insanlar, bir milyon lira için motorun tehlikesini göze alıyor, deniz otobüsün- den vazgeçiyor. Ikincisı, durgunluğu aşmak için bazı dükkânlar yeni yöntemler buluyor. Bir elbise dükkânı vitrini- ne tabela asmış, "Eskiyi getir20 milyon lira al, ye- nisini götür 75 milyon lira öde" diyor!.. Yani, es- ki elbise 55 milyon lıra karşılığında yenısıyle de- ğiştiriliyor!.. Çeşitliyerterde, kim bilir, daha hangi ömeklervari.. Bu, Türkiye'nin programı değil Tam bir yoksullaşma süreci. IMF Ankara'da yeni bir program üzerınde çalı- şıyor. Ancak, mantık aynı. Yeni bir yaklaşım yok. Borç ödeme programı yeniden hazırlanıyor. Ne- den borç ödeme programı?.. Bunu bız değil, eli- noğlu söylüyor. Bakın, bir yabancı bankanın Tür- kiye temsilcisi: "Uygulanan IMFprogramının tekbiramacı var. Türkiye'nin dış borçlannı ödettirme programıdır bu!.." Dahayalın, daha açıkne söylenebilir?.. Yani, burv ca sefalet, bunca kriz sonunda düzlüğe varmak eşittir borçlannı ödemek gibi bir denklem!.. Ha- ni büyüme?.. Hani üretim artışı?.. Beş ayda yüz- de yüzü aşan devalüasyona rağmen hanı ihracat artışı?.. Hani gelir bölüşümü adaletı?. Hani işsiz- lik azalması?.. Hani durgunluğun aşılması?.. Bun- lann hiçbiri ne şimdikı, ne de sonrakı IMF prog- ramlannda yok!.. Sadece, bir borç ödeme prog- ramı. Bu Türkiye'nin programı değil. Bu yoksullaşma programı. Bu programlarda önerilenlerle Türki- ye'nin yapısal sorunlarına çare bulmak çok geri- de. Kaldı ki programın kendisinin vardığı sonuç dün yine ortada: Dolar 1 milyon 600 bin lira!.. İki günde 250 bin liraartış!.. 'Kan ve gözyaşı' Tam bir yoksullaşma süreci. Ingiliz Başbakanı ChurchiH'in Ikinci Dünya Sa- vaşı sırasında iktidara geldiğınde, Ingiliz halkına verdiği ünlü mesaj: "Size kan ve gözyaşı vaadediyorum!.." Türkiye şimdi bu noktada. Türkiye şımdı yok- sullaşma sürecint yaşıyor. Bunun arkasından yok- sullaşmanın tasfıye olma süreci gelmesi gerek. Ne var ki eksik olan, tasfıye olurken yerine ne- yin konulacağı. O yok!.. Üçyıl, beş yıl, on yıl son- rasının planlannı yapmak gerek. Acı ama, bunla- rın hiçbiri yok. Şu anda bunu düşünen hiç kimse yok. Sadece birtakım yapay ve anlamsız tartışma- lar. Büyük ve feci zaman kaybı. Dolargelmiş 1600' ü asmış, hâlâhavandasu döv- meler!.. Tarihin en acımastz, en büyük krizi, Tür- kiye'yi sömürge haline getirmek üzere, ama hâ- lâ dolarve faiz esiri olarak, yaşamayı sürdürmeye çalışan zavallı bir ülke!.. E-mail: ydogan(« cumhuriyet.com.tr Faks:0212 513 90 98 Balkanlar'da istikrar arayışı Cem, Manastır ve Üsküp'e gidecek ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Balkan- lar'dayaşanan çatışma- larınbanşçı yollarla çö- zümlenmesini isteyen Türkiye, bölgesel istik- raıın sağlanmasma yö- nelik çabalannı sürdü- rüyor. Dışişleri Bakanı İsmail Cem, yann Ma- kedonya'ya gıderek Ma- kedonyetkili- ler,Arnavutve Türk siyasi partilerinin yöneticileriy- lebirarayage- lecek. Cem, Makedon- ya'daki soru- nunülkede da- ha büyük etnik sorunlar yaşanmadançözümlen- mesi gerektiği mesaj ını verecek. Makedonya-Kosova sınınndayaşanan olay- lann giderek Makedon- ya topraklan içine ya- yılmasıyla başlayan iç savaşolasüığından kay- gı duyan Türkiye, yeni /smail Cem, Makedonya'da, Türk siyasi partilerinin yöneticileriyle görüşecek. bir diplomatik adım atı- yor. Cem başkanlığın- dakı heyet yann Üsküp ve Manastır kentlerin- de temaslar yapacak. Türkiye zıyaretini iki defa ertelemek zorunda kalan Cumhurbaşkanı Boris Traykovski ve Başbakan Ljbuco Ge- orgievskitarafından ka- bul edilecek. Cem'in Ma- kedonya'daki Türk soydaş- lannın can ve mal güvenli- ğımn sağlan- ması konusu- nu gündeme getirmesi bekleniyor. Ülkede bir uzlaşma sağlanması durumun- daNATO,UCK'ninsı- lahsızlandırılması için ülkeye 3-4 bin kişilik bir güç gönderecek. Türkiye de NATO gü- cüne asker gönderme- ye ilke olarak olumlu bakıyor.